Σήμερα 22/3 εορτάζουν:
- Άγιος Βασίλειος Ιερομάρτυρας Πρεσβύτερος Άγκυρας
- Οι Αγίες Καλλίνικη και Βασίλισσα
- Άγιος Ευθύμιος ο Πελοποννήσιος
- Αγία Δροσίδα και των συν αυτη πέντε Παρθένων
- Άγιος Δημήτριος ο Ιερομάρτυρας
- Αγία Σοφία η Οσιομάρτυς
- Άγιος Βασίλειος ο Ιερομάρτυρας και Θαυματουργός Επίσκοπος Μανγκαζίας Σιβηρίας
Ὁ Ἅγιος Βασίλειος Ἱερομάρτυρας Πρεσβύτερος Ἀγκύρας
Ἔζησε στὰ χρόνια τοῦ Ἰουλιανοῦ του Παραβάτη (360-363). Τὸν κατήγγειλαν στὸν ἔπαρχο Σατουρνῖνο, ὅτι κατηγοροῦσε τὶς ἐνέργειες τοῦ Ἰουλιανοῦ κατὰ τῆς Ἐκκλησίας. Τότε διατάχθηκε ἀπὸ τὸν ἔπαρχο νὰ δηλώσει δημόσια ἄρνηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ πιστὸς Ἱερέας χαμογέλασε στὴν ἀπαίτηση αὐτὴ τοῦ ἐπάρχου καὶ δήλωσε ὅτι ἡ ζωή του ὅλη ἀνῆκε στὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὸ Σωτῆρα τῶν ψυχῶν. Ὅταν ὁ ἔπαρχος ἀπείλησε ὅτι θὰ τὸν βασανίσει σκληρὰ ἂν δὲν ἀρνηθεῖ τὸ Χριστό, τότε αὐτὸς ἀπάντησε: «Πῶς δέ, ἐνόμισας ὅτι ἐγὼ θὰ ἠρνούμην τὸν Χριστόν, ἀφοῦ καὶ ὁ τελευταῖος ἐκ τῶν πιστευόντων εἰς Αὐτὸν λαϊκῶν της ἐνορίας μου, εἶναι πρόθυμος νὰ χύση τὸ αἷμα του διὰ τὴν ἁγίαν μας πίστιν;». Ὁ Σατουρνῖνος, τότε, τὸν βασάνισε καὶ τὸν φυλάκισε. Μετὰ ἀπὸ μερικὲς ἡμέρες, πέρασε ἀπὸ τὴν Ἄγκυρα ὁ Ἰουλιανός. Πληροφορήθηκε γιὰ τὸν πρεσβύτερο Βασίλειο καὶ διέταξε νὰ τὸν φέρουν μπροστά του. Ἀλλὰ διαπίστωσε ὅτι ἡ πίστη τοῦ χριστιανοῦ Ἱερέα ἦταν ἀκόμη ἰσχυρότερη. Τότε ἔδωσε διαταγὴ καὶ τὸν θανάτωσαν μὲ μαρτυρικὸ τρόπο.
Ἡ Ἁγία Δροσίδα καὶ οἱ μαζὶ μ᾿ αὐτὴν πέντε Κανονικές
Στὰ χρόνια τῶν σκληρῶν διωγμῶν τοῦ Ρωμαίου αὐτοκράτορα Τραϊανοῦ (98-117), στὴν Ἀντιόχεια, ὑπῆρχαν πέντε ἐνάρετες παρθένες χριστιανές.
Αὐτές, χωρὶς νὰ ὑπολογίζουν τὴ ζωή τους – σὰν ἄλλες μυροφόρες γυναῖκες – πήγαιναν κρυφὰ τὶς νύχτες στοὺς τόπους τῶν μαρτυρίων καὶ συνέλεγαν τὰ νεκρὰ σώματα τῶν ἁγίων μαρτύρων καὶ τὰ ἐνταφίαζαν μὲ κάθε τιμὴ καὶ εὐλάβεια.
Στὸ ἱερὸ αὐτὸ ἔργο συμμετεῖχε ὁλόθερμα καὶ ἡ Δροσίδα, ποὺ ἦταν κόρη τοῦ διώκτη βασιλιᾶ Τραϊανοῦ.
Σύντομα ὁ αὐτοκράτορας ἐνημερώθηκε γιὰ τὴν παράδοξη αὐτὴ κλοπὴ τῶν σωμάτων καὶ διέταξε νὰ συλληφθοῦν οἱ ἔνοχοι. Ἔτσι μιὰ νύχτα ἔνοπλοι στρατιῶτες συνέλαβαν τὶς 6 κόρες καὶ τὶς ὁδήγησαν σὲ ἀνάκριση.
Ὅταν ὁ αὐτοκράτορας ἀντίκρισε ἀνάμεσα σ’ αὐτὲς καὶ τὴν κόρη του Δροσίδα, ξαφνιάστηκε. Οὐδέποτε περίμενε ἀπὸ τὴ θυγατέρα του τέτοια «ντροπή»!
Προσπάθησε νὰ τὴ μεταπείσει.
Ἀλλὰ μάταια. Ἡ Δροσίδα εἶχε δροσισθεῖ ἀπὸ τὴν οὐράνια δροσιὰ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος σὰν ἄλλος ἰσχυρὸς μαγνήτης τὴν εἶχε αἰχμαλωτίσει στὴν πανευφρόσυνη ἀγάπη Του.
Ὁ σκληρὸς τύραννος ἔκλεισε τὴν κόρη του προσωρινὰ σὲ ἕνα δωμάτιο τῶν ἀνακτόρων του.
Καὶ τὶς ὑπόλοιπες 5 κόρες τὶς ἔριξε σὲ καζάνι μὲ λιωμένο χαλκό.
Καὶ μὲ τὸ φρικτὸ αὐτὸ μαρτύριο τελείωσαν τὴ ζωή τους.
Ἡ Παράδοση ἀναφέρει ὅτι μὲ τὸ μεῖγμα αὐτὸ ὁ βασιλιᾶς διέταξε νὰ κατασκευασθοῦν χάλκινοι λουτῆρες γιὰ τὰ δημόσια λουτρὰ ποὺ ἐπρόκειτο πολὺ σύντομα νὰ ἐγκαινιάσει.
Μετὰ τὴ λαμπρὴ γιορτὴ τῶν ἐγκαινίων, ὅσοι εἰδωλολάτρες τολμοῦσαν νὰ εἰσέλθουν στὸ κτίσμα αὐτὸ ἔπεφταν νεκροί.
Ὁ αὐτοκράτορας ἀγανακτισμένος ἀπευθύνθηκε στοὺς ἱερεῖς τῶν εἰδώλων γιὰ νὰ τοῦ λύσουν τὸ πρόβλημα. Καὶ ἐκεῖνοι τοῦ ἀπάντησαν:
«Τὸ θανατικὸ συμβαίνει, γιατὶ τὸ κτήριο αὐτὸ εἶναι βεβηλωμένο. Γιατὶ τὸ μεῖγμα τοῦ χαλκοῦ μὲ τὸ ὁποῖο κατασκευάστηκαν οἱ λουτῆρες ἔχει ἀναμιχθεῖ μὲ σώματα χριστιανῶν».
Τότε ὁ Τραϊανὸς διέταξε νὰ καταστραφοῦν οἱ χάλκινες αὐτὲς κατασκευὲς καὶ νὰ ξαναλιώσουν τὸ ὑλικό τους. Καὶ μὲ αὐτὸ νὰ φτειαχθοῦν 5 ὁμοιώματα γυναικείων ἀγαλμάτων γιὰ νὰ ὀνειδίσει τὴν τιμὴ τῶν ἁγνῶν αὐτῶν παρθένων.
Ὅταν ὑψώθηκαν τὰ ἀγάλματα αὐτὰ στὴν ἀγορά, ὁ Τραϊανὸς εἶδε σὲ ὅραμα τὶς 5 αὐτὲς ἀφιερωμένες παρθένες, ποὺ μὲ σφοδρότητα τὸν ἐπέπλητταν καὶ τοῦ προανήγγελλαν τὸν θάνατο τῆς κόρης του.
Ἔντρομος ὁ Τραϊανὸς ἐξέδωσε νέα διαταγή, ποὺ φανέρωνε πιὸ ἔντονη τὴν ὀργή του. Ἀπευθυνόταν πρὸς ὅλους τοὺς χριστιανοὺς λέγοντας: «Στὰ δύο ἄκρα τῆς πόλεως ἔχω ἀνάψει δύο καμίνια. Ὅσοι εἶσθε χριστιανοὶ καὶ λατρεύετε τὸν Ἐσταυρωμένο λυπηθεῖτε μας. Ἐλευθερῶστε μας ἀπὸ τοὺς κόπους.
Πηγαίνετε ἀπὸ μόνοι σας καὶ ρίξτε τοὺς ἑαυτούς σας στοὺς κλιβάνους γιὰ νὰ λυτρωθεῖτε ἀπὸ πιὸ πολλὰ βασανιστήρια».
Ἡ βασιλοπούλα Δροσίδα σκίρτησε ἀπὸ χαρά, ὅταν ἄκουσε τὴ διαταγὴ τοῦ πατέρα της. Ἔφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὰ ἀνάκτορα γιὰ τὸν τόπο τοῦ μαρτυρίου.
Ποθοῦσε τὸ συντομότερο νὰ φθάσει στὸν Παράδεισο, νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸν Νυμφίο της Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ νὰ ἀντικρίσει τὶς πέντε προσφιλεῖς της φίλες καὶ μάρτυρες.
Ἡ θεία πρόνοια ὅμως τοῦ παναγάθου Κυρίου δὲν θέλησε γιὰ τὴ δούλη του Δροσίδα τὸν μαρτυρικὸ θάνατο.
Ἀφοῦ βαπτίστηκε, κοιμήθηκε σὲ λίγες ἡμέρες τὸν εἰρηνικὸ ὕπνο τοῦ θανάτου. Καὶ ἡ ψυχή της ἐλεύθερη πέταξε στὸν κόσμο τοῦ οὐρανοῦ, γιὰ νὰ ψάλλει αἰωνίως μὲ τοὺς ἀγγέλους παναρμόνια δοξολογία στὸν πανάγιο Τριαδικὸ Θεό!
Οἱ Ἁγίες Καλλινίκη (καὶ κατ᾿ ἄλλους Καλλίνικος) καὶ Βασίλισσα
Ὁ Σ. Εὐστρατιάδης στὸ Ἁγιολόγιό του ἐπὶ λέξει, γράφει: Οἱ ἔντυποι Συναξαρισταὶ καὶ τὰ Μηναῖα καὶ πολλοὶ τῶν Κωδίκων κατὰ τὴν 2αν (καὶ 21ην) Μαρτίου σημειούσι* «τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ αἱ ἅγιαι μάρτυρες Καλλίνικη καὶ Βασίλισσα ξίφει τελειοῦνται», ἄνευ τινὸς σχετικοῦ ὑπομνήματος ἀλλὰ οἱ Κώδικες τῆς Πετρουπόλεως (200), τοῦ Ὀξονίου (Τ. ΙΙΙ, 16), τῆς Βιέννης (Theol.gr. 300) καὶ ὁ τῆς Λαύρας 70 Καλλίνικον ὀνομάζουσι τὴν Καλλινίκην: «τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἄθλησις τῶν ἁγίων μαρτύρων Καλλινίκου καὶ Βασιλίσσης». Ὁ δὲ τῆς Λαύρας 70 συνοδεύει (αὐτὸς καὶ μόνος) τὴν μνήμην αὐτῶν καὶ δι᾿ ὑπομνήματος, τὸ ὁποῖον παραθέτω ὡς ἔχει: Οὗτοι διὰ τὴν τοῦ Χριστοῦ ὁμολογίαν παρέστησαν τῷ ἄρχοντι τῆς πόλεως καὶ τὸν Χριστὸν Θεὸν εἶναι ὠμολόγησαν ὁ δὲ ἄρχων κολακευτικοῖς τισι ῥήμασι τούτους μεταβαλεῖν ἀπὸ τῆς αὐτῶν πίστεως μετεχειρίζετο· ὡς οὖν ἀνένδοτον αὐτὸν ἐώρα τὸν ἅγιον Καλλίνικον, πρῶτον ῥάβδοις τύψας καὶ ἐν ξύλῳ μετεωρίσας ἐπεχείρει ξέειν αὐτοῦ τὰς σάρκας· ἡ δὲ Βασίλισσα ἀπελθοῦσα, τοῦ αἵματος τὰς ῥανίδας ἀπολαβοῦσα κατησπάζετο· ὁ δὲ ἄρχων καὶ ταύτην κελεύσας συνδεθῆναι μετὰ τοῦ ἁγίου Καλλινίκου μυρίοις ποιναῖς καὶ βασάνοις αὐτοὺς ἐκδέδωκεν εἴτα ἐν εἱρκτῇ κατακλείει αὐτούς, ἔνθα ἐπιστὰς θεῖος ἄγγελος τροφὴν αὐτοῖς οὐράνιον προσήνεγκε, οἳ καὶ ηὐφράνθησαν τὰ μέγιστα· τὴν [δέ] ἕωθεν καθήσας ὁ ἄρχων ἐξήγαγε τοὺς ἁγίους ἀπὸ τῆς φυλακῆς καὶ μὴ πεισθέντας προσελθεῖν τῷ αὐτοῦ θελήματι ξίφει τὰς κεφάλας αὐτῶν ἀπέτεμε καὶ οὕτως ἐπληρώθη αὐτῶν ἡ μαρτυρία».
Ὁ Ἅγιος Εὐθύμιος ὁ Πελοποννήσιος
Καταγόταν ἀπὸ πλούσια οἰκογένεια τῆς Δημητσάνας καὶ ὀνομαζόταν Ἐλευθέριος. Ἐκπαιδεύτηκε στὴ σχολὴ τῆς πόλης του καὶ συμπλήρωσε μὲ τὸν ἀδελφό του Ἰωάννη τὶς σπουδές του στὴν Πατριαρχικὴ Ἀκαδημία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ἔπειτα πῆγαν μαζὶ στὸ Ἰάσιο, ὅπου βρισκόταν ὁ πατέρας τους μαζὶ μὲ τὰ μεγαλύτερα ἀδέλφια τους Γεώργιο καὶ Χρῆστο. Ἐκεῖ ὁ Ἐλευθέριος ἀποφάσισε νὰ πάει στὸ Ἅγιον Ὄρος γιὰ νὰ γίνει μοναχός, ἐπειδὴ ὅμως δὲν μπόρεσε λόγω εἰδικῶν συνθηκῶν, πῆγε στὸ Βουκουρέστι, ὅπου παρέμεινε κοντὰ σ᾿ ἕναν Γάλλο πρόξενο καὶ κατόπιν κοντὰ σ᾿ ἕναν Ῥῶσο ἀνώτερο ὑπάλληλο. Ἀργότερα προσκολλήθηκε κοντὰ σὲ κάποιους Τούρκους καὶ στὸ δρόμο γιὰ τὴν Κωνσταντινούπολη, ἐξισλαμίστηκε καὶ ὀνομάστηκε Ῥεσίτης. Ἀμέσως μετὰ τὴν περιτομή, ὁ Ἐλευθέριος κατάλαβε τὸ ἀνοσιούργημά του καὶ ζητοῦσε τὴν εὐκαιρία νὰ ἐπανέλθει στὴν πατρῴα πίστη. Στὴν Κωνσταντινούπολη, ἡ Ῥωσικὴ πρεσβεία τὸν διευκόλυνε νὰ φύγει στὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου συνάντησε τὸν Πατριάρχη Γρηγόριο τὸν Ε´, στὸν ὁποῖο καὶ ἐξομολογήθηκε τὴν ἀποστασία του. Μὲ μετάνοια καὶ μετὰ ἀπὸ πολλὴ νηστεία, ἀγρυπνία καὶ προσευχή, ἐκάρη μοναχός με τὸ ὄνομα Εὐθύμιος. Ἀργότερα μὲ τὴν συνοδεία τοῦ μοναχοῦ Γρηγορίου, στὶς 19 Μαρτίου 1814, ἦλθε στὸν Γαλατὰ τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἀφοῦ μετάλαβε, ἔβγαλε τὴν μοναχικὴ ἐνδυμασία, ἔβαλε τούρκικη καὶ μὲ τὴν εὐχὴ τοῦ συνοδοῦ τοῦ Γρηγορίου, βάδισε γιὰ τὸ μαρτύριο. Αὐτὰ ἔγιναν τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων. Παρουσιάστηκε στὸν Βεζίρη Ῥουσοὺτ πασὰ καὶ ἀφοῦ καταπάτησε μπροστά του τὸ τούρκικο φέσι του, ὁμολόγησε ὅτι εἶναι Χριστιανὸς καὶ ὅτι ἡ θρησκεία τοῦ Μωάμεθ εἶναι μία μεγάλη ἀπάτη. Τότε βασανίστηκε φρικτὰ καὶ κλείστηκε στὴ φυλακή. Δυὸ φορὲς ἀκόμα ὁδηγήθηκε μπροστὰ στὸν κριτή, μήπως καὶ ἀλλάξει γνώμη, ὁ Εὐθύμιος ὅμως στάθηκε σταθερὸς καὶ ἀμετακίνητος στὴν πίστη του. Τότε στὶς 22 Μαρτίου 1814 τὸν ἀποκεφάλισαν. Οἱ συμπατριῶτες του, γιὰ νὰ τὸν τιμήσουν, ἔκαναν ναὸ στὸ ὄνομά του μαζὶ μὲ αὐτὸ τοῦ ἐθνομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγορίου Ε´ στὴν Δημητσάνα.
