Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 17 Μαΐου 2020, τῆς Σαμαρείτιδος (Ε΄ Πράξεων: Πράξ. ια΄ 19-30)
Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, διασπαρέντες οἱ ἀπόστολοι ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ Στεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης καὶ Κύπρου καὶ Ἀντιοχείας, μηδενὶ λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ μὴ μόνον Ἰουδαίοις. Ἦσαν δέ τινες ἐξ αὐτῶν ἄνδρες Κύπριοι καὶ Κυρηναῖοι, οἵτινες εἰσελθόντες εἰς Ἀντιόχειαν ἐλάλουν πρὸς τοὺς Ἑλληνιστάς, εὐαγγελιζόμενοι τὸν Κύριον Ἰησοῦν. καὶ ἦν χεὶρ Κυρίου μετ’ αὐτῶν, πολύς τε ἀριθμὸς πιστεύσας ἐπέστρεψεν ἐπὶ τὸν Κύριον. Ἠκούσθη δὲ ὁ λόγος εἰς τὰ ὦτα τῆς ἐκκλησίας τῆς ἐν Ἱεροσολύμοις περὶ αὐτῶν, καὶ ἐξαπέστειλαν Βαρνάβαν διελθεῖν ἕως Ἀντιοχείας· ὃς παραγενόμενος καὶ ἰδὼν τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ ἐχάρη, καὶ παρεκάλει πάντας τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσμένειν τῷ Κυρίῳ, ὅτι ἦν ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ πλήρης Πνεύματος Ἁγίου καὶ πίστεως· καὶ προσετέθη ὄχλος ἱκανὸς τῷ Κυρίῳ. ἐξῆλθε δὲ εἰς Ταρσὸν ὁ Βαρνάβας ἀναζητῆσαι Σαῦλον, καὶ εὑρὼν αὐτὸν ἤγαγεν αὐτὸν εἰς Ἀντιόχειαν. ἐγένετο δὲ αὐτοὺς ἐνιαυτὸν ὅλον συναχθῆναι ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ καὶ διδάξαι ὄχλον ἱκανόν, χρηματίσαι τε πρῶτον ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς. Ἐν ταύταις δὲ ταῖς ἡμέραις κατῆλθον ἀπὸ Ἱεροσολύμων προφῆται εἰς Ἀντιόχειαν· ἀναστὰς δὲ εἷς ἐξ αὐτῶν ὀνόματι Ἄγαβος ἐσήμανε διὰ τοῦ Πνεύματος λιμὸν μέγαν μέλλειν ἔσεσθαι ἐφ’ ὅλην τὴν οἰκουμένην· ὅστις καὶ ἐγένετο ἐπὶ Κλαυδίου Καίσαρος. τῶν δὲ μαθητῶν καθὼς ηὐπορεῖτό τις, ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς κατοικοῦσιν ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ἀδελφοῖς· ὃ καὶ ἐποίησαν ἀποστείλαντες πρὸς τοὺς πρεσβυτέρους διὰ χειρὸς Βαρνάβα καὶ Σαύλου.
1. Οἱ κρυμμένες εὐεργεσίες
Ἡ σημερινὴ ἀποστολικὴ περικοπὴ μᾶς μεταφέρει στὰ Ἱεροσόλυμα, στὴν πρώτη χριστιανικὴ Ἐκκλησία καὶ στὸν σφοδρὸ διωγμὸ ποὺ εἶχε ἐξαπολυθεῖ ἐναντίον της ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους. Ὁ διάκονος Στέφανος εἶχε λιθοβοληθεῖ καὶ πολλοὶ Ἀπόστολοι φυλακίσθηκαν καὶ ὑπέστησαν φοβερὰ μαρτύρια.
Ὁ διωγμὸς αὐτὸς ὅμως, ἐνῶ θὰ περίμενε κανεὶς νὰ κλονίσει τὴν πρώτη Ἐκκλησία, ἔφερε θαυμαστὴ ἄνθηση στὸ κήρυγμά της. Πολλοὶ Χριστιανοὶ γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὰ μαρτύρια, ἔφυγαν ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ διασκορπίσθηκαν σὲ διάφορες πόλεις, ὅπως στὴ Φοινίκη, στὴν Κύπρο καὶ στὴν Ἀντιόχεια. Ὅπου βρίσκονταν, διέδιδαν τὴ χριστιανικὴ πίστη στοὺς Ἰουδαίους ποὺ συναντοῦσαν καὶ τὸ κήρυγμά τους εἶχε ἐξαιρετικὰ ἀποτελέσματα. Πολλοὶ Ἰουδαῖοι πίστευαν στὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ βαπτίζονταν.
Θαυμαστὸ πράγματι γεγονός! Ἕνας μανιώδης διωγμὸς κατὰ τῶν Χριστιανῶν γίνεται ἀφορμὴ νὰ κηρυχθεῖ τὸ Εὐαγγέλιο καὶ ἐκτὸς τῶν συνόρων τῆς Ἰουδαίας καὶ ἀντὶ νὰ διασπάσει τὴν Ἐκκλησία, ἀντιθέτως τὴν εὐεργετεῖ καὶ ἐξαπλώνει τὸ κήρυγμά της!
Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει κάποτε καὶ στὸν καθένα μας. Διότι πίσω ἀπὸ γεγονότα ποὺ ὁδηγοῦν σὲ ἀδιέξοδα καὶ ἀποτυχίες κρύβεται τὸ πάνσοφο σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Τότε ὁ Κύριος εἶναι ἀκόμη πιὸ κοντά μας καὶ ἑτοιμάζει μεγάλες καὶ θαυμαστὲς εὐεργεσίες γιὰ τὸν καθένα μας.
2. Ἀφοσιωμένοι στὸν Κύριο
Τὰ εὐχάριστα αὐτὰ γεγονότα χαροποίησαν πολὺ τὴν Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων, ποὺ ἀπεφάσισε νὰ στείλει στὴν Ἀντιόχεια τὸν ἀπόστολο Βαρνάβα γιὰ νὰ ἐνισχύσει τοὺς ἐκεῖ Χριστιανούς. Πράγματι, ὁ Ἀπόστολος ἀφοῦ μετέβη στὴν Ἀντιόχεια καὶ διεπίστωσε ὅλα αὐτὰ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα ποὺ ἐνεργοῦσε ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, εὐχαριστήθηκε πολὺ καὶ προέτρεψε τοὺς πιστοὺς νὰ μένουν ἀφοσιωμένοι καὶ προσηλωμένοι στὸν Κύριο μὲ ὅλη τὴ δύναμη τῆς ψυχῆς τους. «Παρεκάλει πάντας τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσμένειν τῷ Κυρίῳ», ὅπως σημειώνει τὸ ἱερὸ κείμενο.
Εἶναι διδακτικότατη καὶ γιὰ μᾶς ἡ θεοφώτιστη προτροπὴ τοῦ Ἀποστόλου. Ὁ Κύριός μας δὲν εὐαρεστεῖται σὲ τυπολατρικὴ πνευματικὴ ζωή, συμβιβασμένη μὲ τὶς συνήθειες τοῦ κόσμου, ἀλλὰ μᾶς καλεῖ νὰ Τὸν ἀκολουθοῦμε μὲ ὅλη τὴ διάθεση καὶ τὴ φλόγα τῆς ψυχῆς μας· «τῇ προθέσει τῆς καρδίας». Ζητᾶ τὸ τέλειο δόσιμο τῆς καρδιᾶς μας ὁ Χριστός. «Δός μοι, υἱέ, σὴν καρδίαν, οἱ δὲ σοὶ ὀφθαλμοὶ ἐμὰς ὁδοὺς τηρείτωσαν» (Παρ. κγ΄ 26). Δῶσε μου, χάρισέ μου, παιδί μου, τὴν καρδιά σου, ὁλόκληρο τὸν ἑαυτό σου, ὥστε νὰ κατοικήσω μέσα σου.
Ἀλήθεια, ἡ δική μας καρδιὰ ποῦ στρέφεται; Τί ἐπιθυμεῖ; Τὴν προσφέρουμε ὁλοκληρωτικὰ στὸν Κύριο ἢ ἀρκούμαστε σὲ μία χλιαρὴ καὶ ἐπιφανειακὴ σχέση μαζί Του; Ἂν γνωρίζαμε τὸ πλήρωμα καὶ τὴ χαρὰ ποὺ θὰ νιώθαμε ἀπὸ τὴ σχέση μας μὲ τὸν Χριστό, δὲν θὰ προκρίναμε καμιὰ ἄλλη ἀγάπη καὶ ἐπιδίωξη ἀπὸ τὴ δική Του ἀγάπη. Δὲν θὰ μᾶς εἵλκυε ἡ ματαιότητα τοῦ κόσμου.
3. Ἡ ταυτότητά μας
Στὴ συνέχεια, τὸ ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα μᾶς ἀναφέρει μιὰ λεπτομέρεια ποὺ ἔχει μεγάλη σημασία: «Ἐγένετο χρηματίσαι πρῶτον ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς». Γιὰ πρώτη φορὰ δηλαδή, στὴν Ἀντιόχεια, ὀνομάστηκαν Χριστιανοὶ οἱ μαθητὲς τοῦ Κυρίου.
Στὴν ἀρχή, μάλιστα, οἱ εἰδωλολάτρες χρησιμοποιοῦσαν τὸν χαρακτηρισμὸν αὐτὸν εἰρωνικά, μὲ διάθεση νὰ χλευάσουν τοὺς πιστούς. Οἱ Χριστιανοὶ ὅμως θεωροῦσαν τιμὴ καὶ καύχημά τους νὰ ἔχουν αὐτὸ τὸ σπουδαῖο ὄνομα. Γι᾿ αὐτὸ καὶ πολλοὶ Μάρτυρες μέσα στὴν ἱστορία, στὶς ἐρωτήσεις τῶν ἀνακριτῶν ἔδιναν μία, σταθερὴ καὶ ξεκάθαρη ἀπάντηση: «Χριστιανός εἰμι!» Αὐτὸ εἶναι τὸ ὄνομά μου, τὸ ἐπάγγελμά μου, ἡ καταγωγή μου. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀληθινή μου ταυτότητα.
Ἂς ἀναρωτηθοῦμε τώρα κι ἐμεῖς: Μποροῦμε νὰ ἀποδώσουμε στὸν ἑαυτό μας τὸ τιμητικὸ αὐτὸ ὄνομα; Νὰ μὴ λεγόμαστε τυπικὰ Χριστιανοί, ἐπειδὴ οἱ περισσότεροι γεννηθήκαμε στὴν Ἑλλάδα καὶ μᾶς βάπτισαν ὅταν ἤμασταν βρέφη, ἀλλὰ νὰ τὸ ἀποδεικνύει ἡ ζωή μας; Μπορεῖ ἡ ἰδιότητα τοῦ Χριστιανοῦ, τὴν ὁποία ἔφεραν ὡς παράσημό τους οἱ Ἅγιοί μας, νὰ ἀποτελέσει καὶ γιὰ ἐμᾶς ταυτότητα, ἢ μήπως μᾶς παρασύρει τὸ ἀντίχριστο ρεῦμα ποὺ ἔχει πλημμυρίσει τὴν Ὀρθόδοξη πατρίδα μας σήμερα, θέλοντας νὰ ἀφανίσει τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων; Οἱ πράξεις καὶ οἱ ἐπιθυμίες μας θὰ δώσουν τὴν ἀπάντηση.