ΘΕΜΑ: Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀδικίας
ΕΒΔΟΜΑΔΑ: 8-14 Μαρτίου 2021
ΑΡΘΡΟ: «Ὁ Θεός τοῦ εἶπε νά μέ καταριέται», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2236/1.2.21/σελ. 54-55.
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Β΄ Βασ. ις΄ 5-14
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ: 1. «Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΜΕΤΑ ΣΥΝΤΟΜΟΥ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ», τόμος 5ος (Α΄-Β΄ Βασιλειῶν), σελ. 280-285, ἐκδ. «Ο ΣΩΤΗΡ», Ἀθῆναι 20065. 2. † Ἀθανασίου Φραγκοπούλου, «Δαβίδ, περιπέτειες καί δόξα», σελ. 71-78, ἐκδ. «Ο ΣΩΤΗΡ», Ἀθήνα 19953. 3. Ἀβραάμ Μ. Κοκάλη, «Στήριξέ με ὅταν λυγίζω!», σελ. 83-85, ἔκδ, «Ο ΣΩΤΗΡ», Ἀθήνα 2020.
Μεταφορτώσεις
|
Αγιογραφικό
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Θέμα για τα μέλη
|
Ηχητικό
|
Βίντεο
|
Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀδικίας
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Ἕνα πολύ διδακτικό συμβάν ἀπό τήν ἱερά ἱστορία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης θά μελετήσουμε σήμερα, αὐτό μέ τόν Σεμεΐ πού ἔβριζε καί καταριόταν καί πετροβολοῦσε τόν προφήτη καί βασιλιά Δαβίδ. Εἶναι γραμμένο στό βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης Β΄ Βασιλειῶν, στό ις΄ κεφάλαιο, στούς στίχους 5-14. Θά τό διαβάσουμε πρῶτα ὡς ἁγιογραφικό Ἀνάγνωσμα, ἔπειτα ὡς ἐλεύθερη ἀπόδοση ἀπό τό ἄρθρο «Ὁ Θεός τοῦ εἶπε νά μέ καταριέται», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2236/1.2.21/σελ. 54-55, καί κατόπιν θά βγάλουμε τά πρακτικά διδάγματα.
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Θά διαβάσουμε τό κείμενο καί τήν ἑρμηνεία τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος: Β΄ Βασ. ις΄ 5-14.
Α΄ Μέρος: Ἐλεύθερη ἀπόδοση – σχόλια
1. Ἀμέσως κατόπιν θά διαβάσουμε τό πρῶτο Μέρος τοῦ ἄρθρου «Ὁ Θεός τοῦ εἶπε νά μέ καταριέται», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2236/1.2.21/σελ. 54-55, ἕως ἐκεῖ πού λέει: «μήπως δεῖ ὁ Κύριος μέ εὐμένεια τήν ταπείνωσή μου καί μοῦ ἀνταποδώσει ἀγαθά ἀντί τῆς ὕβρεως πού ὑπέμεινα σήμερα», σελ. 55, α΄ στήλη, καί θά ποῦμε στά Μέλη: Μετά τό διπλό ἁμάρτημα τῆς μοιχείας καί τοῦ φόνου, στό ὁποῖο ὑπέπεσε ὁ βασιλιάς Δαβίδ, ἐπέτρεψε ὁ Θεός νά δοκιμαστεῖ μέ πολλές περιπέτειες, οἱ ὁποῖες τόν ταπείνωσαν πολύ, ἀλλά καί τόν ἐξαγίασαν καί τόν δόξασαν. Μιά ἀπό τίς ταπεινώσεις πού ὑπέστη ὁ Δαβίδ ἦταν ἀπό τόν Σεμεΐ, πού ἀκούσαμε στή διήγηση τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος καί τοῦ πρώτου Μέρους τοῦ ἄρθρου. Ποιός ἦταν ὁ Σεμεΐ καί τί ἔκανε στόν Δαβίδ; (Σκέψεις Μελῶν…). Ὁ Σεμεΐ ἦταν συγγενής τοῦ πρώην βασιλιά Σαούλ. Ἐκμεταλλεύθηκε τό ὅτι ὁ βασιλιάς Δαβίδ ἦταν διωκόμενος ἀπό τόν ἐπαναστάτη γιό του Ἀβεσσαλώμ καί ἄρχισε νά ξεστομίζει βλασφημίες ἐναντίον τοῦ Δαβίδ, νά τόν καταριέται, νά τοῦ πετάει πέτρες καί χώματα καί νά τόν συκοφαντεῖ μέ ψευδεῖς κατηγορίες.
2. Ποιές ἦταν οἱ ψευδεῖς κατηγορίες τοῦ Σεμεΐ σέ βάρος τοῦ βασιλιᾶ Δαβίδ; (Σκέψεις Μελῶν…). Τοῦ ἔλεγε: Φύγε ἀπό ᾿δῶ, δολοφόνε, παράνομε ἄνθρωπε, πού τά χέρια σου εἶναι βαμμένα στό αἷμα. Ὁ Κύριος σοῦ ἀνταποδίδει τά αἵματα τῶν φόνων πού διέπραξες σέ βάρος τῆς οἰκογένειας τοῦ Σαούλ. Τοῦ πῆρες τή βασιλεία, καί νά, τώρα παίρνει ἀπό σένα τή βασιλεία ὁ γιός σου. Τήν κακία σου πληρώνεις, διότι εἶσαι ἄνθρωπος βουτηγμένος στό αἷμα.
Αὐτά τά λόγια τοῦ Σεμεΐ ἦταν συκοφαντικά. Τό ἀληθές εἶναι ὅτι δέν κυνηγοῦσε ὁ Δαβίδ νά σκοτώσει τόν Σαούλ, ἀλλά τό ἀκριβῶς ἀντίθετο συνέβαινε. Ὁ Δαβίδ ὅλο καλοσύνες ἔκανε στόν Σαούλ. Καί ὅταν τοῦ παρουσιάστηκε εὐκαιρία νά τόν φονεύσει μέσα σέ μιά σπηλιά στά στενά τῆς Ἐγγαδί (βλ. Α΄Βασ. κδ΄ 1-23), ἔδειξε ὅλη τήν ἀνεξικακία του. Οὔτε ἀνέτρεψε ποτέ ὁ Δαβίδ μέ ἐπανάσταση τόν βασιλιά Σαούλ. Οὔτε τόν δολοφόνησε, οὔτε καταδίωξε γιά νά ἐξοντώσει τούς συγγενεῖς τῆς βασιλικῆς οἰκογένειας τοῦ Σαούλ. Ὅλους τούς σεβάστηκε. Ὁ Σεμεΐ ἀντί νά εἶναι εὐγνώμων γιά ὅλα αὐτά, ἦλθε στήν πιό δύσκολη ὥρα γιά τόν Δαβίδ καί τοῦ ἔσυρε ὅλες τίς ὕβρεις καί ὅλες τίς συκοφαντίες.
3. Πῶς ἀντιμετώπισε ὁ Δαβίδ τίς ἐξευτελιστικές ταπεινώσεις τοῦ Σεμεΐ; (Σκέψεις Μελῶν…). Ὄχι μόνο δέν τόν ἐκδικήθηκε, ἀλλά πῆρε καί τό μέρος του. Ὅταν ἕνας ἀπό τούς σωματοφύλακες τοῦ Δαβίδ, ὁ Ἀβεσσά, θύμωσε καί εἶπε στόν Δαβίδ: Θά πάω νά τοῦ κόψω τό κεφάλι, ὁ Δαβίδ τοῦ εἶπε: Ἀφῆστε τον νά μέ βρίζει καί νά μέ καταριέται, διότι ὁ Θεός τοῦ εἶπε νά μέ καταρασθεῖ. Ποιός λοιπόν μπορεῖ νά Τοῦ πεῖ: Γιατί τό ἔκανες αὐτό; Κι ἀκόμη πρόσθεσε ὁ Δαβίδ στήν ἐπιχειρηματολογία του ἕναν πολύ συνετό συλλογισμό. Εἶπε στόν Ἀβεσσά καί σ᾿ αὐτούς πού ἤθελαν νά φονεύσουν τόν Σεμεΐ: Τί κάθεστε καί λέτε, γιατί μέ καταριέται ὁ Σεμεΐ; Ἐδῶ τό σπλάχνο μου, ὁ Ἀβεσσαλώμ, μέ πολεμεῖ καί ζητεῖ νά μέ θανατώσει, κι ἐσεῖς θυμώσατε ἀπό τίς βρισιές καί τίς κατάρες τοῦ Σεμεΐ; Κατά παραχώρηση Θεοῦ τό κάνει. Ἀφῆστε τον νά μέ καταριέται.
4. Ἡ συναρπαστική διήγησή μας ἔχει καί συνέχεια: Ἐνῶ ὁ Δαβίδ ἀντιμετώπισε τόν Σεμεΐ τόσο ἀρχοντικά, ὁ Σεμεΐ δέν συνετίστηκε, ἀλλά ἐξακολουθοῦσε νά προχωρεῖ κοντά στόν Δαβίδ, παράλληλα στήν πλαγιά τοῦ βουνοῦ. Καί καθώς βάδιζε, τόν ἔβριζε καί τόν καταριόταν συνεχῶς καί ἔριχνε ἀπό δίπλα του πέτρες στόν βασιλιά καί πετοῦσε πάνω του καί χῶμα. Καί ὁ Δαβίδ ἐξακολουθοῦσε νά δέχεται ὑπομονετικά τόν ἐξευτελισμό τοῦ Σεμεΐ, λέγοντας: Ἴσως νά προσέξει ὁ Κύριος τόν ἐξευτελισμό μου καί νά μοῦ ἀποδώσει ἀγαθά ἀντί τῆς ὕβρεως καί τῆς κατάρας πού ὑπέμεινα σήμερα.
Στό σημεῖο αὐτό ὁ βασιλιάς Δαβίδ εἶναι τύπος Χριστοῦ. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ὅπως γνωρίζουμε, «λοιδορούμενος οὐκ ἀντελοιδόρει, πάσχων οὐκ ἠπείλει, παρεδίδου δέ τῷ κρίνοντι δικαίως» (Α’ Πέτρ. β΄ 23). Κι ὅταν ἡ ἀχαριστία τῶν ἀνθρώπων τόν ἀνέβασε ἐπάνω στόν Σταυρό, θερμή ἱκεσία ἀπηύθυνε στόν Οὐράνιο Πατέρα Του νά συγχωρήσει τούς σταυρωτές Του: «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γάρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λουκ. κγ΄ 34).
Β΄ ΜΕΡΟΣ: Πρακτικά διδάγματα
Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό ὑπόλοιπο ἄρθρο καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Ποιά πρακτικά διδάγματα μποροῦμε νά βγάλουμε ἀπό αὐτή τή διήγηση; (Σκέψεις Μελῶν…).
1. Πρῶτον, στήν πνευματική ζωή λειτουργοῦν πνευματικοί νόμοι. Ἄν κάτι δέν τό κάναμε καλά, μπορεῖ νά ἐπιτρέψει ὁ Θεός νά ἐπαναλάβουν τό ἴδιο ἁμάρτημα τά παιδιά μας, γιά νά πάρουμε σαφέστατο μήνυμα καί νά μετανοήσουμε. Τόσο γιά τό ἁμάρτημα τῆς μοιχείας, ὅσο καί γιά τό ἁμάρτημα τοῦ φόνου πού διέπραξε ὁ Δαβίδ στήν ὥριμη ἡλικία του, εἶδε ἀργότερα τά παιδιά του νά κάνουν τά ἴδια καί χειρότερα ἀπό αὐτόν καί ταπεινώθηκε ὅσο δέν ἔπαιρνε ἄλλο.
2. Δεύτερον, λέει ἕνα σοφό λόγιο ὅτι πολλές φορές «ἐν ἄλλοις πταίομεν καί ἐν ἄλλοις ἀπολαμβάνομεν». Καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέει ὅτι «ὁποιαδήποτε ἀδικία κι ἄν ὑποστοῦμε ἀπό πονηρούς ἀνθρώπους, ὁ Θεός θά τήν χρησιμοποιήσει γιά τήν ἐξυπηρέτηση ἑνός ἐκ τῶν δύο σκοπῶν: ἤ δηλαδή θά λογαριάσει τήν ἀδικία πού μᾶς ἔγινε γιά νά συγχωρηθοῦν οἱ ἁμαρτίες μας, ἤ γιά νά μᾶς κάνει ἄξιους νά δεχθοῦμε ὡς ἀντιστάθμισμα τῆς ἀδικίας αὐτῆς ἀμοιβές καί ἐπαίνους» (PG 57, 176). Νά ἀναφέρουμε μερικά παραδείγματα: α) Εἴπαμε ὅτι ὁ Δαβίδ δέν ἔφταιγε σέ τίποτε ἀπ᾿ ὅσα τόν κατηγοροῦσε ὁ Σεμεΐ. Τά δέχθηκε ὅμως ταπεινά καί ζήτησε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, διότι συναισθανόταν ὅτι εἶναι «χρεώστης καί ὑπεύθυνος» ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ γιά ἄλλα ἁμαρτήματά του, ὅπως ἐξηγεῖ ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς (ΕΠΕ 9, 72). Καί βγῆκε ὠφελημένος ἀπό τήν ἀδικία πού ἔγινε σέ βάρος του. β) Ὁ Τελώνης τῆς Εὐαγγελικῆς περικοπῆς – μποροῦμε νά τόν ἀναφέρουμε ὡς παράδειγμα ἰδίως τώρα πού διανύουμε τό κατανυκτικότατο Τριώδιο – ἄκουσε τά προσβλητικά λόγια πού εἶπε σέ βάρος του ὁ Φαρισαῖος: «ἤ καί ὡς οὗτος ὁ Τελώνης». Ἀλλά τά δέχτηκε ταπεινά. «Οὐ διεκρούσατο τά ὀνείδη, οὐκ ἤλγησεν ἐπί τῇ κατηγορίᾳ, ἀλλά κατεδέξατο τό εἰρημένον μετ᾿ εὐγνωμοσύνης» (ἱερός Χρυσόστομος). Δέν ἀντιμίλησε, δέν θίγηκε ἀπό τά προσβλητικά λόγια τοῦ Φαρισαίου, ἀλλά δέχθηκε μέ εὐγνωμοσύνη τήν κατηγορία σάν φάρμακο γιά τίς ἁμαρτίες του. Θεωροῦσε πώς τέτοιος πού ἦταν, τέτοια τοῦ ἄξιζαν. Καί «κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τόν οἶκον αὐτοῦ» (Λουκ. ιη΄ 14). Ὁ Θεός ἄκουσε τήν προσευχή του. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος προσθέτει ὅτι «οἱ τάς θλίψεις εὐχαρίστως φέροντες οὐ μόνον πολλά τῶν ἁμαρτημάτων διαλύονται, ἀλλά καί οὐ μικράν ἐντεῦθεν κτῶνται πρός τόν Θεόν τήν παρρησίαν» (ΕΠΕ 7, 328-330). Καί ἁμαρτίες τους συγχωροῦνται καί παρρησία θά ἔχουν πρός τόν Θεό.
γ) Ὑπάρχουν βεβαίως καί περιπτώσεις πού δέν ἔχει κάποιος παλιές ἁμαρτίες νά ξοφλήσει, ὅπως ὁ πάγκαλος Ἰωσήφ πού πουλήθηκε ἀπό τούς ἀδελφούς του στούς Ἰσμαηλίτες ἐμπόρους· ὅπως τά ἀθῶα νήπια πού σφαγιάστηκαν ἀπό τόν Ἡρώδη· ὅπως ὁ ἅγιος Νεκτάριος πού κατασυκοφαντήθηκε, ἐνῶ ἦταν τελείως ἀθῶος. Ὡς σπουδαιότερο ὅλων άναφέρουμε τό παράδειγμα τοῦ Κυρίου, ὁ Ὁποῖος πολεμήθηκε ὅλως ἀναιτίως – «ἐμίσησάν με δωρεάν» (Ἰω. ιε΄ 25). Σ᾿ αὐτές τίς περιπτώσεις ὅσοι δέχονται τήν ἀδικία πού γίνεται σέ βάρος τους, θά ἔχουν μεγάλη ἀμοιβή καί ἐπαίνους ἀπό τόν Θεό, θά θαυμάζονται ἀπό ἀγγέλους καί ἀνθρώπους καί θά δοξάζονται στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων.
Νά ἀναφέρουμε κι ἄλλο παράδειγμα: Ὅταν καταδίκασαν τόν Σωκράτη σέ θάνατο, τοῦ εἶπε ἡ γυναίκα του Ξανθίπη: «Ὤ Σωκράτη, πόσο ἄδικα πεθαίνεις!» Κι ὁ Σωκράτης ἀπάντησε: «Ἐσύ λοιπόν θά ἤθελες νά πεθάνω δίκαια;»
Τί ἀξία θά εἶχε, γράφει ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Πέτρος, νά τιμωρεῖσθε γιά κάτι κακό πού πράξατε; Ἄν ὅμως κάμνετε τό καλό καί σᾶς ἀδικοῦν καί παρ᾿ ὅλα αὐτά δείχνετε ὑπομονή, «τοῦτο χάρις παρά Θεῷ» (Α΄ Πέτρ. β΄ 20), τότε θά ἔχετε τή Χάρι καί τήν εὔνοια τοῦ Θεοῦ, τότε θά πάρετε μισθό μεγάλο ἀπό τόν Θεό!
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Τό ἄθλημα νά ὑπομένει κανείς ταπεινά καί ἀδιαμαρτύρητα ἀδικίες, ἐνῶ δέν ἔφταιξε σέ τίποτε, εἶναι δύσκολο ἄθλημα, «χρῄζει μεγάλου ἀγῶνος», ἀλλά ἔχει μεγάλη δόξα ἀπό τόν Θεό, γράφει ὁ ὅσιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος: «Ὦ, πῶς δυσκατόρθωτός ἐστιν ἡ τοιαύτη ἀρετή, ἀλλά καί πόσην δόξαν κέκτηται παρά τῷ Θεῷ!» (Εὑρεθέντα Ἀσκητικά, Λόγος Ε΄). «Ἀδίκως πάσχεις, πιστέ; ἀνάμενε μέλλουσαν δόξαν». Μέ τέτοια ἐσωτερική διάθεση ἄς ἐκλαμβάνουμε τίς ἀδικίες ἐκ μέρους τῶν ἄλλων καί ἄς ἀφήνουμε τόν Θεό νά μιλήσει γιά μᾶς. Ἄν μιλήσει ὁ Θεός, κανείς δέν θά Τοῦ ἀντιλέξει. Ἄν μᾶς δικαιώσει ὁ Θεός, κανείς δέν θά προσβάλει τήν ἀπόφασή Του. Ἡ δικαίωσή μας ἀπό τόν Θεό εἶναι ἡ καλύτερη ἀποκατάσταση τοῦ δικαίου καί ἡ μεγαλύτερη δόξα μας.
ΣΥΝΘΗΜΑ
«ἄφετε αὐτόν καταρᾶσθαι, ὅτι εἶπεν αὐτῷ Κύριος» (Β΄Βασ. ις΄ 11)
Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἀπό τό ἄρθρο «Μαρτυρικό φρόνημα», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2229/15.10.2020, σελ. 416-417.
