Εὐαγγέλιον: Σαβ. πρὸ Χριστοῦ γεννήσεως, Σαβ. ιβ΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιγ΄ 19-29)
19 ὁμοία ἐστὶ (σημ.: ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν) κόκκῳ σινάπεως, ὃν λαβὼν ἄνθρωπος ἔβαλεν εἰς κῆπον ἑαυτοῦ· καὶ ηὔξησε καὶ ἐγένετο εἰς δένδρον μέγα, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατεσκήνωσεν ἐν τοῖς κλάδοις αὐτοῦ. 20 Πάλιν εἶπε· τίνι ὁμοιώσω τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ; 21 ὁμοία ἐστὶ ζύμῃ, ἣν λαβοῦσα γυνὴ ἔκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία, ἕως οὗ ἐζυμώθη ὅλον. 22 Καὶ διεπορεύετο κατὰ πόλεις καὶ κώμας διδάσκων καὶ πορείαν ποιούμενος εἰς Ἱερουσαλήμ. 23 εἶπε δέ τις αὐτῷ· Κύριε, εἰ ὀλίγοι οἱ σῳζόμενοι; ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτούς· 24 ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς πύλης· ὅτι πολλοί, λέγω ὑμῖν, ζητήσουσιν εἰσελθεῖν καὶ οὐκ ἰσχύσουσιν. 25 ἀφ᾿ οὗ ἂν ἐγερθῇ ὁ οἰκοδεσπότης καὶ ἀποκλείσῃ τὴν θύραν, καὶ ἄρξησθε ἔξω ἑστάναι καὶ κρούειν τὴν θύραν λέγοντες· Κύριε Κύριε, ἄνοιξον ἡμῖν· καὶ ἀποκριθεὶς ἐρεῖ ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς πόθεν ἐστέ· 26 τότε ἄρξεσθε λέγειν· ἐφάγομεν ἐνώπιόν σου καὶ ἐπίομεν, καὶ ἐν ταῖς πλατείαις ἡμῶν ἐδίδαξας· 27 καὶ ἐρεῖ· λέγω ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς πόθεν ἐστέ· ἀπόστητε ἀπ᾿ ἐμοῦ πάντες οἱ ἐργάται τῆς ἀδικίας. 28 ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων, ὅταν ὄψησθε Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ καὶ πάντας τοὺς προφήτας ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ, ὑμᾶς δὲ ἐκβαλλομένους ἔξω, 29 καὶ ἥξουσιν ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν καὶ ἀπὸ βορρᾶ καὶ νότου, καὶ ἀνακλιθήσονται ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ
19 Μοιάζει (ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν) μέ τό μικρό σπόρο τοῦ σιναπιοῦ, πού τόν πῆρε κάποιος ἄνθρωπος καί τόν φύτευσε στόν κῆπο του. Καί μεγάλωσε κι ἔγινε ὁλόκληρο δέντρο, καί τά πουλιά τοῦ οὐρανοῦ φώλιασαν στά κλαδιά του. Ἔτσι κι ὁ λόγος τοῦ Εὐαγγελίου τῆς βασιλείας, ἀλλά καί ἡ ἴδια ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐγκαθιδρύεται ἤδη πάνω στή γῆ μέ τήν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ἀφανής καί ἀσήμαντη στήν ἀρχή, ἀλλά θά δημιουργήσει βαθμιαῖα τεράστιες κατακτήσεις στόν κόσμο καί θά ἐξακολουθεῖ νά παρέχει προστασία καί ἀνάπαυση στίς ψυχές. 20 Καί πάλι εἶπε: Μέ τί νά παρομοιάσω τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ; 21 Μοιάζει μέ προζύμι πού τό πῆρε μιά γυναίκα καί τό ἔκρυψε μέσα σέ μεγάλη ποσότητα ἀπό ἀλεύρι. Κι ἔμεινε ἐκεῖ κρυμμένο τό προζύμι, μέχρις ὅτου ζυμώθηκε ὁλόκληρο τό ζυμάρι. Ἔτσι καί ἡ ἐπίγεια βασιλεία τῶν οὐρανῶν μέ τό κήρυγμα τῆς πίστεως· δέν θά ἐπιβληθεῖ μέ ἐξωτερικά μέσα δυνάμεως, βίας καί καταναγκασμοῦ, ἀλλά σάν προζύμι θά εἰσχωρήσει σιγά-σιγά καί θά ἀναζυμώσει ὅλη τή μάζα τῆς ἀνθρωπότητος. 22 Καθώς ὁ Ἰησοῦς πορευόταν πρός τήν Ἱερουσαλήμ, περνοῦσε συγχρόνως ἀπό πόλεις καί χωριά καί δίδασκε. 23 Τόν ρώτησε τότε κάποιος: Κύριε, εἶναι ἄραγε λίγοι αὐτοί πού θά σωθοῦν; Αὐτός ὅμως, ἀποφεύγοντας νά δώσει ἀπάντηση σ’ ἕνα ἐρώτημα πού θά ἱκανοποιοῦσε μιά ἁπλή περιέργεια καί στρέφοντας τό λόγο σέ κάτι ὠφέλιμο, τούς εἶπε: 24 Πρέπει νά καταβάλλετε προσπάθειες καί ἀγῶνες νά μπεῖτε ἀπό τή στενή πύλη, ἀπαρνούμενοι τίς κακές συνήθειές σας καί τήν ἁμαρτωλή ζωή σας. Καί πρέπει νά καταβάλλετε τόν ἀγώνα αὐτό, διότι σᾶς βεβαιώνω ὅτι πολλοί πού ἔχουν χαλαρή διάθεση θά ζητήσουν νά μποῦν, καί ἐπειδή δέν ἔχουν τήν ἀπόφαση νά ἀγωνιστοῦν, δέν θά μπορέσουν νά τό ἐπιτύχουν. 25 Ὅταν μάλιστα περάσει ἡ ὥρα καί σηκωθεῖ ὁ Χριστός, ὁ νοικοκύρης τῆς βασιλείας, καί κλείσει τή θύρα – κι αὐτό θά συμβεῖ τήν ὥρα τοῦ θανάτου γιά τόν καθένα ξεχωριστά καί στή δευτέρα παρουσία γιά ὅλους – κι ἀρχίσετε ἐσεῖς νά στέκεστε ἀπ’ ἔξω καί νά χτυπᾶτε τή θύρα λέγοντας· Κύριε, Κύριε, ἄνοιξέ μας· ἐκεῖνος τότε θά σᾶς ἀπαντήσει: Δέν σᾶς ξέρω ἀπό ποῦ εἶστε καί δέν σᾶς ἀναγνώρισα ποτέ ὡς φίλους καί δικούς μου. 26 Τότε θά ἀρχίσετε νά λέτε: Ἐμεῖς φάγαμε καί ἤπιαμε μπροστά σου, διότι λάβαμε μέρος στή θεία λατρεία, καί μᾶς δίδαξες στίς πλατεῖες μας, ὅπου ἤμασταν κι ἐμεῖς ἐκεῖ καί σέ ἀκούσαμε. 27 Καί θά πεῖ τότε ὁ οἰκοδεσπότης: Σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι δέν σᾶς ξέρω ἀπό ποῦ εἶστε καί ἀπό ποιόν κατάγεστε. Δέν φροντίσατε νά ἀναγεννηθεῖτε ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα, ὥστε νά συγγενεύετε μαζί μου. Φύγετε μακριά μου ὅλοι ἐσεῖς πού ἐργαστήκατε στή ζωή σας τήν ἀδικία· διότι ἀκόμη καί τά χαρίσματά μου τά χρησιμοποιήσατε ὄχι σύμφωνα μέ τό δικό μου θέλημα ἀλλά σύμφωνα μέ τό δικό σας. 28 Ἐκεῖ, μακριά ἀπό τόν Κύριο καί ἔξω ἀπό τή βασιλεία του, θά κλαῖτε ἀπαρηγόρητα καί μάταια, καί θά τρίζετε τά δόντια ἀπό τά ἀνυπόφορα βάσανα, ὅταν θά δεῖτε τόν Ἀβραάμ καί τόν Ἰσαάκ καί τόν Ἰακώβ καί ὅλους τούς προφῆτες μέσα στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ ἐσᾶς νά σᾶς πετᾶνε ἔξω, νά σᾶς διώχνουν καί νά σᾶς ἀποκλείουν ἀπ’ αὐτήν. 29 Θά ἔλθουν ἄνθρωποι ἀπ’ τήν ἀνατολή καί τή δύση, ἀπό τά βόρεια καί τά νότια μέρη τοῦ κόσμου, καί θά καθίσουν στό πανηγυρικό καί εὐφρόσυνο τραπέζι τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Ἐκεῖ θά ἀναπαύονται καί θά ἀπολαμβάνουν τά πνευματικά ἀγαθά αἰωνίως γιά τούς κόπους καί τούς ἀγῶνες στούς ὁποίους ὑποβλήθηκαν προκειμένου νά εἰσέλθουν σ’ αὐτή τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
