Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 13 Ὀκτωβρίου 2019, τῶν Ἁγίων Πατέρων (Λουκ. η΄ 5-15)
Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ. καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ὃ μὲν ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν, καὶ φυὲν ἐξηράνθη διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό· καὶ ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησε καρπὸν ἑκατονταπλασίονα. Ἐπηρώτων δὲ αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· τίς εἴη ἡ παραβολὴ αὕτη. ὁ δὲ εἶπεν· ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τοῖς δὲ λοιποῖς ἐν παραβολαῖς, ἵνα βλέποντες μὴ βλέπωσι καὶ ἀκούοντες μὴ συνιῶσιν. ἔστι δὲ αὕτη ἡ παραβολή· ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ· οἱ δὲ παρὰ τὴν ὁδόν εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, εἶτα ἔρχεται ὁ διάβολος καὶ αἴρει τὸν λόγον ἀπὸ τῆς καρδίας αὐτῶν, ἵνα μὴ πιστεύσαντες σωθῶσιν. οἱ δὲ ἐπὶ τῆς πέτρας οἳ ὅταν ἀκούσωσι, μετὰ χαρᾶς δέχονται τὸν λόγον, καὶ οὗτοι ρίζαν οὐκ ἔχουσιν, οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσι καὶ ἐν καιρῷ πειρασμοῦ ἀφίστανται. τὸ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας πεσόν, οὗτοί εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, καὶ ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται καὶ οὐ τελεσφοροῦσι. τὸ δὲ ἐν τῇ καλῇ γῇ, οὗτοί εἰσιν οἵτινες ἐν καρδίᾳ καλῇ καὶ ἀγαθῇ ἀκούσαντες τὸν λόγον κατέχουσι καὶ καρποφοροῦσιν ἐν ὑπομονῇ. ταῦτα λέγων ἐφώνει· ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.
1. Μνήμη τῆς Ζ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου
Αὐτὴ τὴν Κυριακή τιμοῦμε τὴ μνήμη τῶν ἁγίων 365 θεοφόρων Πατέρων ποὺ συγκρότησαν τὴν Ζ´ (7η) Οἰκουμενικὴ Σύνοδο στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας τὸ 787 μ.Χ. Στὴ Σύνοδο αὐτὴ διατυπώθηκε ἡ Ὀρθόδοξη διδασκαλία περὶ τῶν ἱερῶν εἰκόνων καὶ καταδικάσθηκε ἡ αἵρεση τῆς Εἰκονομαχίας. Ἀνθρωπίνως πόσα πράγματι ὀφείλουμε στὴ Σύνοδο αὐτή! Θὰ ἦταν ἄδειες οἱ ἐκκλησίες μας ἀπὸ ἱερὲς εἰκόνες, δὲν θὰ βλέπαμε ἱστορημένα (δηλαδὴ ἁγιογραφημένα) τὰ πρόσωπα τῶν Ἁγίων μας, τὰ μαρτύριά τους. Οὔτε βέβαια τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο καὶ προπάντων τὸν Κύριό μας, τὸν ἐνανθρωπήσαντα Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Δὲν θὰ εἴχαμε τὴν εὐλογία νὰ ἁγιάζουμε τὴν ὅραση ἀλλὰ καὶ ὁλόκληρη τὴν ὕπαρξή μας βλέποντας καὶ προσκυνώντας τὶς εἰκόνες τους, παρακινούμενοι σὲ προσευχὴ καὶ μίμησή τους καὶ μελετώντας τὰ κοσμοσωτήρια γεγονότα τῆς ζωῆς τοῦ Κυρίου, ὅπως τόσο διδακτικὰ ἀποτυπώνονται κατὰ τὴν παράδοση τῆς βυζαντινῆς ἁγιογραφίας. Ἀλλὰ τώρα ὅλα αὐτὰ τὰ ἔχουμε, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον φώτισε τοὺς ἁγίους Πατέρες τῆς Συνόδου καὶ θεολόγησαν μὲ ἀκρίβεια, ὥστε νὰ διαφυλαχθεῖ ἡ ἀκεραιότητα τῆς Ὀρθόδοξης Πίστεως. Σήμερα λοιπὸν ἰδιαιτέρως ἂς ἀσπασθοῦμε μὲ ξεχωριστὴ εὐλάβεια τὶς ἱερὲς εἰκόνες στὴν ἐκκλησία, στὸ σπίτι καὶ ὅπου ἀλλοῦ!
2. Τὸ μυστήριο τῆς πνευματικῆς σπορᾶς
Πρὸς τιμὴν λοιπὸν τῶν ἁγίων Πατέρων, ἀκοῦμε στὸ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς αὐτῆς τὴν Παραβολὴ τοῦ Σπορέως. «Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ», εἶπε ὁ Κύριος. Βγῆκε ὁ σποριάς, ὁ γεωργός, στὸ χωράφι του νὰ σπείρει τὸν σπόρο του. Ὁ γεωργὸς εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Τὸ χωράφι Του εἶναι οἱ καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων. Ὁ σπόρος; «Ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ».
Ἡ Παραβολὴ ἀκούγεται σὲ κατάλληλο καιρό. Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἐποχὴ βγαίνουν οἱ γεωργοὶ στὰ χωράφια τους, γιὰ νὰ τὰ ὀργώσουν καὶ νὰ τὰ σπείρουν.
Ἀλλὰ αὐτὴ τὴν περίοδο ἀρχίζουν καὶ στοὺς ναούς μας καὶ οἱ ἱεραποστολικὲς δραστηριότητες: τὰ Κατηχητικὰ τῶν μαθητῶν, οἱ συγκεντρώσεις μελέτης Ἁγίας Γραφῆς, ὁμιλίες πνευματικῆς οἰκοδομῆς… Ἡ Παραβολὴ τοῦ Σπορέως μᾶς ἀποκαλύπτει ὅτι οἱ συνάξεις αὐτὲς δὲν εἶναι ἀνθρώπινες ἀλλὰ θεανθρώπινες. Τελεῖται σ᾿ αὐτὲς ἕνα μυστήριο. Κάποιος ἄνθρωπος εἶναι αὐτὸς ποὺ κηρύττει καὶ ὁμιλεῖ, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα ἕνας εἶναι «ὁ σπείρων», ὁ Χριστός. Αὐτὸς ρίχνει τὸν σπόρο Του στὶς καρδιές μας, Αὐτὸς μυστικὰ χτυπᾶ τὴν πόρτα τῆς καρδιᾶς μας μὲ τὸ κήρυγμα καὶ ζητᾶ νὰ εἰσέλθει γιὰ νὰ ἀλλάξει τὴν ὕπαρξή μας, νὰ μᾶς φέρει σὲ μετάνοια, νὰ μᾶς ἁγιάσει. Καὶ εἶναι ὁ δικός Του σπόρος, σπόρος μοναδικός, ποὺ ἔχει μέσα του δύναμη, ζωή, Χάρι, καὶ ἂν βρεῖ κατάλληλες συνθῆκες, ὁπωσδήποτε καρποφορεῖ πολὺ πλούσια.
Ἀπὸ σήμερα λοιπὸν ἂς βάλουμε καινούργια ἀρχή: Νὰ μὴν ἀμελοῦμε νὰ ἀκοῦμε τὸ κήρυγμα, νὰ βάλουμε στὸ πρόγραμμα εὐκαιρίες πνευματικοῦ καταρτισμοῦ. Ἐπιπλέον νὰ μελετοῦμε καὶ μόνοι μας τὴν Καινὴ Διαθήκη καὶ βιβλία πνευματικῆς οἰκοδομῆς. Νὰ ἀποφασίσουμε ν᾿ ἀκοῦμε καὶ νὰ διαβάζουμε τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ μὲ περισσότερη προσοχὴ καὶ θερμότερη προσευχή.
3. Τὰ ἐμπόδια τῆς καρποφορίας
Ὅμως δὲν ἀρκεῖ ἡ σπορὰ γιὰ νὰ καρποφορήσει ὁ σπόρος. Σύμφωνα μὲ τὴν Παραβολή, ὁ σπόρος ἔπεσε σὲ τέσσερις διαφορετικὲς περιοχὲς τοῦ χωραφιοῦ, ἀλλὰ φύτρωσε καὶ καρποφόρησε μόνο σὲ μία ἀπὸ αὐτές. Οἱ τρεῖς ἄκαρπες περιοχὲς συμβολίζουν τρεῖς διαφορετικὲς κατηγορίες ἀκροατῶν τοῦ θείου λόγου:
Στὴν πρώτη κατηγορία, αὐτὴν ποὺ παρομοιάζεται μὲ σκληρὴ γῆ δίπλα στὸν δρόμο, ἀνήκουν ἐκεῖνοι ποὺ ἀκοῦν χωρὶς ἰδιαίτερη προσοχὴ τὸ κήρυγμα καὶ κατόπιν τὸ ξεχνοῦν, καθὼς μὲ τὴν παρακίνηση τοῦ διαβόλου ζοῦν ἁμαρτωλὴ καὶ ἀπρόσεκτη ζωή. Ἡ καρδιά τους ἔχει γίνει σκληρὴ ἀπὸ τὴν ἀμαρτία, ἀκατάλληλη γιὰ καλλιέργεια καὶ καρποφορία. Ἐδῶ ἐμπόδιο εἶναι ἡ ἁμαρτωλὴ καὶ ἀπρόσεκτη ζωή.
Ἄλλοι σπόροι ἔπεσαν σὲ πετρώδη γῆ. Αὐτὴ συμβολίζει τοὺς ἀνθρώπους ποὺ πρόθυμα δέχονται τὰ μηνύματα τοῦ Εὐαγγελίου, ἀλλὰ δὲν ἔχουν βάθος, στέρεη ἀπόφαση γιὰ τὴν τήρηση τοῦ θείου θελήματος. Ἔτσι, στὴν πρώτη δυσκολία παραιτοῦνται. Ἐδῶ ἐμπόδιο εἶναι ἡ ἐπιπολαιότητα.
Ἄλλο μέρος τοῦ σπόρου ἔπεσε σὲ γῆ εὔφορη μέν, ἀλλὰ μὲ ἀγκάθια. Βλάστησε ὁ σπόρος, ἀλλὰ μαζί του φύτρωσαν καὶ τὰ ἀγκάθια, τὰ ὁποῖα ἔπνιξαν τὰ βλαστάρια τοῦ σπόρου πρὶν καρποφορήσουν. Ἡ γῆ αὐτὴ συμβολίζει τοὺς πιστοὺς ποὺ ἔχουν μὲν κατ᾿ ἀρχὴν καλὴ διάθεση, ἀλλὰ πνίγονται ἀπὸ τὶς μέριμνες, τὴν ἀγωνιώδη φροντίδα γιὰ ἀπόκτηση πλούτου καὶ ἀπὸ τὶς ἐπίγειες ἀπολαύσεις. Ἐδῶ ἐμπόδιο εἶναι οἱ ἐπίγειες μέριμνες καὶ ἀπολαύσεις.
4. Ἡ γῆ ποὺ καρποφορεῖ
Ὑπάρχει ὅμως καὶ ἡ περιοχὴ τοῦ χωραφιοῦ ποὺ ἔφερε καρπό. Μὲ αὐτὴν παρομοιάζονται οἱ πιστοὶ Χριστιανοὶ ποὺ ἀκοῦν μὲ προσοχὴ τὸν θεῖο λόγο, τὸν κρατοῦν μέσα στὰ βάθη τῆς ψυχῆς τους, τὸν μελετοῦν μὲ ἐπιμέλεια καὶ τὸν ἐφαρμόζουν στὴν καθημερινή τους ζωή. Τὸ παράδειγμα τὸ ἔχουμε ὁλοζώντανο τούτη τὴν Κυριακή.
Οἱ ἅγιοι Πατέρες ποὺ τιμοῦμε σήμερα, ξεπέρασαν στὴν πνευματική τους ζωὴ ὅλα αὐτὰ τὰ ἐμπόδια καὶ ἀποδείχθηκαν «καλὴ γῆ», ποὺ ἔδωσε πολὺ καρπό. Ἔκλεισαν μέσα στὶς καρδιές τους τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ μὲ πολλὴ ὑπομονὴ ἀγωνίσθηκαν ὥστε αὐτὸς νὰ καρποφορήσει. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἔλαμψαν μὲ τὸ ἅγιο παράδειγμά τους καὶ τὴν ὁμολογία τῆς Ὀρθόδοξης πίστεως. Αὐτοὺς νὰ μιμηθοῦμε κι ἐμεῖς.
