Εὐαγγέλιον: Κυρ. πρὸ τῶν Χριστουγέννων (Ματθ. α΄ 1-25)
Βίβλος γενέσεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ Δαυῒδ υἱοῦ ᾿Αβραάμ. ᾿Αβραὰμ ἐγέννησε τὸν ᾿Ισαάκ, ᾿Ισαὰκ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιακώβ, ᾿Ιακὼβ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιούδαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ, ᾿Ιούδας δὲ ἐγέννησε τὸν Φαρὲς καὶ τὸν Ζαρὰ ἐκ τῆς Θάμαρ, Φαρὲς δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Εσρώμ, ᾿Εσρὼμ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αράμ, ᾿Αρὰμ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αμιναδάβ, ᾿Αμιναδὰβ δὲ ἐγέννησε τὸν Ναασσών, Ναασσὼν δὲ ἐγέννησε τὸν Σαλμών, Σαλμὼν δὲ ἐγέννησε τὸν Βοὸζ ἐκ τῆς Ραχάβ, Βοὸζ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ωβὴδ ἐκ τῆς Ρούθ, ᾿Ωβὴδ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιεσσαί, ᾿Ιεσσαὶ δὲ ἐγέννησε τὸν Δαυῒδ τὸν βασιλέα. Δαυῒδ δὲ ὁ βασιλεὺς ἐγέννησε τὸν Σολομῶντα ἐκ τῆς τοῦ Οὐρίου, Σολομὼν δὲ ἐγέννησε τὸν Ροβοάμ, Ροβοὰμ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αβιά, ᾿Αβιὰ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ασά, ᾿Ασὰ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωσαφάτ, ᾿Ιωσαφὰτ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωράμ, ᾿Ιωρὰμ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Οζίαν, ᾿Οζίας δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωάθαμ, ᾿Ιωάθαμ δὲ ἐγέννησε τὸν ῎Αχαζ, ῎Αχαζ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Εζεκίαν, ᾿Εζεκίας δὲ ἐγέννησε τὸν Μαννασῆ, Μανασσῆς δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αμών, ᾿Αμὼν δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωσίαν, ᾿Ιωσίας δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιεχονίαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ἐπὶ τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος. Μετὰ δὲ τὴν μετοικεσίαν Βαβυλῶνος ᾿Ιεχονίας ἐγέννησε τὸν Σαλαθιήλ, Σαλαθιὴλ δὲ ἐγέννησε τὸν Ζοροβάβελ, Ζοροβάβελ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αβιούδ, ᾿Αβιοὺδ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ελιακείμ, ᾿Ελιακεὶμ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αζώρ, ᾿Αζὼρ δὲ ἐγέννησε τὸν Σαδώκ, Σαδὼκ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Αχείμ, ᾿Αχεὶμ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ελιούδ, ᾿Ελιοὺδ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ελεάζαρ, ᾿Ελεάζαρ δὲ ἐγέννησε τὸν Ματθάν, Ματθὰν δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιακώβ, ᾿Ιακὼβ δὲ ἐγέννησε τὸν ᾿Ιωσὴφ τὸν ἄνδρα Μαρίας, ἐξ ἧς ἐγεννήθη ᾿Ιησοῦς ὁ λεγόμενος Χριστός. Πᾶσαι οὖν αἱ γενεαὶ ἀπὸ ᾿Αβραὰμ ἕως Δαυῒδ γενεαὶ δεκατέσσαρες, καὶ ἀπὸ Δαυῒδ ἕως τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος γενεαὶ δεκατέσσαρες, καὶ ἀπὸ τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος ἕως τοῦ Χριστοῦ γενεαὶ δεκατέσσαρες. Τοῦ δὲ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἡ γέννησις οὕτως ἦν. μνηστευθείσης γὰρ τῆς μητρὸς αὐτοῦ Μαρίας τῷ ᾿Ιωσήφ, πρὶν ἢ συνελθεῖν αὐτοὺς εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα ἐκ Πνεύματος ῾Αγίου. ᾿Ιωσὴφ δὲ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς, δίκαιος ὢν καὶ μὴ θέλων αὐτὴν παραδειγματίσαι, ἐβουλήθη λάθρα ἀπολῦσαι αὐτήν. ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου κατ᾿ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ λέγων· ᾿Ιωσὴφ υἱὸς Δαυΐδ, μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαριὰμ τὴν γυναῖκά σου· τὸ γὰρ ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ Πνεύματός ἐστιν ῾Αγίου· τέξεται δὲ υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν· αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν. Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ρηθὲν ὑπὸ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος· ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱὸν καὶ καλέσουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Εμμανουήλ, ὅ ἐστι μεθερμηνευόμενον μεθ᾿ ἡμῶν ὁ Θεός. Διεγερθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιωσὴφ ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἐποίησεν ὡς προσέταξεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος Κυρίου καὶ παρέλαβε τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐκάλεσε τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν.
1. ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ
Ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος ξεκινᾷ τὴν ἀφήγησι τοῦ ἱεροῦ του Εὐαγγελίου μὲ τὴν παρουσίασι τοῦ γενεαλογικοῦ καταλόγου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Γιατί ὅμως ὁ ἱερὸς Εὐαγγελιστὴς κάνει αὐτὴ τὴν ἀναφορὰ τῶν ὀνομάτων; Τί σημασία ἔχουν ὅλα αὐτά; Ὁ ἅγιος Ματθαῖος πρωτίστως θέλει νὰ δείξῃ ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς εἶναι ὁ ἐπηγγελμένος Μεσσίας, ἐφ’ ὅσον εἶναι υἱὸς τοῦ Δαβὶδ καὶ υἱὸς τοῦ Ἀβραάμ. Διότι ὁ Μεσσίας κατὰ τοὺς προφῆτες ἔπρεπε νὰ κατάγεται ἀπὸ τὸν Δαβίδ, ὅπως ἐπὶ αἰῶνες Τὸν περίμεναν οἱ Ἰουδαῖοι· ἀλλὰ νὰ εἶναι καὶ υἱὸς τοῦ Ἀβραάμ, διότι ἀπὸ τὸν ἀπόγονο αὐτὸν τοῦ Ἀβραὰμ θὰ εὐλογοῦντο ὅλοι οἱ ἐθνικοί, ὅλες οἱ φυλὲς τῆς γῆς. Ταυτόχρονα ὅμως ὁ κατάλογος αὐτὸς ἀποτελεῖ καὶ μία περίληψι τῆς ἰουδαϊκῆς ἱστορίας, ἕνα σύντομο σκιαγράφημα τῶν γεγονότων τῆς θαυμαστῆς παρουσίας καὶ προνοίας τοῦ Θεοῦ στὸν περιούσιο λαό του. Μία ἱστορία ποὺ κορυφώνεται στὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου μὲ τὴν γέννησι τοῦ Μεσσίου. Ὅλη αὐτὴ λοιπὸν ἡ ἀναφορὰ τῶν ὀνομάτων ἔχει κάποιο τελικὸ σκοπό. Διότι ὅλα αὐτὰ τὰ πρόσωπα μὲ ἕνα θαυμαστὸ τρόπο συντελοῦν στὴν δικαίωσι τῆς ἱστορίας, στὴν θεία Ἐνανθρώπησι.
2. ΤΡΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ
Ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος χωρίζει τὸν γενεαλογικὸ κατάλογο τοῦ Κυρίου μας σὲ τρεῖς περιόδους. Γιατί τὸ κάνει αὐτό; Διότι οἱ τρεῖς αὐτὲς ἐποχὲς ἀντιστοιχοῦν σὲ τρεῖς ἱστορικὲς περιόδους διαφορετικῶν διακυβερνήσεων στὸν Ἰσραήλ. Μέχρι τὸν Δαβίδ, οἱ Ἰουδαῖοι ἐκυβερνῶντο ἀπὸ κριτάς. Ἀπὸ τὸν Δαβὶδ μέχρι τὴν βαβυλώνια αἰχμαλωσία, ἀπὸ βασιλεῖς. Καί ἀπὸ τὴν βαβυλώνια αἰχμαλωσία μέχρι τὴν ἐποχὴ τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ ἀρχιερεῖς. Μὲ αὐτὴν τὴν διαίρεσι κατ’ οὐσίαν ξεσκεπάζεται ἡ ἀδυναμία ὅλων αὐτῶν τῶν ἕως τότε συστημάτων νὰ ἀνορθώσουν τὸν ἰουδαϊκὸ λαὸ ἀπὸ τὴν ἠθικὴ πτῶσι. Καὶ καθίσταται σαφὴς ἡ ἐπείγουσα καὶ ἀπόλυτη ἀνάγκη τοῦ Μεσσίου. Διότι μὲ καμμία διακυβέρνησι οἱ Ἰουδαῖοι δὲν ἔγιναν καλύτεροι. Ὅσο κι ἂν τοὺς νουθετοῦσαν οἱ κριταί, οἱ βασιλεῖς καὶ οἱ ἱερεῖς τους, αὐτοὶ ἔμεναν βυθισμένοι στὰ ἴδια πάθη καὶ δὲν εἶχαν τὴν διάθεσι νὰ βγοῦν ἀπὸ τὸ σκοτάδι καὶ νὰ στραφοῦν πρὸς τὸ φῶς. Ἔπρεπε λοιπὸν νὰ γίνῃ ὁ Θεὸς ἄνθρωπος γιὰ νὰ ἀνορθώσῃ τὸν πεσόντα ἄνθρωπο. Ἔπρεπε νὰ ἔλθῃ ὁ μόνος ἀληθινὸς κριτής, βασιλεὺς καὶ ἀρχιερεὺς τῆς οἰκουμένης γιὰ νὰ καταργήσῃ ὅλες αὐτὲς τὶς προσωρινὲς διακυβερνήσεις, καὶ νὰ ἐγκαθιδρύσῃ μία βασιλεία πνευματικὴ καὶ αἰώνια.
3. ΔΥΟ ΟΝΟΜΑΤΑ
Ὁ Κύριός μας εἶχε δύο ὀνόματα: «Ἰησοῦς» καὶ «Ἐμμανουήλ». Τὸ πρῶτο τὸ ἀπεκάλυψε ὁ ἄγγελος στὸν Ἰωσήφ, τὸ δεύτερο τὸ προανήγγειλε ὁ προφήτης Ἡσαΐας. Γιατί ὅμως ὁ Θεὸς διὰ τοῦ ἀγγέλου καὶ διὰ τοῦ προφήτου δίνει δύο ὀνόματα στὸν Κύριό μας;
Τὸ πρῶτο ὄνομα Ἰησοῦς, ποὺ σημαίνει σωτήρ, λυτρωτής, ἐλευθερωτής, μᾶς ἀποκαλύπτει ὅτι ὁ Μεσσίας δὲν θὰ εἶναι μόνον βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλὰ ὁ σωτήρ καὶ ἐλευθερωτὴς ὅλου τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ἐλευθερωτὴς ὄχι ἀπὸ τὴν κυριαρχία κάποιων αἰσθητῶν ἐχθρῶν, ἀλλὰ ἀπὸ μία στυγνὴ τυραννία, τὴν σκλαβιὰ τοῦ ἀνθρωπίνου γένους στοὺς δαίμονες καὶ τὴν ἁμαρτία. Ὅμως ἐδῶ ἀκριβῶς προκύπτει ἕνα μεγάλο ἐρώτημα: Ποιὸς ἄνθρωπος θὰ μποροῦσε νὰ λυτρώσῃ τὸ ἀνθρώπινο γένος ἀπὸ τὴν ἁμαρτία; Κανείς! Κανεὶς ἄνθρωπος δὲν εἶχε μιὰ τέτοια δύναμι παρὰ μόνον ὁ Θεός. Ἄρα λοιπὸν τὸ ὄνομα Ἰησοῦς συνεσκιασμένα φανερώ-νει ὅτι ὁ Ἰησοῦς δὲν εἶναι μόνον ἄνθρωπος ἀλλὰ καὶ Θεός.
Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς ὁ προφήτης Ἡσαΐας προαναγγέλλει καὶ τὸ δεύτερο ὄνομα τοῦ Μεσσίου, τὸ ὄνομα Ἐμμανουήλ. Διότι τὸ ὄνομα αὐτὸ σημαίνει «μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός», δηλαδὴ ὅτι ὁ Μεσσίας θὰ εἶναι Θεάνθρωπος. Οὔτε μόνον Θεὸς οὔτε μόνον ἄνθρωπος. Ἀλλὰ θὰ εἶναι ὁ Θεὸς ποὺ θὰ κατέλθῃ στὴ γῆ μας καὶ θὰ γίνῃ ἄνθρωπος καὶ θὰ περιπατῇ ἀνάμεσά μας. Τὰ δύο λοιπὸν ὀνόματα συμπληρώνουν τὸ ἕνα τὸ ἄλλο. Καὶ μᾶς ἀποκαλύπτουν «τὸ μυστήριον τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν» (Κολασ. α΄ 26)· ὅτι Αὐτὸς ποὺ γεννᾶται ἐκ τῆς Παρθένου, δὲν εἶναι ἄνθρωπος οὔτε ἄγγελος, ἀλλὰ ὁ Θεὸς τοῦ οὐρανοῦ, ποὺ γίνεται ἄνθρωπος γιὰ νὰ μᾶς λυτρώσῃ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία.
Ἂς προετοιμασθοῦμε λοιπὸν τὶς ἡμέρες αὐτές, ὥστε νὰ προσέλθουμε κι ἐμεῖς νοερὰ στὸ σπήλαιο τῆς Βηθλεὲμ μὲ φόβο καὶ δέος. Διότι μέσα σ’ αὐτὸ γεννᾶται ὡς ἄνθρωπος ὁ ἄπειρος Θεὸς τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς. Καὶ ἂς Τοῦ προσφέρουμε τὰ δάκρυά μας, τὴν μετάνοιά μας, τὶς ἁμαρτίες μας· ἀλλὰ καὶ τὴν βαθειὰ εὐγνωμοσύνη μας γιὰ τὴν λύτρωσι ποὺ μᾶς ἐχάρισε. Ἔτσι θὰ νιώσουμε ἀληθινὰ Χριστούγεννα!
