Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 17 Μαρτίου 2019, τῆς Ὀρθοδοξίας (Α΄ Νηστειῶν, Ἰω. α΄ 44-52)
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἠθέλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐξελθεῖν εἰς τὴν Γαλιλαίαν· καὶ εὑρίσκει Φίλιππον καὶ λέγει αὐτῷ· ἀκολούθει μοι. ἦν δὲ ὁ Φίλιππος ἀπὸ Βηθσαϊδά, ἐκ τῆς πόλεως Ἀνδρέου καὶ Πέτρου. εὑρίσκει Φίλιππος τὸν Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ ὃν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν, ᾿Ιησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ ᾿Ιωσὴφ τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ. καὶ εἶπεν αὐτῷ Ναθαναήλ· ἐκ Ναζαρὲτ δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι; λέγει αὐτῷ Φίλιππος· ἔρχου καὶ ἴδε. εἶδεν ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν Ναθαναὴλ ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν καὶ λέγει περὶ αὐτοῦ· ἴδε ἀληθῶς ᾿Ισραηλίτης, ἐν ᾧ δόλος οὐκ ἔστι. λέγει αὐτῷ Ναθαναήλ· πόθεν με γινώσκεις; ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· πρὸ τοῦ σε Φίλιππον φωνῆσαι, ὄντα ὑπὸ τὴν συκῆν εἶδόν σε. ἀπεκρίθη Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ· ραββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὅτι εἶπόν σοι, εἶδόν σε ὑποκάτω τῆς συκῆς, πιστεύεις; μείζω τούτων ὄψει. καὶ λέγει αὐτῷ· ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ᾿ ἄρτι ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγότα, καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου.
1. Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας
Γιορτάζουμε σήμερα τὴν Πίστη μας, τὴν Ὀρθοδοξία. Μὲ ἀφορμὴ τὴ νίκη τῆς Ἐκκλησίας ἐναντίον τῶν εἰκονομάχων πανηγυρίζουμε τὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας ἐναντίον ὅλων τῶν ἐχθρῶν της, διωκτῶν, αἱρετικῶν, ἀθέων… Διακηρύξαμε σήμερα τὴ σταθερὴ προσήλωσή μας στὴν Ὀρθόδοξη Πίστη τῶν Πατέρων μας. Ὁμολογήσαμε ὅτι ὅπως ἀποκαλύφθηκε ἡ πίστη ἀπὸ τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ διδάχθηκε ἀπὸ τοὺς ἁγίους Ἀποστόλους καὶ ἑρμηνεύθηκε καὶ ἀναλύθηκε ἀπὸ τοὺς ἁγίους Πατέρες, «οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω πιστεύομεν…»· ἔτσι λαλοῦμε, αὐτὸ εἶναι τὸ φρόνημά μας, αὐτὰ πιστεύουμε· χωρὶς νὰ προσθέτουμε τίποτε, χωρὶς νὰ ἀφαιροῦμε τίποτε ἀπολύτως…
Τὸ ὅτι εἴμαστε Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, εἶναι μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες δωρεὲς τοῦ Θεοῦ. Καθημερινὰ καὶ ὄχι μόνο σήμερα ὀφείλουμε νὰ εὐχαριστοῦμε τὸν Κύριο γι᾿ αὐτὴ τὴ δωρεά Του. Ἀλλὰ ὀφείλουμε καὶ νὰ κρατᾶμε τὴν πίστη μας ἀμόλυντη: νὰ μὴ συμμετέχουμε στὰ λεγόμενα Μυστήρια τῶν σχισματικῶν καὶ τῶν αἱρετικῶν οὔτε νὰ συμπροσευχόμαστε μὲ αὐτούς· νὰ μὴν ἀδιαφοροῦμε ὅταν γίνεται προσπάθεια νὰ παραχαραχθεῖ τὸ Ὀρθόδοξο δόγμα ἢ νὰ γίνει ψευδοένωση μὲ αἱρετικοὺς χωρὶς ἐκεῖνοι νὰ ἀποκηρύξουν τὶς κακοδοξίες τους. Ἐπιπλέον ἔχουμε χρέος ἱερὸ νὰ μαθαίνουμε τὴν Πίστη μας ὅσο μποροῦμε, νὰ διαφωτίζουμε ἄλλους ποὺ τὴν ἀγνοοῦν, καὶ γενικὰ νὰ τὴν ὁμολογοῦμε καὶ νὰ τὴν ὑπερασπιζόμαστε ὅποτε παρουσιάζεται τέτοια ἀνάγκη.
2. Ἐμπειρία Χριστοῦ
Ἀκούσαμε στὸ εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα τῆς ἡμέρας ὅτι μόλις ὁ Φίλιππος γνώρισε τὸν Κύριο, πῆγε ἀμέσως στὸν ἀγαπημένο του φίλο τὸν Ναθαναὴλ καὶ τοῦ εἶπε μὲ ἐνθουσιασμό: «Βρήκαμε αὐτὸν γιὰ τὸν ὁποῖο ἔγραψαν ὁ Μωυσῆς καὶ οἱ Προφῆτες! Εἶναι ὁ Ἰησοῦς ὁ γιὸς τοῦ Ἰωσὴφ ἀπὸ τὴ Ναζαρέτ». Ἐκεῖνος ἐξέφρασε ἐπιφυλάξεις: «Μὰ εἶναι δυνατὸν νὰ προέρχεται κάτι καλὸ ἀπὸ τὴ Ναζαρέτ;». Τότε ὁ Φίλιππος κατέφυγε στὸ πιὸ ἰσχυρὸ ἐπιχείρημα: «Ἔρχου καὶ ἴδε». Ἔλα καὶ δές. Ἔλα νὰ Τὸν γνωρίσεις προσωπικά, καὶ θὰ πεισθεῖς γι᾿ αὐτὸ ποὺ σοῦ λέω.
«Ἔρχου καὶ ἴδε». Αὐτὸς ὁ λόγος συνοψίζει τὴν οὐσία τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη μας δὲν εἶναι ἀφηρημένη κοσμοθεωρία ἢ θρησκευτικὴ φιλοσοφία· οὔτε κώδικας ἠθικῶν κανόνων, ἄψυχων καὶ νεκρῶν, ποὺ δῆθεν ἐξασφαλίζουν τὴν αὐτοδικαίωση. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ζωή, εἶναι ἐμπειρία, γνωριμία μὲ ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο, μὲ τὴ μοναδική, τὴν ἀπαστράπτουσα προσωπικότητα τῆς Ἱστορίας, τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Εἶναι ἡ ἐν Χριστῷ ζωή, ἡ σύναψη στενοῦ συνδέσμου μὲ τὸν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ. Ὅποιος γνώρισε ἀληθινὰ αὐτὸ τὸ Πρόσωπο, ἑλκύσθηκε ὁλοκληρωτικὰ ἀπὸ τὴν ἀγάπη καὶ τὸ κάλλος Του.
3. Ἀνοιχτὸς οὐρανός!
Πράγματι ὁ Ναθαναὴλ πίστεψε στὸν Κύριο, μόλις Τὸν γνώρισε. Τότε Ἐκεῖνος τοῦ ἀπάντησε: «Ἐπειδὴ σοῦ εἶπα ὅτι σὲ εἶδα κάτω ἀπὸ τὴ συκιά, πιστεύεις; Θὰ δεῖς μεγαλύτερα ἀπὸ αὐτά». Καὶ συνέχισε: «Ἀληθινὰ σᾶς διαβεβαιώνω, ἀπὸ τώρα ποὺ ἄνοιξε ὁ οὐρανὸς κατὰ τὴ Βάπτισή μου, θὰ βλέπετε διαρκῶς τὸν οὐρανὸ ἀνοιγμένο καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ν᾿ ἀνεβαίνουν καὶ νὰ κατεβαίνουν στὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, προκειμένου νὰ ὑπηρετήσουν Αὐτὸν καὶ τὴν Ἐκκλησία Του».
Μὰ πότε εἶδαν ἀγγέλους οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι κατὰ τὴ δημόσια δράση τοῦ Κυρίου; Δὲν μαρτυρεῖται κάτι τέτοιο ἀπὸ τὰ ἱερὰ Εὐαγγέλια. Ὁ λόγος λοιπὸν αὐτὸς τοῦ Κυρίου σημαίνει ὅτι στὰ καταπληκτικὰ καὶ πολυάριθμα θαύματα τοῦ Κυρίου θὰ διαπίστωναν τὴ στενὴ σχέση καὶ ἐπικοινωνία Του μὲ τὸν οὐρανό, ὅπως ἐὰν ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ ἀνέβαιναν καὶ κατέβαιναν διαρκῶς, διατηρώντας συνεχὴ καὶ ἀδιάκοπη τὴν ἐπικοινωνία μεταξὺ τοῦ Κυρίου καὶ τοῦ ἐπουρανίου Πατρός Του.
Ἀλλὰ αὐτὸς ὁ λόγος σὲ τί ἀφορᾶ ἐμᾶς τοὺς πιστοὺς ὅλων τῶν αἰώνων, ποὺ δὲν ζοῦμε στὴν ἐποχὴ τοῦ Κυρίου; Μᾶς ἀφορᾶ, διότι ἡ πραγματικότητα αὐτὴ ἐξακολουθεῖ νὰ ἰσχύει μέσα στὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τὴν Ἐκκλησία, τὴν ὁποία Ἐκεῖνος κυβερνᾶ καὶ ζωοποιεῖ. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι ὁ οὐρανὸς ἀνοιχτός, ἡ ἕνωση Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου, εἶναι τὸ διαρκὲς θαῦμα τῆς Ἱστορίας, τὸ θεανθρώπινο καθίδρυμα ποὺ ἀνακαινίζει τὸν πεπαλαιωμένο καὶ φθαρμένο κόσμο καὶ τὸν προετοιμάζει γιὰ τὴν αἰωνιότητα.
Δὲν τὸ νιώθει αὐτὸ ὁ καθένας μας κατ᾿ ἐξοχὴν στὰ ἱερὰ Μυστήρια; Ὅταν ἐξομολογούμαστε, ὅταν κοινωνοῦμε, δὲν νιώθουμε τὴν θεία Χάρι, δὲν ἀγγίζουμε τὸν οὐρανό; Τί εἶναι ἡ θεία Λειτουργία; Ὅσο ἁμαρτωλοὶ καὶ ἂν εἴμαστε, ὅσο λίγα καὶ ἂν καταλαβαίνουμε, ὁπωσδήποτε ἔχουμε νὰ διαβεβαιώσουμε ὅτι ἡ θεία Λειτουργία εἶναι ζωή, εἶναι μυσταγωγία, εἶναι πηγὴ ἀνανεώσεως καὶ ἁγιασμοῦ, οὐράνιο λιμάνι στὸ πολυτάραχο ταξίδι τῆς καθημερινότητος.
Ἀλλὰ καὶ σ᾿ αὐτὴν τὴν καθημερινότητα αἰσθανόμαστε τὴ θεία Χάρι, τὸν οὐρανὸ ἀνοιχτό, στὴν κατ᾿ ἰδίαν προσευχή, ὅταν κάνουμε τὸν σταυρό μας μὲ εὐλάβεια, ὅταν κυκλοφοροῦμε στὴν καρδιά μας ἕνα χωρίο τῆς θεόπνευστης Ἁγίας Γραφῆς, ὅταν ἀντιμετωπίζουμε τὸν θάνατο μὲ ἐλπίδα…
Ὀρθοδοξία: ὁ οὐρανὸς στὴ γῆ· καὶ ἡ καρδιά μας οὐρανός, ὅταν βασιλεύει σ᾿ αὐτὴν ὁ Χριστός.