Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα (5/1)

Εὐαγγέλιον: τῆς θ΄ ὥρας τῶν Θεοφανείων (Λκ. γ΄ 1-18)

Εν ἔτει δὲ πεντεκαιδεκάτῳ τῆς ἡγεμονίας Τιβε­ρί­ου Καίσαρος, ἡγεμονεύ­οντος Ποντίου Πιλάτου­ τῆς Ἰουδαίας, καὶ τετραρχοῦν­τος τῆς Γαλιλαίας Ἡρῴδου, Φιλίππου δὲ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ τετραρχοῦντος τῆς Ἰ­­­τουραίας καὶ Τραχωνίτιδος χώρας, καὶ Λυσανίου τῆς Ἀ­­­βιληνῆς τετραρχοῦντος, 2 ἐπ᾿ ἀρχιερέως Ἄννα καὶ Καϊάφα, ἐγένετο ρῆμα Θε­οῦ ἐπὶ Ἰωάννην τὸν Ζαχαρίου υἱὸν ἐν τῇ ἐρήμῳ, 3 καὶ ἦλθεν εἰς πᾶσαν τὴν περίχωρον τοῦ Ἰορδάνου κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, 4 ὡς γέγραπται ἐν βίβλῳ λόγων Ἡσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁ­­­δὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖ­τε τὰς τρίβους αὐτοῦ· 5 πᾶσα φάραγξ πληρωθή­σεται καὶ πᾶν ὄρος καὶ βου­νὸς ταπεινωθήσεται, καὶ ἔ­­­­σται τὰ σκολιὰ εἰς εὐθεῖαν καὶ αἱ τραχεῖαι εἰς ὁδοὺς λείας, 6 καὶ ὄψεται πᾶσα σὰρξ τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ. 7 Ἔλεγεν οὖν τοῖς ἐκπο­ρευομένοις ὄχλοις βαπτισθῆναι ὑπ᾿ αὐτοῦ· γεννή­ματα ἐχιδνῶν, τίς ὑπέδει­ξεν ὑμῖν φυγεῖν ἀπὸ τῆς με­­­λλούσης ὀργῆς; 8 ποιήσατε οὖν καρποὺς ἀ­­­ξίους τῆς μετανοίας, καὶ μὴ ἄρξησθε λέγειν ἐν ἑαυτοῖς, πατέρα ἔχομεν τὸν Ἀβραάμ· λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι δύναται ὁ Θεὸς ἐκ τῶν λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα τῷ Ἀβραάμ. 9 ἤδη δὲ καὶ ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ρίζαν τῶν δένδρων κεῖ­­ται· πᾶν οὖν δένδρον μὴ ποι­οῦν καρπὸν καλὸν ἐκκό­πτε­ται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται. 10 Καὶ ἐπηρώτων αὐτὸν οἱ ὄχλοι λέγοντες· τί οὖν ποιήσομεν; 11 ἀποκριθεὶς δὲ λέγει αὐ­τοῖς· ὁ ἔχων δύο χιτῶνας με­­­­­ταδότω τῷ μὴ ἔχοντι, καὶ ὁ ἔχων βρώματα ὁμοίως ποι­­είτω. 12 ἦλθον δὲ καὶ τελῶναι βα­πτισθῆναι, καὶ εἶπον πρὸς αὐτόν· διδάσκαλε, τί ποιήσομεν; 13 ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτούς· μηδὲν πλέον παρὰ τὸ διατεταγμένον ὑμῖν πράσσετε. 14 ἐπηρώτων δὲ αὐτὸν καὶ στρατευόμενοι λέγοντες· καὶ ἡμεῖς τί ποιήσομεν; καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· μηδένα συκοφαντήσητε μηδὲ διασείσητε, καὶ ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν. 15 Προσδοκῶντος δὲ τοῦ λαοῦ καὶ διαλογιζομένων πάντων ἐν ταῖς καρδίαις αὐ­τῶν περὶ τοῦ Ἰωάννου, μή­ποτε αὐτὸς εἴη ὁ Χριστός, 16 ἀπεκρίνατο ὁ Ἰωάννης ἅπασι λέγων· ἐγὼ μὲν ὕδατι βαπτίζω ὑμᾶς· ἔρχεται δὲ ὁ ἰσχυρότερός μου, οὗ οὐκ εἰ­μὶ ἱκανὸς λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ· αὐ­τὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καὶ πυρί. 17 οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ, καὶ συνάξει τὸν σῖτον εἰς τὴν ἀποθήκην αὐτοῦ, τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ. 18 πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἕτε­ρα παρακαλῶν εὐηγγελίζετο τὸν λαόν.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

Τό δέκατο πέμπτο ἔτος τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Τιβερίου Καίσαρος, ὅταν ἡγεμόνας στήν Ἰουδαία ἦταν ὁ Πόντιος Πιλάτος καί τετράρχης στή Γαλιλαία ὁ Ἡρώδης Ἀντίπας, ἐνῶ τετράρχης τῆς Ἰτουραίας καί τῆς Τραχωνίτιδος χώρας ἦταν ὁ Φίλιππος ὁ ἀδελφός του, καί τετράρχης τῆς Ἀβιληνῆς ὁ Λυσανίας, 2 τίς ἡμέρες πού ἀρχιερεῖς ἦταν ὁ Ἄννας καί ὁ Καϊάφας, ἦλθε διαταγή ἀπό τόν Θεό στό γιό τοῦ Ζαχαρία, τόν Ἰωάννη, στήν ἔρημο ὅπου ἔμενε. 3 Ἔτσι, μετά ἀπό τή θεία αὐτή κλήση, πῆγε ὁ Ἰωάννης σ’ ὅλα τά περίχωρα τοῦ Ἰορδάνη, καί μέ τό κήρυγμά του προέτρεπε τούς ἀνθρώπους νά μετανοήσουν καί νά δεχθοῦν βάπτισμα μετανοίας, γιά νά λάβουν ἀρ­­γό­τερα τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν τους, τήν ὁποία θά τούς ἐξασφάλιζε ὁ Μεσσίας πού θά ἐρχόταν μετά ἀπό λί­γο. 4 Καί βγῆκε ὁ Ἰωάννης νά κάνει ἕνα τέτοιο κήρυγμα σύμφωνα μέ ὅσα ἔχουν γραφεῖ στό βιβλίο πού περιέχει τούς θεόπνευστους λόγους τοῦ προφήτη Ἡσαΐα, ὁ ὁποῖος εἶπε: Μιά φωνή ἀνθρώπου κραυγάζει στήν ἔρημο καί λέει: Ἑτοιμάστε τό δρόμο μέσα ἀπό τόν ὁποῖο θά ἔλθει σέ σᾶς ὁ Κύριος· κάνετε ἴσιες καί ὁμαλές τίς διαβάσεις ἀπ’ τίς ὁποῖες θά περάσει, καθαρίζοντας μέ τή μετάνοια τήν ψυχή σας γιά νά δεχθεῖ τόν Κύριο. 5 Κάθε φαράγγι καί λαγκάδι θά γεμίσει καί οἱ χαράδρες του θά σκεπασθοῦν, καί κάθε μεγάλο βουνό καί κάθε μικρός λόφος θά χαμηλώσει, ὥστε τό ἔδαφος νά γίνει παντοῦ ὁμαλό. Κι ἔτσι τά στραβά καί ἀνώμαλα θά ἰσιώσουν καί θά εὐθυγραμμισθοῦν, καί οἱ πετρώδεις δρόμοι θά γίνουν ὁμαλοί καί λεῖοι. Δηλαδή πρέπει νά ἐξαλειφθεῖ μέ­σα στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων κά­θε ἀνευλάβεια καί ἀνειλικρίνεια καί κακία πού γεν­νᾶ πνευματικό χάσμα· καί κάθε ἐγω­ισμός καί ἀλαζονεία πού σάν βουνό ὑψώνεται στίς καρ­διές τῶν ἀνθρώπων, καθώς καί κάθε ἀνωμαλία καί τραχύ­τη­τα καί δυστροπία πού προέρχεται ἀπό τά πάθη τῆς ἁμαρ­τίας. Κι ἔτσι νά γίνουν οἱ ψυχές σάν δρό­μοι ὁμα-λοί καί σάν πλατεῖες ἰσοπεδωμένες, γιά νά γί­νει μέσα σ’ αὐτές ἡ ὑποδοχή τοῦ μεγάλου βασιλιᾶ, πού ἔρ­χεται. 6 Καί τότε, ὅταν συντελεσθεῖ ἡ πνευματική αὐτή προ­ετοιμασία, κάθε καλοδιάθετος ἄνθρωπος, ἄν καί κου­­βαλᾶ ἐπάνω του τήν ἀδύνατη σάρκα, θά δεῖ καί θά ἀπο­­­λαύσει τήν ὁδό τῆς σωτηρίας πού ἔδειξε ὁ Θεός μέ τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ. 7 Ἔλεγε λοιπόν ὁ Ἰωάννης στά πλήθη τοῦ λαοῦ πού ἔβγαιναν γιά νά βαπτισθοῦν ἀπ’ αὐτόν: Ἀπόγονοι τῶν φαρμακερῶν ὀχιῶν, πού ἔχετε τήν κακία κληρονομική διότι καί οἱ πρόγονοί σας ἦταν γεμάτοι ἀπό τό δηλητήριο τῆς πονηρίας καί τῆς μοχθηρίας· ποιός σᾶς συμ­βού­λευσε καί σᾶς ἔδειξε τό δρόμο νά φύγετε καί νά σω­­θεῖτε ἀπό τήν ὀργή πού πρόκειται σέ λίγο νά ξεσπάσει; 8 Μόνο τό βάπτισμα δέν σᾶς ὠφελεῖ. Ἄν θέλετε νά σω­θεῖτε ἀπό τήν ὀργή, κάνετε καλά ἔργα, τά ὁποῖα εἶ­ναι ἄξιοι καρποί τῆς ἀληθινῆς μετάνοιας, καί δεῖξτε μέ ἐνά­ρετες πράξεις τήν εἰλικρινή μετάνοιά σας. Καί μήν ἀρ­χί­σετε νά λέτε μέσα σας, πατέρα ἔχουμε τόν Ἀβραάμ· δι­ό­τι σᾶς λέω ὅτι ὁ Θεός ἔχει τή δύναμη καί ἀπό τό πλέ­ον ἀκα­τάλληλο ὑλικό, ἀκόμη κι ἀπ’ αὐτές ἐδῶ τίς πέ­τρες, νά ἀναστήσει ἀπογόνους στόν Ἀβραάμ. 9 Τώρα μάλιστα καί τό τσεκούρι τῆς θείας Κρίσεως καί ὀργῆς βρίσκεται κοντά στή ρίζα τῶν δέντρων, ἕτοιμο νά κόψει σύρριζα κάθε ἄκαρπο δέντρο. Κάθε δέντρο πού δέν κάνει καλό καρπό κόβεται ἀπ’ τό βάθος του καί ρίχνεται στή φωτιά. Αὐτό θά πάθει καί κάθε ἄνθρωπος πού δέν ἔχει καρπό ἀρετῆς. 10 Καί τά πλήθη τόν ρωτοῦσαν: Τί λοιπόν πρέπει νά κάνουμε γιά νά σωθοῦμε ἀπό τήν ὀργή; 11 Κι ἐκεῖνος τούς ἀπαντοῦσε: Ἐκεῖνος πού ἔχει δυό χιτῶνες ἄς τούς μοιραστεῖ μ’ ἐκεῖνον πού δέν ἔχει. Κι ἐκεῖνος πού ἔχει τρόφιμα ἄς κάνει τό ἴδιο κι ἄς τά μοι­ρα­στεῖ μ’ ἐκεῖνον πού πεινᾶ. 12 Ἦλθαν ἀκόμη ἀνάμεσα στούς ἄλλους καί κάποιοι τελῶνες νά βαπτισθοῦν καί τοῦ εἶπαν: Διδάσκαλε, τί νά κάνουμε; 13 Κι ἐκεῖνος τούς εἶπε: Μήν εἰσπράττετε τίποτε παραπάνω ἀπό ἐκεῖνο πού σᾶς ἐπιτρέπει ὁ νόμος νά εἰσ­πράττετε. 14 Τόν ρωτοῦσαν μάλιστα καί κάποιοι στρατιωτικοί καί τοῦ ἔλεγαν: Κι ἐμεῖς τί νά κάνουμε; Καί τούς ἔλεγε: Μήν κατηγορήσετε μέ ψεύτικες κατηγορίες κανέναν, καί μήν τόν ἐκβιάσετε μέ τό φόβο καί τήν ἀπειλή γιά νά τοῦ ἀποσπάσετε χρήματα. Καί νά ἀρκεῖσθε στό μισθό πού παίρνετε. 15 Κι ἐνῶ ὁ λαός περίμενε τόν Μεσσία καί ὅλοι σκέφτονταν μέσα τους καί προβληματίζονταν γιά τόν Ἰωάννη μήπως αὐτός εἶναι ὁ Χριστός, 16 ὁ Ἰωάννης ἀποκρινόταν σ’ ὅλους καί ἔλεγε: Ἐγώ σᾶς βαπτίζω μέ ἁπλό καί φυσικό νερό· ἔρχεται ὅμως ἐκεῖνος πού λόγῳ τοῦ ἀξιώματός του καί τῆς θείας του φύσεως εἶναι πιό δυνατός ἀπό μένα. Μπροστά του ἐγώ δέν εἶμαι ἄξιος νά λύσω οὔτε τό λουρί τῶν ὑ­­­­πο­­­δη­μάτων του. Αὐτός θά σᾶς βαπτίσει μέ Πνεῦμα Ἅγιον καί μέ τήν καθαρτική φωτιά τῆς θείας χάριτος. 17 Κρατᾶ στό χέρι του φτυάρι καί ἀποχωρίζει τό σιτάρι ἀπό τό ἄχυρο. Ἡ δίκαιη κρίση του δηλαδή εἶναι ἕτοιμη νά λειτουργήσει. Καί θά ξεκαθαρίσει τελείως τό ἁλώνι του, δηλαδή τόν κόσμο ὁλόκληρο. Καί θά μαζέψει τό σιτάρι του στήν ἀποθήκη, δηλαδή τούς ἐνάρετους στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν, καί τό ἄχυρο, δηλαδή τούς ἀμε­­τανόητους, θά τούς κατακάψει μέ φωτιά πού δέν σβήνει ποτέ. 18 Καί μέ πολλούς ἄλλους λόγους προέτρεπε καί πα­­ρη­γοροῦσε τό λαό πού βρισκόταν σέ πνευματική ἀθλι­ό­τη­τα, καί κήρυττε τή χαρμόσυνη εἴδηση ὅτι ἔρχεται σέ λίγο ὁ Σωτήρ.