Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 28 Όκτωβρίου 2018, τῆς Ἁγίας Σκέπης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου (τῆς Ἑορτῆς: Ἑβρ. θ΄ 1-7)
Ἀδελφοί, εἶχεν ἡ πρώτη σκηνὴ δικαιώματα λατρείας τό τε Ἅγιον κοσμικόν. σκηνὴ γὰρ κατεσκευάσθη ἡ πρώτη, ἐν ᾗ ἥ τε λυχνία καὶ ἡ τράπεζα καὶ ἡ πρόθεσις τῶν ἄρτων, ἥτις λέγεται Ἅγια. μετὰ δὲ τὸ δεύτερον καταπέτασμα σκηνὴ ἡ λεγομένη Ἅγια Ἁγίων, χρυσοῦν ἔχουσα θυμιατήριον καὶ τὴν κιβωτὸν τῆς διαθήκης περικεκαλυμμένην πάντοθεν χρυσίῳ, ἐν ᾗ στάμνος χρυσῆ ἔχουσα τὸ μάννα καὶ ἡ ράβδος Ἀαρὼν ἡ βλαστήσασα καὶ αἱ πλάκες τῆς διαθήκης, ὑπεράνω δὲ αὐτῆς Χερουβὶμ δόξης κατασκιάζοντα τὸ ἱλαστήριον· περὶ ὧν οὐκ ἔστι νῦν λέγειν κατὰ μέρος. Τούτων δὲ οὕτω κατεσκευασμένων εἰς μὲν τὴν πρώτην σκηνὴν διὰ παντὸς εἰσίασιν οἱ ἱερεῖς τὰς λατρείας ἐπιτελοῦντες, εἰς δὲ τὴν δευτέραν ἅπαξ τοῦ ἐνιαυτοῦ μόνος ὁ ἀρχιερεύς, οὐ χωρὶς αἵματος, ὃ προσφέρει ὑπὲρ ἑαυτοῦ καὶ τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοημάτων.
«Σκηνὴ ἡ λεγομένη Ἅγια Ἁγίων… ἔχουσα… τὴν κιβωτὸν τῆς διαθήκης»
Ἡ ἑορτὴ τῆς Ἁγίας Σκέπης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου εἶναι μιὰ ξεχωριστὴ Θεομητορικὴ ἑορτή. Τελεῖται εἰς ἀνάμνησιν τοῦ ὁράματος ποὺ εἶδε ὁ ὅσιος Ἀνδρέας ὁ διὰ Χριστὸν σαλὸς κατὰ τὴ διάρκεια ἀγρυπνίας στὸν Ναὸ τῆς Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν στὴν Κωνσταντινούπολη. Εἶδε δηλαδὴ τὴν Παναγία νὰ ἁπλώνει πάνω ἀπὸ τὸν λαὸ τὸ ἱερὸ Μαφόριό της, τὸ πέπλο μὲ τὸ ὁποῖο σκέπαζε τὴν κεφαλή της, εἰς ἔνδειξιν τῆς προστασίας της πρὸς τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ. Οἱ Χριστιανοὶ πολλὲς φορὲς ἔζησαν τὴ θαυμαστὴ αὐτὴ προστασία, αὐτὴ ὅμως ἔγινε ἰδιαίτερα αἰσθητὴ κατὰ τὸ Ἔπος τοῦ ᾿40. Γι᾿ αὐτὸ ἡ ἑορτὴ τῆς Ἁγίας Σκέπης μὲ ἀπόφαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου μετατέθηκε ἀπὸ τὴν 1η Ὀκτωβρίου, κατὰ τὴν ὁποία ἦταν καθιερωμένο κανονικὰ νὰ ἑορτάζεται, στὴν 28η τοῦ ἰδίου μηνός.
Στὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα, ποὺ εἶναι τῆς ἑορτῆς, ἀκούσαμε τὴν περιγραφὴ τῆς Σκηνῆς τοῦ Μαρτυρίου, ποὺ ὅριζε τὸν χῶρο Λατρείας τῶν Ἰσραηλιτῶν, πρὶν κτισθεῖ ὁ Ναὸς τῶν Ἱεροσολύμων. Ἡ ἴδια ἡ Σκηνὴ ἀλλὰ καὶ ὅ,τι ὑπῆρχε σ᾿ αὐτήν, προεικόνιζε καὶ τὴν Παναγία. Τὸ ἱερότερο δὲ ἀπὸ τὰ ἀντικείμενά της ἦταν ἡ Κιβωτὸς τῆς Διαθήκης.
Πῶς ὅμως ἡ Κιβωτὸς προεικόνιζε τὴ Θεοτόκο; Τὴν προεικόνιζε καὶ ἡ ἴδια αὐτὴ καθεαυτή, καὶ λόγῳ τῆς θείας προστασίας ποὺ χάριζε.
1. Ἡ Θεοτόκος ὡς Κιβωτὸς
Ἡ Κιβωτὸς τῆς Διαθήκης ἦταν ἕνα κιβώτιο κατασκευασμένο ἀπὸ ἐκλεκτὸ ξύλο. Ἐξωτερικὰ καὶ ἐσωτερικὰ ἦταν ἐπενδυμένη μὲ καθαρὸ χρυσάφι1.
Μέσα στὴν Κιβωτὸ φυλάσσονταν οἱ πέτρινες πλάκες μὲ τὶς δέκα ἐντολές, τὶς ὁποῖες εἶχε παραλάβει ὁ Μωυσῆς ἀπὸ τὸν Θεὸ στὸ ὄρος Σινᾶ· μία χρυσὴ στάμνα ποὺ περιεῖχε τὸ μάννα· καὶ τὸ ραβδὶ τοῦ Ἀαρὼν ποὺ θαυματουργικὰ εἶχε βλαστήσει.
Ἡ Παναγία προεικονίζεται ἀπὸ τὴν Κιβωτὸ τῆς Διαθήκης, διότι εἶχε ἐξαιρετικὴ ἀρετή, ποὺ συμβολίζεται μὲ τὸ ἐξαίρετο ξύλο ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἦταν κατασκευασμένη ἡ Κιβωτός. Λόγῳ ἀκριβῶς αὐτῆς τῆς ἀρετῆς της τὴν ἐπεσκίασε τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ὅπως τότε οἱ τεχνίτες ἐπένδυσαν τὴν Κιβωτὸ μὲ χρυσάφι. Ἔτσι, ἡ Παναγία ἀξιώθηκε νὰ χωρέσει τὸν ἄπειρο Δημιουργό της μέσα στὴν πάναγνη κοιλία της – κυοφόρησε καὶ γέννησε τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, Ἐκεῖνον ποὺ ἔδωσε τὸν Νόμο καὶ τὶς δέκα ἐντολές, καὶ ὁ Ὁποῖος εἶναι τὸ ἀληθινὸ μάννα, ὁ οὐράνιος Ἄρτος τῆς ζωῆς. Ἔγινε ἡ Παναγία Θεοτόκος. Ἔγινε Μητέρα χωρὶς νὰ παύσει νὰ εἶναι παρθένος, ὅπως καὶ ἡ ράβδος τοῦ Ἀαρὼν βλάστησε, ἂν καὶ ἦταν ἕνα ξερὸ ξύλο. Οἱ ἀντιστοιχίες σὲ ὅλα τὰ παραπάνω μεταξὺ τῆς Κιβωτοῦ καὶ τῆς Θεοτόκου εἶναι προφανεῖς.
2. Ἡ θαυμαστὴ προστασία της
Ἐπανειλημμένως ὁ Θεὸς ἔδειξε μέσῳ τῆς Κιβωτοῦ τὴν προστασία Του στὸν περιούσιο λαό Του. Ὅταν οἱ ἱερεῖς ποὺ τὴν μετέφεραν, μπῆκαν στὸν Ἰορδάνη ποταμό, τότε μὲ θαυμαστὸ τρόπο σταμάτησαν τὰ νερὰ τὴν πρὸς τὰ κάτω ροή τους, καὶ ἔτσι μπόρεσε νὰ διαβεῖ τὸν ποταμὸ τὸ ἑνάμισι περίπου ἑκατομμύριο τῶν Ἰσραηλιτῶν. Αὐτὴν ἐπίσης περιέφεραν γύρω ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Ἱεριχοῦς κατ᾿ ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, μὲ θαυμαστὸ ἀποτέλεσμα νὰ γκρεμιστοῦν τὰ τείχη της2.
Ἀντίστοιχα καὶ πολὺ περισσότερο, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος εἵλκυσε καὶ ἑλκύει τὰ θαυμαστὰ ἐλέη τοῦ Θεοῦ στὴν προσωπική μας ζωὴ καὶ στὴν ἐθνική μας ἱστορία. Τὸ ἔθνος μας μεγαλούργησε ὑπὸ τὴ Σκέπη της, μάλιστα τότε, στὸ Ἔπος τοῦ ᾿40, στὰ ἠπειρωτικὰ βουνά: Ὁ ὑποδεέστερος σὲ ἀριθμὸ καὶ ἐξοπλισμὸ ἑλληνικὸς στρατὸς κατετρόπωσε τὸν ἰταλικὸ σὲ ὅλο τὸ μέτωπο.
Οἱ τότε ἐλεύθεροι λαοὶ ἐγκωμίαζαν τοὺς Ἕλληνες γιὰ τὸν πρωτοφανὴ θρίαμβό τους, καὶ οἱ ἴδιοι οἱ μαχητὲς ἀπέδιδαν τὴ νίκη τους στὴν Ὑπέρμαχο Στρατηγό. Τὸ ἔθνος μας ὁλόκληρο καὶ ἰδίως οἱ ἀξιωματικοὶ καὶ οἱ στρατιῶτες μας ζοῦσαν μιὰ ἔξαρση εὐλάβειας πρὸς τὸ πρόσωπό της καὶ ἀπολάμβαναν συνεχῶς τὴν προστασία της. Ἔχουν καταγραφεῖ ἀρκετὲς περιπτώσεις ὀφθαλμοφανοῦς παρουσίας της καὶ πολὺ περισσότερες θαυμαστῆς καὶ σωτήριας προστασίας της.
Ὡστόσο πρέπει νὰ ὑπογραμμίσουμε ὅτι, ὅταν οἱ Ἰσραηλίτες ἀποστατοῦσαν ἀπὸ τὸν Θεό, ἔχαναν τὴν προστασία Του. Συνέβη κάποτε νὰ συνάψουν πόλεμο μὲ τοὺς Φιλισταίους. Τότε οἱ γιοὶ τοῦ ἀρχιερέα Ἠλὶ πῆραν τὴν Κιβωτὸ τῆς Διαθήκης στὸ πεδίο τῆς μάχης, ὥστε νὰ ἔχουν, ὅπως νόμιζαν, τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Ἐπειδὴ ὅμως ἦταν ἀσεβεῖς, οἱ μὲν ἴδιοι σκοτώθηκαν, οἱ δὲ Ἰσραηλίτες ὑπέστησαν πανωλεθρία καὶ ἡ Κιβωτὸς ἔπεσε στὰ χέρια τῶν Φιλισταίων3!
Παρόμοια κι ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες λόγῳ τῶν πολλῶν ἁμαρτημάτων μας κάποιες φορὲς δὲν ἀπολαμβάνουμε τὴ Σκέπη τῆς Θεοτόκου. Μήπως παραμονὲς τῆς Κοιμήσεώς της τοῦ 1922 δὲν ἦταν ὅταν κατέρρευσε τὸ ἑλληνικὸ μέτωπο μὲ ἀποτέλεσμα τὴ φρικτὴ Μικρασιατικὴ Καταστροφή;
***
Σήμερα, ἡμέρα τῆς μεγάλης μας ἐθνικῆς ἑορτῆς, γιορτάζουμε καὶ τὴ Σκέπη τῆς πιὸ στοργικῆς Μάνας τοῦ κόσμου, τῆς Μητέρας ὅλων τῶν ἀνθρώπων, καὶ ἰδίως τῶν πιστῶν. Νὰ τὴν εὐχαριστήσουμε γιὰ τὴ θαυμαστὴ προστασία της, γιὰ τὴν ἁγία Σκέπη της. Καὶ νὰ τῆς δώσουμε τὴν πιὸ μεγάλη χαρὰ μὲ τὸ νὰ ζοῦμε ὅπως Ἐκείνη, μὲ ὑπακοὴ στὸ θέλημα τοῦ Υἱοῦ της. Τότε θὰ βρισκόμαστε κάτω ἀπὸ τὰ φτερὰ τῆς στοργῆς της καὶ θὰ ἀπολαμβάνουμε συνεχῶς τὰ δῶρα τῆς ἀγάπης της.
1. Βλ. Ἐξ. κε´ [25] 9-21.
2. Βλ. Ἰησ. Ν. γ´ 14 κ.ἑ., ς´ 1-21.
3. Βλ. Α´ Βασ. β´ 12-17, δ´ 1-11.
