Εὐαγγέλιον Κυριακῆς 9 Ἀπριλίου 2017, τῶν Βαΐων (Ἰωάν. ιβ΄ 1-18)
Πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς Βηθανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος ὁ τεθνηκώς, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ. ἡ οὖν Μαρία, λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου, ἤλειψε τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ ἐξέμαξε ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου. λέγει οὖν εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ᾿Ιούδας Σίμωνος ᾿Ισκαριώτης, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι διατί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς; εἶπε δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ’ ὅτι κλέπτης ἦν, καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν. εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς ἄφες αὐτήν, εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό. τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ᾿ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. ῎Εγνω οὖν ὄχλος πολὺς ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστι, καὶ ἦλθον οὐ διὰ τὸν ᾿Ιησοῦν μόνον, ἀλλ’ ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἴδωσιν ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. ἐβουλεύσαντο δὲ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν, ὅτι πολλοὶ δι᾿ αὐτὸν ὑπῆγον τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ ἐπίστευον εἰς τὸν ᾿Ιησοῦν. Τῇ ἐπαύριον ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν ἑορτήν, ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται ᾿Ιησοῦς εἰς ῾Ιεροσόλυμα, ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ, καὶ ἔκραζον ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ. εὑρὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ᾿ αὐτό, καθώς ἐστι γεγραμμένον μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου. Ταῦτα δὲ οὐκ ἔγνωσαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ τὸ πρῶτον, ἀλλ᾿ ὅτε ἐδοξάσθη ὁ ᾿Ιησοῦς, τότε ἐμνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν ἐπ’ αὐτῷ γεγραμμένα, καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ. ᾿Εμαρτύρει οὖν ὁ ὄχλος ὁ ὢν μετ᾿ αὐτοῦ ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ μνημείου καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν. διὰ τοῦτο καὶ ὑπήντησεν αὐτῷ ὁ ὄχλος, ὅτι ἤκουσαν τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σημεῖον.
«Μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου»
Μιὰ μεγαλειώδης σκηνὴ ζωντάνεψε μπροστά μας σήμερα. Ὁ Κύριος εἰσέρχεται στὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ πλήθη λαοῦ Τὸν ὑποδέχονται πανηγυρικά, στρώνοντας τὰ ἐξωτερικά τους ἐνδύματα ἢ κλαδιὰ ἀπὸ τοὺς φοίνικες, τὶς χουρμαδιές, ποὺ ἦταν φυτευμένες κατὰ μῆκος τοῦ δρόμου. Ὅλοι Τὸν ἐπευφημοῦν ὡς τὸν ἀναμενόμενο Μεσσία, τὸν Βασιλιὰ τοῦ Ἰσραήλ. Ἐκεῖνος ὅμως εἶχε ἐπιλέξει γιὰ τὴν εἴσοδό Του στὴν ἁγία Πόλη νὰ καθίσει σ᾿ ἕνα γαϊδουράκι. Καὶ ἔτσι ἐκπληρώθηκε, σημειώνει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, ἡ προφητεία τοῦ Ζαχαρία: Μὴ φοβᾶσαι, Ἱερουσαλήμ, κόρη τοῦ ὄρους Σιών· νά ὁ Βασιλιάς σου ἔρχεται καθισμένος σὲ πουλάρι (Ἰω. ιβ´ [12] 15). Προφητεία ποὺ προξενεῖ ἔκπληξη: Ὁ Βασιλιάς σου ἔρχεται καθισμένος σ᾿ ἕνα τόσο ταπεινὸ ζῶο. Ἀλλὰ τί νόημα ἔχει αὐτό; Τί εἴδους βασιλιὰς εἶναι ὁ Κύριός μας καὶ τί σημαίνει αὐτὸ γιὰ τὴ ζωή μας;
1. Ὁ Κύριος παντοδύναμος καὶ πράος Βασιλιὰς τῶν καρδιῶν
Ὁ Κύριος εἶναι «ὁ βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων», διδάσκει ἡ Ἁγία Γραφή (Α´ Τιμ. Ϛ´ 15)· εἶναι ὁ Βασιλιὰς ὅσων βασιλεύουν στὴ γῆ. Εἶναι ἀπείρως δυνατότερος ἀπὸ ὅλους τοὺς βασιλιάδες, εἶναι ὁ παντοδύναμος Θεός! Ἀλλὰ δὲν ἀντλεῖ τὴ δύναμή Του ἀπὸ στρατεύματα ἢ λαοὺς ποὺ δηλώνουν σ᾿ Ἐκεῖνον ὑποταγή· τὴ βασιλική Του ἐξουσία τὴν ἔχει ἀπὸ τὸν Ἑαυτό Του καὶ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ Τοῦ τὴν ἀφαιρέσει. Εἶναι ὁ μόνος ἀληθινὸς Βασιλιάς.
Καὶ ὅμως εἰσέρχεται στὴν Ἱερουσαλὴμ πολὺ ταπεινά, καθισμένος σὲ πουλάρι· γιατί; Μᾶς τὸ ἐξηγεῖ ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: διότι «τὸ ἐπίσημον αὐτοῦ ταπείνωσίς ἐστι καὶ πτωχεία καὶ εὐτέλεια»1· τὸ βασιλικό Του γνώρισμα εἶναι ἡ ταπείνωση, ἡ ἑκούσια πτωχεία καὶ τὸ ἀπέριττον, ἡ ἁπλότης. Δέν εἶναι βασιλιὰς ἀπρόσιτος, μὲ ἀξιώσεις ἀλαζονικές, ὅπως συνήθως οἱ ἄνθρωποι βασιλεῖς. Εἶναι ὁ «πρᾷος καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ» (Ματθ. ια΄ [11] 29). Βασιλιὰς εἰρήνης, προσηνής, συγκαταβατικός.
Ἀλλὰ καὶ ἡ φύση τῆς βασιλείας Του εἶναι τελείως διαφορετική: Ἡ βασιλεία Του εἶναι πνευματική, δὲν εἶναι «ἐκ τοῦ κόσμου τούτου» (Ἰω. ιη´ [18] 36). Ἁπλώνεται στὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἐλεύθερα ὑπακούουν σ᾿ Αὐτόν. Εἶναι Βασιλιὰς τῶν καρδιῶν. Καὶ τώρα εἰσέρχεται στὴν Ἱερουσαλὴμ γιὰ νὰ καθίσει στὸ θρόνο Του, τὸν φρικτὸ Σταυρό, καὶ μὲ τὸν ἑκούσιο θάνατό Του – τί θαυμαστό! – νὰ συντρίψει τὸ πιὸ σκληρὸ βασίλειο, τὸ βασίλειο τοῦ Σατανᾶ, νὰ ἐλευθερώσει τοὺς ὑπηκόους Του ἀπὸ τὴν τυραννία τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου! Γι᾿ αὐτὸ Τὸν ὀνομάζω Βασιλιά, γράφει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, διότι Τὸν βλέπω Σταυρωμένο· «βασιλέως γάρ ἐστι τὸ ὑπὲρ τῶν ἀρχομένων ἀποθνήσκειν»· διότι εἶναι γνώρισμα τοῦ βασιλιᾶ νὰ πεθαίνει γιὰ τοὺς ὑπηκόους του2.
2. Καρδιακὴ πίστη καὶ ἀφοσίωση στὸ Βασιλιά μας
Ἐφόσον ὁ Κύριος εἶναι τέτοιος Βασιλιάς, τότε ἀφορᾶ σ᾿ ἐμᾶς τοὺς πιστοὺς ὁ λόγος τοῦ προφήτη Ζαχαρία: «Μὴ φοβοῦ»· ἢ μᾶλλον «χαῖρε σφόδρα, θύγατερ Σιών», ὅπως εἶναι ἡ προφητεία στὴν Παλαιὰ Διαθήκη (Ζαχ. θ´ 9). Γέμισε ἀπὸ ἀπέραντη χαρά, κόρη τῆς Σιών, δηλαδὴ Ἐκκλησία.
Ἂς διώξουμε κάθε φόβο καὶ ὀλιγοπιστία. Ἔχουμε Βασιλιὰ παντοδύναμο ποὺ μᾶς ἀγαπάει ὅσο δὲν μποροῦμε νὰ φαντασθοῦμε· Βασιλιὰ ποὺ μποροῦμε νὰ Τὸν πλησιάζουμε, νὰ Τοῦ μιλᾶμε μέσῳ τῆς προσευχῆς, νὰ ζητοῦμε καὶ νὰ γευόμαστε τὸ ἔλεός Του. Ἔχουμε Βασιλιὰ ποὺ γνωρίζει ὅλες τὶς θλίψεις καὶ τὰ προβλήματά μας, ποὺ τὰ σήκωσε ὅλα ἐπάνω στὸ Σταυρὸ καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ φροντίζει γιὰ μᾶς.
Νὰ ἀνανεώνουμε καὶ νὰ δυναμώνουμε τὴν πίστη μας σ᾿ Ἐκεῖνον καὶ στὴ βασιλική Του φροντίδα γιὰ ἐμᾶς. Κι αὐτὸ θὰ διώχνει κάθε μελαγχολία καὶ γογγυσμό, θὰ μᾶς γεμίζει μὲ μεγάλη χαρά.
Συγχρόνως ὅμως νὰ προσέξουμε καὶ κάτι ἄλλο: Ἐφόσον εἶναι Βασιλιὰς τῶν καρδιῶν, νὰ Τοῦ δώσουμε εἰλικρινὰ τὴν καρδιά μας. Νὰ μὴν ἐπαναπαυόμαστε σὲ ἐξωτερικὲς ἐκδηλώσεις λατρείας πρὸς τὸ πρόσωπό Του, ὅπως οἱ Ἰουδαῖοι τότε ποὺ Τὸν ὑποδέχθηκαν μὲ τὰ «ὡσαννὰ» καὶ σὲ λίγες ἡμέρες φώναξαν «ἆρον ἆρον, σταύρωσον αὐτόν». Νὰ γίνουμε πραγματικοὶ μαθητές Του. Νὰ ταπεινωνόμαστε πραγματικά, ἐσωτερικά, ἀπέναντί Του. Νὰ ζοῦμε σύμφωνα μὲ τὸ θέλημά Του. Νὰ μετανοοῦμε βαθιά. Νὰ νεκρώνουμε τὸ ἁμαρτωλὸ ἐγώ μας καὶ νὰ ζοῦμε μέσα στὴν καρδιά μας τὴν παρουσία τοῦ Χριστοῦ.
***
Κυριακὴ τῶν Βαΐων σήμερα, προοίμια τοῦ Πάθους. Σήμερα ὁ Κύριος εἰσέρχεται στὴν Ἱερουσαλὴμ γιὰ νὰ ἱδρύσει μὲ τὴ σταυρική Του θυσία τὴ Βασιλεία Του ἐπὶ τῆς γῆς. Ἂς Τὸν παρακαλέσουμε τὶς ἅγιες ἡμέρες ποὺ ἔρχονται, νὰ κάνουμε μιὰ καινούργια ἀρχή· νὰ βασιλεύσει ὁλοκληρωτικὰ στὴν καρδιά μας· νὰ τὴν ἀνακαινίσει· νὰ μᾶς ἀξιώσει νὰ σηκώσουμε μὲ ὑπομονὴ καὶ αὐταπάρνηση τὸν σταυρό μας, ὥστε νὰ ἔχουμε μέρος στὴν Ἀνάστασή Του καὶ στὴν αἰώνια Βασιλεία Του.
—–
1. Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ὁμιλία ΙΕ´, Τῇ Κυριακῇ τῶν Βαΐων, ΕΠΕ 9, 410.
2. Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Εἰς τὸν σταυρὸν καὶ εἰς τὸν λῃστήν, ΕΠΕ 36, 56.
