Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 21 Ἀπριλίου 2019, τῶν Βαΐων (Ἰωάν. ιβ΄ 1-18)
Πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς Βηθανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος ὁ τεθνηκώς, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ. ἡ οὖν Μαρία, λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου, ἤλειψε τοὺς πόδας τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ ἐξέμαξε ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου. λέγει οὖν εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ᾿Ιούδας Σίμωνος ᾿Ισκαριώτης, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι διατί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς; εἶπε δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ’ ὅτι κλέπτης ἦν, καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν. εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς ἄφες αὐτήν, εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό. τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ᾿ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. ῎Εγνω οὖν ὄχλος πολὺς ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστι, καὶ ἦλθον οὐ διὰ τὸν ᾿Ιησοῦν μόνον, ἀλλ’ ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἴδωσιν ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. ἐβουλεύσαντο δὲ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν, ὅτι πολλοὶ δι᾿ αὐτὸν ὑπῆγον τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ ἐπίστευον εἰς τὸν ᾿Ιησοῦν. Τῇ ἐπαύριον ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν ἑορτήν, ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται ᾿Ιησοῦς εἰς ῾Ιεροσόλυμα, ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ, καὶ ἔκραζον ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, βασιλεὺς τοῦ ᾿Ισραήλ. εὑρὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ᾿ αὐτό, καθώς ἐστι γεγραμμένον μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου. Ταῦτα δὲ οὐκ ἔγνωσαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ τὸ πρῶτον, ἀλλ᾿ ὅτε ἐδοξάσθη ὁ ᾿Ιησοῦς, τότε ἐμνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν ἐπ’ αὐτῷ γεγραμμένα, καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ. ᾿Εμαρτύρει οὖν ὁ ὄχλος ὁ ὢν μετ᾿ αὐτοῦ ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ μνημείου καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν. διὰ τοῦτο καὶ ὑπήντησεν αὐτῷ ὁ ὄχλος, ὅτι ἤκουσαν τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σημεῖον.
1. Τὸ δικό μας μύρο;
Δύο ἱερὰ γεγονότα ἐκθέτει τὸ σημερινὸ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα: τὸ δεῖπνο τῆς Βηθανίας καὶ τὴ θριαμβευτικὴ εἴσοδο τοῦ Κυρίου στὴν Ἱερουσαλήμ, ἀπὸ τὴν ὁποία ἔχει λάβει τὸ ὄνομά της ἡ σημερινὴ Κυριακὴ καὶ στὴν ὁποία εἶναι ἀφιερωμένη ἡ ὑμνολογία τῆς ἡμέρας.
Οἱ ἀδελφὲς τοῦ Λαζάρου ἔκαναν τραπέζι στὸν Κύριο· τραπέζι εὐγνωμοσύνης, διότι ἀνέστησε τὸν ἀδελφό τους – ἦταν παρὼν καὶ ἐκεῖνος. Ἡ Μάρθα διακονοῦσε, ὥστε νὰ εἶναι ὅλα φροντισμένα καὶ περιποιημένα. Ἡ Μαρία ἀντίθετα, ἔχοντας ἀγοράσει ἕνα ἀγγεῖο μὲ ἀνόθευτη νάρδο, πανάκριβο μύρο, ἄλειψε μὲ αὐτὸ τὰ ἄχραντα πόδια τοῦ Κυρίου. Κατόπιν τὰ σφούγγισε μὲ τὰ μαλλιά της, δείχνοντας τὴ βαθιὰ ταπείνωσή της· κι ὅλο τὸ σπίτι γέμισε ἀπὸ τὴν εὐωδία τοῦ μύρου. Στὴν ὑποκριτικὴ ἀντίδραση τοῦ Ἰούδα γιὰ τὴ σπατάλη ὁ Κύριος ἀπάντησε: «Ἀφῆστε την. Τὸ ἔκανε γιὰ τὸν ἐπικείμενο ἐνταφιασμό μου, στὸν ὁποῖο δὲν θὰ μπορεῖ νὰ συμμετάσχει».
Εὐλογημένη καὶ ἀξιομίμητη ἡ πράξη τῆς Μαρίας. Ἀλλὰ πῶς μποροῦμε νὰ τὴ μιμηθοῦμε; Ποιὸ μύρο νὰ προσφέρουμε στὸν Κύριο γιὰ τὶς ἄπειρες εὐεργεσίες Του καὶ μάλιστα γιὰ τὸ Πάθος Του, ποὺ σὲ λίγες ἡμέρες θὰ ἑορτάσουμε; Κάτι νὰ Τοῦ προσφέρουμε, κάτι ποὺ νὰ μᾶς κοστίζει. Δὲν τὸ ἔχει ἀνάγκη, ἀλλὰ τὸ περιμένει. Προσφορὰ στὸν ἐνταφιασμό Του. Μύρο εἰλικρινοῦς εὐγνωμοσύνης, μύρο καρδιακῆς λατρείας, μύρο βαθιᾶς ταπεινώσεως ἀπέναντί Του.
2. Λείπει ἡ διάθεση
Εἶχε διαδοθεῖ τὸ καταπληκτικὸ θαῦμα τῆς ἀναστάσεως τοῦ Λαζάρου, ποὺ συνέβη τέσσερις ἡμέρες μετὰ τὸν θάνατό του, τὸ ὁποῖο προκάλεσε πολὺ μεγάλη ἐντύπωση στὸν λαό. Ἔτρεχαν στὴ Βηθανία, ποὺ ἦταν κοντὰ στὴν Ἱερουσαλήμ, πολλοὶ Ἰουδαῖοι γιὰ νὰ δοῦν μὲ τὰ ἴδια τους τὰ μάτια καὶ τὸν Κύριο καὶ τὸν Λάζαρο. Οἱ ἀρχιερεῖς ὅμως, ὅταν τὸ διαπίστωσαν αὐτό, ἀποφάσισαν «ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσι»· νὰ θανατώσουν καὶ τὸν Λάζαρο!
Πόσο σκοτισμένες ψυχές! Τί πωρωμένες καρδιές! Οἱ ἀρχιερεῖς εἶχαν μπροστά τους ὁλοφάνερο θαῦμα – ἀπόδειξη τῆς θεότητος τοῦ Κυρίου, γιὰ τὸ ὁποῖο ὑπῆρχαν πολλοὶ αὐτόπτες μάρτυρες καὶ κανεὶς δὲν τὸ ἀμφισβητοῦσε, ἀλλὰ ὅλοι τὸ συζητοῦσαν μὲ ἔκπληξη. Καὶ ὅμως δὲν διερωτήθηκαν: «Μήπως τελικὰ ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ Μεσσίας; Μήπως κάναμε λάθος;». Ὄχι, ἐπέμεναν. Ὁ Ἰησοῦς εἶναι πλάνος. Καὶ ὁ Λάζαρος αὐξάνει τὴ δημοτικότητα τοῦ Ἰησοῦ· καὶ γι᾿ αὐτὸ κι ἐκεῖνος πρέπει νὰ ἐξοντωθεῖ.
Μὰ Αὐτὸς ποὺ ἀνέστησε πεθαμένο μὲ φυσιολογικὸ θάνατο, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἀναστήσει φονευμένο; Τί λύσσα, τί μανία! Αὐτὸ ἦταν ἐπανάσταση κατὰ τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ, ποὺ θαυματουργοῦσε ἐνώπιόν τους!
Σὲ κάθε ἐποχὴ δὲν λείπουν τὰ θαύματα καὶ τὰ γεγονότα ποὺ μαρτυροῦν τὴν ἀλήθεια τῆς Πίστεως. Αὐτὸ ποὺ λείπει ἀπὸ ὅσους ἐπιμένουν στὴν ἀπιστία, εἶναι ἡ διάθεση νὰ παραδεχθοῦν τὴν πλάνη τους, νὰ ταπεινώσουν τὸν ἐγωισμό τους, γιὰ νὰ ἀνταποκριθοῦν στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς νὰ μᾶς φυλάξει ἀπὸ τέτοιο κατάντημα.
3. Μὲ «βαΐα ἀρετῶν»
Ὁ Κύριος ἀπὸ τὴ Βηθανία πορεύεται πρὸς τὴν ἁγία Πόλη. Τὰ πλήθη τῶν προσκυνητῶν συγκλονισμένα ἀπὸ τὴν ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου σπεύδουν γιὰ τὴν ὑποδοχή Του. Τὸν ἀναμένουν ὡς τὸν Μεσσία ποὺ ἔρχεται νὰ ἐγκαθιδρύσει ἐπίγεια βασιλεία, νὰ ἀναστήσει τὸ δοξασμένο κράτος τοῦ Δαβίδ. Ἔκοψαν λοιπὸν κλαδιὰ ἀπὸ τοὺς φοίνικες, τὶς χουρμαδιὲς ποὺ ἦταν φυτευμένες κατὰ μῆκος τοῦ δρόμου, καὶ βγῆκαν νὰ Τὸν ὑποδεχθοῦν μὲ ἀσυγκράτητο ἐνθουσιασμό, φωνάζοντας: «ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ»· δόξα καὶ τιμὴ σ᾿ Αὐτὸν ποὺ ὑποδεχόμαστε. Εὐλογημένος καὶ δοξασμένος νὰ εἶναι Αὐτὸς ποὺ ἔρχεται ἀπεσταλμένος ἀπὸ τὸν Κύριο. Αὐτὸς εἶναι ὁ ἔνδοξος Βασιλιὰς τοῦ Ἰσραήλ, ποὺ τόσο καιρὸ περιμέναμε.
Ὁ Κύριος δὲν συγκινεῖται ἀπὸ τὴ μεγαλειώδη ὑποδοχή. Ὡς καρδιογνώστης βλέπει ὅτι ὁ ἐνθουσιασμός τους δὲν ἔχει βάθος. Γνωρίζει ὅτι σὲ ἐλάχιστες ἡμέρες τὰ ἴδια στόματα θὰ φωνάζουν· «σταύρωσον αὐτόν». Γνωρίζει ὅτι πορεύεται πρὸς τὸ Πάθος. Εἰσέρχεται στὴν Ἱερουσαλὴμ γιὰ νὰ ἐνθρονισθεῖ ὄντως· ὄχι ὅμως σὲ χρυσὸ θρόνο, ἀλλὰ στὸν Σταυρό. Στὴ Θυσία Του θὰ θεμελιώσει τὴν πνευματικὴ Βασιλεία Του. Μὲ τὴν Ἄκρα Ταπείνωσή Του θὰ καταδείξει τὴ βασιλικὴ κηδεμονία Του γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ θὰ καταγάγει τὴ βασιλικὴ νίκη Του ἐναντίον τοῦ κράτους τοῦ θανάτου.
Γι᾿ αὐτὸ κι ἐμεῖς, ἂν θέλουμε νὰ εἴμαστε ἀληθινὰ δικοί Του, ἔτσι νὰ Τὸν ὑποδεχθοῦμε: ὄχι ὡς ἐπίγειο Βασιλιά, ποὺ δῆθεν ἔρχεται νὰ ἱκανοποιήσει ἀνθρώπινες ἐπιθυμίες, ἀλλὰ ὡς τὸν Βασιλέα τῶν καρδιῶν, τὸν «ἐρχόμενον ἐπὶ τὸ ἑκούσιον Πάθος» γιὰ νὰ μᾶς ἀπαλλάξει ἀπὸ τὸν ἀληθινὸ τύραννο, τὸν διάβολο, καὶ νὰ μᾶς ἀναδείξει θεοὺς κατὰ χάριν. Νὰ Τοῦ προσφέρουμε «βαΐα ἀρετῶν», «κεκαθαρμένοι τὰς ψυχάς»1. Νὰ Τὸν ὑποδεχθοῦμε «αἴροντες τὸν σταυρόν» Του2, μὲ ἀπόφαση νὰ Τὸν ἀκολουθήσουμε στὸν Γολγοθᾶ. Γιατὶ μόνο ἔτσι θὰ ἔχουμε μετοχὴ στὸν θρίαμβο τῆς Ἀναστάσεως.
1. Τριῴδιον, Κυριακὴ Βαΐων, Στιχηρὸν τοῦ Μικροῦ Ἑσπερινοῦ καὶ Κάθισμα τοῦ Ὄρθρου ἀντίστοιχα.
2. Τριῴδιον, ὅ.π., Στιχηρὸν τοῦ Μεγάλου Ἑσπερινοῦ.
