Ἡ ἀλήθεια καὶ ὁ Πιλάτος

Ὁ Κύριος, μετὰ τὴν ἀγωνία τῆς Γεθσημανῆ καὶ τὶς ἐξαντλητικὲς ὁλονύχτιες ἀνακρίσεις ἐνώπιον τῶν ἀρχιερέων Ἄννα καὶ Καϊάφα, ὁδηγεῖται μπροστὰ στὸν Ρωμαῖο ἡγεμόνα, τὸν Πιλάτο.

Κατὰ τὴν ἀνακριτικὴ διαδικασία ὁ Κύριος διαβεβαιώνει τὸν Πιλάτο ὅτι δὲν εἶναι κανένας ἐπικίνδυνος δημεγέρτης, ποὺ ξεσηκώνει σὲ ἐπανάσταση τὸν λαὸ γιὰ ἀνατροπὴ τῆς ρωμαϊκῆς ἐξουσίας. Ἀποστολή Του στὸν κόσμο εἶναι νὰ γνωστοποιήσει τὴν ἀλήθεια. «Δὲν εἶ­­μαι Βασιλιὰς μιᾶς κοσμικῆς βασιλείας, ὅ­πως ἐσὺ τὴν ἀντιλαμβάνεσαι. Ἐγὼ γι᾿ αὐ­τὸ γεννήθηκα καὶ γι᾿ αὐτὸ ἦλθα στὸν κόσμο, γιὰ νὰ ἀποκαλύψω καὶ νὰ κηρύξω τὴν ἀλήθεια, καὶ μ᾿ αὐτὴν νὰ κατακτήσω πνευματικῶς τὸν κόσμο: «Ἐγὼ εἰς τοῦτο γεγέννημαι καὶ εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον, ἵνα μαρτυρήσω τῇ ἀληθείᾳ» (Ἰω. ιη´ [18] 37). Πράγματι, ὁ Κύριος κατὰ τὴ δημόσια δράση Του δίδαξε τὴν ἀλήθεια καὶ φανέρωσε μὲ τὴν ὅλη ζωή Του ὅτι Αὐτὸς εἶναι ἡ Ἀλήθεια, ἡ Αὐτοαλήθεια, ἡ Αὐτοζωή.

Μὲ ἀφορμὴ αὐτὸν τὸν λόγο τοῦ Κυρίου ὁ Πιλάτος ἔθεσε μὲ διάθεση μᾶλλον ἀδιάφορη ἕνα ἐρώτημα: «Τί ἐστιν ἀλήθεια;». Τὸ ἐρώτημα ἦταν σημαντικό, ὁ Πιλάτος ὅμως τὸ ἔθεσε χωρὶς ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον νὰ μάθει, γι᾿ αὐτὸ καὶ ἀπομακρύνθηκε ἀμέσως ἀπὸ τὸν Κύριο καὶ βγῆκε ἔξω ἀπὸ τὸ Πραιτώριο, τὸ δικαστικὸ μέγαρο. Μὲ τὸ βιαστικὸ ἐρώτημά του ἁπλῶς ἐξέφραζε σκεπτικισμὸ καὶ ἀπογοήτευση, ἀφοῦ, κατὰ τὴ γνώμη του καὶ τὴν ἀντίληψη τῶν πολλῶν, κανένας δὲν μπορεῖ νὰ ὁρίσει τί εἶναι ἡ ἀλήθεια.

Κι ὅμως, ἐκείνη τὴν ὥρα βρισκόταν μπροστὰ στὸν μοναδικὸ συνομιλητή του ποὺ ἦταν σὲ θέση νὰ τοῦ δώσει πλήρη καὶ σωστὴ ἀπάντηση. Ἀλλὰ δὲν ἐκμεταλλεύθηκε τὴν εὐκαιρία. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ Κύριος σιωπᾶ. Δὲν δίνει ἀπάντηση στὸ ἀδιάφορο ἐρώτημα τοῦ Πιλάτου. Σιωπᾶ, γιατὶ στὴν πραγματικότητα ἡ ἀλήθεια δὲν εἶναι κάποια ἀφηρημένη ἔννοια, ἀλλὰ εἶναι τὸ ἴδιο τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί, ἂν μποροῦσε κάπως ὁ Πιλάτος νὰ τὸ ἀντιληφθεῖ αὐτό, δὲν θὰ ρωτοῦσε: «Τί ἐστιν ἀλήθεια;», ἀλλά: «Τίς ἐστιν ἡ ἀλήθεια;», «Ποιὸς εἶναι ἡ ἀλήθεια;». Καὶ τότε θὰ ἐλάμβανε τὴ μόνη σωστὴ ἀπάντηση: «Ἐγώ εἰμι ἡ… ἀλήθεια» (Ἰω. ιδ´ [14] 6).

Πράγματι, ἡ σωστὴ ἀπάντηση εἶναι ὅτι «ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν», ἔγινε ἄνθρωπος ὁ Θεὸς γιὰ νὰ φέρει στὸν κόσμο τὴν Ἀλήθεια ποὺ εἶναι ὁ Ἴδιος. «Ἡ χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο» (Ἰω. α´ 17). Ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ ἀλήθεια, ὅλη ἡ ἀλήθεια. Δὲν εἶναι μισὴ ἀλήθεια ποὺ πρέπει νὰ συμπληρωθεῖ ἀπὸ δῆθεν ἄλλες ἀλήθειες ἄλλων συστημάτων καὶ θρησκειῶν. Γι᾿ αὐτὸ καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἐξισωθεῖ ἡ Ὀρθόδοξη χριστιανικὴ πίστη μας μὲ ἄλλες θρησκεῖες, ὁμολογίες καὶ φιλοσοφικὲς ἀντιλήψεις. Κάτι ποὺ δυστυχῶς ἐπιδιώκεται στὶς μέρες μας μὲ τὸ σύνθημα: «Πίστευε ὅ,τι θέλεις, μόνο μὴ διεκδικεῖς ἀποκλειστικότητα. Μὴ θεωρεῖς δηλαδὴ ὅτι μόνο ἡ δική σου πίστη εἶναι ἡ σωστή».

Οἱ πιστοὶ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ νὰ τὸ κατανοήσουμε καλὰ ὅτι «ἡ ἀλήθεια διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο» (Ἰω. α´ 17). Νὰ ριζώσει μέσα μας βαθιὰ ἡ Ὀρθόδοξη χριστιανικὴ πίστη μας ὅτι ὁ Κύριος δὲν ἐνανθρώπησε γιὰ νὰ εἰσηγηθεῖ μιὰ νέα φιλοσοφικὴ πρόταση γιὰ τὴν ἀλήθεια, ἢ ἔστω καὶ μιὰ νέα ἠθικὴ συμπεριφορά, ἢ μιὰ νέα θρησκεία μεταξὺ τῶν ἄλλων θρησκειῶν, ἀλλὰ γιὰ νὰ φέρει στὸν κόσμο σαρκωμένη τὴν Ἀλήθεια, τὸν Ἑαυτό του. Γι᾿ αὐτὸ ἵδρυσε τὴν Ἐκκλησία Του, τὴν ταμιοῦχο τῆς ἀπολυτρωτικῆς καὶ ἁγιαστικῆς θείας Χάριτος. Γι᾿ αὐτὸ μᾶς ἀποκάλυψε τὸν Ἑαυτό του ὡς τὴ μοναδικὴ ἀλήθεια, καὶ μᾶς παρέδωσε τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο, ποὺ φανερώνει σὲ κάθε σελίδα του ὅτι Αὐτός, ὁ Χριστός, εἶναι ἡ μόνη Ἀλήθεια καὶ ὁ ἀληθινὸς καὶ μοναδικὸς Σωτήρας καὶ Λυτρωτὴς τοῦ κόσμου.

Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ μεγάλος Ρῶσος συγγραφέας Φ. Ντοστογιέφσκι ἔγραψε τοῦτο τὸν τολμηρὸ λόγο: «Πιστεύω ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ Ἀλήθεια, ἀλλὰ ἐὰν μὲ πείσει κανεὶς ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν εἶναι ἡ Ἀλήθεια, ἐγὼ θὰ προτιμοῦσα νὰ εἶμαι μὲ τὸν Χριστὸ παρὰ μὲ τὴν ἀλήθεια».

Τοῦτες τὶς μέρες τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας, ποὺ θὰ ξανακούσουμε τὸ περιστατικὸ αὐτὸ στὸ Πραιτώριο τοῦ Πιλάτου, ἂς ἀνανεώσουμε μέσα μας τὴ σταθερὴ καὶ ἀπόλυτη πεποίθηση ὅτι δὲν ὑπάρχει τίποτε καὶ κανεὶς ἄλλος ποὺ μπορεῖ νὰ διεκδικήσει τὴν Ἀλήθεια. Ἡ Ἀλήθεια εἶναι μόνο ὁ Χριστός, Αὐτὸς ποὺ παρέδωσε τὸν Ἑαυτό του στὸν σταυρικὸ θάνατο γιὰ νὰ ἑλκύσει τοὺς πλανεμένους ἀνθρώπους κοντά Του, στὴν αἰώνια Ἀλήθεια καὶ Ζωή.