Εὐαγγέλιον Κυριακῆς 29 Σεπτεμβρίου 2019, Β΄ Λουκᾶ (Λουκ. ς΄ 31-36)
Εἶπεν ὁ Κύριος· καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως. καὶ εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσι. καὶ ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσι. καὶ ἐὰν δανείζητε παρ᾿ ὧν ἐλπίζετε ἀπολαβεῖν, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανείζουσιν ἵνα ἀπολάβωσι τὰ ἴσα. πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί.
1. «Ὁ χρυσὸς κανόνας»
Ἡ Εὐαγγελικὴ περικοπὴ αὐτῆς τῆς Κυριακῆς στὸ σύνολό της ἔχει ὡς θέμα της τὴν ἐντολὴ τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν πλησίον, ποὺ γνωρίζουμε ὅτι εἶναι ἡ μεγαλύτερη μετὰ τὴν ἐντολὴ τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Θεό.
Ὁ πρῶτος λόγος ποὺ ἀκοῦμε εἶναι ὁ ἑξῆς: «Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως».
Ὁ Κύριός μας γνωρίζει ὅτι ὁ ἄνθρωπος ποὺ δὲν ἔχει ἀναγεννηθεῖ ἀπὸ τὴ θεία Χάρι, εἶναι ἐγωιστής, φίλαυτος, ἀγαπάει πολὺ τὸν ἑαυτό του. Καὶ ὡς ὁ τέλειος Διδάσκαλος, παίρνει ἀφορμὴ ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἀγάπη γιὰ νὰ μᾶς διδάξει τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον.
Μὲ τὸν λόγο Του αὐτὸν εἶναι σὰν νὰ λέει: Βάλε τὸν ἑαυτό σου στὴ θέση τοῦ ἄλλου. Ἐσὺ θέλεις νὰ μὴ σὲ κλέβουν οἱ ἄλλοι, νὰ μὴ σὲ ἀδικοῦν, νὰ μὴ σὲ βλάπτουν μὲ κανέναν τρόπο, ἀλλὰ νὰ σὲ ἀγαποῦν, νὰ λυποῦνται στὴ λύπη σου καὶ νὰ χαίρονται στὴ χαρά σου· νὰ σὲ συγχωροῦν γιὰ ὅσα τοὺς ἔφταιξες, νὰ εἶναι ἐπιεικεῖς ἀπέναντί σου γιὰ τὰ λάθη σου, νὰ σὲ βοηθοῦν στὴν ἀνάγκη σου… Τὸ ἴδιο λοιπὸν νὰ κάνεις κι ἐσύ.
Μποροῦμε ἑπομένως νὰ ἐφαρμόσουμε τὴν ἐντολὴ τῆς ἀγάπης, ἐὰν θέλουμε, διότι ἔχουμε ἀσφαλὴ ὁδηγὸ τὴν ἀγάπη στὸν ἑαυτό μας. Μάλιστα ὁ λόγος αὐτὸς ὀνομάσθηκε «χρυσὸς κανόνας», διότι, ἐὰν τὸν ἐφαρμόζαμε μὲ συνέπεια, θὰ λύνονταν ὅλα ἀνεξαιρέτως τὰ προβλήματα τῆς ζωῆς, καὶ ἡ κοινωνία μας θὰ ἦταν παράδεισος!
2. Χωρὶς ἰδιοτέλεια
Ὑπάρχει βέβαια τὸ ἐνδεχόμενο, ἐφαρμόζοντας κανεὶς τὸν χρυσὸ κανόνα, νὰ ἔχει τὴν ἀπαίτηση καὶ ἀπὸ τοὺς ἄλλους νὰ κάνουν τὸ ἴδιο. Μπορεῖ νὰ πεῖ: «Ἐγὼ δὲν βλέπω μόνο τὸν ἑαυτό μου, ἀλλὰ ὑπολογίζω καὶ τοὺς ἄλλους· τοὺς φέρομαι ὅπως θὰ ἤθελα καὶ ἐκεῖνοι νὰ μοῦ φέρονται. Γιατί ὅμως δὲν κάνουν καὶ ἐκεῖνοι τὸ ἴδιο ἀπέναντί μου; Λοιπόν, θὰ ἐφαρμόζω αὐτὴ τὴν ἐντολὴ μόνο σὲ ὅσους συμπεριφέρονται παρόμοια ἀπέναντί μου».
Ὁ Κύριος προλαβαίνει αὐτὴ τὴν ἀντιμετώπιση μὲ τοὺς παρακάτω λόγους: «Καὶ εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσι». Ἂν ὅμως ἀγαπᾶτε μόνο αὐτοὺς ποὺ σᾶς ἀγαποῦν, ποιὰ εὔνοια καὶ χάρη καὶ ἀνταμοιβὴ σᾶς ἀνήκει ἀπὸ τὸν Θεό; Καμία. Διότι καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀγαποῦν ἐκείνους ποὺ τοὺς ἀγαποῦν. Ὁμοίως ὁ Θεάνθρωπος ἐρωτᾶ: Καὶ ἂν εὐεργετεῖτε μόνο αὐτοὺς ποὺ σᾶς εὐεργετοῦν, καὶ δανείζετε μόνο σ᾿ αὐτοὺς ποὺ ἐλπίζετε ὅτι θὰ μπορέσουν νὰ σᾶς ἐπιστρέψουν τὸ ποσὸ ποὺ τοὺς δανείσατε, τί χάρη περιμένετε ἀπὸ τὸν Θεό;
Δηλαδὴ ὁ Κύριος μᾶς διδάσκει ὅτι ἡ εὐεργεσία τῶν συνανθρώπων μας μὲ τέτοια ἐλατήρια δὲν εἶναι ἀγάπη ἀλλὰ ἀνθρώπινη συμφωνία ἀλληλοβοήθειας: «Σοῦ δίνω γιὰ νὰ μοῦ δώσεις, ἢ ἐπειδὴ μοῦ ἔδωσες». Ἀπόδειξη αὐτοῦ εἶναι ὅτι ἔτσι συμπεριφέρονται καὶ οἱ ἁμαρτωλοί, αὐτοὶ ποὺ δὲν πιστεύουν στὸν Θεὸ καὶ δὲν σέβονται τὸν νόμο Του. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη ἀντίθετα εἶναι ἀνιδιοτελής, ἔχει αὐταπάρνηση. Συστατικὸ στοιχεῖο τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης εἶναι ἡ θυσία γιὰ χάρη τοῦ ἄλλου.
3. Τὸ πιὸ ψηλὸ σκαλοπάτι
Ὁ μοναδικὸς Διδάσκαλος προχωρεῖ παραπέρα: «Πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν». Ἐσεῖς ὅμως, ἀντίθετα ἀπὸ ὅ,τι κάνουν οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, νὰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας καὶ νὰ τοὺς εὐεργετεῖτε καὶ νὰ τοὺς δανείζετε χωρὶς νὰ ἐλπίζετε σὲ κάποια ἀνταπόδοση ἀπὸ αὐτούς. Τότε, συνεχίζει ὁ Κύριος, θὰ ἔχετε πολὺ μισθό, μεγάλη ἀνταπόδοση ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ θὰ εἶστε ἀληθινὰ παιδιά Του. Θὰ Τοῦ μοιάζετε στὴν ἀρετή· διότι Ἐκεῖνος εὐεργετεῖ καὶ τοὺς ἀχάριστους καὶ τοὺς πονηρούς, τοὺς κακοπροαίρετους ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν ἁμαρτωλὴ ζωή τους δείχνουν ἐμπράκτως ὅτι Τὸν ἐχθρεύονται. Καὶ ὅμως ὁ Θεὸς ἐξακολουθεῖ νὰ τοὺς εὐεργετεῖ ἀναμένοντας τὴ μετάνοιά τους.
«Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν»! Ἡ ὑψηλότερη κορυφὴ τοῦ κόσμου: ἡ κορυφὴ τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης! Ἕνας λόγος ποὺ κανεὶς σοφὸς τῆς ἀρχαιότητος οὔτε κὰν συνέλαβε στὸν νοῦ του, καὶ κανεὶς μετὰ τὸν Κύριο δὲν τόλμησε νὰ ἐπαναλάβει, πολλοὶ ὅμως μπόρεσαν νὰ τὸν ἐφαρμόσουν: οἱ ἀληθινοὶ μαθητὲς τοῦ Κυρίου. Ἡ ἐντολὴ αὐτὴ τῆς ἀγάπης ἀποτελεῖ ἀπόδειξη ὅτι Ἐκεῖνος ποὺ τόλμησε νὰ τὴ διδάξει καὶ τὴν ἐφάρμοσε στὴ ζωή Του εἶναι Θεός, ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος δὲν τὴν κηρύττει μόνο, ἀλλὰ δίνει καὶ τὴ δύναμη στοὺς ἀκολούθους Του νὰ τὴν ἐφαρμόζουν.
Σ᾿ αὐτὴ τὴν κορυφὴ καλούμαστε ὅλοι ν᾿ ἀνεβοῦμε. Ἂς μὴν ποῦμε «εἶναι ἀδύνατο». Βῆμα-βῆμα, σκαλοπάτι-σκαλοπάτι, μέρα μὲ τὴν ἡμέρα ἂς προοδεύουμε στὴν ἀγάπη, στὴ βασίλισσα τῶν ἀρετῶν, μέχρι νὰ γίνουμε μὲ τὴν Χάρι τοῦ Θεοῦ ὄντως παιδιά Του, ποὺ θὰ μοιάζουμε στὸν πολυεύσπλαχνο Πατέρα μας καὶ θὰ ἀγαποῦμε ὅπως Ἐκεῖνος, θὰ συγχωροῦμε καὶ θὰ εὐεργετοῦμε τοὺς πάντες.
