Εὐαγγέλιον Κυριακῆς 19 Φεβρουαρίου: Κυριακῆς Ἀπόκρεω (Ματθ. κε΄ 31-46)
Eἶπεν ὁ Κύριος· ὅταν ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ᾿ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, καὶ συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἀφοριεῖ αὐτοὺς ἀπ᾿ ἀλλήλων ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων, καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων. τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ· δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην, καὶ ἤλθετε πρός με. τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν, ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαμεν; πότε δέ σε εἴδομεν ξένον καὶ συνηγάγομεν, ἢ γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ ἤλθομεν πρός σε; καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε. τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων· πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. ἐπείνασα γάρ, καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ οὐ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ οὐ περιεβάλετέ με, ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με. τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ καὶ αὐτοὶ λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα ἢ διψῶντα ἢ ξένον ἢ γυμνὸν ἢ ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι; τότε ἀποκριθήσεται αὐτοῖς λέγων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε. καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον.
«Συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη»
Τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα φωτίζει τὸ τέλος τῆς ἱστορίας τοῦ κόσμου. Ἀκούσαμε ὅτι θὰ ξαναέλθει ὁ Κύριος μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς ἀγγέλους Του καὶ θὰ καθίσει σὲ θρόνο ἔνδοξο. Θὰ συγκεντρωθοῦν μπροστά Του γιὰ νὰ κριθοῦν «πάντα τὰ ἔθνη», οἱ ἄνθρωποι ὅλων τῶν γενεῶν. Μιὰ συνάθροιση ἀσύλληπτη στὸ μέγεθός της – τρισεκατομμύρια ἀνθρώπων! Μιὰ ἡμέρα συγκλονιστική: ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία ὁ Θεὸς θὰ ἀποδώσει στὸν καθένα κατὰ τὰ ἔργα του. Ἂς δοῦμε πολὺ σύντομα τί σημαίνει γιὰ τὴ ζωή μας τὸ μοναδικὸ αὐτὸ γεγονός.
1. Θὰ κριθοῦμε μὲ αἰώνιες συνέπειες
Ἐκείνη τὴ φοβερὴ ἡμέρα θὰ σταθεῖ ὁ καθένας μας ἐνώπιον τοῦ φρικτοῦ κριτηρίου καὶ θὰ κριθεῖ γιὰ τὴ ζωή του μὲ κάθε λεπτομέρεια – γιὰ τὶς πράξεις, τὰ λόγια, τὶς σκέψεις του! Ὁ Κριτὴς δὲν θὰ εἶναι δυνατὸν νὰ ἐξαπατηθεῖ, οὔτε νὰ δωροδοκηθεῖ, διότι εἶναι ὁ καρδιογνώστης Θεός. Καὶ ἡ ἀπόφαση θὰ εἶναι ἢ νὰ κληρονομήσουμε τὴ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἢ νὰ ἀποπεμφθοῦμε στὴν αἰώνια Κόλαση· ἢ ἀπόλυτη εὐτυχία κοντὰ στὸ Θεὸ ἢ ἀπερίγραπτη δυστυχία μακριά Του! Ἀπόφαση ποὺ δὲν θὰ μπορεῖ νὰ ἀκυρωθεῖ, ἀλλὰ θὰ ἰσχύει στοὺς αἰῶνες!
Τί σημαίνει αὐτὸ γιὰ μᾶς; Σημαίνει ὅτι κάθε ἐπιλογή μας ἔχει ἀντίκτυπο στὴν αἰωνιότητα· μᾶς φέρνει πιὸ κοντὰ ἢ στὴ σωτηρία ἢ στὴν ἀπώλεια. Ἑπομένως ὀφείλουμε νὰ βάλουμε σὲ δεύτερη μοίρα ὅλους τοὺς ἐγκόσμιους στόχους μας καὶ νὰ μᾶς ἀπασχολήσει περισσότερο ἀπὸ ὅλα ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας. Δὲν ἐπιτρέπεται ὡς πιστοὶ Χριστιανοὶ νὰ ζοῦμε χαλαρὰ καὶ ἐπιπόλαια, οὔτε νὰ παίζουμε μὲ τὴν ἁμαρτία· ἀλλὰ στὸ σύντομο χρόνο τῆς ζωῆς μας νὰ φροντίζουμε γιὰ τὴν καλὴ ἀπολογία μας στὸ φοβερὸ βῆμα τοῦ Χριστοῦ. Νὰ ἀγωνιζόμαστε. Νὰ μετανοοῦμε. Νὰ καθαριζόμαστε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία.
2. Θὰ κριθοῦμε καὶ γιὰ τὶς παραλείψεις μας
Ἀκούσαμε ἐπίσης ὅτι ὅσους ἀπέπεμψε ὁ Κύριος στὴν αἰώνια Κόλαση, τοὺς ἀπέπεμψε ὄχι διότι ἔκλεψαν ἢ σκότωσαν, ἀλλὰ διότι δὲν ἔδειξαν ἀγάπη στοὺς συνανθρώπους τους ποὺ βρίσκονταν σὲ ἀνάγκη. Δηλαδὴ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ δὲν μᾶς ἐπιβαρύνουν μόνο οἱ ἁμαρτίες μας ἀλλὰ καὶ οἱ παραλείψεις μας. Εἴμαστε ἔνοχοι ὄχι μόνο ὅταν κάνουμε τὸ κακό, ἀλλὰ καὶ ὅταν παραλείπουμε νὰ κάνουμε τὸ καλό.
Συνεπῶς δὲν ἀρκεῖ γιὰ τὴ σωτηρία μας νὰ ἀποφεύγουμε τὴν ἁμαρτία. Ἀλλὰ πρέπει καὶ νὰ καλλιεργοῦμε τὴν ἀρετή, καὶ ἰδιαιτέρως τὴν ἀγάπη. Νὰ μὴν παραμελοῦμε τὴν ἐλεημοσύνη. Νὰ δείχνουμε ἀγάπη στοὺς δυστυχισμένους. Νὰ τοὺς σπλαχνιζόμαστε καὶ νὰ τοὺς συμπαραστεκόμαστε ὅσο μποροῦμε.
3. Στὸ πρόσωπο τοῦ πλησίον νὰ βλέπουμε τὸν Χριστὸ
Εἶπε ὁ Κύριος στοὺς ἐκ δεξιῶν Του: «Ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε»· καὶ στοὺς ἐξ εὐωνύμων Του: «Ἐφ᾿ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε». Αὐτὸ σημαίνει πὼς ὅ,τι κάνουμε στὸ συνάνθρωπό μας, εἶναι σὰν νὰ τὸ κάνουμε στὸν ἴδιο τὸν Χριστό – ἔτσι τὸ θεωρεῖ ὁ Ἴδιος – καὶ ἀναλόγως θὰ ἀνταποδώσει εὐλογία ἢ ἀποδοκιμασία.
«Εἶδες τὸν ἀδελφόν σου; Εἶδες Κύριον τὸν Θεόν σου», διδάσκουν οἱ ἅγιοι Πατέρες. Στὸ πρόσωπο τοῦ συνανθρώπου μας, τοῦ ὁποιουδήποτε συνανθρώπου μας, νὰ βλέπουμε τὸν Χριστό. Διότι εἶναι κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ πλασμένος· διότι γι᾿ αὐτὸν ἔχυσε τὸ Αἷμα Του ὁ Κύριος ἐπάνω στὸ Σταυρό. Ἡ ἀπόσταση ποὺ μᾶς χωρίζει ἀπὸ τὸν συνάνθρωπό μας, μᾶς χωρίζει ἀπὸ τὸν Χριστό, ὅπως κι ἂν ὀνομάζεται αὐτὴ ἡ ἀπόσταση: κατάκριση, θυμός, μνησικακία, ἀντιπάθεια, ἀδιαφορία. Καὶ ἀντίστροφα, ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν ἀδελφὸ εἶναι ἀγάπη πρὸς τὸν Χριστό.
Αὐτὸ ἐξάλλου εἶναι ὁ Παράδεισος: νὰ ἀγαποῦμε ὅλους τοὺς ἀνθρώπους στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Νὰ χαιρόμαστε μὲ τὴ χαρά τους καὶ νὰ λυπούμαστε μὲ τὴ λύπη τους· ὅπως τὸ ἔπραξαν ὅλοι οἱ Ἅγιοι· ὅπως τὸ ἔπραξε ἡ ἁγία Φιλοθέη, ποὺ γιορτάζουμε σήμερα, ἡ ὁποία ἔδωσε ὅλα τὰ δικά της καὶ τὸν ἑαυτό της στὸ Θεὸ καὶ ἀφιερώθηκε στὴ διακονία τῶν ἄλλων.
***
Τὸ Εὐαγγέλιο καὶ οἱ ὕμνοι τῆς σημερινῆς Κυριακῆς μᾶς παρουσιάζουν μὲ ἔντονο τρόπο τὴ φοβερὴ ἐκείνη ἡμέρα καὶ ἴσως μᾶς τρομάζουν. Ἡ ἀλήθεια ὅμως εἶναι ὅτι ἡ σημερινὴ Κυριακὴ εἶναι ἕνα δῶρο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος δὲν θέλει νὰ χαθεῖ κανένας ἄνθρωπος, ἀλλὰ ὅλοι νὰ σωθοῦμε. Εἶναι ἕνα ξύπνημα ἀπὸ τὸν λήθαργο τῆς ραθυμίας καὶ τῆς φιλαυτίας μας, ἕνα κάλεσμα νὰ γίνουμε ὅλοι μας ἄνθρωποι ἐλέους καὶ ἀγάπης, γιὰ νὰ κληρονομήσουμε τὴν ὑπέροχη Βασιλεία, ποὺ μᾶς ἔχει ἑτοιμάσει ὁ πανάγαθος Θεός μας, Βασιλεία, ἀπερίγραπτης καὶ αἰώνιας εὐτυχίας.