Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 9 Δεκεμβρίου 2018, τῆς Ἁγίας (Γαλ. δ΄ 22-27)
Ἀδελφοί, Ἀβραὰμ δύο υἱοὺς ἔσχεν, ἕνα ἐκ τῆς παιδίσκης καὶ ἕνα ἐκ τῆς ἐλευθέρας. ἀλλ᾿ ὁ μὲν ἐκ τῆς παιδίσκης κατὰ σάρκα γεγέννηται, ὁ δὲ ἐκ τῆς ἐλευθέρας διὰ τῆς ἐπαγγελίας. ἅτινά ἐστιν ἀλληγορούμενα. αὗται γάρ εἰσι δύο διαθῆκαι, μία μὲν ἀπὸ ὄρους Σινᾶ, εἰς δουλείαν γεννῶσα, ἥτις ἐστὶν Ἄγαρ· τὸ γὰρ Ἄγαρ Σινᾶ ὄρος ἐστὶν ἐν τῇ Ἀραβίᾳ, συστοιχεῖ δὲ τῇ νῦν ῾Ιερουσαλήμ, δουλεύει δὲ μετὰ τῶν τέκνων αὐτῆς· ἡ δὲ ἄνω ῾Ιερουσαλὴμ ἐλευθέρα ἐστίν, ἥτις ἐστὶ μήτηρ πάντων ἡμῶν. γέγραπται γάρ· εὐφράνθητι στεῖρα ἡ οὐ τίκτουσα, ρῆξον καὶ βόησον ἡ οὐκ ὠδίνουσα· ὅτι πολλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐρήμου μᾶλλον ἢ τῆς ἐχούσης τὸν ἄνδρα.
«Εὐφράνθητι στεῖρα ἡ οὐ τίκτουσα»
Σήμερα, 9 Δεκεμβρίου, ἑορτάζουμε τὴ Σύλληψη τῆς ἁγίας Ἄννης τῆς Θεοπρομήτορος· δηλαδὴ ἑορτάζουμε τὸ ὅτι ἡ ἁγία Ἄννα συνέλαβε στὴν κοιλία της καὶ ἄρχισε νὰ κυοφορεῖ τὴν Θεοτόκο. Τὸ ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα ποὺ ἀκούσαμε σήμερα, εἶναι τῆς ἑορτῆς. Ἀναφέρεται στὴν πρώην στείρα Σάρρα, τὴ σύζυγο τοῦ πατριάρχη Ἀβραάμ, ἀλλὰ εἶναι προφανὴς ὁ παραλληλισμὸς μὲ τὴ στείρα Ἄννα.
Θὰ δοῦμε σήμερα ποιὰ εἶναι τὰ περιστατικὰ τοῦ ἱεροῦ γεγονότος καὶ γιατί τὸ ἑορτάζουμε.
1. Ἡ δίκαιη στείρα κυοφορεῖ στὰ γηρατειά της!
Ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα ἦταν ἕνα πολὺ εὐσεβὲς ζευγάρι Ἰουδαίων, οἱ ὁποῖοι ὅμως εἶχαν μία μεγάλη θλίψη: Ἦταν ἄτεκνοι. Ἡ ἀτεκνία γιὰ τὸν λαὸ τοῦ Ἰσραὴλ στὴν πρὸ Χριστοῦ ἐποχὴ ἐθεωρεῖτο ὄνειδος, ντροπή, ἔνδειξη ἀποστροφῆς τοῦ Θεοῦ. Χρόνια παρακαλοῦσαν οἱ δίκαιοι τὸν Θεὸ νὰ τοὺς δώσει παιδί, ἀλλὰ δὲν λάμβαναν καμία ἀπάντηση.
Κάποτε, σὲ ἡμέρα γιορτῆς, ὁ δίκαιος Ἰωακεὶμ ἀνέβηκε σὲ γειτονικὸ ὄρος καὶ ἐπιδόθηκε σὲ ἔντονη προσευχὴ γιὰ νὰ λύσει ὁ Θεὸς τὴν ἀτεκνία τους. Τὴν ἴδια ὥρα ἡ δικαία Ἄννα μέσα στὸν κῆπο τῆς οἰκίας της ἀνέπεμπε θερμὲς ἱκεσίες μὲ δάκρυα πρὸς τὸν Θεὸ μὲ τὸ ἴδιο αἴτημα.
Καὶ ἡ δικαία Ἄννα στὴ γεροντική της ἡλικία, ὅταν πιὰ εἶχε ἐξανεμισθεῖ κάθε ἀνθρώπινη ἐλπίδα, συνέλαβε τὴν Θεοτόκο! Ἔτσι ἴσχυσε καὶ στὴν περίπτωσή της ὁ θεόπνευστος λόγος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ποὺ ἀκούσαμε στὸ ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα: «Εὐφράνθητι στεῖρα ἡ οὐ τίκτουσα». Οἱ δίκαιοι Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα ἀναδείχθηκαν Θεοπροπάτορες.
2. «Ἑτοιμάζεται ὁ θρόνος τοῦ Βασιλιᾶ»
Τὸ γεγονὸς ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα, εἶναι ὑπόθεση πνευματικῆς χαρᾶς, διότι εἶναι μέγα θαῦμα! Μὲ τὸ ἑορταζόμενο σήμερα γεγονὸς ἔρχεται στὴν ὕπαρξη ἡ Μαριάμ. Μᾶς χαρίζεται ἡ Παναγία, ἡ πιὸ ἐκλεκτὴ Κόρη τῆς ἀνθρωπότητος, ὁ γλυκύτατος καρπὸς τοῦ ἀνθρωπίνου γένους· ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἀγάπησε τὸν Θεὸ ὅσο κανεὶς ἄλλος· ἐκείνη ποὺ γιὰ τὴν ἀγγελικὴ καθαρότητά της εἶχε ἐκλεγεῖ πρὸ καταβολῆς κόσμου νὰ γίνει Μητέρα τοῦ Θεοῦ κατὰ τὴν ἀνθρώπινη φύση Του· «ἡ τοῦ κόσμου χαρά», ἐκείνη ποὺ μὲ τὴν ὑπακοή της θὰ ἔδινε τέλος στὴ λύπη τῆς Εὔας καὶ τῶν τέκνων της, στὴ δουλεία τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου. Καὶ ὄντως, ἔδωσε χαρὰ ὄχι μόνο στοὺς γονεῖς της, ἀλλὰ σὲ ὁλόκληρο τὸ ἀνθρώπινο γένος, ποὺ ἦταν πνευματικὰ ἄτεκνο καὶ στεῖρο.
Στὴν πραγματικότητα μὲ τὸ ἑορταζόμενο σήμερα γεγονὸς προεξαγγέλλεται ἡ κατὰ σάρκα Γέννηση τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸ πιὸ θαυμαστὸ καὶ χαρμόσυνο γεγονὸς τῆς ἱστορίας, καὶ συνακόλουθα ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπινου γένους! Διαβάζουμε στὰ Δοξαστικὰ τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς: Σήμερα στὴν κοιλία τῆς σώφρονος Ἄννας συλλαμβάνεται ἡ Μαρία «ἡ Θεόπαις, ἑτοιμαζομένη εἰς κατοικίαν, τοῦ Παμβασιλέως τῶν αἰώνων, καὶ εἰς ἀνάπλασιν τοῦ γένους ἡμῶν»· ἑτοιμάζεται γιὰ νὰ γίνει κατοικητήριο τοῦ αἰώνιου Βασιλέα τῶν ὅλων· ἑτοιμάζεται ἡ Θεοτόκος, ἡ ὁποία θὰ συμβάλει στὴν ἀνάπλαση τοῦ γένους μας(*). «Θρόνος ὁ μέγας, τοῦ Βασιλέως… εὐτρεπίζεται· Βάτος ἡ ἄφλεκτος ἄρχεται, ἀναβλαστάνειν». Τακτοποιεῖται καὶ ἑτοιμάζεται ὁ μεγάλος Θρόνος τοῦ Βασιλιᾶ· ἡ Βάτος ποὺ δὲν καίγεται, ἀρχίζει νὰ βλαστάνει(**).
Ἡ σημερινὴ ἑορτὴ μᾶς ἀποκαλύπτει τὸ μεγαλεῖο τῆς ἁγιότητος τῶν γονέων της, ἀλλὰ καὶ τὸ ἐξαιρετικὸ ἀξίωμα τῆς Παναγίας. Ἡ Θεοτόκος ὑπῆρξε καρπὸς πολλῆς προσευχῆς· ὑπῆρξε τέκνο πολὺ εὐσεβῶν γονέων.
***
Ἡ σύλληψη τῆς Παναγίας ἀπὸ τὴν ἁγία Ἄννα ἦταν καρπὸς τῆς ἁγιότητος τῆς γερόντισσας. Κατ᾿ ἀναλογία καὶ ὁ κάθε πιστός, γιὰ νὰ φέρει τὸν Χριστὸ μόνιμο ἔνοικο μέσα στὴν καρδιά του, ὀφείλει νὰ ἐπιδιώξει τὴ ζωὴ τῆς προσευχῆς καὶ τοῦ ἐξαγιασμοῦ. Δὲν εἶναι ἁπλό, οὔτε γίνεται σύντομα. Ἂς μὴν ξεχνοῦμε τὴν ὑπομονὴ τῆς Θεοπρομήτορος Ἄννης καὶ τὶς πύρινες προσευχές της ἐπὶ πολλὰ ἔτη. Μὲ τὶς πρεσβεῖες τῆς ἁγίας Θεοπρομήτορος καὶ τῆς Παναχράντου Θεομήτορος νὰ ἀξιωθοῦμε νὰ γίνουμε Χριστοφόροι στοὺς ἀτελεύτητους αἰῶνες.
(*) Δοξαστικό («Δόξα») τῶν Ἑσπερίων Στιχηρῶν τῆς Ἁγίας.
(**) Δοξαστικό («Καὶ νῦν») τῶν Ἑσπερίων Στιχηρῶν καὶ γ΄ Στιχηρὸ τῆς Ἁγίας ἀντίστοιχα.