Κάποιος ἄνθρωπος εἶχε μιὰ συκιὰ φυτευμένη στὸ ἀμπέλι του καὶ ἦλθε καὶ ζητοῦσε καρπό, ἀλλὰ δὲν ἔβρισκε. Εἶπε τότε στὸν ἀμπελουργό: Τρία χρόνια ἔρχομαι καὶ ζητῶ καρπὸ στὴ συκιὰ αὐτὴ καὶ δὲν βρίσκω. Κόψε την σύρριζα. «Ἱνατί καὶ τὴν γῆν καταργεῖ;». Γιατί νὰ πιάνει ἄδικα τὸν τόπο καὶ νὰ ἀχρηστεύει τὸ μέρος αὐτὸ τῆς γῆς, στὸ ὁποῖο θὰ μποροῦσε νὰ φυτευθεῖ ἄλλο δένδρο ποὺ νὰ καρποφορεῖ; Ὁ ἀμπελουργὸς ὅμως τοῦ εἶπε: «Κύριε, ἄφες αὐτὴν καὶ τοῦτο τὸ ἔτος». Ἄφησέ την καὶ αὐτὸ τὸν χρόνο, νὰ τὴν περιποιηθῶ, νὰ σκάψω γύρω της καὶ νὰ βάλω λιπάσματα. Καὶ μπορεῖ νὰ φέρει καρπό. Ἂν ὅμως δὲν κάνει καρπό, τότε θὰ τὴν κόψεις στὸ μέλλον.
Τί θέλει νὰ μᾶς διδάξει ὁ Κύριος μ’ αὐτὴ τὴ μικρὴ παραβολή, ποὺ περιέχεται στὸ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιο; (ιγ΄ [13] 6-9). Ποιὸ εἶναι τὸ νόημά της;
Μὲ ἄκαρπη συκιὰ παραβάλλει ὁ Κύριος ἀφενὸς μὲν τὸν λαὸ τῶν Ἑβραίων, ποὺ δέχθηκε ἀναρίθμητες εὐεργεσίες, ἀλλὰ δέν μετανόησε, ἀφετέρου δὲ τὸν ράθυμο καὶ ἀμετανόητο ἄνθρωπο. Αὐτὸν ποὺ ἐνῶ βρίσκεται στὸ εὔφορο ἔδαφος τῆς Ἐκκλησίας, ἐνῶ τρέφεται μὲ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ γνωρίζει τὸ θέλημά Του, δὲν παράγει καρποὺς πνευματικοὺς μετανοίας, δὲν ἔχει ἔργα ἀρετῆς. Ὁ Θεὸς περιμένει, τοῦ δίνει παράταση ζωῆς, τοῦ δίνει εὐκαιρίες, γιὰ νὰ συνέλθει καὶ μετανοήσει, γιὰ νὰ ἀλλάξει πορεία. Μακροθυμεῖ καὶ ἀναβάλλει. Ἂν ὅμως τελικὰ ὁ ἁμαρτωλὸς δέν μετανοήσει, τότε ἡ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ ἀποβαίνει εἰς βάρος του, διότι ἁμαρτάνει περισσότερο, καὶ τότε ἡ φιλάνθρωπη δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ θέτει τέρμα στὴ ζωή του.
Νέο ἔτος! Τὸ ὑποδεχόμαστε μὲ χαρά, μὲ γιορτὲς καὶ ὁλόθερμες εὐχές. Μὲ ἐλπίδες πολλές. Τί περιμένουμε νὰ μᾶς φέρει ὁ καινούργιος χρόνος; Ποιὲς οἱ προσδοκίες μας; Ποιὰ τὰ σχέδιά μας γι’ αὐτόν; Θὰ φέρουμε καρποὺς πνευματικούς;
«Ἄφες αὐτὴν καὶ τοῦτο τὸ ἔτος». Μᾶς δίνει παράταση ὁ Θεός. Αὐτός, «ὁ τῶν αἰώνων ποιητὴς καὶ Δεσπότης», Αὐτὸς ποὺ κρατεῖ στὰ παντοδύναμα χέρια Του ὅλο τὸν κόσμο καὶ τὴ ζωὴ τοῦ καθενός μας καὶ ὁρίζει τοὺς καιροὺς καὶ τὰ χρόνια μας, μᾶς χαρίζει ἄλλο ἕνα χρόνο ζωῆς. Μᾶς ἀφήνει νὰ ζήσουμε «καὶ τοῦτο τὸ ἔτος».
Μᾶς φύτευσε μὲ τὸ Βάπτισμά μας μέσα στὴν ἁγία Του Ἐκκλησία, μᾶς δίνει πλούσια τὴ Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, μᾶς φωτίζει μὲ τὸν αἰώνιο λόγο Του καὶ μᾶς τρέφει μὲ τὰ ἱερὰ Μυστήρια, μᾶς καθιστᾶ μέλη τῆς Ἐκκλησίας Του. Εἶναι δίκαιο λοιπὸν νὰ περιμένει καρπούς, ὅπως καὶ ὁ ἰδιοκτήτης τοῦ ἀμπελῶνος ἀπὸ τὴ συκιά. Ἔρχεται ὁ Ἴδιος καὶ τοὺς ζητεῖ, γιὰ νὰ δείξει τὴν ἀγάπη Του καὶ τὸ ἐνδιαφέρον Του νὰ βρεῖ γεμάτη καρποὺς τὴ συκιά Του. Δὲν ἀρκεῖται νὰ βλέπει φύλλα μόνο καὶ βλαστούς. Δὲν Τὸν ἱκανοποιοῦν μόνο οἱ ἐπικλήσεις μας, οἱ ἀποφάσεις καὶ οἱ ὑποσχέσεις μας. Ζητεῖ καρπούς. Θέλει νὰ δεῖ ἔμπρακτη ἀρετή: ταπείνωση, ἀγάπη, ὑπομονή, συγχωρητικότητα, ἁγνότητα, ἐλεημοσύνη, θερμὴ προσευχή. Θέλει ὅλα τὰ ἔργα μας, οἱ λόγοι μας, οἱ ἐπιθυμίες τῆς καρδιᾶς, οἱ σκέψεις τοῦ νοῦ μας νὰ εἶναι σύμφωνα μὲ τὸ ἅγιο θέλημά Του, μὲ τὸν αἰώνιο νόμο Του. Αὐτοὺς τοὺς καρποὺς ζητάει ἀπὸ μᾶς ὁ Θεός.
Στὴν ἀρχὴ τοῦ νέου ἔτους ἂς ἀνακρίνουμε τοὺς ἑαυτούς μας, ἂς ἐξετάσουμε μὲ ἀκρίβεια τὴ ζωή μας. Ἔχουμε καρπούς; Ζοῦμε κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ; Ἂν ἐρευνήσουμε σωστὰ τὸν ἑαυτό μας, θὰ διαπιστώσουμε ἀσφαλῶς ὅτι πολλὰ ἀκόμη μένουν στὸν καθένα μας γιὰ διόρθωση. Καὶ ὅτι ἑπομένως πρέπει νὰ ἐντείνουμε τίς προσπάθειές μας «καὶ τοῦτο τὸ ἔτος» γιὰ περισσότερο ἀγώνα. «Καὶ τοῦτο τὸ ἔτος» μᾶς ἀφήνει ὁ Θεὸς νὰ ζήσουμε γιὰ νὰ μετανοήσουμε καὶ νὰ καρποφορήσουμε. Ὁ χρόνος περνάει καὶ δὲν πρέπει νὰ περνάει ἄκαρπος. Θὰ ἔλθει ὁ καιρὸς τῆς δικαίας ἀνταποδόσεως τοῦ Θεοῦ, καὶ τότε, ἀλίμονο, κάθε ἄκαρπη συκιὰ θὰ κοπεῖ ἀπὸ τὴ ρίζα της.
Οἱ ἱεροὶ ἑρμηνευτὲς λένε ὅτι ὁ ἀμπελώνας εἶναι ὁ κόσμος, ποὺ φυτεύθηκε γιὰ νὰ φέρει καρπὸ στὸ Θεό. Ὅλος ὁ κόσμος, ἰδιαίτερα ὁ χριστιανικός, μάλιστα τὸ δικό μας Ὀρθόδοξο ἔθνος, ποὺ καλλιεργήθηκε μὲ τελείως ξεχωριστὴ ἐπιμέλεια ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ εὐεργετήθηκε μὲ σπάνιες εὐεργεσίες, θὰ ἔπρεπε πλουσιότατα νὰ καρποφορεῖ.
Δυστυχῶς, ὅμως! Σήμερα δὲν ἔχουμε καρποὺς πίστεως ποὺ θαυματουργεῖ· ἀκούγονται κηρύγματα ἀθεΐας, ποὺ ἀφανίζει τὰ ἔθνη καὶ τὰ καταργεῖ. Δὲν ἔχουμε καρποὺς ἀρετῆς· κυριαρχεῖ ἡ ἁμαρτία καὶ ἡ διαστροφή. Δὲν ἔχουμε καρποὺς μετανοίας, ποὺ ὁδηγεῖ στὴ σωτηρία· ἐμφανίζουμε ἀμετανοησία, σκλήρυνση καὶ ἐπιμονὴ στὴν ἐκτροπή.
Ποῦ θὰ ὁδηγηθοῦμε μὲ ὅλα αὐτά; Ἤδη βλέπουμε τὰ δυσάρεστα ἀποτελέσματα: φτώχεια, ἀνεργία, ἀπειλὲς πολέμων, ἐγκληματικότητα, περιφρόνηση ἀπὸ τοὺς μεγάλους τῆς γῆς, ἐξουθένωση καὶ δυστυχία. Τί ἄλλο ἄραγε μπορεῖ νὰ φέρει ὁ καινούργιος χρόνος;
Ὁ πανάγαθος Θεὸς Πατέρας μᾶς χαρίζει «καὶ τοῦτο τὸ ἔτος». Καὶ περιμένει τὴ μετάνοια, τὴν ἐπιστροφή μας. Νὰ γυρίσουμε σ’ Αὑτὸν ἄρχοντες καὶ λαός, νὰ μετανοήσουμε ὡς ἄτομα καὶ ὡς ἔθνος. Καθένας μας ποὺ μετανοεῖ, συμβάλλει οὐσιαστικὰ στὴν ἀνόρθωση τοῦ συνόλου. Γιὰ νὰ μᾶς χαρίσει καὶ πάλι τὰ ἀγαθά Του ὁ Θεός, νὰ μᾶς δώσει τὴν παλιά μας δόξα, νὰ μᾶς πλουτίσει μὲ τὰ δῶρα Του, τὰ ὑλικὰ καὶ πνευματικά, καὶ νὰ μᾶς ἀξιώσει μὲ πίστη στὶς ἱερὲς καὶ ἅγιες Παραδόσεις μας νὰ συνεχίσουμε τὴν πορεία μας «καὶ τοῦτο τὸ ἔτος» καὶ σ’ ὅλη τὴ συνέχεια τῆς ἱστορίας μας.
