Σήμερα 24/3 εορτάζουν:
- Προεόρτια του Ευαγγελισμού της υπεραγίας Θεοτόκου
- Άγιος Αρτέμων Ιερομάρτυρας, πρεσβύτερος Λαοδικείας
- Άγιος Παρθένιος ο Γ (ή Παρθενάκης) Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
- Όσιος Αρτέμων επίσκοπος Σελευκείας της Πισιδίας
- Όσιος Ζαχαρίας
- Άγιοι Οκτώ Μάρτυρες οι εν Καισαρεία της Παλαιστίνης
- Όσιος Μαρτίνος ο Θηβαίος
- Άγιοι Ρωμύλος και Σεκούνδος οι αυτάδελφοι Μάρτυρες
- Όσιος Αβραάμ ο εν τω όρει Λάτρω ασκήσας
- Όσιος Ζαχαρίας ο εν τη Λαύρα του Κιέβου ασκήσας
- Άγιοι Πέτρος και Στέφανος οι Μάρτυρες
- Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου του Όρους του Συννέφου εν Τβερ της Ρωσίας
- Ανάμνηση Θαύματος εν τη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου
- Όσιος Στέφανος ο Ξυλινίτης
Ὁ Ὅσιος Ἀρτέμων ἐπίσκοπος Σελευκείας τῆς Πισιδίας καὶ Προεόρτια του Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου
Ὁ Ὅσιος Ἀρτέμων ἔζησε στοὺς ἀποστολικοὺς χρόνους, ὅταν γιὰ πρώτη φορὰ τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ διαδιδόταν στὶς εἰδωλολατρικὲς κοινωνίες. Ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος πῆγε στὴ Σελεύκεια τῆς Πισιδίας, κήρυξε τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ εἵλκυσε ἐκλεκτὲς ψυχές, ποὺ ἀποτέλεσαν τὴν πρώτη Ἐκκλησία τῆς πόλης ἐκείνης. Μεταξὺ τῶν νεοφωτισθέντων ἔλαμπε περισσότερο ὁ Ἀρτέμων, ποὺ ὁ Παῦλος τὸν ἀνέδειξε καὶ ἐπίσκοπο. Στὸ διάστημα τῆς ἐπισκοπῆς του, δικαίωσε τὴν προτίμηση καὶ τὶς ἐλπίδες ποὺ στήριξε σ΄ αὐτὸν ὁ Παῦλος. Καλλιέργησε τὴν διδασκαλία, φρόντισε γιὰ τοὺς φτωχούς, ἦταν παράδειγμα στοὺς πιστούς με λόγια καὶ ἔργα, πατέρας αὐτῶν καὶ βοηθός, καύχημα καὶ παρηγοριά. Πέθανε εἰρηνικὰ καὶ τὸν θρήνησε ὅλο τὸ ποίμνιό του, σὰν μία οἰκογένεια. Διότι ἔκανε πράξη, αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Τύπος γίνου τῶν πιστῶν ἐν λόγῳ, ἐν ἀναστροφῇ, ἐν ἀγάπῃ, ἐν πνεύματι, ἐν πίστει, ἐν ἁγνείᾳ». Γίνε, δηλαδή, παράδειγμα τῶν πιστῶν καὶ στὰ λόγια σου καὶ στὴ συμπεριφορά σου καὶ στὴν ἀγάπη ποὺ θὰ δείχνεις καὶ στὴν πνευματικὴ ζωὴ ποὺ θὰ ζεῖς καὶ στὴν πίστη καὶ στὴν καθαρότητα τῆς ζωῆς.
Ὁ Ἅγιος Ἀρτέμων Ἱερομάρτυρας, πρεσβύτερος Λαοδικείας
Ἀναδείχτηκε στὰ χρόνια τοῦ διώκτη τοῦ χριστιανισμοῦ Διοκλητιανοῦ, καὶ ἦταν πάνω ἀπὸ 100 χρονῶν, Διότι εἶχε κάνει 16 χρόνια ἀναγνώστης, 28 διάκονος καὶ 33 χρόνια σὰν ἱερέας. Ὅταν λοιπὸν ἄρχισε ὁ διωγμὸς κατὰ τῶν χριστιανῶν, ὁ αὐτοκράτορας ἔστειλε στὴ Λαοδίκεια ἔκτακτο ἀπεσταλμένο του, τὸν Πατρίκιο, γιὰ νὰ ἐφαρμόσει καὶ ἐκεῖ τὰ σκληρὰ μέτρα τοῦ κατὰ τῶν Χριστιανῶν. Αὐτὸς λοιπὸν κάλεσε τὸν γέροντα Ἱερέα Ἀρτέμονα καὶ τοῦ εἶπε νὰ σταματήσει τὴν δραστηριότητα ἐμψύχωσης τῶν χριστιανῶν, διότι δὲν θὰ σεβαστεῖ καθόλου τὰ γεράματά του καὶ θὰ τὸν καταδικάσει σὲ θάνατο. Ὁ Ἀρτέμων ὄχι μόνο δὲν ὑπάκουσε στὰ ἀπειλητικὰ λόγια του Πατρικίου, ἀλλὰ συνέχισε μὲ περισσότερη ὁρμὴ τὴν δραστηριότητά του. Καὶ ἕνα ἀπὸ τὰ κατορθώματά του ἦταν, ὅτι μπόρεσε νὰ φέρει στὴ χριστιανικὴ πίστη τὸν ἱερέα τῶν εἰδώλων Βιτάλιο. Καὶ ὄχι μόνο. Ἀλλὰ βγῆκε καὶ σ΄ ἄλλες πόλεις τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, στηρίζοντας τοὺς πιστοὺς καὶ προσελκύοντας στὴ χριστιανικὴ πίστη πολλοὺς εἰδωλολάτρες. Τελικὰ ὑπέστη μαρτυρικὸ θάνατο καὶ ἔτσι τελείωσε τὴν ζωή του στὴν πρώτη γραμμὴ τῆς χριστιανικῆς παράταξης, παρὰ τὰ βαθιὰ γεράματά του. (Ἡ μνήμη του, ἀπὸ ὁρισμένα Συναξάρια, ἐπαναλαμβάνεται καὶ τὴν 8η Ὀκτωβρίου).
Ὁ Ὅσιος Ζαχαρίας
Διέπρεψε στὴ μοναχικὴ ζωή, τῆς ὁποίας ἀποτέλεσε καύχημα. Ἀπαράμιλλη πρὸ πάντων ὑπῆρξε ἡ ταπεινοφροσύνη του, χάρη τῆς ὁποίας ὁ Θεός, τὸν στόλισε μὲ μεγάλη πνευματικὴ ὑπεροχή. Τόσο ὥστε καὶ αὐτοὶ οἱ περίφημοι ἀββάδες Μακάριος καὶ Μωϋσῆς τὸν πλησίαζαν μὲ πολὺ σεβασμὸ καὶ ἔρχονταν πάντοτε νὰ ὠφεληθοῦν ἀπὸ τὰ λόγια του, τὰ φωτισμένα ἀπὸ τὸ ἅγιο Πνεῦμα. Κατὰ τὴν ὥρα τοῦ θανάτου του, ὁ ὁποῖος ἦλθε ἥσυχος καὶ γαλήνιος, θάνατος ἀληθινοῦ δικαίου, τὸν περιστοίχιζαν ἀδελφικὰ πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ἀββάδες. Κατὰ τὶς τελευταῖες του δὲ στιγμές, ἐνῷ ὁ Ζαχαρίας ἦταν σιωπηλός, ἀνέβλεψε κάπως μυστήρια πρὸς τὰ πάνω, ἀνέβλεψε τότε καὶ ὁ ἀββᾶς Ἰσίδωρος καὶ θαῤῥεῖς ἀπὸ κάποια οὐράνια ἔμπνευση, εἶπε: «Εὐφραίνου, τέκνον μου Ζαχαρία, ὅτι ἠνεώχθησάν σοι αἱ πύλαι τῆς οὐρανῶν βασιλείας».
Οἱ Ἅγιοι ὀκτὼ Μάρτυρες οἱ ἐν Καισαρείᾳ τῆς Παλαιστίνης
Μαρτύρησαν διὰ ξίφους. (Σ΄ ἄλλα Μηνολόγια ὁ ἀριθμὸς τῶν ἐν λόγῳ Μαρτύρων ἀνέρχεται σὲ 35 καὶ ὅτι μαρτύρησαν διὰ ἀποκεφαλισμοῦ ἐπὶ Ἰουλιανοῦ του Παραβάτου (360-363). Ἐνῷ σ΄ ἄλλα Συναξάρια ὁ ἀριθμός τους ἀνεβαίνει στοὺς 50).
Ὁ Ὅσιος Μαρτῖνος ὁ Θηβαῖος
Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Ὁ Ὅσιος Ἀβραὰμ ποὺ μόνασε στὸ ὄρος Λάστρος
Ἐλάχιστα βιογραφικὰ στοιχεῖα γιὰ τὸν Ὅσιο αὐτό, βρίσκουμε στὸν Λαυριωτικὸ Κώδικα 70. Ὁ Ὅσιος Ἀβραάμ, ἀπὸ μικρὸ παιδὶ διάλεξε τὴν ἀγγελικὴ ζωὴ τοῦ μοναχοῦ καὶ ἔτσι μοίρασε στοὺς φτωχοὺς ὅ,τι περιουσία εἶχε καὶ ἔγινε ὑπόδειγμα μοναχοῦ. Ἡ φήμη τῆς μεγάλης του ἀρετῆς δὲν ἄργησε νὰ διαδοθεῖ στὴ χώρα ὅπου ἀσκήτευε καὶ γι᾿ αὐτὸ ἔτρεχαν πολλοὶ κοντά του γιὰ νὰ ὠφεληθοῦν πνευματικά. Ἀλλ΄ ὁ Ἀβραάμ, ἐπειδὴ δὲν τοῦ ἄρεσε ἡ ἐπίδειξη καὶ ἡ φασαρία, ἀνέβηκε στὸ ὄρος τοῦ Λάτρου, ὅπου μὲ αὐστηρότερη ἐγκράτεια, ἀγρυπνία καὶ προσευχή, προόδευε σὲ μεγάλα ὕψη ἀρετῆς καὶ ὠφελοῦσε τοὺς ἐκεῖ ἀσκητές. Ἔτσι, μ΄ αὐτὸ τὸν θεάρεστο τρόπο ἀφοῦ ἔζηοε, ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Ὁ Ὅσιος Στέφανος ὁ Ξυλινίτης
Ἰδιαίτερο βιογραφικὸ ὑπόμνημα γιὰ τὸν Ὅσιο αὐτό, ὑπάρχει στὸν Λαυριωτικὸ Κώδικα 70 καὶ τὸ ὁποῖο παραθέτουμε αὐτολεξεῖ ὅπως ἔχει: «Ὁ δὲ τίμιος Στέφανος, οὗ τὸ ἐπικλὴν Ξυλινίτης, καὶ αὐτὸς τὴν ἀσκητικὴ πολιτεία ἑαυτὸν ἐκδοὺς περιῆλθε γυμνὸς τὸ σῶμα καὶ ἀνυπόδητος τόπους ἐκ τόπων περιερχόμενος καὶ πελαζόμενος κατὰ Κύριον καὶ ὕπνον τοῖς ὄφθαλμοις τὸ καθόλου μὴ προσενεγκῶν, μηδὲ τοῖς κροτάφοις ἀνάπαυσιν παρ΄ ὅλον τὸν τῆς ζωῆς αὐτοῦ χρόνον ἐντεῦθεν ἠξιώθη καὶ προφητικῶν χαρισμάτων τοῦ προλέγειν τοῖς ἄνθρωποις τὰ συμβησόμενα, προεΐδε τοίνυν καὶ τὴν αὑτοῦ τελευτὴν καὶ πρὸς τὸ τέλος τῆς ζωῆς αὐτοῦ ἐν τῷ ὄρει τοῦ Λάτρου καὶ αὐτὸς ἀπελθῶν ἀσκητικῶς ἔκεισε τὸν βίον διήνυσε καὶ πολλοῖς τύπος καὶ ὑπογραμμὸς ἀναδειχθεὶς καὶ τὰ πρὸς σωτηρίαν καθοδηγήσας πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν».
Ὁ Ἅγιος Παρθένιος ὁ Γ΄ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Γιά νά διατηρηθεῖ ἡ πίστη στόν Χριστό καί νά ἐπιτευχθεῖ ἡ ποθητή ἐλευθερία στό ὑπόδουλο ἑλληνικό Ἔθνος δέν χρειάσθηκαν μόνο ἀγῶνες καί θυσίες στά πεδία τῶν μαχῶν. Κατά τήν μακρά περίοδο τῆς δουλείας διεξήχθηκαν ἀγῶνες πνευματικοί καί ἔγιναν θυσίες μεγάλων ἀναστημάτων τοῦ πνεύματος, ὅπως καί τοῦ Πατριάρχου Παρθενίου τοῦ Γ΄.
Ὁ Παρθένιος καταγόταν ἀπό τή Μυτιλήνη. Εὐδόκησε ὁ Θεός νά τοῦ χαρίσει πιστούς καί ἐνάρετους γονεῖς, οἱ ὁποῖοι ὡς πολύτιμο θησαυρό, ἰδιαιτέρως μάλιστα κατά τά ἔτη τῆς πικρῆς δουλείας, τοῦ μετέδωσαν τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό, τήν εὐλάβεια καί τήν προσήλωση στήν Ὀρθόδοξη ἐκκλησία καί τόν Ναό. Μικρός ἀκόμη ὁ Παρθένιος ἔμαθε στήν Πατρίδα του τά πρῶτα ἱερά γράμματα ἀπό διδασκάλους φωτισμένους καί θερμούς. Γονεῖς καί διδάσκαλοι ἐπιτέλεσαν πιστά τό καθῆκον τους μέ τήν ἐλπίδα καί εὐχή, ὅτι θά προέλθει καλός καρπός ἀπό τόν νεαρό ἐκεῖνο βλαστό.
Καί ὄντως ὁ Παρθένιος ἀνταποκρίθηκε. Ἔξυπνος νοῦς καί ἀγαθή καρδία πόθησε ἀνώτερη μόρφωση. Καί ἀναπτύχθηκε πράγματι σέ ἄνδρα σοφό μέ μόρφωση σπάνια γιά τήν ἐποχή ἐκείνη. Συγχρόνως στράφηκε μέ περισσότερο ἐνδιαφέρον στήν ἐκκλησία, συνδέθηκε στενά μέ τούς ἀνθρώπους της καί πόθησε νά τήν ὑπηρετήσει ὡς κληρικός ἀφωσιωμένος σ’ αὐτήν. Δέν ἄργησε λοιπόν νά γίνει ἀναγνώστης καί στή συνέχεια διάκονος καί ἱερεύς. Καί ἀρχίζει τότε τό ἱερό ἔργο, τό ὁποῖο ἀγάπησε πολύ, τῆς διακονίας δηλαδή τῶν ψυχῶν τῶν ὑποδούλων Ἑλλήνων, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀνάγκη ἰδιαίτερης τονώσεως θρησκευτικῆς καί ἐθνικῆς. Ἡ φωτεινή προσωπικότητά του μέ τήν ἄρτια μόρφωση, μέ τήν ἔκδηλη ἀρετή, γρήγορα ἔγινε γνωστή καί θαυμαστή καί πέρα ἀπό τό νησί. Γι’ αὐτό, ὅταν ὁ μητροπολιτικός θρόνος τῆς Χίου χήρευσε, ἐξέλεξαν ὡς ποιμένα τῆς Χίου τόν Παρθένιο. Ἀργότερα μάλιστα, τό 1636, τόν ἀνεβίβασαν στόν πρῶτο θρόνο τῆς Ὀρθοδοξίας καί τόν ἀνάδειξαν ἐπάξια Οἰκουμενικό Πατριάρχη τῆς Κωνσταντινουπόλεως.
Τώρα ὁ λύχνος τέθηκε πάνω σέ ὑψηλότερη λυχνία. Μέ συναίσθηση τῆς μεγάλης, τῆς ὑπεύθυνης ἀποστολῆς του, ὡς ἀρχηγός ὅλης τῆς Ἐκκλησίας πού εἶναι, προστάτης καί ὑπερασπιστής τοῦ ὑποδούλου Ἔθνους ἐργάζεται μέ ζῆλο θαυμαστό, ὡς πατέρας στοργικός, σ’ ὅλους τους τομεῖς, ἀκολουθώντας τούς μεγάλους προκατόχους του, τούς ἔνδοξους Πατριάρχες.
Ἀλλά ὁ διάβολος φθόνησε. Πῆρε ἀπόφαση νά σβήσει τό φῶς, ἀπό τό ὁποῖο φωτίζονταν τόσοι Χριστιανοί. Νά γκρεμίσει τό δένδρο, κάτω ἀπό τή σκιά τοῦ ὁποίου δροσίζονταν οἱ ὑπόδουλοι Ἕλληνες. Καί κατέστρωσε τό σχέδιό του. Οἱ Ἀγαρηνοί συκοφαντοῦν τόν Παρθένιο ὅτι ἐπιβουλεύεται τήν Ὑψηλή Πύλη, καί ἑτοιμάζει ἐπανάσταση τῶν Γραικῶν. Τί εἶχε συμβεῖ; Ὁ Πατριάρχης στήν προσπάθειά του νά συγκεντρώσει ἕνα ποσό χρημάτων γιά τίς πνευματικές ἀνάγκες καί τούς σκοπούς τοῦ Πατριαρχείου, ἀπέστειλε σχετική ἐπιστολή στόν πρώην Μητροπολίτη Νικαίας, ὁ ὁποῖος διέμενε στήν Ταυρίδα (Κριμαία) κοντά στόν βασιλιά τῶν Κοζάκων. Στήν ἐπιστολή αὐτή ὁ Πατριάρχης Παρθένιος ἀνέφερε μεταξύ τῶν ἄλλων καί τό εὐαγγελικό ρητό «…ἔρχεται γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν».
Ἡ ἐπιστολή περιῆλθε στά χεριά τῶν Ὀθωμανῶν, οἱ ὁποῖοι παρεξήγησαν τό περιεχόμενό της. Νόμισαν ὅτι ὁ Πατριάρχης καλεῖ τή Ρωσία νά ἐπέμβει ἐναντίον τῶν Τούρκων γιά νά ὑπερασπίσει τούς Χριστιανούς. Γι’ αὐτό καί τόν συλλαμβάνουν. Εὐκαιρία ἄλλωστε ζητοῦσαν οἱ Ἀγαρηνοί. Παρά τίς διαμαρτυρίες, παρά τίς ἐξηγήσεις πού δίνει, τόν καταδικάζουν σέ θάνατο. Μία μόνο ἐλπίδα σωτηρίας ὑπάρχει. Νά ἀρνηθεῖ τόν Χριστό. Κι ὅταν ἀρνηθεῖ τόν Χριστό, τότε καί τή ζωή του θά κερδήσει καί ἀμοιβές θά πάρει.
Ἀλλά ποιός νά ἀρνηθεῖ τόν Χριστό; Ὁ Πατριάρχης, ὁ ὁδηγός τῶν ἀνθρώπων στόν Χριστό; Αὐτός, ὁ ὁποῖος ὑποσχέθηκε πίστη καί προσήλωση μέχρι θανάτου καί μαρτυρίου; Αὐτό δέν θά γίνει ποτέ! Ἀλλά ἐπειδή δέν θά γίνει αὐτό, θά ὑποστεῖ μαρτύρια. Καί βασανίζεται σκληρά. Ἐξευτελίζεται ὁ Πατριάρχης τῶν Ὀρθοδόξων ὡς ὁ χειρότερος κακοῦργος. Κι ἀφοῦ οἱ Ἀγαρηνοί ἱκανοποίησαν τή μοχθηρία τους, ἑτοίμασαν ἀγχόνη καί τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου τοῦ ἔτους 1657 τόν κρέμασαν. Ἐκεῖ παρέδωσε τό πνεῦμα του ὡς καλός ποιμήν, ὁ ὁποῖος θυσίασε τή ζωή του, ὅπως ὁ Ἀρχιποίμην Κύριος, ὑπέρ τοῦ ποιμνίου Του.
Τό ἱερό καί σεπτό λείψανό του ἔμεινε κρεμασμένο στήν ἀγχόνη ἐπί τρεῖς μέρες. Καί συνέρρεαν τότε οἱ Χριστιανοί νά τό δοῦν ἔστω καί ἀπό μακριά καί νά τό προσκυνήσουν. Νά δοῦν τή Μεγάλη Ἑβδομάδα τόν Πατριάρχη καί ἐθνάρχη τους, τόν μιμητή τοῦ Χριστοῦ ὑψούμενο στήν ἀγχόνη γιά τήν πίστη καί τή μαρτυρία Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί τόν ἔβλεπαν νά περιβάλλεται μέ λάμψη ἱερή καί θεϊκό φῶς. Μετά τίς τρεῖς αὐτές ἡμέρες οἱ ἄπιστοι Τοῦρκοι ἔριξαν στή θάλασσα τό ἱερό σκήνωμά του, γιά νά γίνει τροφή τῶν ψαριῶν. Ἀλλά ὁ Θεός δέν τό ἐπέτρεψε. Ἔπρεπε οἱ ὑπόδουλοι Ἕλληνες νά ἔχουν τά ἱερά λείψανα τοῦ μαρτυρικοῦ Πατριάρχη τους γιά νά θυμοῦνται τή μορφή του, τούς ἀγῶνες του, τή σταθερότητα στήν ἱερή του ἀποστολή, τή θυσία του γιά χάρη τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Πατρίδος. Νά θυμοῦνται, νά ἐνισχύονται καί νά τόν μιμοῦνται. Πόση λοιπόν χαρά αἰσθάνθηκαν, ὅταν λίγες μέρες ἀργότερα βρῆκαν τό ἱερό σκήνωμά του μέσα στή θάλασσα; Μέ δέος τό ἀνέσυραν καί μέ τιμές καί εὐλάβεια τό ἐνταφίασαν στό νησί Πρίγκηπο.
Ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Παρθένιος ὁ Γ΄ «τήν πίστιν τηρήσας, τόν δρόμον τοῦ μαρτυρίου τελέσας καλῶς, ἀπέλαβε τῶν καμάτων του τά στέφη». Δικαίως λοιπόν χαίρεται ἡ Λέσβος γιά τό γέννημά της καί προσκαλεῖ ὅλους ἐμᾶς τούς πιστούς, γιά νά τιμήσουμε τόν νεομάρτυρα τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος μέ τό αἷμα του πότισε τό δένδρο τῆς πίστεως καί τῆς ἐλευθερίας.
Ἀπό τό βιβλίο «Ἀθλητές Στεφανηφόροι»
Ἀρχιμ. Θεοδώρου Μπεράτη