Ἀπόστολος: ἡμέρας, Τετ. λβ΄ ἑβδ. ἐπιστολῶν (Ἰακ. γ΄ 11-δ΄ 6)
11 μήτι ἡ πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν; 12 μὴ δύναται, ἀδελφοί μου, συκῆ ἐλαίας ποιῆσαι ἢ ἄμπελος σῦκα; οὕτως οὐδεμία πηγὴ ἁλυκὸν καὶ γλυκὺ ποιῆσαι ὕδωρ. 13 Τίς σοφὸς καὶ ἐπιστήμων ἐν ὑμῖν; δειξάτω ἐκ τῆς καλῆς ἀναστροφῆς τὰ ἔργα αὐτοῦ ἐν πραΰτητι σοφίας. 14 εἰ δὲ ζῆλον πικρὸν ἔχετε καὶ ἐριθείαν ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν, μὴ κατακαυχᾶσθε καὶ ψεύδεσθε κατὰ τῆς ἀληθείας. 15 οὐκ ἔστιν αὕτη ἡ σοφία ἄνωθεν κατερχομένη, ἀλλ’ ἐπίγειος, ψυχική, δαιμονιώδης. 16 ὅπου γὰρ ζῆλος καὶ ἐριθεία, ἐκεῖ ἀκαταστασία καὶ πᾶν φαῦλον πρᾶγμα. 17 ἡ δὲ ἄνωθεν σοφία πρῶτον μὲν ἁγνή ἐστιν, ἔπειτα εἰρηνική, ἐπιεικής, εὐπειθής, μεστὴ ἐλέους καὶ καρπῶν ἀγαθῶν, ἀδιάκριτος καὶ ἀνυπόκριτος. 18 καρπὸς δὲ τῆς δικαιοσύνης ἐν εἰρήνῃ σπείρεται τοῖς ποιοῦσιν εἰρήνην.
δ΄ 1 Πόθεν πόλεμοι καὶ μάχαι ἐν ὑμῖν; οὐκ ἐντεῦθεν, ἐκ τῶν ἡδονῶν ὑμῶν τῶν στρατευομένων ἐν τοῖς μέλεσιν ὑμῶν; 2 ἐπιθυμεῖτε, καὶ οὐκ ἔχετε· φονεύετε καὶ ζηλοῦτε, καὶ οὐ δύνασθε ἐπιτυχεῖν· μάχεσθε καὶ πολεμεῖτε, καὶ οὐκ ἔχετε, διὰ τὸ μὴ αἰτεῖσθαι ὑμᾶς· 3 αἰτεῖτε καὶ οὐ λαμβάνετε, διότι κακῶς αἰτεῖσθε, ἵνα ἐν ταῖς ἡδοναῖς ὑμῶν δαπανήσητε. 4 μοιχοὶ καὶ μοιχαλίδες! οὐκ οἴδατε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κόσμου ἔχθρα τοῦ Θεοῦ ἐστιν; ὃς ἂν οὖν βουληθῇ φίλος εἶναι τοῦ κόσμου, ἐχθρὸς τοῦ Θεοῦ καθίσταται. 5 ἢ δοκεῖτε ὅτι κενῶς ἡ γραφὴ λέγει, πρὸς φθόνον ἐπιποθεῖ τὸ πνεῦμα ὃ κατῴκησεν ἐν ἡμῖν; 6 μείζονα δὲ δίδωσι χάριν· διὸ λέγει· ὁ Θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσι χάριν.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ
11 Μήπως ἡ πηγή ἀπό τό ἴδιο στόμιο ἀναβλύζει νερό πόσιμο καί δροσιστικό, καί νερό ἁλμυρό καί πικρό; 12 Μήπως εἶναι δυνατόν, ἀδελφοί μου, ἡ συκιά νά κάνει ἐλιές ἤ τό ἀμπέλι σύκα; Ἔτσι καί καμία πηγή δέν εἶναι δυνατόν νά βγάζει συγχρόνως ἁλμυρό καί γλυκό δροσιστικό νερό. Συνεπῶς κι ἀπό τό ἴδιο στόμα δέν πρέπει νά βγαίνει εὐλογία καί κατάρα. 13 Βιάζεστε νά πάρετε τή θέση τοῦ δασκάλου, γιά νά ἐμφανίζεστε ὡς σοφοί. Ἀλλά ποιός ἀπό σᾶς εἶναι ἀληθινά καί κατά Θεόν σοφός καί φωτισμένος; Ἄς δείξει ὄχι μέ λόγια ἀλλά μέ τήν καλή του διαγωγή τά ἔργα του· κι ἄς τά δείξει αὐτά μέ πραότητα, πού φανερώνει ἀληθινή σοφία. 14 Ἐάν ὅμως ἔχετε φανατισμό γεμάτο πικρία καί ἐριστικές τάσεις φατριασμοῦ στήν καρδιά σας, μήν καυχιέστε ὅτι εἶστε πιό σοφοί ἀπό τούς ἄλλους καί μήν ψεύδεσθε σέ βάρος τῆς χριστιανικῆς ἀλήθειας. Διότι θέλετε νά παρουσιάζεστε δάσκαλοι τῆς ἀλήθειας, ἀλλά μέ τή διαγωγή σας διαψεύδετε ὅσα λέτε μέ τή διδασκαλία σας. 15 Αὐτή ἡ σοφία δέν εἶναι θεία σοφία, πού κατεβαίνει ἀπό τόν οὐρανό, ἀλλά εἶναι σοφία ἐπίγεια, σαρκική, ξένη ἀπό τό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί ἐμπνέεται ἀπό τά δαιμόνια. 16 Διότι ὅπου ὑπάρχει ζῆλος φανατικός καί ἐριστική διάθεση διχασμοῦ, ἐκεῖ ὑπάρχει σύγχυση, ἀναστάτωση, ἀκαταστασία καί κάθε λογῆς κακό. 17 Ἐνῶ ἡ σοφία πού προέρχεται ἀπό τόν Θεό τοῦ οὐρανοῦ, πρῶτα ἀπ’ ὅλα εἶναι καθαρή ἀπό κάθε μολυσμένο ἐλατήριο· ἔπειτα εἶναι εἰρηνική, ἐπιεικής καί συγκαταβατική στήν ἄγνοια καί τήν ἀτέλεια τῶν ἄλλων, πρόθυμη νά ὑπακούει καί ἐλεύθερη ἀπό πείσματα, γεμάτη εὐσπλαχνία καί καλά ἔργα, ἐλεύθερη ἀπό τούς δισταγμούς τῆς ἀμφιβολίας καί ξένη ἀπό τήν ὑποκρισία. 18 Ὁ πνευματικός λοιπόν καρπός τῆς δικαιοσύνης καί τῆς ἁγιότητος σπείρεται εἰρηνικά καί χωρίς φιλονικίες ἀπό ἐκείνους πού ἔχουν καί μεταδίδουν τήν εἰρήνη. Αὐτοί εἶναι πραγματικά σοφοί καί εἰρηνοποιοί διδάσκαλοι.
δ΄ 1 Ἀφοῦ σᾶς μίλησα γιά ἀκαταστασία, σύγχυση καί ταραχή, σᾶς θέτω τώρα καί τό ἑξῆς ἐρώτημα: Ἀπό ποῦ προέρχονται μεταξύ σας οἱ ἔριδες καί οἱ συγκρούσεις; Δέν προέρχονται ἀπ’ αὐτή τήν αἰτία, ἀπό τήν προσπάθεια δηλαδή πού κάνετε νά ἱκανοποιήσετε τίς ἁμαρτωλές σας ἐπιθυμίες, πού ξεσηκώνουν ἐκστρατεία καί πόλεμο ἔχοντας πλέον ὡς φρούριο καί ὁρμητήριό τους τά μέλη σας; 2 Ἐπιθυμεῖτε κάτι. Καί δέν ἔχετε ἐκεῖνο πού ἱκανοποιεῖ τήν ἐπιθυμία σας. Καί στήν προσπάθειά σας νά τό ἀποκτήσετε, κινδυνεύετε νά φθάσετε μέχρι καί τό φόνο. Ἐπιθυμεῖτε μέ σφοδρότητα, καί δέν μπορεῖτε νά πετύχετε ἐκεῖνο πού ἐπιθυμεῖτε. Γι’ αὐτό ἔρχεστε σέ συγκρούσεις καί ἔριδες. Καί δέν τό ἔχετε, ἐπειδή δέν τό ζητᾶτε ἀπό τόν Θεό μέ τήν προσευχή. Ἔχετε θέσει ὡς σκοπό σας τήν ἡδονή καί ξεκόψατε τόν ἑαυτό σας ἀπό τόν Θεό. 3 Ὑπάρχουν ἀνάμεσά σας καί ἄλλοι πού ζητοῦν ἀπό τόν Θεό αὐτό πού ἐπιθυμοῦν. Σ’ αὐτούς τώρα ἀπευθύνομαι. Ζητᾶτε κάτι ἀπό τόν Θεό μέ τήν προσευχή καί δέν τό παίρνετε, διότι τό ζητᾶτε μέ κακό σκοπό, γιά νά τό ξοδέψετε στήν ἀπόλαυση τῶν ἡδονῶν σας. 4 Προδότες καί προδότριες! Προδίδετε τήν ἀγάπη καί τήν πίστη πού θά ἔπρεπε νά ἔχετε στόν οὐράνιο Νυμφίο μας. Δέν γνωρίζετε ὅτι ἡ προσκόλληση στίς ἡδονές καί στά ὑλικά ἀγαθά τοῦ κόσμου εἶναι ἔχθρα πρός τόν Θεό; Ὅποιος θελήσει νά εἶναι φίλος τοῦ κόσμου καί τῶν διασκεδάσεων καί ἡδονῶν του γίνεται ἐχθρός τοῦ Θεοῦ. 5 Ἤ νομίζετε ὅτι μάταια καί χωρίς σημασία λέει ἡ Ἁγία Γραφή ὅτι τό Ἅγιον Πνεῦμα πού κατοίκησε μέσα μας, μᾶς ἀγαπᾶ ζηλότυπα καί μέχρι φθόνο μᾶς ποθεῖ; Ὅταν λοιπόν προδίδουμε τήν ἀγάπη του καί μένουμε προσκολλημένοι στίς ἡδονές τοῦ κόσμου, δέν θά μᾶς ἀποδοκιμάσει καί δέν θά μᾶς ἀποστραφεῖ; 6 Ἐάν ὅμως διακόψουμε τή φιλία μας μέ τόν κόσμο, ὅσο περισσότερο μᾶς ἀγαπᾶ καί μᾶς ποθεῖ ὁ Θεός, τόσο μεγαλύτερη χάρη θά μᾶς δίνει. Γι’ αὐτό λέει ἡ Ἁγία Γραφή: Ὁ Θεός ἀντιστρατεύεται τούς ὑπερήφανους, οἱ ὁποῖοι μέ τίς ἡδονές τους περιφρονοῦν τό θέλημά του καί προτιμοῦν τόν κόσμο παρά τόν Θεό. Στούς ταπεινούς ὅμως δίνει τή χάρη του. Αὐτοί ἀπαρνοῦνται τίς ἡδονές καί τόν κόσμο γιά χάρη τοῦ Θεοῦ.
