Εὐαγγέλιον Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας (Α΄ Νηστειῶν, Ἰω. α΄ 44-52)
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἠθέλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐξελθεῖν εἰς τὴν Γαλιλαίαν· καὶ εὑρίσκει Φίλιππον καὶ λέγει αὐτῷ· ἀκολούθει μοι. ἦν δὲ ὁ Φίλιππος ἀπὸ Βηθσαϊδά, ἐκ τῆς πόλεως Ἀνδρέου καὶ Πέτρου. εὑρίσκει Φίλιππος τὸν Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ ὃν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν, ᾿Ιησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ ᾿Ιωσὴφ τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ. καὶ εἶπεν αὐτῷ Ναθαναήλ· ἐκ Ναζαρὲτ δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι; λέγει αὐτῷ Φίλιππος· ἔρχου καὶ ἴδε. εἶδεν ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν Ναθαναὴλ ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν καὶ λέγει περὶ αὐτοῦ· ἴδε ἀληθῶς ᾿Ισραηλίτης, ἐν ᾧ δόλος οὐκ ἔστι. λέγει αὐτῷ Ναθαναήλ· πόθεν με γινώσκεις; ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· πρὸ τοῦ σε Φίλιππον φωνῆσαι, ὄντα ὑπὸ τὴν συκῆν εἶδόν σε. ἀπεκρίθη Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ· ραββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὅτι εἶπόν σοι, εἶδόν σε ὑποκάτω τῆς συκῆς, πιστεύεις; μείζω τούτων ὄψει. καὶ λέγει αὐτῷ· ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ᾿ ἄρτι ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγότα, καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου.
«Ραββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ»
Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα, γιορτάζουμε τὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας ἐνάντια σὲ ὅλους τοὺς ἐχθρούς της, διῶκτες καὶ αἱρετικούς. Στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἀκούσαμε τὴν ὁμολογία τοῦ Ναθαναήλ: «Ραββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ»· Διδάσκαλε, Ἐσὺ εἶσαι ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Ἡ ὁμολογία ὅμως αὐτὴ εἶναι ὁμολογία ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων. Σ᾿ αὐτὴ τὴν ὁμολογία ἔγκειται τὸ μεγαλεῖο τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἂς δοῦμε σήμερα πολὺ σύντομα δύο μόνο πτυχὲς τοῦ μεγαλείου της: ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία ἔχει τὴ μοναδικὴ ἀλήθεια καὶ ὅτι ἡ δύναμή της εἶναι ἀκατάλυτη.
1. Κατέχει τὴ μοναδικὴ ἀλήθεια
Ὁ Ναθαναὴλ ἔκανε τὴν ὁμολογία ποὺ ἀναφέραμε, ὅταν ὁ Κύριος τοῦ ἀποκάλυψε ὅτι τὸν εἶδε νὰ προσεύχεται κάτω ἀπὸ τὴ συκιά. Καὶ ὁ Κύριος τοῦ ἀπάντησε: «Ἐπειδὴ σοῦ εἶπα αὐτό, πιστεύεις; Θὰ δεῖς μεγαλύτερα θαύματα». Δηλαδὴ ὁ Κύριος ἀποδέχθηκε ὡς ὀρθὴ τὴν ὁμολογία τοῦ Ναθαναήλ.
Ἡ ἀλήθεια αὐτή – ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς εἶναι τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος – εἶναι ἡ πιὸ βασικὴ ἀλήθεια τῆς Ὀρθόδοξης Πίστεως. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μάλιστα ἀργότερα εἶπε στοὺς μαθητές Του ὅτι ἐπάνω σ᾿ αὐτὴ τὴν ἀλήθεια θὰ οἰκοδομοῦσε τὴν Ἐκκλησία Του (βλ. Ματθ. ιϚ´ 18).
Ἀλλὰ ἴσως προβάλει κάποιος τὴν ἀντίρρηση: Τὴ θεότητα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ δὲν τὴν ὁμολογοῦμε μόνο ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι. Καὶ οἱ Παπικοὶ καὶ οἱ Προτεστάντες καὶ οἱ ἄλλοι αἱρετικοὶ πιστεύουν στὸν ἀληθινὸ Θεό, καὶ σχεδὸν ὅλες οἱ χριστιανικὲς ὁμολογίες ἀποδέχονται ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι Θεάνθρωπος… Πράγματι, ἔτσι εἶναι. Ὅλοι ὅμως αὐτοὶ δὲν φύλαξαν καθαρὴ τὴν ἀλήθεια τῆς Πίστεως, ἀλλὰ τὴν ἀνέμειξαν μὲ πλάνες καὶ κακοδοξίες, μὲ ἀνθρώπινες ἐπινοήσεις.
Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κατέχει τὴν ἀλήθεια ποὺ σώζει, τὴν ἀλήθεια ὁλόκληρη, ὅπως ἀκριβῶς τὴν ἀποκάλυψε ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ τὴν κήρυξαν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι. Μόνο ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Δὲν εἴμαστε ἰσχυρογνώμονες οὔτε φανατικοὶ ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι ὑποστηρίζοντας κάτι τέτοιο. Διότι ἡ Πίστη μας δὲν εἶναι ἀνθρώπινο κατασκεύασμα, ἀλλὰ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἡ διαφύλαξη τῆς ἀλήθειας ἀνόθευτης στὴν Ἐκκλησία, δὲν ὀφείλεται σὲ ἀνθρώπινες προσπάθειες, ἀλλὰ στὴν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸ τὴν ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν» καὶ τὴν προφυλάσσει ἀπὸ κάθε πλάνη (Ἰω. ιϚ´ 13).
2. Ἔχει ἀκατάλυτη δύναμη
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει δύναμη ἀκατάλυτη. Μπορεῖ στὴν ἱστορική της πορεία νὰ ταλαιπωρεῖται, νὰ διώκεται, ἀλλὰ τελικὰ πάντοτε θριαμβεύει. Διότι εἶναι θεοσύστατη καὶ θεοσυντήρητη. Δηλαδὴ ἱδρύθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ συντηρεῖται ἀπὸ τὸν Θεό. Διότι Κεφαλή της εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, καὶ αὐτὴ εἶναι τὸ Σῶμα Του. Ἢ μᾶλλον ἡ Ἐκκλησία, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, εἶναι, ὅπως εἶπε ὁ ἱερὸς Αὐγουστίνος, «ὁ Χριστὸς μεθ᾿ ἡμῶν παρατεινόμενος εἰς τοὺς αἰῶνας».
Γι᾿ αὐτὸ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τονίζει: «Οὐδὲν Ἐκκλησίας δυνατώτερον…». Δὲν ὑπάρχει τίποτε πιὸ δυνατὸ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία… Ἂν πολεμᾶς ἄνθρωπο, ἢ θὰ νικήσεις ἢ θὰ νικηθεῖς. Ἂν πολεμᾶς ὅμως τὴν Ἐκκλησία, εἶναι ἀδύνατο νὰ νικήσεις· διότι ὁ Θεὸς εἶναι ὁ πιὸ ἰσχυρὸς ἀπὸ ὅλους… Παῦσε τὸν πόλεμο, γιὰ νὰ μὴ διαλύσει τὴ δύναμή σου» (PG 52, 429).
Ἡ θαυμαστὴ ὅμως δύναμη τῆς Ὀρθοδοξίας δὲν φανερώνεται μόνο στὸ ὅτι εἶναι ἀνίκητη ἀπέναντι σὲ κάθε ἐχθρό της, ἀλλὰ καὶ στὸ ὅτι μεταμορφώνει τὸν κόσμο, ἁγιάζει καὶ σώζει τὸν ἄνθρωπο. Κατακτᾶ τὴν καρδιὰ τοῦ διεφθαρμένου ἀνθρώπου χωρὶς νὰ παραβιάζει τὴν ἐλευθερία του, τὸν ἁρπάζει ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοῦ διαβόλου καὶ τὸν ἀναδεικνύει ἅγιο, ὁλοφώτεινο παιδὶ τοῦ Θεοῦ, κληρονόμο τῆς Βασιλείας Του.
Πάλι ὁ χρυσολόγος ἅγιος Πατὴρ πολὺ γλαφυρὰ παρατηρεῖ: Ἡ Ἐκκλησία εἶναι πολὺ ἀνώτερη ἀπὸ τὴν Κιβωτὸ τοῦ Νῶε. Διότι ἡ Κιβωτὸς ζῶα παρέλαβε καὶ ζῶα παρέδωσε· ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία παραλαμβάνει γεράκι – δηλαδὴ ἄνθρωπο ἁρπακτικὸ σὰν γεράκι – καὶ τὸ κάνει περιστέρι· παίρνει λύκο καὶ τὸν κάνει πρόβατο (PG 49, 336-337). Αὐτὴ εἶναι ἡ μοναδική, ἡ θαυμαστὴ μεταμορφωτικὴ δύναμη τῆς Ἐκκλησίας.
***
Νὰ δοξάζουμε τὸν Θεό, ἰδιαίτερα σήμερα, ἀλλὰ καὶ κάθε ἡμέρα τῆς ζωῆς μας, διότι μᾶς ἀξίωσε νὰ εἴμαστε Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Ζοῦμε μέσα στὴν Ἐκκλησία Του, μέσα στὸ χῶρο τῆς Χάριτος καὶ τῆς Ἀλήθειας, λουσμένοι στὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ. Νὰ προσέχουμε ὅμως νὰ μὴ χάσουμε τὸν θησαυρό μας, νὰ μὴν προδώσουμε τὴν Πίστη μας. Νὰ μὴν ἐπηρεαζόμαστε ἀπὸ τὸν Οἰκουμενισμὸ καὶ ὅλες τὶς ἄλλες αἱρέσεις. Συγχρόνως νὰ μὴ μᾶς τρομάζουν οἱ δοκιμασίες ποὺ ταλαιπωροῦν τὴν Πίστη μας. Ἡ Ὀρθοδοξία μὲ τὴ δύναμη τοῦ Ἀρχηγοῦ της θὰ βγαίνει πάντοτε νικήτρια, μέχρι τὴ Δευτέρα Παρουσία Του, κατὰ τὴν ὁποία θὰ κορυφωθεῖ ὁ θρίαμβός της καὶ θὰ φανερωθεῖ ἡ ἄφθαρτη δόξα της.
