Σήμερα 31/3 εορτάζουν:
- Άγιος Υπάτιος επίσκοπος Γαγγρών
- Όσιος Ακάκιος ο Ομολογητής επίσκοπος Μελιτηνής
- Άγιος Θεόφιλος ο Μάρτυρας και οι συν αυτώ μαρτυρήσαντες εν Κρήτη
- Άγιος Αυδάς επίσκοπος Περσίας, Βενιαμίν ο Διάκονος και οι μαζί μ’ αυτούς εννέα Μάρτυρες και άλλοι πολλοί Άγιοι, που μαρτύρησαν στην Περσία
- Άγιος Μένανδρος
- Όσιος Βλάσιος ο εξ Αμορίου
- Άγιοι Τριάντα οκτώ Μάρτυρες
- Όσιος Στέφανος ο Θαυματουργός
- Όσιος Ιωνάς Μητροπολίτης πασών των Ρωσιών
- Όσιος Ιννοκέντιος Βενιάμινωφ Μητροπολίτης Μόσχας και Ιεραπόστολος Αλάσκας
- Άγιος Ιωάννης ο πρίγκιπας
- Όσιος Υπάτιος ο θεραπευτής
Ὁ Ἅγιος Ὑπάτιος ἐπίσκοπος Γαγγρῶν
Μορφές ἅγιες, ἱερομάρτυρες ἔνδοξοι καί ἡρωικοί δέν εἶναι ὅλοι ἀρκετά γνωστοί στούς Χριστιανούς. Καί εἶναι ἀπαραίτητο νά ἔρχονται στό φῶς σήμερα μάλιστα πού ὑπάρχει ἀνάγκη ἐκκλησιαστικῶν προτύπων, μορφῶν καθοδηγητικῶν στήν κοινωνία μας. Ἕνας ἀπό τούς πολλούς ἱερομάρτυρες οἱ ὁποῖοι πρόσφεραν μέ παραδειγματική αὐταπάρνηση ὅλες τίς δυνάμεις τούς — ἀκόμη καί τήν ἴδια τή ζωή τους — γιά τή διαφύλαξη καί διάδοση τῆς ἀλήθειας γιά χάρη τοῦ ποιμνίου τούς εἶναι ὁ ἅγιος Ὑπάτιος.
Ἔζησε στά χρόνια του πρώτου Χριστιανοῦ αὐτοκράτορα, τοῦ Μ. Κωνσταντίνου. Ἀναδείχθηκε ἀπό τόν Θεό Ἐπίσκοπος καί ποιμένας τῆς Ἐκκλησίας τῶν Γαγγρῶν, στήν ἐπαρχία τῆς Παφλαγονίας. Ἔδρασε στά χρόνια πού ἡ Ἐκκλησία κλυδωνιζόταν ἀπό τή φοβερή αἵρεση τοῦ Ἀρείου. Γί αὐτό συγκροτήθηκε ἡ Α΄ ἐν Νικαίᾳ Οἰκουμενική Σύνοδος στήν ὁποία μετέσχε καί ὁ Ὑπάτιος. Μέ τό ὀρθόδοξο φρόνημά του, τόν ἔνθεο ζῆλο του καί τίς ἀνάλογες συζητήσεις συνέβαλε καί αὐτός στήν καταδίκη τῆς πλάνης τοῦ ἀρειανισμοῦ, ἡ ὁποία ὅπως καί κάθε αἵρεση ταλαιπώρησε τόσο πολύ τήν Ἐκκλησία μας.
Μετά τή λήξη τοῦ ἔργου τῆς Συνόδου ὁ Ὑπάτιος ἐπέστρεψε στήν ἐπαρχία του καί ἀφιερώθηκε στό ποιμαντορικό του ἔργο. Ὡς ἀρχιερέας τοῦ Χριστοῦ αἰσθανόταν τήν εὐθύνη ἀπέναντι στό ποίμνιο πού τοῦ ἐμπιστεύθηκε ὁ Θεός. Εἶχε καθῆκον ἱερό νά τό διαφυλάξει ἀπό τό μίασμα τῶν αἱρέσεων. Καί δέν ὑπῆρχε μόνο ἡ αἵρεση τοῦ Ἀρείου. Καί ἄλλες ψευδεῖς διδασκαλίες διαδίδονταν τότε μέ φανατισμό πολύ μεταξύ τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Γί αὐτό καί ὁ ἡρωικός Ἐπίσκοπος παρά τό δύσβατο τῆς περιοχῆς καί τήν ἔλλειψη μεταφορικῶν μέσων περιοδεύει παντοῦ, γιά νά διδάξει καί νά καθοδηγήσει στήν ὀρθόδοξη ἀλήθεια καί ζωή τούς πιστούς.
Πολεμάει τούς αἱρετικούς, ὅπως ὁ βοσκός κυνηγάει τούς λύκους πού ἔρχονται νά κατασπαράξουν τά πρόβατά του. Κτυπᾶ τά φίδια, γιά νά μή χύσουν τό δηλητήριο στίς ψυχές τῶν Χριστιανῶν. Καί μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ πετυχαίνει πολλά. Οἱ πιστοί ὠφελοῦνται καί τόν εὐγνωμονοῦν.
0 σατανᾶς ὅμως πού κρύβεται ἐπιδέξια πίσω ἀπό κάθε αἵρεση, ὠρύεται σάν λιοντάρι. Χρησιμοποιεῖ λοιπόν τούς ἄλλους αἱρετικούς, τούς Νοβατιανούς, γιά νά πετύχει τόν καταχθόνιο σκοπό του. Ἔτσι οἱ Νοβατιανοί ἔγιναν ὄργανα τοῦ σατανᾶ ἐναντίον τοῦ Ὑπατίου. Ἀντέδρασαν μέ τήν ἐπιτυχία τοῦ κηρύγματος τοῦ ὀρθοδόξου Ἐπισκόπου καί ἐξεγέρθηκαν μέ σκοπό νά τόν ἐξοντώσουν. Βέβαια δέν ἤθελαν νά τόν φονεύσουν οἱ ἴδιοι, γιατί φοβοῦνταν οἱ θρασεῖς τίς συνέπειες ἀπό τό φοβερό τους ἔγκλημα. Δέν ἄργησαν ὅμως νά μηχανευθοῦν ἄλλη λύση.
Στή Λαζική, μιά περιοχή κοντά στήν Τραπεζούντα, ὑπῆρχαν ἀκόμη πολλοί εἰδωλολάτρες. Ἀμόρφωτοι, ἀγροῖκοι καί μοχθηροί ἦταν ἱκανοί καί ἕτοιμοι γιά κάθε ἔγκλημα. Σ’αὐτούς κατέφυγαν οἱ Νοβατιανοί. Τούς μετέδωσαν τό μίσος τους, τούς φανάτισαν ἐναντίον τοῦ ὀρθοδόξου Ἐπισκόπου καί τούς ὤθησαν πρός τό ἔγκλημα. Οἱ εἰδωλολάτρες ἀπό τήν πλευρά τούς περίμεναν τήν εὐκαιρία καί τή βρῆκαν.
Ὁ ἀκούραστος ποιμενάρχης περιόδευε μέ μικρή συνοδεία τήν ἐπαρχία του. Μερικοί εἰδωλολάτρες, ἄνδρες καί γυναῖκες, κρύφτηκαν σέ ἀπόκρημνη περιοχή καί περίμεναν σέ μία στενωπό νά περάσει ὁ Ἐπίσκοπος. Τήν ὥρα λοιπόν πού ὁ ἱεράρχης περνοῦσε τό στενό αὐτό, αὐτοί, σάν τούς μοχθηρούς ληστές τῆς γνωστῆς παραβολῆς, τοῦ ἐπιτέθηκαν μέ ρόπαλα, ξύλα καί μαχαίρια. Μέσα σέ λίγα λεπτά γέμισαν τό σῶμα τοῦ ἁγίου Ἐπισκόπου μέ πληγές. Ἦταν τόσο πολλοί πού ἔφθανε νά βάλει ὁ καθένας τους ἀπό μία μόνο μαχαιριά. Ὅμως δέν ἀρκέσθηκαν σ’ αὐτό μόνο. Γρήγορα μέ βιασύνη καί ἐπιτηδειότητα τόν πέταξαν ἀπό μεγάλο ὕψος στό γκρεμό, γιά νά τόν ἀποτελειώσουν.
Ὁ ἠμιθανής ὅμως ἱεράρχης δέν πέθανε ἀμέσως. Μόλις κάπως συνῆλθε, ὕψωσε ὅσο τοῦ ἦταν δυνατόν τρεμάμενη τή φωνή του στόν οὐρανό καί προσευχήθηκε. Μιμητής τοῦ ἀρχιποίμενος Χριστοῦ προσευχήθηκε θερμά γιά τούς εἰδωλολάτρες δολοφόνους του ἀλλά καί γιά τούς ἐγκληματίες ἐχθρούς του, τούς αἱρετικούς. Παρακάλεσε τόν Θεό νά τούς δώσει μετάνοια καί νά τούς συγχωρήσει γιά τό φοβερό ἁμάρτημά τους. Τή στιγμή πού ὁ ἡρωικός Ἐπίσκοπος προσευχόταν, μιά γυναίκα ἀπό τούς εἰδωλολάτρες πέταξε πάνω του μέ δαιμονική μανία ἕνα μεγάλο βράχο. Ὁ βράχος τόν χτύπησε στό κεφάλι. Αὐτό ἦταν καί τό τελειωτικό χτύπημα. Ὁ ἅγιος ἐπίσκοπος Ὑπάτιος, θύμα τῆς μανίας τῶν σκληρῶν εἰδωλολατρῶν καί κυρίως τῶν αἱρετικῶν, παρέδωσε ὡς ἱερομάρτυρας τό πνεῦμα του στόν Κύριο.
Τόν φόνο ἐπιδίωκαν καί αὐτόν πέτυχαν οἱ αἱρετικοί Νοβατιανοί. Αὐτοί πού παρουσιάζονταν ὡς αὐστηροί τηρητές τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ, ἔγιναν αἴτιοι τοῦ φοβεροῦ ἐγκλήματος. Ἀλλά ἔτσι εἶναι οἱ αἱρετικοί. Ἀποκόβουν ἐγωιστικά τόν ἑαυτό τους ἀπό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας καί χάνουν τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Τότε ὄχι μόνο τήν ἀλήθεια δέν κρατοῦν, ἀλλά γίνονται ἄνθρωποι φανατισμοῦ καί μίσους, ἱκανοί γιά κάθε κακό. Τελείως ξένοι πρός τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καί τό νόμο Του. Ὄργανα τοῦ σατανᾶ.
Κι ὅμως στήν οὐσία δέν πέτυχαν οἱ Νοβατιανοί αὐτό πού ἐπιδίωκαν μέ τόν φόνο τοῦ Ὑπατίου. Τό αἷμα τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρα πορφύρωσε σίγουρα τή γῆ. Τό αἷμα ὅμως αὐτό σύμφωνα μέ τή μαρτυρία τοῦ βιογράφου του ἔγινε ποτάμι καί θάλασσα μέσα στήν ὁποία πνίγηκαν τά ἀντίθεα δόγματα τοῦ ἀσεβοῦς Νοβάτου.
Ἡ παράδοση ἀναφέρει ὅτι ὁ ἅγιος Ὑπάτιος ὡς ὄργανο τοῦ παντοδύναμου Θεοῦ ἔκανε πολλά θαύματα. Εὐεργέτησε τόν αὐτοκράτορα Κωνσταντῖνο, γιό καί διάδοχο τοῦ Μ. Κωνσταντίνου. Εὐεργέτησε καί ὅλο τό ποίμνιό του ὑλικά καί πνευματικά.
Τί τιμή εἶναι γιά τόν ἄνθρωπο, κυρίως τόν κληρικό, νά τόν χρησιμοποιεῖ ὁ Θεός σέ κρίσιμες στιγμές γιά τήν Ἐκκλησία Του ὅπως τόν ἅγιο Ὑπάτιο! Ὁ λόγος του καί τά ἔργα του νά γίνονται ἀσπίδα προστασίας ἀπό τό κακό, τήν πλάνη, τήν ἁμαρτία πού τόσο πολύ εἶναι διαδεδομένα καί σήμερα στήν κοινωνία μας. Νά γίνονται δύναμη πού στηρίζει καί τονώνει, θερμαίνει καί ἁγιάζει κάθε ψυχή. Ἄς μας ἀξιώνει ὁ Θεός τέτοιοι νά εἴμαστε στό περιβάλλον μας. Καί πολλούς νά ἀναδεικνύει ὁ Κύριος μιμητές τοῦ ἁγίου Ὑπατίου στήν Ἐκκλησία καί τό Ἔθνος μας.
Στιχηρόν τοῦ ἑσπερινοῦ. Ἦχος πλ. δ
Πάτερ ἱερέ Ὑπάτιε, τόν Βασιλέα Χριστόν, ὅν τρανῶς ἀνεκήρυξας Πατρί ὁμοούσιον,
ἔχων ἐν τῇ καρδίᾳ σου, τῶν θαυμάτων ἀκτίνας ἔλαμψας, φωταγωγήσας πᾶσαν ὑφήλιον,
δράκοντα ἐκτείνας καί θερμῶν ἀνάβλυσιν, σαῖς προσευχαῖς ὑδάτων ἐξέβλυσας εἰς ἰατρείαν παθῶν.
Ἀπό τό βιβλίο «Καλλίνικοι Μάρτυρες»
Ἀρχιμ. Θεοδώρου Μπεράτη
Ὁ Ὅσιος Ἀκάκιος ὁ Ὁμολογητής, ἐπίσκοπος Μελιτηνῆς
Ἔζησε τὸν πέμπτο αἰῶνα μ.Χ. περίπου τὸ 431. Διακρινόταν πολὺ γιὰ τὶς ἀρετές του, τὴν παιδεία του καὶ τὸν ὀρθόδοξο ζῆλο του. Ὅταν τάραξε τὴν Ἐκκλησία ἡ αἵρεση τοῦ Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Νεστορίου, ὁ Ἀκάκιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐπιμελημένη καὶ συστηματικὴ ἐργασία του, γιὰ τὴν προφύλαξη τοῦ ποιμνίου του ἀπ᾿ αὐτὴ τὴν αἱρετικὴ πλάνη. Ἐπιθυμώντας μάλιστα νὰ προσβάλει αὐτὴ εὐρύτερα καὶ νὰ συντελέσει στὴ γενικὴ ἀπόκρουσή της ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ἔγραψε κατὰ τοῦ Νεστορίου. Ὁ Ἀκάκιος ἦταν καὶ ἰκανότατος ὁμιλητὴς καὶ διδάσκαλος τοῦ λαοῦ. Σῴζεται δὲ μία ὁμιλία του, ἡ ὁποία ἐξεφωνήθη στὴν Ἔφεσο. Ὁ δὲ Σ. Εὐστρατιάδης, ἰσχυρίζεται ὅτι ὑπῆρξε καὶ Ἀκάκιος Β΄ ἐπίσκοπος Μελιτηνῆς καὶ τοποθετεῖ τὴν γιορτή του στὶς 18 Ἀπριλίου.
Οἱ Ἅγιοι Αὐδᾶς ἐπίσκοπος, οἱ μαζὶ μ᾿ αὐτὸν Ἐννέα Μάρτυρες καὶ ἄλλοι πολλοὶ
Ἅγιοι, ποὺ μαρτύρησαν στὴν Περσία
Ὁ ἅγιος ἱερομάρτυρας Αὐδᾶς, ὁ ἐπίσκοπός της Περσίας καὶ οἱ μαζὶ μ᾿ αὐτὸν ἑορταζόμενοι Ἅγιοι Μάρτυρες ἦταν στὰ χρόνια του βασιλιᾶ τῶν Ῥωμαίων Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ (408-450) καὶ Ἰσδιγέρδου τοῦ βασιλιᾶ τῶν Περσῶν (399-420). Τὸ ἔτος 412 ὁ Ἰσδιγέρδης κίνησε σκληρὸ διωγμὸ κατὰ τῶν Χριστιανῶν, μὲ τὴν ἑξῆς ἀφορμή. Ὁ Αὐδᾶς, ποὺ ἦταν στολισμένος μὲ πολλὰ εἴδη ἀρετῶν, ἀπὸ ἱερὴ ἀγανάκτηση, γκρέμισε τὸν ναό, στὸν ὁποῖο οἱ Πέρσες λάτρευαν τὴν φωτιά. Ὅταν τὸ ἔμαθε αὐτὸ ὁ βασιλιὰς ἀπὸ τοὺς μάγους, ἔστειλε καὶ ἔφεραν μπροστά του τὸν Αὐδᾶ. Στὴν ἀρχὴ κατηγόρησε μὲ ἠπιότητα τὴν πράξη του καὶ τὸν πρόσταξε νὰ ξανακτίσει τὸν ναό. Ὁ Αὐδᾶς ἀρνήθηκε. Τότε ὁ Ἰσδιγέρδης γκρέμισε ὅλες τὶς ἐκκλησίες τῶν χριστιανῶν καὶ θανάτωσε τὸν Αὐδᾶ μαζὶ μὲ ἄλλους ἐννιὰ προκρίτους χριστιανούς. Μετὰ 30 χρόνια, κινήθηκε νέος διωγμὸς κατὰ τῶν χριστιανῶν, ὅπου πολλοὶ Ἅγιοι θυσιάστηκαν στὸ βωμὸ τῆς ἀληθινῆς πίστης. Ὅπως λ.χ. ὁ εὐγενικῆς καταγωγῆς Ὀρμίσδης, ὁ διάκονος Βενιαμὶν ὁ μεγαλομάρτυρας κ.ἄ. Ὅλων αὐτῶν, ποὺ ἀγωνίστηκαν καὶ θυσιάστηκαν κατὰ τὸν διωγμὸ αὐτό, ὅρισε μνήμη τιμητικὴ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία μαζὶ μ᾿ αὐτὴ τοῦ Ἐπισκόπου Αὐδᾶ, γιὰ νὰ δείξει, ὅτι γνωστοὶ καὶ ἄγνωστοι στοὺς ἀνθρώπους ἥρωες τῆς πίστης, ἔχουν κοινὴ τιμὴ στὸν οὐρανὸ καὶ κοινὰ θὰ ἀπολαύσουν τὰ στεφάνια τῶν μεγάλων ἀγώνων καὶ τῆς ἀθάνατης δόξας τους. (Νὰ σημειώσουμε ἐδῶ, ὅτι ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Αὐδᾶ ἐπαναλαμβάνεται – σὰν Ἀβδαῖος – καὶ τὴν 5η Σεπτεμβρίου).
Ὁ Ἅγιος Μένανδρος
Μαρτύρησε ἀφοῦ τὸν ἔσυραν γυμνό, πάνω σὲ αἰχμηρὲς πέτρες. [Στὸν Λαυριωτικὸ Κώδικα 170 ἡ μνήμη του φέρεται κοινὴ μετὰ τοῦ Ἁγίου Σαβίνου (βλ. 16 Μαρτίου) τὴν 28η Μαρτίου].
Ὁ Ὅσιος Βλάσιος
Γεννήθηκε στὴν πόλη τοῦ Ἀμορίου καὶ ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Οἱ Ἅγιοι τριάντα ὀκτὼ (38) Μάρτυρες
Ἦταν ὅλοι συγγενεῖς μεταξύ τους καὶ μαρτύρησαν διὰ ξίφους.
Ὁ Ὅσιος Στέφανος ὁ Θαυματουργός
Ἀπεβίωσε εἰρηνικά. (Ὁρισμένα Μηνολόγια, τοποθετοῦν τὴν μνήμη του καὶ τὴν 28η Δεκεμβρίου).
Ὁ Ἅγιος Θεόφιλος ποὺ μαρτύρησε στὴν Κρήτη
Ἄγνωστος στοὺς Συναξαριστές. Τὴ μνήμη του βρίσκουμε στὸν Παρισινὸ Κώδικα 1575 καὶ στοὺς Λαυριωτικοὺς Η 76, Δ 25 καὶ Δ 45, ὅπου ὑπάρχει καὶ πλήρης ἀκολουθία του.
Ὁ Ὅσιος Ἰωνᾶς Μητροπολίτης πασῶν τῶν Ῥωσιῶν
Γνωστὸς στὴ ῥωσικὴ Ἐκκλησία, ἄγνωστος στοὺς Συναξαριστές. Εἶναι γιὰ τοὺς Ῥώσους ὅ,τι εἶναι γιὰ μᾶς ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικὸς (1375-1461). Τὴν ἀκολουθία του συνέταξε ὁ Ἱεροδιάκονος Θεόφιλος Πασχαλίδης καὶ τὴν ἐξέδωσε στὴν Πετρούπολη τὸ 1897.