Ἀπόστολος: ἡμέρας, Δευτ. β΄ ἑβδ. ἐπιστολῶν (Ῥωμ. β΄ 28-γ΄ 18)
28 οὐ γὰρ ὁ ἐν τῷ φανερῷ Ἰουδαῖός ἐστιν, οὐδὲ ἡ ἐν τῷ φανερῷ ἐν σαρκὶ περιτομή, 29 ἀλλ᾿ ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ Ἰουδαῖος, καὶ περιτομὴ καρδίας ἐν πνεύματι, οὐ γράμματι, οὗ ὁ ἔπαινος οὐκ ἐξ ἀνθρώπων, ἀλλ᾿ ἐκ τοῦ Θεοῦ.
γ΄ Τί οὖν τὸ περισσὸν τοῦ Ἰουδαίου, ἢ τίς ἡ ὠφέλεια τῆς περιτομῆς; 2 πολὺ κατὰ πάντα τρόπον. πρῶτον μὲν γὰρ ὅτι ἐπιστεύθησαν τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ. 3 τί γὰρ εἰ ἠπίστησάν τινες; μὴ ἡ ἀπιστία αὐτῶν τὴν πίστιν τοῦ Θεοῦ καταργήσει; 4 μὴ γένοιτο· γινέσθω δὲ ὁ Θεὸς ἀληθής, πᾶς δὲ ἄνθρωπος ψεύστης, καθὼς γέγραπται· ὅπως ἂν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις σου καὶ νικήσῃς ἐν τῷ κρίνεσθαί σε. 5 εἰ δὲ ἡ ἀδικία ἡμῶν Θεοῦ δικαιοσύνην συνίστησι, τί ἐροῦμεν; μὴ ἄδικος ὁ Θεὸς ὁ ἐπιφέρων τὴν ὀργήν; κατὰ ἄνθρωπον λέγω. 6 μὴ γένοιτο· ἐπεὶ πῶς κρινεῖ ὁ Θεὸς τὸν κόσμον; 7 εἰ γὰρ ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ἐμῷ ψεύσματι ἐπερίσσευσεν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ, τί ἔτι κἀγὼ ὡς ἁμαρτωλὸς κρίνομαι; 8 καὶ μὴ καθὼς βλασφημούμεθα καὶ καθώς φασί τινες ἡμᾶς λέγειν ὅτι ποιήσωμεν τὰ κακὰ ἵνα ἔλθῃ τὰ ἀγαθά; ὧν τὸ κρῖμα ἔνδικόν ἐστι. 9 Τί οὖν; προεχόμεθα; οὐ πάντως· προῃτιασάμεθα γὰρ Ἰουδαίους τε καὶ Ἕλληνας πάντας ὑφ᾿ ἁμαρτίαν εἶναι, 10 καθὼς γέγραπται ὅτι οὐκ ἔστι δίκαιος οὐδὲ εἷς, 11 οὐκ ἔστιν ὁ συνιῶν, οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόν· 12 πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν· οὐκ ἔστι ποιῶν χρηστότητα, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός. 13 τάφος ἀνεῳγμένος ὁ λάρυγξ αὐτῶν, ταῖς γλώσσαις αὐτῶν ἐδολιοῦσαν, ἰὸς ἀσπίδων ὑπὸ τὰ χείλη αὐτῶν· 14 ὧν τὸ στόμα ἀρᾶς καὶ πικρίας γέμει· 15 ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι αἷμα, 16 σύντριμμα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν, 17 καὶ ὁδὸν εἰρήνης οὐκ ἔγνωσαν. 18 οὐκ ἔστι φόβος Θεοῦ ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ
28 Διότι πραγματικός Ἰουδαῖος δέν εἶναι ἐκεῖνος πού ἀπ’ ἔξω φαίνεται Ἰουδαῖος, οὔτε εἶναι πραγματική περιτομή ἡ περιτομή πού εἶναι φανερή μόνο στή σάρκα. 29 Ἀλλά πραγματικός Ἰουδαῖος εἶναι ὁ ἀφοσιωμένος στό Θεό μέ τό ἐσωτερικό του, πού εἶναι ἀπόκρυφο καί μόνο στό Θεό φανερό. Καί ἀληθινή περιτομή εἶναι ἡ περιτομή τῆς καρδιᾶς, πού γίνεται μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα καί ὄχι μέ τό γράμμα τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου, τό ὁποῖο δέν ἔχει τή δύναμη νά μεταβάλει τήν καρδιά. Καί ὁ ἔπαινος τοῦ γνήσιου αὐτοῦ Ἰουδαίου δέν προέρχεται ἀπό ἀνθρώπους, πού ὑπόκεινται σέ πλάνη, ἀλλά ἀπό τόν Θεό.
γ΄ 1 Αλλ’ ἐάν τά προσόντα πού ζητᾶ ὁ Θεός εἶναι ἐσωτερικά καί μπορεῖ νά τά ἔχει κι ἕνας ἐθνικός εὐσυνείδητος, τότε λοιπόν ποιό εἶναι τό πλεονέκτημα στό ὁποῖο ὑπερτερεῖ ὁ Ἰουδαῖος ἀπό τόν ἐθνικό, ἤ ποιά ὠφέλεια φέρνει ἡ περιτομή; 2 Τό πλεονέκτημα εἶναι μεγάλο ἀπό κάθε ἄποψη. Πρῶτο βέβαια καί κυριότερο εἶναι ὅτι οἱ Ἰουδαῖοι κρίθηκαν ἄξιοι νά τούς ἐμπιστευθεῖ ὁ Θεός τίς ὑποσχέσεις του. 3 Καί τό προνόμιο αὐτό νά κατέχουν αὐτοί τίς ἐπαγγελίες καί ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ δέν ἐκμηδενίσθηκε. Διότι τί σημασία ἔχει ἄν μερικοί ἀπό τούς Ἰουδαίους ἔδειξαν ἀπιστία; Μήπως ἡ ἀπιστία τους θά καταργήσει τήν ἀξιοπιστία καί τήν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ; 4 Ποτέ νά μή συμβεῖ νά πεῖ κανείς ὅτι εἶναι δυνατόν νά φανεῖ ὁ Θεός ἀναξιόπιστος καί καταπατητής τῶν ὑποσχέσεών του. Κι ἄς ἀποδεικνύεται ἀπό τά πράγματα ὁ Θεός ἀξιόπιστος στά λόγια του, ἐνῶ κάθε ἄνθρωπος ἀσυνεπής καί ψεύτης, σύμφωνα μ’ ἐκεῖνο πού ἔχει γραφεῖ στούς ψαλμούς: Γιά νά ἀποδειχθεῖς, Θεέ, δίκαιος στά λόγια σου καί τίς ὑποσχέσεις σου καί νά νικήσεις, ὅταν οἱ ἄνθρωποι σέ κρίνουν. 5 Ἐάν ὅμως σύμφωνα μέ τά λόγια αὐτά τοῦ Δαβίδ ἡ δική μας ἀπιστία καί ἀδικία ἀναδεικνύει ὁλοκάθαρα τήν ἀλήθεια καί τή δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ, τί θά ποῦμε; Μήπως εἶναι ἄδικος ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος ὀργίζεται ἐναντίον μας γιά τήν ἀδικία μας αὐτή; Μιλῶ ὅπως θά σκεπτόταν καί θά μιλοῦσε ἕνας ὁποιοσδήποτε ἄνθρωπος. 6 Ποτέ νά μή συμβεῖ νά ποῦμε ἄδικο τόν Θεό. Διότι ἐάν ὁ Θεός ἄδικα ὀργίζεται ἐναντίον τῆς ἀπιστίας καί ἀδικίας μας, τότε πῶς θά κρίνει καί θά δικάσει ὅλη τήν ἀνθρωπότητα; 7 Διότι τότε κάθε ἁμαρτωλός θά μποροῦσε νά πεῖ: Ἐάν ἡ ἀλήθεια καί ἀξιοπιστία τοῦ Θεοῦ ἀποδείχθηκε μεγάλη μέ τή δική μου ἁμαρτία καί ἀσυνέπεια, κι ἔτσι αὐξάνεται καί ἡ δόξα του, τότε γιατί πλέον ἐγώ δικάζομαι ὡς ἁμαρτωλός; 8 Καί μήπως (ὅπως μᾶς συκοφαντοῦν καί ὅπως ἰσχυρίζονται μερικοί ὅτι δῆθεν τό λέμε κιόλας) θά κάνουμε τά κακά γιά νά ἔλθουν τά ἀγαθά; Ἀλλά ἡ καταδίκη καί ἡ τιμωρία αὐτῶν τῶν συκοφαντῶν εἶναι δίκαιη. 9 Ποιό λοιπόν εἶναι τό συμπέρασμα; Ὑπερτεροῦμε ἀπό ἠθική ἄποψη ἐμεῖς οἱ Ἰουδαῖοι ἀπό τούς ἐθνικούς; Καθόλου. Διότι κατηγορήσαμε προηγουμένως καί τούς Ἰουδαίους καί τούς Ἕλληνες ὅτι ὅλοι εἶναι κάτω ἀπό τήν τυραννία τῆς ἁμαρτίας, 10 ὅπως ἔχει γραφεῖ στούς ψαλμούς ὅτι δέν ὑπάρχει δίκαιος οὔτε ἕνας· 11 δέν ὑπάρχει κανείς πού νά ἔχει διάνοια καθαρή ἀπό τό σκοτισμό τῆς ἁμαρτίας καί ἱκανή νά κατανοεῖ τήν ἠθική καί θρησκευτική ἀλήθεια· δέν ὑπάρχει κανείς πού νά ζητᾶ μέ πόθο νά γνωρίσει τόν Θεό. 12 Ὅλοι παρεκτράπηκαν ἀπό τό δρόμο τῆς ἀρετῆς καί ταυτόχρονα ἐξαχρειώθηκαν. Δέν ὑπάρχει κανείς πού νά κάνει τό καλό. Δέν ὑπάρχει οὔτε ἕνας. 13 Ὁ λάρυγγας τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν εἶναι τάφος ἀνοιχτός, ἕτοιμος νά καταπιεῖ σάν νεκρό τόν διπλανό τους· μέ τίς γλῶσσες τους μιλοῦσαν δόλια καί ἔκρυβαν μέ γλυκά λόγια κακούργους σκοπούς· κάτω ἀπό τά χείλη τους ὑπάρχει δηλητήριο τοῦ φιδιοῦ πού λέγεται ἀσπίς. 14 Τό στόμα τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν εἶναι γεμάτο ἀπό λόγια κατάρας ἐναντίον τοῦ Θεοῦ καί ἀπό πικρόχολο δηλητήριο ἐναντίον τῶν ἄλλων. 15 Ὅπως μάλιστα καί ὁ Ἡσαΐας λέει: Τά πόδια τους τρέχουν γρήγορα γιά νά δολοφονήσουν καί νά χύσουν αἷμα· 16 στούς δρόμους τους καί στίς πράξεις τους σπείρουν συντρίμμια καί δυστυχία γιά τόν διπλανό τους· 17 καί εἰρηνική ζωή τόσο γιά τόν ἑαυτό τους ὅσο καί γιά τούς ἄλλους δέν γνώρισαν. 18 Δέν ὑπάρχει φόβος Θεοῦ μπροστά στά μάτια τῆς ψυχῆς τους.
