Ἀπόστολος: ἡμέρας, Τρ. λβ΄ ἑβδ. ἐπιστολῶν (Ἰακ. γ΄ 1-10)
Μὴ πολλοὶ διδάσκαλοι γίνεσθε, ἀδελφοί μου, εἰδότες ὅτι μεῖζον κρῖμα ληψόμεθα· 2 πολλὰ γὰρ πταίομεν ἅπαντες. εἴ τις ἐν λόγῳ οὐ πταίει, οὗτος τέλειος ἀνήρ, δυνατὸς χαλιναγωγῆσαι καὶ ὅλον τὸ σῶμα. 3 ἴδε τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς τὰ στόματα βάλλομεν πρὸς τὸ πείθεσθαι αὐτοὺς ἡμῖν, καὶ ὅλον τὸ σῶμα αὐτῶν μετάγομεν. 4 ἰδοὺ καὶ τὰ πλοῖα, τηλικαῦτα ὄντα καὶ ὑπὸ σκληρῶν ἀνέμων ἐλαυνόμενα, μετάγεται ὑπὸ ἐλαχίστου πηδαλίου ὅπου ἂν ἡ ὁρμὴ τοῦ εὐθύνοντος βούληται. 5 οὕτω καὶ ἡ γλῶσσα μικρὸν μέλος ἐστὶ καὶ μεγαλαυχεῖ. ἰδοὺ ὀλίγον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει! 6 καὶ ἡ γλῶσσα πῦρ, ὁ κόσμος τῆς ἀδικίας. οὕτως ἡ γλῶσσα καθίσταται ἐν τοῖς μέλεσιν ἡμῶν ἡ σπιλοῦσα ὅλον τὸ σῶμα καὶ φλογίζουσα τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως καὶ φλογιζομένη ὑπὸ τῆς γεέννης. 7 πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων δαμάζεται καὶ δεδάμασται τῇ φύσει τῇ ἀνθρωπίνῃ, 8 τὴν δὲ γλῶσσαν οὐδεὶς δύναται ἀνθρώπων δαμάσαι· ἀκατάσχετον κακόν, μεστὴ ἰοῦ θανατηφόρου. 9 ἐν αὐτῇ εὐλογοῦμεν τὸν Θεὸν καὶ πατέρα, καὶ ἐν αὐτῇ καταρώμεθα τοὺς ἀνθρώπους τοὺς καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ γεγονότας· 10 ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος ἐξέρχεται εὐλογία καὶ κατάρα. οὐ χρή, ἀδελφοί μου, ταῦτα οὕτω γίνεσθαι.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ
Ἀδελφοί μου, μήν παίρνετε πολλοί τή θέση τοῦ δασκάλου, διότι γνωρίζετε ὅτι ἐμεῖς πού διδάσκουμε θά κριθοῦμε πιό αὐστηρά καί συνεπῶς θά ἔχουμε μεγαλύτερη τιμωρία. 2 Θά τιμωρηθοῦμε πιό αὐστηρά, διότι ὅλοι κάνουμε σφάλματα σέ πολλές περιπτώσεις· κι ἀπ’ ὅλες τίς παρεκτροπές οἱ εὐκολότερες καί συχνότερες εἶναι ὅσες γίνονται μέ τή γλώσσα. Σ’ αὐτές κινδυνεύει νά πέσει καί ὅποιος παίρνει μόνος του τή θέση τοῦ δασκάλου. Πράγματι. Ἄν κάποιος δέν κάνει σφάλματα μέ τά λόγια του, αὐτός εἶναι τέλειος ἄνθρωπος καί ἔχει τή δύναμη νά χαλιναγωγήσει καί νά συγκρατήσει καί ὁλόκληρο τόν ἑαυτό του. Γι’ αὐτό πρέπει καί ὁ δάσκαλος νά εἶναι τέλειος, γιά νά μήν ἁμαρτάνει μέ τή γλώσσα του καί γιά νά ἀποφύγει τήν αὐστηρότερη κρίση μέ τήν ὁποία θά κριθοῦν ὅσοι διδάσκουν. 3 Καί γιά νά πεισθεῖτε ὅτι ὅποιος δέν κάνει σφάλματα στά λόγια του εἶναι τέλειος, σᾶς φέρνω δύο παραδείγματα: Κοιτάξτε. Βάζουμε στά στόματα τῶν ἀλόγων τά χαλινάρια, γιά νά τά κάνουμε νά πειθαρχοῦν σέ μᾶς· κι ἔτσι μέ τό χαλινάρι κατευθύνουμε ὅλο τό σῶμα τους. 4 Δεῖτε κι αὐτά τά ἄψυχα πλοῖα· ἄν καί εἶναι τόσο μεγάλα καί σπρώχνονται ἀπό σκληρούς καί ὁρμητικούς ἀνέμους, διευθύνονται μέ ἕνα πολύ μικρό τιμόνι, τό πηδάλιο. Κι αὐτός πού τά διευθύνει μπορεῖ μέ τό πηδάλιο νά τά κατευθύνει ὅπου θέλει. 5 Ἔτσι καί ἡ γλώσσα εἶναι ἕνα μικρό μέλος, καυχιέται ὅμως μέ ἀλαζονεία γιά τά μεγάλα κακά πού δημιουργεῖ. Νά, λίγη φωτιά πῶς φουντώνει καί καταστρέφει ἐκτεταμένα καί πυκνά δάση! 6 Καί ἡ γλώσσα εἶναι φωτιά, ἕνας ὁλόκληρος κόσμος κι ἕνα μεγάλο πλῆθος ἀδικίας. Ὅπως μιά μικρή φωτιά ἀνάβει μεγάλη πυρκαγιά, ἔτσι καί ἡ γλώσσα εἶναι τό μικρό μέλος σέ σχέση μέ τά ἄλλα μέλη μας πού μολύνει ὅμως ὅλο τό σῶμα καί ἀνάβει πυρκαγιά στόν κύκλο τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Κι ἔπειτα καίγεται κι αὐτή ἀπό τό πῦρ τῆς κολάσεως, μέ τό ὁποῖο θά τιμωρηθοῦν οἱ παρεκτροπές καί οἱ ἀδικίες της. 7 Φοβερό πραγματικά καί ἀσυγκράτητο κακό ἡ γλώσσα! Κι αὐτό ἀποδεικνύεται ἀπό τό ὅτι κάθε φυσική ἀγριότητα, καί τῶν θηρίων καί τῶν πτηνῶν καί τῶν ἑρπετῶν καί τῶν θαλάσσιων ὄντων, δαμάζεται ἀπό τή φυσική ἱκανότητα καί ἐπινοητικότητα τοῦ ἀνθρώπου· 8 τή γλώσσα ὅμως κανείς ἀπό τούς ἀνθρώπους δέν μπορεῖ νά τή δαμάσει. Εἶναι ἀσυγκράτητο κακό, γεμάτη θανατηφόρο δηλητήριο. 9 Κι ἐνῶ σέ ὁρισμένες περιπτώσεις τή χρησιμοποιοῦμε γιά τό καλό, αὐτό δέν τή συγκρατεῖ καί δέν τήν ἀσφαλίζει ἀπό τό κακό. Πράγματι· μ’ αὐτήν δοξολογοῦμε τόν Θεό καί Πατέρα, ἀλλά καί μ’ αὐτήν καταριόμαστε τούς ἀνθρώπους πού ἔχουν πλασθεῖ καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ. 10 Ἀπό τό ἴδιο στόμα βγαίνει δοξολογία καί κατάρα. Ἀλλά, ἀδελφοί μου, δέν πρέπει νά γίνονται αὐτά ἔτσι, καί νά ἀνακατεύονται οἱ εὐλογίες μέ τίς κατάρες.
