Πολὺς λόγος γίνεται τὸν τελευταῖο καιρὸ στὴν Πατρίδα μας γιὰ τὸ μεῖζον θέμα τῆς Παιδείας. Ἀκούγονται διάφορες ἀπόψεις γιὰ τὸ ποιὸς θὰ πρέπει νὰ εἶναι ὁ προσανατολισμός της, τί θὰ παρέχει στὰ παιδιά μας. Καθὼς ἐπικρατεῖ πολλὴ σύγχυση γύρω ἀπὸ τὰ ζητήματα αὐτά, ἂς προσπαθήσουμε νὰ ξεδιαλύνουμε κάπως τὰ πράγματα. Νὰ δοῦμε τελικὰ τί σχολεῖο θέλουμε γιὰ τὰ παιδιά μας, ποιὸ χαρακτήρα πρέπει νὰ ἔχει ἡ Παιδεία μας.
Πρῶτα ἀπ’ ὅλα στόχος καὶ ἐπιδίωξή της θὰ πρέπει νὰ εἶναι νὰ μεταδίδει στὰ βλαστάρια τοῦ τόπου μας ἦθος. Νὰ ἀναδεικνύει «καλοὺς κἀγαθοὺς» πολίτες, ποὺ θὰ σέβονται τὸν συνάνθρωπό τους, ποὺ θὰ ἔχουν τιμιότητα, εἰλικρίνεια, ἀρετή. Ὄχι Παιδεία ποὺ θὰ παράγει παραμορφωμένους ἀνθρώπους, μὲ γνώσεις πολλές, ἀλλὰ ξερές.
Παιδεία ποὺ θὰ παρέχει στὰ παιδιά μας σωστὴ θρησκευτικὴ ἀγωγή. Ὄχι ἕνα θρησκευτικὸ συγκρητισμό, βάζοντας στὴν ἴδια θέση τὸν Χριστό μας μὲ τὸν Βούδα ἢ τὸν Μωάμεθ, ἐξομοιώνοντας τὴν ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδοξίας μὲ τὰ ψεύδη τῶν ποικίλων θρησκειῶν. Ἀλλὰ Παιδεία τέτοια ποὺ ὁραματιζόταν ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «Ὁ ἄριστος ὅρος καὶ σκοπὸς τῆς διδασκαλίας εἶναι αὐτός, τὸ νὰ ὁδηγοῦν οἱ δάσκαλοι τοὺς μαθητὲς μὲ ὅσα πράττουν καὶ μὲ ὅσα λένε, στὸν εὐτυχισμένο βίο ποὺ ὅρισε ὁ Χριστός». Ἔτσι ὅπως τὸ καλεῖ διαχρονικὰ ἡ φωνὴ τοῦ Κυρίου μας: «Ἄφετε τὰ παιδία ἐλθεῖν πρός με», ἀφῆστε τὰ παιδιὰ νὰ ἔρθουν κοντά μου. Σὲ Μένα θὰ βροῦν τὴν ἀλήθεια, τὴ Χάρι, τὴ χαρά, τὴν ἐλευθερία.
Ἀπαραίτητος ὅρος τῆς σωστῆς Παιδείας εἶναι ἀσφαλῶς ἡ παρουσία δασκάλων, παιδαγωγῶν, ποὺ θὰ ἀποτελοῦν πρότυπα γιὰ τὰ παιδιά μας, ποὺ θὰ τὰ ἐμπνέουν. Ὅπως ἐκεῖνες οἱ νεαρὲς διδασκάλισσες τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα, ποὺ στὰ δίσεκτα χρόνια τῆς βουλγαρικῆς προπαγάνδας στὰ μέρη τῆς ἑλληνικῆς Μακεδονίας μας ἐπιδίωκαν νὰ διορισθοῦν σ’ ἐκεῖνα τὰ ἀκριτοχώρια γιὰ νὰ μεταδώσουν στὰ Ἑλληνόπουλα «ψυχὴ καὶ Χριστό», κατὰ τὴ ρήση τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Τέτοια ἦταν – γιὰ νὰ φέρουμε ἕνα παράδειγμα – ἡ δασκάλα Ἀγγελικὴ Φιλιππίδου, ποὺ ὑπηρετοῦσε στὴν Ἀγριανὴ Σερρῶν τὸ 1906. Ἡ ὁποία, μετὰ ἀπὸ ἄνανδρη ἐπίθεση τῶν Βουλγάρων κομιτατζήδων, κι ἐνῶ μεταφερόταν τραυματισμένη στὸ νοσοκομεῖο τῶν Σερρῶν πάνω σ’ ἕνα πρόχειρο φορεῖο, ζητοῦσε νὰ σταματοῦν γιὰ λίγο σ’ ὅλα τὰ χωριά. Καὶ ἀπὸ τὸ κρεβάτι τοῦ πόνου βροντοφώναζε ὅτι ἡ Μακεδονία εἶναι Ἑλλάδα. Ἀλλὰ καὶ πρὶν ἀπὸ λίγες μόνο δεκαετίες ἕνας ἄλλος δάσκαλος, Μακεδόνας κι αὐτός, Κωνσταντῖνος Βαλσαμόπουλος τὸ ὄνομά του, διορισμένος σὲ ἀκριτικὸ σχολεῖο τῆς Ἑλλάδος μας, στὸ Βροντερὸ Φλωρίνης, στὰ σύνορα μὲ τὴν Ἀλβανία, δὲν δεχόταν μετάθεσή του σὲ κάποιο σχολεῖο τῶν ἀστικῶν κέντρων. Γιατί; Γιὰ νὰ κατορθώσει νὰ τελειώσει τὴν ἐκπαίδευση καὶ τὴ διδασκαλία τῆς σχολικῆς ὕλης ὄχι μόνο στὰ παιδιά του μέσα στὴ σχολικὴ αἴθουσα, ἀλλὰ καὶ στοὺς μαθητές του πέρα ἀπὸ τὰ συρματοπλέγματα, στὰ Ἑλληνόπουλα τῆς Βορείου Ἡπείρου. Καὶ σ’ αὐτὰ τὰ παιδιὰ δίδασκε καὶ τοὺς μάθαινε ἱστορία, χαράζοντας τὸν χάρτη τῆς Ἑλλάδος μας πάνω στὸ χῶμα!
Τέτοιους δασκάλους ἔχει ἀνάγκη ἡ Παιδεία μας! Ποὺ θὰ ἔχουν φόβο Θεοῦ καὶ θὰ συναισθάνονται τὴν ἱερότητα τῆς ἀποστολῆς τους. Ποὺ δὲν θὰ διδάσκουν στοὺς νέους μας ἄθεες ἰδεολογίες. Ποὺ δὲν θὰ σκέφτονται μόνο τὸ ὡράριο καὶ τὸν μισθό. Ἀλλὰ ποὺ θὰ προσφέρουν τὴν ἀλήθεια γιὰ τὴν ἱστορία, τὴν ἑλληνοχριστιανικὴ Παράδοση, τὴ γεμάτη χάρη γλώσσα μας, ἀρχαία καὶ νέα, καὶ θὰ θυσιάζονται γιὰ τὴν προκοπὴ τῶν παιδιῶν!
Δασκάλους ποὺ θὰ ἀναδεικνύουν μαθητὲς μὲ ἡρωικὸ φρόνημα σὰν τὸν Εὐαγόρα Παλληκαρίδη, ποὺ σὲ ἐφηβικὴ ἡλικία ἄφησε τὸ θρανίο καὶ ἀνέβηκε στὸ βουνὸ γιὰ νὰ ἀγωνιστεῖ γιὰ τὴ λευτεριὰ τῆς Κύπρου, ἀφήνοντας ἀποχαιρετισμὸ στοὺς συμμαθητές του τὸ περίφημο ποίημά του: «Θὰ πάρω μιὰν ἀνηφοριά, θὰ πάρω μονοπάτια, νὰ βρῶ τὰ σκαλοπάτια, ποὺ πᾶν στὴ λευτεριά…».
Γιὰ νὰ ξαναβρεῖ καὶ σήμερα τὸν σωστὸ προσανατολισμὸ ἡ Παιδεία μας, ὀφείλει νὰ ἀνατρέξει στὶς ρίζες της, στὸ παρελθόν μας, στὰ «Κρυφὰ Σχολειὰ», ὅπου μὲ λαχτάρα ὁ παπα-δάσκαλος μετάγγιζε στὶς ψυχὲς τῶν παιδιῶν τῶν ὑπόδουλων ραγιάδων τὴν ἀγάπη στὴν Ἑλλάδα, τούς μεταλαμπάδευε τὸ πνεῦμα, τὴ γνώση, τὸν πολιτισμὸ τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων, τὸ χριστιανικὸ φρόνημα καὶ τὴ δόξα τῶν Βυζαντινῶν προγόνων μας.
Δὲν χρειάζεται σήμερα ἡ πατρίδα μας σχολεῖο οὐδετερόθρησκο, πολυπολιτισμικό, βορὰ τῶν λεόντων τῆς παγκοσμιοποιήσεως, ἀλλὰ σχολεῖο πού, μαζὶ μὲ τὶς ἀπαραίτητες γνώσεις γιὰ τὸν σύγχρονο κόσμο, θὰ ἔχει ξεκάθαρο ἑλληνοχριστιανικὸ προσανατολισμό, ὅπως τὸ ζητοῦσε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός: «Νὰ μοῦ χαρίσετε ἕνα σχολεῖο γιὰ τὰ γράμματα τοῦ Χριστοῦ»!
