Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 22 Μαρτίου 2020, Γ΄ Νηστειῶν – Σταυροπροσκυνήσεως (Ἑβρ. δ΄ 14 – ε΄ 6)
Ἀδελφοί, ἔχοντες ἀρχιερέα μέγαν διεληλυθότα τοὺς οὐρανούς, Ἰησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ, κρατῶμεν τῆς ὁμολογίας. οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπειρασμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾿ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας. προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν. Πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος ὑπὲρ ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν Θεόν, ἵνα προσφέρῃ δῶρά τε καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁμαρτιῶν, μετριοπαθεῖν δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσι καὶ πλανωμένοις, ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν· καὶ διὰ ταύτην ὀφείλει, καθὼς περὶ τοῦ λαοῦ, οὕτω καὶ περὶ ἑαυτοῦ προσφέρειν ὑπὲρ ἁμαρτιῶν. καὶ οὐχ ἑαυτῷ τις λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ καλούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ Ἀαρών. οὕτω καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασε γενηθῆναι ἀρχιερέα, ἀλλ᾿ ὁ λαλήσας πρὸς αὐτόν· υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε· καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ.
1. Μία ὄαση μέσα στὴν ἔρημο
Μὲ τὴ σημερινὴ Γ΄ Κυριακὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσεως φθάνουμε στὴ μέση τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς· τῆς μακρᾶς αὐτῆς περιόδου ἀσκήσεως καὶ ἐγκρατείας, τὴν ὁποία οἱ ἅγιοι Πατέρες παρομοιάζουν μὲ ἔρημο, λόγῳ τοῦ κόπου καὶ τοῦ ἐντονότερου πνευματικοῦ ἀγώνα, στὸν ὁποῖο μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία μας τὴν περίοδο αὐτή.
Στὴν πορεία μας, λοιπόν, μέσα στὴν πνευματικὴ ἔρημο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἡ Κυριακὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσεως ἀποτελεῖ μία ὄαση· μία εὐκαιρία ἀναψυχῆς καὶ ἀνασυντάξεως τῶν δυνάμεών μας. Δὲν καταλύεται ἡ νηστεία τὴν ἡμέρα αὐτή, οὔτε γίνεται κάποια ἀνακωχὴ στὸν ἀόρατο πόλεμο μὲ τὰ πάθη μας. Ἡ προσκύνηση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὅμως, καὶ τὰ ἱερὰ Ἀναγνώσματα, τὰ ὁποῖα κι αὐτὰ ἀναφέρονται στὸν Τίμιο Σταυρὸ τοῦ Κυρίου μας, φέρνουν δυνατὴ αἴσθηση παρακλήσεως καὶ παρηγορίας στὴν ψυχὴ τοῦ πνευματικοῦ ἀθλητῆ. Τὴν ἀλήθεια αὐτὴ ὑπογραμμίζει κι ἕνα τροπάριο τοῦ Ἑσπερινοῦ. Ἀναφέρεται στὸν Τίμιο Σταυρό, «δι᾿ οὗ τῶν δακρύων ἐξηφανίσθη κατήφεια, καὶ πρὸς ἄληκτον εὐφροσύνην μετήλθομεν». Ὁ Τίμιος Σταυρός, δηλαδή, ἐξάλειψε τὴ λύπη ἀπὸ τὸ δακρυσμένο πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου, χαρίζοντάς του ἀτελείωτη χαρὰ καὶ εὐτυχία.
Πράγματι, μᾶς ἐνδυναμώνει ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου· μᾶς ἀναπαύει ἀπὸ τὸν κόπο τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία τὸν θέτει ἐνώπιόν μας στὴ μέση τῆς πορείας μας αὐτῆς πρὸς τὸ Πάσχα, γιὰ νὰ τὸν προσκυνήσουμε καὶ νὰ λάβουμε Χάρι καὶ ἐνίσχυση στὸν ἀγώνα μας.
2. Ὁ Μέγας Ἀρχιερέας συμπαθεῖ
Τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολὴ μᾶς ἐξηγεῖ γιατί ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου παρηγορεῖ καὶ ἐνισχύει τὴν ψυχὴ τοῦ πιστοῦ: «Οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπειρασμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾿ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας». Δηλαδή, δὲν ἔχουμε Ἀρχιερέα ποὺ νὰ μὴν μπορεῖ νὰ δείξει συμπάθεια στὶς ἀσθένειες καὶ στὶς ἀδυναμίες μας· ἀλλὰ ἔχουμε Ἀρχιερέα ὁ Ὁποῖος ἔχει ἀντιμετωπίσει πειρασμοὺς μὲ ὅλους τοὺς τρόπους ποὺ μπορεῖ νὰ δοκιμασθεῖ ἡ ἀνθρώπινη φύση, ἐξ ὁλοκλήρου ὅμοια μ᾿ ἐμᾶς, χωρὶς ὅμως νὰ ὑποπέσει σὲ καμία ἁμαρτία.
Πράγματι, ὁ ἴδιος ὁ Ἐσταυρωμένος Κύριός μας γεύθηκε τὸ πικρὸ ποτήριο τῶν θλίψεων σὲ βαθμὸ ποὺ κανεὶς ἄνθρωπος δὲν δοκίμασε ἐπὶ τῆς γῆς. Γεννήθηκε σὲ ψυχρὸ σπήλαιο. Ἔζησε καὶ πέθανε σὲ ἔσχατη πτωχεία. Φθονήθηκε καὶ μισήθηκε ὅσο κανεὶς ἄλλος. Περιφρονήθηκε. Δυσφημίσθηκε ὡς λαοπλάνος. Συκοφαντήθηκε ὡς δαιμονισμένος. Κατηγορήθηκε ὡς βλάσφημος. Ἐγκαταλείφθηκε ἀπὸ ὅλους σχεδὸν τοὺς ἀνθρώπους καὶ πέθανε μὲ τὸν πλέον ἀτιμωτικὸ καὶ βασανιστικὸ τρόπο ἐπάνω στὸν Σταυρό. «Ὑπέφερε τόσα πάθη, καὶ μὲ τόσην ὑπερβολήν, ὅπου ἔγινεν ἀπὸ κεφαλῆς ἕως ποδῶν ὅλος μία πληγή, καὶ ἐδοκίμασε πόνους περισσοτέρους ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Ἔγινεν ὡσὰν ἕνα πέλαγος βασάνων», ὑπογραμμίζει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης («Πνευματικὰ Γυμνάσματα», Μελέτη Α΄, β΄). Γνωρίζει ἑπομένως τὶς δυσκολίες μας, τὶς δοκιμασίες, τοὺς πειρασμούς μας. Γνωρίζει τὰ βάσανά μας. Τὰ γνωρίζει ἐκ πείρας. Διότι τὰ ὑπέστη καὶ ὁ Ἴδιος. Δοκίμασε ὅλα τὰ ἀνθρώπινα ἐκτὸς τῆς ἁμαρτίας.
Ἂς μὴν ἀπελπιζόμαστε λοιπόν! Ὁ Μέγας Ἀρχιερέας, Ἰησοῦς Χριστὸς μᾶς καταλαβαίνει καὶ γι᾿ αὐτὸ εἶναι συμπαθὴς στὶς ἀδυναμίες μας. Εἶναι συνοδοιπόρος μας σὲ κάθε θλίψη καὶ δοκιμασία μας.
3. Μὲ θάρρος στὸν θρόνο Του
Στὴ συνέχεια τῆς περικοπῆς ὁ θεῖος Ἀπόστολος χρησιμοποιεῖ μία εἰκόνα ποὺ σχετίζεται μὲ τὸ βασιλικὸ ἀξίωμα τοῦ Κυρίου μας: «Προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν». Ἂς πλησιάζουμε, μᾶς λέει, μὲ θάρρος καὶ ἄφοβη ἐμπιστοσύνη στὸν βασιλικὸ θρόνο τοῦ Χριστοῦ, ἀπὸ τὸν ὁποῖο πηγάζει ἡ Χάρις, γιὰ νὰ λάβουμε συγχώρηση γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας καὶ γιὰ νὰ βροῦμε εὔνοια καὶ δωρεὲς ποὺ θὰ μᾶς δώσουν ἄμεση βοήθεια σὲ κάθε κρίσιμη ὥρα πειρασμοῦ.
Ὁ Κύριός μας, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ἀρχιερατικὸ ἔχει καὶ τὸ βασιλικὸ ἀξίωμα. Εἶναι ὁ αἰώνιος Βασιλεὺς· ὁ Βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων. Ὅμως ὁ Βασιλεὺς Χριστὸς δὲν ἐξουσιάζει μὲ τρόπο αὐταρχικό. Ὁ βασιλικός Του θρόνος δὲν ἐμπνέει τρόμο καὶ ταραχή, ἀλλὰ ἀπὸ αὐτὸν πηγάζει ἡ Χάρις καὶ τὸ ἔλεος. Θρόνος Του εἶναι ὁ Τίμιος Σταυρός Του. Ἐπάνω στὸν Σταυρὸ ὡς Μέγας Ἀρχιερεὺς προσέφερε τὴν ἀπολυτρωτικὴ θυσία Του, καὶ διὰ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ Του χαρίζει ὡς αἰώνιος Βασιλεὺς τὰ δῶρα τῆς θυσίας Του στοὺς ἀνθρώπους.
Ἀπὸ ἐκεῖ θὰ λάβουμε τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας, ὅσες κι ἂν εἶναι αὐτές. Ἐνώπιόν Του θὰ γαληνέψει ἡ ψυχή μας καὶ θὰ βρεῖ εἰρήνη καὶ ἀνάπαυση ἀπὸ τὶς ἀβάσταχτες δοκιμασίες ποὺ ἀντιμετωπίζει. Ἀπὸ τὸν Τίμιο Σταυρό Του θὰ ἀντλήσουμε δύναμη καὶ Χάρι γιὰ τὸν πνευματικὸ ἀγώνα μας. Ἂς μὴν ἀναβάλλουμε λοιπὸν κι ἂς μὴν ἀδιαφοροῦμε. Ἂς προστρέχουμε μὲ θάρρος στὸν θρόνο τοῦ Βασιλέως μας, στὸν ὁποῖο ὁ Ἴδιος μᾶς προσκαλεῖ νὰ καταφεύγουμε, κι ἂς Τὸν προσκυνοῦμε ἐκεῖ μὲ πίστη καὶ εὐλάβεια.
