ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ (14/9)

Εὐαγγέλιον: τῆς ἑορτῆς (Ἰω. ιθ΄ 6-11, 13-20, 25-28, 30-35):

6 καὶ λέγει αὐτοῖς· ἴδε ὁ ἄνθρωπος. ὅτε οὖν εἶδον αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ὑπηρέται, ἐκραύγασαν λέγοντες· σταύρωσον σταύρωσον αὐτόν. λέγει αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· λάβετε αὐτὸν ὑμεῖς καὶ σταυρώσατε· ἐγὼ γὰρ οὐχ εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν. 7 ἀπεκρίθησαν αὐτῷ οἱ Ἰου­δαῖοι· ἡμεῖς νόμον ἔχο­μεν, καὶ κατὰ τὸν νόμον ἡμῶν ὀφείλει ἀποθανεῖν, ὅτι ἑαυτὸν Θεοῦ υἱὸν ἐποί­η­σεν. 8 Ὅτε οὖν ἤκουσεν ὁ Πιλᾶτος τοῦτον τὸν λόγον, μᾶλ­λον ἐφοβήθη, 9 καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ πραιτώριον πάλιν καὶ λέγει τῷ Ἰησοῦ· πόθεν εἶ σύ; ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀπόκρισιν οὐκ ἔδω­κεν αὐτῷ. 10 λέγει οὖν αὐτῷ ὁ Πι­λᾶτος· ἐμοὶ οὐ λαλεῖς; οὐκ οἶδας ὅτι ἐξουσίαν ἔχω σταυρῶσαί σε καὶ ἐξουσίαν ἔχω ἀπολῦσαί σε; 11 ἀπεκρίθη Ἰησοῦς· οὐκ εἶχες ἐξουσίαν οὐδεμίαν κατ’ ἐμοῦ, εἰ μὴ ἦν σοι δε­δομένον ἄνωθεν· διὰ τοῦτο ὁ πα­ραδιδούς μέ σοι μείζονα ἁμαρτίαν ἔχει. 13 ὁ οὖν Πιλᾶτος ἀκούσας τοῦτον τὸν λόγον ἤγαγεν ἔξω τὸν Ἰησοῦν, καὶ ἐκά­θισεν ἐπὶ τοῦ βήματος εἰς τόπον λεγόμενον Λιθό­στρω­­τον, Ἑβρα­ϊστὶ δὲ Γαβ­­βαθᾶ· 14 ἦν δὲ παρασκευὴ τοῦ πάσχα, ὥρα δὲ ὡσεὶ ἕκτη· καὶ λέγει τοῖς Ἰουδαίοις· ἴδε ὁ βασιλεὺς ὑμῶν. 15 οἱ δὲ ἐκραύγασαν· ἆρον ἆρον, σταύρωσον αὐτόν. λέ­­γει αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· τὸν βασιλέα ὑμῶν σταυρώσω; ἀπεκρίθησαν οἱ ἀρχιερεῖς· οὐκ ἔχομεν βασιλέα εἰ μὴ Καίσαρα. 16 τότε οὖν παρέδωκεν αὐ­τὸν αὐτοῖς ἵνα σταυ­ρω­θῇ. 17 Παρέλαβον δὲ τὸν Ἰη­σοῦν καὶ ἤγαγον· καὶ βαστάζων τὸν σταυρὸν αὐτοῦ ἐξῆλθεν εἰς τὸν λεγόμενον κρανίου τόπον, ὃς λέγε­ται Ἑβραϊστὶ Γολγοθᾶ, 18 ὅπου αὐτὸν ἐσταύρω­σαν, καὶ μετ’ αὐτοῦ ἄλλους δύο ἐντεῦθεν καὶ ἐντεῦθεν, μέσον δὲ τὸν Ἰησοῦν. 19 ἔγραψε δὲ καὶ τίτλον ὁ Πιλᾶτος καὶ ἔθηκεν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ· ἦν δὲ γεγραμμένον· Ἰησοῦς ὁ Ναζω­ραῖος ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰου­δαίων. 20 τοῦτον οὖν τὸν τίτλον πολλοὶ ἀνέγνωσαν τῶν Ἰ­ου­δαίων, ὅτι ἐγγὺς ἦν τῆς πόλεως ὁ τόπος ὅπου ἐ­­σταυρώθη ὁ Ἰησοῦς· καὶ ἦν γεγραμμένον Ἑβραϊστί, Ἑλληνιστί, Ρωμαϊστί. 25 Οἱ μὲν οὖν στρατιῶται ταῦτα ἐποίησαν. εἱστήκει­σαν δὲ παρὰ τῷ σταυρῷ τοῦ Ἰησοῦ ἡ μήτηρ αὐτοῦ καὶ ἡ ἀδελφὴ τῆς μητρὸς αὐτοῦ, Μαρία ἡ τοῦ Κλωπᾶ καὶ Μαρία ἡ Μαγδαληνή. 26 Ἰησοῦς οὖν ἰδὼν τὴν μητέρα καὶ τὸν μαθητὴν παρεστῶτα ὃν ἠγάπα, λέγει τῇ μητρὶ αὐτοῦ· γύναι, ἴδε ὁ υἱός σου. 27 εἶτα λέγει τῷ μαθητῇ· ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου. καὶ ἀπ’ ἐκείνης τῆς ὥρας ἔλαβεν ὁ μαθητὴς αὐτὴν εἰς τὰ ἴδια. 28 Μετὰ τοῦτο εἰδὼς ὁ Ἰη­σοῦς ὅτι πάντα ἤδη τετέλεσται, ἵνα τελειωθῇ ἡ γραφή, λέγει· διψῶ. 30 ὅτε οὖν ἔλαβε τὸ ὄξος ὁ Ἰησοῦς εἶπε, τετέλεσται, καὶ κλίνας τὴν κεφαλὴν παρέδωκε τὸ πνεῦμα. 31 Οἱ οὖν Ἰουδαῖοι, ἵνα μὴ μείνῃ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ τὰ σώματα ἐν τῷ σαββάτῳ, ἐπεὶ παρασκευὴ ἦν· ἦν γὰρ μεγάλη ἡ ἡμέρα ἐκείνου τοῦ σαββάτου· ἠρώτησαν τὸν Πιλᾶτον ἵνα κατεαγῶσιν αὐ­­τῶν τὰ σκέλη, καὶ ἀρθῶσιν. 32 ἦλθον οὖν οἱ στρατιῶται, καὶ τοῦ μὲν πρώτου κατέαξαν τὰ σκέλη καὶ τοῦ ἄλλου τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ· 33 ἐπὶ δὲ τὸν Ἰησοῦν ἐλ­θόντες ὡς εἶδον αὐτὸν ἤδη τεθνηκότα, οὐ κατέαξαν αὐ­τοῦ τὰ σκέλη, 34 ἀλλ’ εἷς τῶν στρατιωτῶν λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξε, καὶ εὐθέως ἐξῆλθεν αἷμα καὶ ὕδωρ. 35 καὶ ὁ ἑωρακὼς μεμαρτύρηκε, καὶ ἀληθινὴ αὐτοῦ ἐστιν ἡ μαρτυρία, κἀκεῖνος οἶδεν ὅτι ἀληθῆ λέγει, ἵνα καὶ ὑμεῖς πιστεύσητε.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

6 Τούς λέει ὁ Πιλάτος: Γιά δεῖτε σέ τί ἄθλια κατάσταση κατάντησε ὁ ἄνθρωπος! Ὅταν λοιπόν τόν εἶδαν οἱ ἀρ­­­­­­χι­­ερεῖς καί οἱ ὑπηρέτες τοῦ συνεδρίου, ἄρχισαν νά φω­­­­­νάζουν δυνατά καί νά λένε: Σταύρωσέ τον, σταύ­ρω­­­­σέ τον. Τούς λέει ὁ Πιλάτος: Πάρτε τον ἐσεῖς καί σταυ­­ρῶ­στε τον. Διότι ἐγώ δέν τοῦ βρίσκω καμία ἐνοχή, καμία αἰτία καταδίκης, καί δέν μπορῶ νά τόν σταυρώσω. 7 Ἀλλά ἐπειδή οἱ Ἰουδαῖοι ἤξεραν ὅτι τό ­ρωμαϊκό κράτος συνήθιζε νά ἀνα­γνωρίζει τούς νόμους τῶν λαῶν πού ὑποδούλωνε, ὑπενθυμίζοντάς το αὐτό στόν Πιλάτο τοῦ ἀποκρίθηκαν: Ἐ­μεῖς ἔχουμε νόμο, καί σύμφωνα μέ τό νόμο μας πρέ­πει νά πεθάνει, διότι ἰσχυρίστηκε ὅτι εἶναι υἱός τοῦ Θεοῦ καί ἔτσι βλασφήμησε τόν Θεό. 8 Ὅταν λοιπόν ὁ Πιλάτος ἄκουσε τό λόγο αὐτό, ὅτι δηλαδή ὁ Ἰησοῦς θεωροῦσε τόν ἑαυτό του υἱό τοῦ Θεοῦ, τρό­μαξε περισσότερο. Διότι ὡς εἰδωλολάτρης πού ἦ­­ταν παραδεχόταν πολλούς θεούς καί ἡμιθέους. Καί γι’ αὐ­τό φο­βή­θηκε μήπως πράγματι ὁ Ἰησοῦς ἦταν γιός κά­­­ποι­ου θεοῦ καί μέ τή δύναμή του τόν ἐξολοθρεύσει. 9 Μπῆκε τότε πάλι στό πραιτώριο καί λέει στόν Ἰησοῦ: Ἀπό ποῦ εἶσαι ἐσύ; Κατάγεσαι ἀπό τή γῆ ἤ ἦλθες ἀπό τόν οὐρανό; Ὁ Ἰησοῦς ὅμως δέν τοῦ ἔδωσε ἀ­πάν­τη­ση. 10 Μετά λοιπόν ἀπό τή σιωπή του αὐτή τοῦ λέει ὁ Πιλάτος: Σέ μένα δέν μιλᾶς; Δέν ξέρεις ὅτι ἔχω ἐξουσία νά σέ σταυρώσω, ὅπως ἔχω καί ἐξουσία νά σέ ἀφήσω ἐλεύθερο; 11 Ὁ Ἰησοῦς τότε τοῦ ἀποκρίθηκε: Δέν θά εἶχες καμία ἐξ­ου­­σία ἐναντίον μου, ἐάν δέν σοῦ εἶχε δοθεῖ ἡ ἐξουσία αὐ­­τή ἀπό ἐπάνω, δηλαδή ἀπό τόν Θεό. Ἡ ἀνοχή τοῦ Θε­οῦ σέ κρατάει ἄρχοντα στή δικαστική ἕδρα, καί σοῦ ἐπι­­­φύλαξε τό καθῆκον νά μέ δικάσεις. Ἐπειδή λοιπόν τήν ἐξουσία αὐτή σοῦ τήν ἔχει δώσει ὁ Θεός καί δέν μπο­ρεῖς νά ἀποφύγεις τό καθῆκον σου νά μέ δικάσεις, γι’ αὐ­τό ὁ Καϊάφας καί τό συνέδριο τῶν Ἰουδαίων ἔχουν με­γαλύτερη ἁμαρ­τία ἀπό σένα. Διότι αὐτοί μέ παρέδωσαν σέ σένα ἀπό φθό­­νο καί μί­σος καί σέ πιέζουν νά μέ καταδικάσεις. Κι ἐσύ τώρα, ἐπει­δή τούς φοβᾶσαι, κάνεις κατάχρηση τῆς ἐξου­­­σί­ας σου. 13 Ὁ Πιλάτος λοιπόν, ὅταν ἄκουσε τά τελευταῖα αὐτά λόγια, μέ τά ὁποῖα οἱ Ἰουδαῖοι ἀνα­γνώρι­ζαν καθαρά ὅτι εἶχαν βασιλιά τους τόν Καίσαρα, ὁδήγησε τόν Ἰησοῦ ἔξω ἀπό τό πραιτώριο. Κι αὐτός κάθισε πάνω στή δικαστική του ἕδρα, πού εἶχε τοποθετηθεῖ πρόχειρα στόν τόπο πού ἦταν στρωμένος μέ πέτρες καί μωσαϊκά καί γι’ αὐτό λεγόταν στήν ἑλληνική γλώσσα Λιθόστρωτο, καί στήν ἑβραϊκή Γαββαθᾶ, δηλαδή ὕψωμα, ἐξαιτίας τοῦ σχήματός του. 14 Ἦταν μάλιστα ἡμέρα τῆς παραμονῆς καί προετοιμασίας τοῦ Πάσχα, καί ἡ ὥρα ἦταν περίπου ἕξι ἀπό τήν ἀνα­­τολή τοῦ ἡλίου, δηλαδή δώδεκα τό μεσημέρι. Λέει τότε ὁ Πιλάτος στούς Ἰουδαίους: Γιά δεῖτε σέ ποιά ἀθλι­­­ό­τη­τα καί καταφρόνηση κατάντησε ὁ βασιλιάς σας. 15 Αὐτοί ὅμως, ἀντί νά παρακινηθοῦν νά δείξουν συμ­πά­θεια καί οἶκτο, ἄρχισαν νά φωνάζουν δυνατά: Πάρ’ τον, πάρ’ τον νά μήν τόν βλέπουμε. Σταύρωσέ τον. Τούς λέει ὁ Πι­λάτος: Τόν βασιλιά σας νά σταυρώσω; Ἀπο­κρίθηκαν οἱ ἀρχιερεῖς: Δέν ἔχουμε ἄλλον βασιλιά πα­ρά μόνο τόν Καίσαρα. Καί μέ τά λόγια τους αὐτά οἱ Ἰου­δαῖοι ἀρ­νή­θηκαν ὄχι μόνο τόν Μεσσία, ἀλλά καί τή θε­μελιώδη ἀρ­χή τῆς θεοκρατίας τους, σύμφωνα μέ τήν ὁποία βασι­λιάς τους ἦταν μόνο ὁ Θεός. 16 Τότε λοιπόν ὁ Πιλάτος τούς παρέδωσε τόν Ἰησοῦ γιά νά σταυ­ρωθεῖ. 17 Παρέλαβαν τότε οἱ στρατιῶτες τόν Ἰησοῦ καί ἄρ­­χισαν νά τόν ὁδηγοῦν πρός τόν τόπο ὅπου θά τόν σταύ­­­­­ρωναν. Κι αὐτός βαστάζοντας ἐπάνω στόν ὦμο του τόν σταυρό του βγῆκε ἔξω ἀπό τά τείχη τῆς πόλεως μέ­χρι κάποια τοποθεσία πού λέγεται Κρανίου τόπος, καί στήν ἑβραϊκή γλώσσα λέγεται Γολγοθᾶ. 18 Ἐκεῖ τόν σταύρωσαν. Καί μαζί του σταύρωσαν ἄλ­λους δύο, τόν ἕνα ἀπό τή μιά μεριά, καί τόν ἄλλο ἀπό τήν ἄλλη. Γιά νά ἀτιμάσουν μάλιστα περισσότερο τόν Ἰησοῦ, τοῦ ἔδωσαν τήν κεντρική θέση, ἀνάμεσα στούς δύο κακούργους. 19 Ὁ Πιλάτος διέταξε ἐπίσης κι ἔγραψαν μία ἐπιγραφή καί τήν τοποθέτησαν στό ἐπάνω μέρος τοῦ σταυροῦ. Στήν ἐπιγραφή αὐτή ἦταν γραμμένο τό ἑξῆς: Ἰησοῦς ὁ Ναζω­ραῖ­ος, ὁ βασιλεύς τῶν Ἰουδαίων. 20 Αὐτή λοιπόν τήν ἐπιγραφή, πού διεκήρυττε ὅτι ὁ Ἰη­σοῦς ἦταν βασιλιάς τοῦ νέου Ἰσραήλ τῆς χάριτος, τή διάβασαν πολλοί ἀπʼ τούς Ἰουδαίους, διότι ὁ τόπος πού σταυρώθηκε ὁ Ἰησοῦς ἦταν κοντά στήν πόλη. Τό κεί­μενο τῆς ἐπιγραφῆς ἦταν γραμμένο σέ τρεῖς γλῶσ­σες: στήν ἑβραϊκή, πού ἦταν ἡ ἐθνική γλώσσα τῶν Ἑβραί­ων, στήν ἑλληνική, πού ἦταν διεθνής γλώσσα, καί στή ρω­μαϊκή, πού ἦταν ἡ ἐπίσημη γλώσσα τοῦ κράτους. Ἔτσι δόθηκε στό περιεχόμενο τῆς ἐπιγραφῆς ὅσο τό δυνατόν μεγαλύτερη δημοσιότητα. 25 Αὐτά λοιπόν ἔκαναν οἱ στρατιῶτες. Ἐκεῖ ὅμως κοντά στό σταυρό τοῦ Ἰησοῦ στεκόταν ἐπίσης καί ἡ μητέρα του καί ἡ ἀδελφή τῆς μητέρας του, ἡ Μαρία ἡ γυναίκα τοῦ Κλωπᾶ καί ἡ Μαρία ἡ Μαγδαληνή. 26 Ὁ Ἰησοῦς λοιπόν, ὅταν εἶδε τή μητέρα του καί τόν μαθητή πού ἀγαποῦσε νά στέκεται ἐκεῖ κοντά, λέει στή μητέρα του: Γυναίκα, νά ποιός ἀπό τώρα θά εἶναι ὁ γιός σου. 27 Ἔπειτα λέει στό μαθητή: Νά ἡ μητέρα σου. Καί ἀπό ἐκείνη τήν ὥρα τήν πῆρε ὁ μαθητής στό κατάλυμά του. 28 Ὕστερα ἀπ’ αὐτό, ἀφοῦ βεβαιώθηκε ὁ Ἰησοῦς ὅτι εἶχαν πλέον συντελεσθεῖ ὅλα ὅσα θά πάθαινε καί εἶχαν τελείως ἐκπληρωθεῖ σύμφωνα μέ τίς προφητεῖες, γιά νά ἐπα­λη­θευθεῖ ἡ Ἁγία Γραφή σέ ὅλα καί μέχρι τήν τελευταία λεπτομέρεια, εἶπε: Διψῶ. 30 Ὅταν λοιπόν γεύθηκε τό ξίδι ὁ Ἰησοῦς εἶπε: Ὅλα πιά ἔχουν τελειώσει. Οἱ προφητεῖες ὅλες ὁλο­κλη­ρώ­­­­­­θη­­­καν, καί τό ἔργο μου πῆρε αἴσιο τέλος. Ὅλα ὅ­σα ἔπρεπε νά πάθω τελείωσαν, καί ἡ σωτηρία τῶν ἀν­­­­­­­θρώπων ἐξα­­­­­­­­­σφα­λίσθηκε πλήρως. Κι ἀφοῦ ἄφησε μό­­­νος του τό κε­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­φά­λι του νά γείρει πρός τά κάτω, παρέ­δω­σε ἐξουσι­α­­­­­­­­­­­­­­­­­­­στι­κά τήν ψυ­χή του στόν Πατέρα του, ὅταν αὐτός θέ­­­λη­­σε. 31 Στό μεταξύ οἱ Ἰουδαῖοι ἔπαιρναν τά μέτρα τους γιά νά μή μείνουν πάνω στό σταυρό νεκρά τά σώματα τῶν καταδίκων καί κατά τή διάρκεια τοῦ Σαββάτου. Διότι ἡ ἡμέρα πού ἔγινε ἡ σταύρωση ἦταν ἡμέ­ρα ἔκτακτης προ­­­­παρασκευῆς καί ἐξαι­ρετικῆς προετοιμασίας, καθώς ἡ ἡμέρα τοῦ Σαββάτου ἐκείνου πού θά ἄρχιζε ἀπό τή δύση τοῦ ἡλίου ἦταν μεγάλη καί ἐπίσημη. Διότι, ἐκτός ἀπ’ τό ὅτι ἦταν Σάββατο, συνέπιπτε ἀκόμη καί μέ τήν πρώ­τη ἡμέρα τῆς μεγάλης ἑορτῆς τοῦ Πάσχα. Ἐξάλλου ἀπα­­γορευόταν ρητά στό Δευτερονόμιο νά μεί­νουν ἄταφα τά σώματα τή νύχτα πάνω στό σταυρό. Πα­­­­­ρακάλεσαν λοιπόν τόν Πιλάτο νά διατάξει νά σπάσουν τά σκέ­λη τῶν καταδίκων, γιά νά συντομευθεῖ ἔτσι ὁ θάνατός τους, καί νά τούς σηκώσουν τό συντομότερο ἀπό ἐκεῖ. 32 Ἦλθαν λοιπόν οἱ στρατιῶτες γιά νά σπάσουν τά κόκ­κα­λα τῶν καταδίκων· καί ἔσπασαν τά σκέλη τοῦ ληστῆ τόν ὁποῖο πλησίασαν πρῶτο, ὅπως καί τοῦ ἄλ­λου λη­στῆ πού σταυρώθηκε μαζί μέ τόν Ἰησοῦ. 33 Ὅταν ὅμως ἦλθαν στόν Ἰησοῦ, σάν τόν εἶδαν ὅτι ἦταν ἤδη νεκρός, δέν τοῦ ἔσπασαν τά σκέλη, 34 ἀλλά ἕνας ἀπό τούς στρατιῶτες, γιά νά διαπιστώσει μέ μεγαλύτερη βεβαιότητα τό θάνατό του, τοῦ τρύπησε τήν πλευρά μέ λόγχη, κι ἀμέσως βγῆκε ἀπό τό σημεῖο πού τρυπήθηκε αἷμα καί ὕδωρ. Αὐτό ὅμως ἦταν ἕνα φαινόμενο πρω­το­φανές καί παράδοξο· διότι σέ κάθε νε­­­­­κρό τό αἷμα πήζει, καί ὅσο κι ἄν τόν τρυπήσει κανείς, δέν βγαίνει ποτέ καθαρό αἷμα καί διαυγές ὕδωρ. 35 Τό γεγονός ὅμως αὐτό εἶναι ἀληθινό, καί εἶναι πραγ­μα­τικά αὐτά πού ὑποδηλώνει, δηλαδή ἡ κάθαρση τοῦ βαπτίσματος καί ὁ ἁγιασμός ἀπό τό αἷμα τοῦ Κυ­ρί­­­­ου. Κι ἐκεῖνος πού τό εἶδε μέ τά μάτια του ἔδωσε μαρ­­­τυ­­ρία γι’ αὐτό, καί ἡ μαρτυρία του εἶναι ἀληθινή. Ὁ ἴδιος δέν ἔχει καμία ἀμφιβολία γι’ αὐτό, ἀλλά ξέρει κα­­­­­­λά ὅτι λέει τήν ἀλήθεια. Κι ἔδωσε μαρτυρία τόσο γιά τό γε­γονός αὐτό ὅσο καί γιά τό ὅτι οἱ στρατιῶτες δέν ἔ­­σπα­­σαν τά σκέλη τοῦ Ἰησοῦ, ἀλλά μόνο τήν πλευρά του τρύπησαν. Καί ἔδωσε τή μαρτυρία του αὐτή, γιά νά πι­­­­στέψετε κι ἐσεῖς ὅτι ὁ Ἰησοῦς πού βρίσκεται ἐπά­νω στό σταυρό εἶ­­ναι ὁ Μεσσίας, πού προκήρυξαν οἱ προ­φῆ­τες.