Καθὼς στὰ μέσα τοῦ Σεπτεμβρίου ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία προβάλλει τὸν Τίμιο τοῦ Κυρίου Σταυρὸ σὲ παγκόσμια ὕψωση, τὰ πλήθη τῶν Ὀρθοδόξων ὅπου γῆς προσπίπτουν σὲ βαθεῖα λατρευτικὴ προσκύνηση πρὸς τὸν «ἐν αὐτῷ παγέντα» Σωτήρα καὶ Λυτρωτὴ Ἰησοῦ.
Ὁ Τίμιος Σταυρὸς εἶναι τὸ καύχημα ὅλων τῶν πιστῶν καὶ συνάμα ἡ ὑπόθεση τῆς ὅλης πνευματικῆς τους ζωῆς. Ὅπως στὸ στέρνο κάθε πιστοῦ Χριστιανοῦ κρέμεται ὁ σταυρός, ἔτσι καὶ στὸν πυρήνα τῆς ζωῆς του, τῆς κατὰ Θεὸν πολιτείας του, τὸ πολίτευμα τὸ σταυρικὸ κυριαρχεῖ.
Ἀλλὰ τί σημαίνει σταυρικὸ πολίτευμα; Σημαίνει ἐνστερνισμὸ τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ὑπόθεση ὅμως τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ συνιστᾶ βαθὺ μυστήριο, ἀβυσσῶδες, ἀπροσπέλαστο στὸν ὑλόφρονα νοῦ τῶν κοσμικῶν ἀνθρώπων. Γι’ αὐτὸ καὶ στὴν πράξη ἀπορρίπτεται ἀπὸ αὐτοὺς ὡς «μωρία», ἀνοησία. Γιὰ τοὺς πιστοὺς ἀντιθέτως συνιστᾶ «Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν» (Α΄ Κορ. α΄ 23-24).
Μιὰ πτυχὴ αὐτῆς τῆς θεϊκῆς δυνάμεως καὶ σοφίας θὰ προσεγγίσουμε ἀκροθιγῶς ἐδῶ.
Ὁ Κύριος ἦρθε στὸν κόσμο γιὰ νὰ συντρίψει τὸν διάβολο καὶ τὴν ἐξουσία του ἐπάνω στοὺς ἀνθρώπους. Καὶ ἀκριβῶς αὐτή Του ἡ νίκη συνετελέσθη ἐπάνω στὸ Σταυρό. Στὸ Σταυρὸ πατήθηκε ὁ διάβολος, ἐκμηδενίσθηκε τὸ κράτος, ἡ δυναστεία του.
Πῶς ὅμως ὁ Κύριος νίκησε τὸν διάβολο;
Νικώμενος φαινομενικὰ ἀπὸ ἐκεῖνον. Πεθαίνοντας ἐπάνω στὸ Σταυρό. Ἐδῶ βρίσκεται τὸ μυστήριο: Ἡ νίκη τοῦ Χριστοῦ συντελέσθη μὲ τὴ φαινομενικὴ ἥττα Του. Νίκη διὰ τῆς ἥττας!
Κάθε μυστήριο ἔχει τὴ θεατὴ καὶ τὴν ἀθέατη πλευρά του. Στὸ μυστήριο τοῦ Σταυροῦ ἡ θεατὴ πλευρά του εἶναι ὅτι ὁ Χριστὸς γιὰ τὸν κόσμο νικήθηκε. Ἕνα θέαμα ζοφερό: Τὸ σῶμα τοῦ Θεανθρώπου κρεμασμένο ἐπάνω στὸ ξύλο, αἱμόφυρτο, ἀτιμασμένο, χλευασμένο, νεκρό. Ὁ κόσμος αὐτὸ ἔβλεπε. Ὁ Χριστὸς ἐπάνω στὸ Σταυρὸ φαινόταν ὅτι ἦταν ὁ χαμένος· νικητὲς οἱ σταυρωτές Του, ὁ κόσμος, ὁ διάβολος.
Ἡ ἀθέατη ὅμως πλευρὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ εἶναι ὅτι μὲ τὸν θάνατό Του ὁ Κύριος κατήγαγε παγκόσμια νίκη ἐναντίον τοῦ διαβόλου καὶ ὅλων τῶν ὀργανωμένων δυνάμεών του. Τὸ βλέπουμε αὐτὸ στὴν ὀρθόδοξη εἰκονογραφία, μὲ τὸν Κύριο, κατερχόμενο στὸν Ἅδη, νὰ διαλύει τὰ κλεῖθρα καὶ τὶς θύρες του, νὰ πατάει Νικητὴς ἐπάνω σ᾿ αὐτὲς καὶ νὰ σηκώνει, νὰ ἐλευθερώνει τὶς φυλακισμένες ἐκεῖ ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων. Λύτρωση, σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, ἀπεγκλωβισμὸς ἀπὸ τὰ δεσμὰ τοῦ διαβόλου, ἐπαναγωγή του στὴν ἐλευθερία τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, στὸν Παράδεισο!
Ποιὸς ἄνθρωπος τὰ εἶδε αὐτά; Κανείς. Αὐτὸ ποὺ φαινόταν ἦταν τὸ κρεμασμένο νεκρὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ πάνω στὸ Σταυρό…
Ἐδῶ βρίσκεται καὶ ὁ πυρήνας τοῦ μυστηρίου τοῦ σταυρικοῦ πολιτεύματος τοῦ πιστοῦ Χριστιανοῦ μέσα στὸν κόσμο.
Ὁ κόσμος πάντα αὐτὸ θὰ βλέπει: τὴν ἥττα τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν δικῶν Του. Ὁ Χριστὸς γιὰ τὸν κόσμο συνιστᾶ χαμένη ὑπόθεση. Τὸ ἴδιο καὶ οἱ Χριστιανοί.
Αὐτὸ εἴμαστε σὲ θέση νὰ τὸ ἐννοήσουμε καὶ νὰ τὸ ἐνστερνισθοῦμε στὴ ζωή μας; Γιὰ τὸν κόσμο εἴμαστε καὶ θὰ εἴμαστε πάντα οἱ χαμένοι, οἱ καημένοι, οἱ νικημένοι…
Ναί, εἴμαστε. Δὲν τὸ ἀρνούμαστε. Δὲν τὸ ἀποστρεφόμαστε. Τὸ ἀντίθετο. Εὐδοκοῦμε σ᾿ αὐτό, τὸ ἐνστερνιζόμαστε. Βαδίζουμε πρὸς τὸ μαρτύριο, πρὸς τὸν δικό μας σταυρό, ὅπως ἄλλωστε μᾶς τὸ ζήτησε ὡς ἀπαραίτητη προϋπόθεση ὁ Ἀρχηγὸς τῆς πίστεώς μας, λέγοντας πὼς μόνο ἔτσι μποροῦμε νὰ εἴμαστε δικοί Του ὀπαδοί, μαθητές, ἀκόλουθοι (βλ. Μάρκ. η΄ 34).
Τὸ κλειδὶ τῆς ἀποτελεσματικότητος τοῦ μυστηρίου αὐτοῦ στὴ ζωὴ τοῦ πιστοῦ βρίσκεται στὸ πῶς ἐπιλέγει γιὰ τὸν ἑαυτό του τὸν σταυρό, τὴν «ἥττα»: Ὅπως καὶ ὁ Ἀρχηγός του, μὲ χαρά, μὲ εὐδοκία καρδίας, ἑκουσίως, μὲ ἀγάπη. Ἀγκαλιάζοντας τὸν σταυρό του καὶ τοὺς σταυρωτές του.
Ἐδῶ βρίσκεται ἡ νίκη. Ἔτσι νικᾶ ὁ πιστός. Ἔτσι νικᾶται τὸ κακό, ἀνορθώνεται τὸ περιβάλλον τοῦ πιστοῦ, ὁ κόσμος ὅλος. Αὐτὸ εἶναι τὸ μυστικὸ ὅλων τῶν Μαρτύρων: ὅτι πορεύονταν πρὸς τὸ μαρτύριό τους μὲ χαρά, μὲ ἀγάπη γιὰ ὅλους καὶ ὅλα, καὶ γι᾿ αὐτοὺς τοὺς δημίους τους. Ἔτσι ἡ νίκη τους καθίσταται ἄλλης τάξεως νίκη: οἰκουμενική, συμπαντική, μὲ αἰώνια ἰσχὺ καὶ προέκταση.
Στὰ χρόνια ποὺ ἔρχονται, ἴσως οἱ πιστοὶ νὰ κληθοῦμε στὸ μαρτύριο· ἂν ὄχι σ᾿ αὐτό, πάντως θὰ διωχθοῦμε. Ἂς ἀρχίσουμε νὰ προετοιμαζόμαστε στὶς καθημερινές μας σχέσεις μὲ τὸν κόσμο τῆς ἀποστασίας. Τὸ ὅλο μυστικὸ εἶναι ὄχι τόσο στὸ τί θὰ δεχθοῦμε νὰ ὑποστοῦμε γιὰ τὸν Χριστό, ὅσο στὸ πῶς. Ὁ ἀγώνας μας δηλαδὴ νὰ εἶναι μὲ χαρά, μὲ χαμόγελο, μὲ ἀγάπη, μὲ τὴν αἴσθηση ὅτι δίνουμε τὴ μαρτυρία μας γιὰ νὰ μὴ χαθεῖ ἡ ὀμορφιὰ τοῦ Θεοῦ πάνω στὴ γῆ, ἡ ἀλήθεια, τὸ φῶς, ἡ ὑγεία. Τὸ ξέρουμε ὅτι θὰ ἐπιδιώξουν νὰ μᾶς καταβάλουν, νὰ μᾶς συμπνίξουν, νὰ μᾶς ἐξαφανίσουν.
Αὐτὸ ἀκριβῶς θὰ εἶναι καὶ ἡ νίκη μας. Ἡ νίκη τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ μέσα στὸν κόσμο.
