ΘΕΜΑ:ΘΕΜΑ: Ὁ Τίμιος Σταυρός
ΕΒΔΟΜΑΔΑ: 29 Μαρτίου – 4 Ἀπριλίου 2021
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Μάρκ. η΄ 34
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ: «Ὁ Τίμιος Σταυρός», Πολύτιμο φυλλάδιο, ἐκδ. «Ο ΣΩΤΗΡ», Ἀθήνα 2021.
Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Θέμα για τα μέλη
|
Ηχητικό
|
Βίντεο
|
Ὁ Τίμιος Σταυρός
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Στό μέσο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἡ Ἐκκλησία μας προβάλλει τόν Τίμιο καί ζωοποιό Σταυρό, γιά νά τόν προσκυνήσουμε οἱ πιστοί καί νά πάρουμε δυνάμεις πολλές νά συνεχίσουμε τόν «καλόν ἀγῶνα» τῆς πίστεως. Τό θέμα πού θά κάνουμε σήμερα στόν Κύκλο μας θά εἶναι γιά τόν Τίμιο Σταυρό, ἀπό τό πολύτιμο Φυλλάδιο «Ὁ Τίμιος Σταυρός».
Α΄ ΜΕΡΟΣ: Ἡ θεολογία, ἡ δύναμη καί ἡ ἁγιαστική Χάρι τοῦ Σταυροῦ
1. Τί ἐννοοῦμε οἱ πιστοί Χριστιανοί, ὅταν λέμε «Σταυρός»; (Σκέψεις Μελῶν…). Ἐννοοῦμε τό θυσιαστήριο ἐπάνω στό ὁποῖο θυσιάστηκε ἑκουσίως ὁ Χριστός γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου. Ἐννοοῦμε «τό τρισμακάριστον ξύλον, ἐν ᾦ ἐτάθη Χριστός, ὁ Βασιλεύς καί Κύριος» (ε΄ Καταβασία κανόνος Τιμίου Σταυροῦ). Πάνω στόν Σταυρό «ἐτανύσθη κατά τά χεῖρας καί πόδας καί καθ᾿ ὅλον τό σῶμα ὁ γλυκύς Ἰησοῦς Χριστός, ὁ τῶν αἰώνων ὑπάρχων Βασιλεύς, καί πάντων τῶν ὄντων Κύριος» (Ἁγίου Νικοδήμου, Ἑορτοδρόμιον, Ἑρμηνεία ε΄ὠδῆς τοῦ κανόνος τοῦ Σταυροῦ).
2. Ποιά εἶναι ἡ θεολογία τοῦ Σταυροῦ; (Σκέψεις Μελῶν…). Ὁ Χριστός ἐπάνω στόν Σταυρό νίκησε κατά κράτος τούς τρεῖς ἐχθρούς τοῦ ἀνθρώπου, τόν διάβολο, τήν ἁμαρτία καί τόν θάνατο. Μέχρι τή σταυρική θυσία τοῦ Κυρίου μας ὁ Σταυρός ἦταν τό ὄργανο τοῦ πιό ἀτιμωτικοῦ θανάτου, ἀλλά μετά ἀπ᾿ αὐτήν, «ἔγινε θεμέλιο μεγάλης εὐλογίας γιά τήν ἀνθρωπότητα, χτύπημα θανατηφόρο κατά τοῦ διαβόλου, φίμωτρο τῆς δυνάμεως τῶν ἐχθρῶν, κατάργησε τόν θάνατο, συνέτριψε τίς χάλκινες πύλες τοῦ Ἅδη, ἔκοψε τά νεῦρα τῆς ἁμαρτίας, κατέπαυσε τή θεόσταλτη μάστιγα πού βασάνιζε τήν ἀνθρώπινη φύση, ἄνοιξε τίς πύλες τοῦ οὐρανοῦ, ἔκανε φίλους αὐτούς πού μισοῦνταν, ἐπανέφερε τόν ἄνθρωπο στόν οὐρανό, τόν θρόνιασε στά δεξιά τοῦ Θεοῦ», θεολογεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (PG 48, 827 καί 867). Ἡ σωτηρία μας ἦλθε διά τοῦ Σταυροῦ. Καί ἡ ἀνύψωσή μας διά Σταυροῦ. Καί ἡ θέωσή μας διά Σταυροῦ. Ὅλες οἱ εὐλογίες πού ἀπολαμβάνουμε ὡς Μέλη τῆς Ἐκκλησίας πηγάζουν ἀπό τόν πανσεβάσμιο Σταυρό τοῦ Κυρίου μας.
3. Γιατί ὁ Τίμιος Σταυρός εἶναι τό ἁγιότερο σύμβολο τῆς πίστεώς μας; (Σκέψεις Μελῶν…). Διότι τά πάντα εὐλογοῦνται σταυροειδῶς. Δέν νοεῖται λειτουργική πράξη ἤ σύναξη τῶν πιστῶν χωρίς τή σφραγίδα τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Ἀλλά καί στήν καθημερινή μας ζωή μέ τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ σφραγίζουμε τό σῶμα μας, τά σπίτια μας, τά πράγματά μας, τούς χώρους τῆς ἐργασίας μας, τό φαγητό τους οἱ νοικοκυρές πρίν τό βάλουν στόν φοῦρνο. Τόν Σταυρό ἔχουμε χαραγμένο ἐπάνω μας καί τόν περιφέρουμε σάν ἄλλη στήλη θριάμβου παντοῦ, κηρύττει ὁ ἱερός Χρυσόστομος (PG 48, 826).
Ὁ Τερτυλλιανός, ἀρχαῖος ἀπολογητής, μαρτυρεῖ ὅτι σέ ὅλες τίς περιστάσεις τοῦ βίου οἱ Χριστιανοί κάνουν τόν σταυρό τους: ὅταν σηκώνονται ἀπό τό κρεβάτι, ὅταν ντύνονται, ὅταν πέφτουν γιά ὕπνο, ὅταν βγαίνουν ἀπό τό σπίτι…
Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων στίς «Κατηχήσεις» του μᾶς προτρέπει νά κάνουμε τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ σέ ὅλα: στό ψωμί πού τρῶμε, στό ποτήρι πού πίνουμε, μπαίνοντας καί βγαίνοντας ἀπό τό σπίτι, πρίν πέσουμε γιά ὕπνο, ὅταν σηκωνόμαστε (ΕΠΕ 2, 60-62).
«Ὁ Τίμιος Σταυρός», κηρύττει ὁ Διδάχος τοῦ Γένους ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, «ἁγιάζει ὅλα τά πέρατα, ὅλα τά θεῖα καί ἅγια τῶν ἐκκλησιῶν. Ὁ Σταυρός ἁγιάζει τήν θείαν Λειτουργίαν καί κάθε Ἀκολουθίαν. Ὁ Σταυρός ἁγιάζει τούς Ἁγίους. Ὁ Σταυρός ἁγιάζει καί στερεώνει τήν Βάπτισιν. Ὁ Σταυρός εὐλογεῖ τά ἀνδρόγυνα».
4. Πολλά τροπάρια καί πολλά πατερικά παραθέματα τονίζουν ὅτι ὁ Σταυρός εἶναι ἀκαταμάχητο ὅπλο τῶν Χριστιανῶν. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…). Εἶναι τό «νικοποιόν ὅπλον» μας. «Κύριε, ὅπλον κατά τοῦ διαβόλου τόν Σταυρόν σου ἡμῖν δέδωκας…» (Στιχηρόν Ἀναστάσιμον Αἴνων Πλ. δ΄ Ἤχου).
Ὁ διάβολος φρίττει καί τρέμει μπροστά στή δύναμη τοῦ Σταυροῦ. Λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος ὅτι, ἄν μέ πίστη καί μέ εὐλάβεια κάνουμε τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, κανένας δαίμονας δέν θά μπορέσει νά μᾶς βλάψει, οὔτε κάν νά μᾶς πλησιάσει. «Οὐδείς ἐγγύς σου δυνήσεται τῶν ἀκαθάρτων δαιμόνων» (PG 52, 841).
Ἀναφέρεται στό Γεροντικό ὅτι «Ἰωάννης ὁ Βοστρηνός, ἀνήρ ἅγιος, καί ἐξουσίαν ἔχων κατά πνευμάτων ἀκαθάρτων», συνάντησε κάποτε τέσσερις νέες γυναῖκες, οἱ ὁποῖες ἐνεφοροῦντο ἀπό πνεύματα πονηρά καί ρώτησε τούς δαίμονες πού κατοικοῦσαν σ᾿ αὐτές: «Ποῖα πράγματα φοβεῖσθε ἀπό τῶν Χριστιανῶν;». Κι οἱ δαίμονες τοῦ ἀπάντησαν: «Ἔχετε ὄντως τρία πράγματα μεγάλα, ἕν μέν, ὅπερ φορεῖτε εἰς τόν τράχηλον ὑμῶν (ἐννοοῦσαν τόν Σταυρό), καί ἕν, ὅπερ λούεσθε εἰς τήν Ἐκκλησίαν, (ἐννοοῦσαν τό ἅγιο Βάπτισμα), και ἕν, ὅπερ τρώγετε εἰς τήν σύναξιν (ἐννοοῦσαν τή θεία Κοινωνία)» (PG 147, 801). Φαίνεται καί ἀπό τό παράδειγμα αὐτό πόσο πολύ φοβοῦνται οἱ δαίμονες τόν Σταυρό. Ὁ Σταυρός εἶναι «ὁ φύλαξ πάσης τῆς οἰκουμένης… καί τῶν δαιμόνων τό τραῦμα».
5. Πάρα πολύ μεγάλη εἶναι ἡ ἁγιαστική δύναμη καί Χάρι τοῦ Σταυροῦ. Μπορεῖτε νά καταθέσετε κανένα παράδειγμα πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…). Ὁ ἅγιος Παντελεήμων ὁ Ἰαματικός, πού γιορτάζουμε τή σεπτή μνήμη του στίς 27 Ἰουλίου, τούς περισσότερους ἀσθενεῖς τούς θεράπευε σφραγίζοντάς τους μέ τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ. Τό ἴδιο καί ὁ ὅσιος Ἀρσένιος ὁ Καππαδόκης, πού γιορτάζουμε τή σεπτή μνήμη του στίς 10 Νοεμβρίου. Καί ὅλοι οἱ Ἅγιοι μέ τήν ἁγιαστική δύναμη τοῦ Σταυροῦ ἐπιτελοῦν τά θαύματα. Πολύ διδακτικό εἶναι τό παράδειγμα πού διηγεῖται ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός. Ἄς τό διαβάσουμε ἀπό τό πολύτιμο φυλλάδιο «Ὁ Τίμιος Σταυρός», σελ. 18-20.
Β΄ ΜΕΡΟΣ: Τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ
1. Πολλοί Χριστιανοί ρωτοῦν: Ἐφόσον ἔχει τόσο μεγάλη ἁγιαστική δύναμη ὁ Σταυρός, γιατί δέν φέρνει καί σέ μᾶς τά ἴδια θαυμαστά ἀποτελέσματα; Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…). Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος λέει ὅτι γιά νά φέρει τά ἴδια καί θαυμαστότερα ἀποτελέσματα ὁ Σταυρός, πρέπει νά κάνουμε τόν σταυρό μας μέ εὐλάβεια. Διότι κατά τήν εὐλάβεια πού ἔχει καθένας στόν Σταυρό, παίρνει καί τήν ἀνάλογη δύναμη καί βοήθεια ἀπό τόν Θεό. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός συμβουλεύει «νά ἔχωμεν τό χέρι μας καθαρόν ἀπό ἁμαρτίες καί ἀμόλυντον καί τότε ὡσάν κάνωμεν τόν σταυρόν κατακαίεται ὁ διάβολος καί φεύγει. Εἰδέ καί εἴμεσθεν μολυσμένοι μέ ἁμαρτίες, δέν πιάνεται ὁ σταυρός ὁπού κάνομεν».
Ἐπίσης νά μήν κάνουμε ἀπρόσεκτα καί μηχανικά τόν σταυρό μας. Νά τόν κάνουμε σωστά, γιά νά σχηματίζεται Σταυρός, λέγοντας ὅπως τά μικρά παιδιά: «Θεέ μου, Σύ πού εἶσαι στούς οὐρανούς καί κατέβηκες κάτω στή γῆ, βάλε με στά δεξιά Σου πού εἶναι ὁ Παράδεισος καί ὄχι στά ἀριστερά Σου πού εἶναι ἡ Κόλαση. Ἡ καρδιά μου εἶναι δική Σου».
Νά μήν ντρεπόμαστε νά κάνουμε καί δημόσια τόν σταυρό μας, διότι ὁμολογοῦμε τήν πίστη μας στόν ἐν Τριάδι Θεό. Λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Ἄν σοῦ πεῖ κάποιος, “προσκυνᾶς ἕνα Σταυρωμένο;”, νά τοῦ πεῖς μέ χαρούμενη φωνή καί χαρούμενο πρόσωπο: “Ναί, καί Τόν προσκυνῶ καί δέν θά παύσω νά Τόν προσκυνῶ”. Κι ἄν αὐτός σέ κοροϊδέψει, νά δακρύσεις γι᾿ αὐτόν, διότι παραφέρεται» (ΕΠΕ 11, 194).
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς διασώζει ὅτι ἕνας ἀπό τούς θεοφόρους Πατέρες ρωτήθηκε εἰρωνικά ἀπό κάποιους ἀπίστους: «Πιστεύεις σ᾿ ἕναν Ἐσταυρωμένο;». Κι αὐτός μέ θάρρος ὁμολογίας τούς ἀπάντησε: «Ναί, πιστεύω στόν Ἐσταυρωμένο, διότι μέ τή σταυρική θυσία Του σταύρωσε τήν ἁμαρτία» (ΕΠΕ 9, 284).
2. Πότε κάνουμε στή θεία Λειτουργία τόν Σταυρό μας καί πότε δέν τόν κάνουμε; (Σκέψεις Μελῶν…). Μᾶς κατατοπίζει πάνω σ᾿ αὐτό τό ἐρώτημα τό πολύτιμο φυλλάδιο «Ὁ Τίμιος Σταυρός», σελ. 23-24.
3. Ὑπάρχουν καί ἐχθροί τοῦ Σταυροῦ, οἱ ὁποῖοι στίς ἡμέρες μας πλήθυναν καί ἀσεβοῦν. Τί ἔχετε παρατηρήσει; (Σκέψεις Μελῶν…). Ἄλλοι δέν κάνουν τόν σταυρό τους, ἄλλοι ποδοπατοῦν τόν Σταυρό, ἄλλοι τόν ὑβρίζουν, ἄλλοι θέλουν νά τόν ξηλώσουν ἀπό παντοῦ, γιά νά φέρουν τόν Ἀντίχριστο, πού θά εἶναι «Χριστός» ξένος σταυροῦ (ΧΞΣ), ψευδοχριστός, ψευδομεσσίας. Ἄλλοι ζοῦν ἀντισταυρικά, διότι λατρεύουν ὡς θεό τήν κοιλιά τους, θεωροῦν ὡς δόξα τους πράξεις πού φέρουν ντροπή καί ἔχουν γήινα φρονήματα, ὅπως γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Φιλιππησίους ἐπιστολή του (γ΄ 18-19).
4. Ἐμεῖς ὡς πιστοί Χριστιανοί τί ὀφείλουμε νά κάνουμε; (Σκέψεις Μελῶν…). Νά τιμοῦμε τόν Σταυρό καί νά εἴμαστε πιστοί ἀκόλουθοι τοῦ Ἐσταυρωμένου. Ὁ Σταυρός εἶναι τό καύχημά μας. «Ἐμοί δέ μή γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μή ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι᾿ οὗ ἐμοί κόσμος ἐσταύρωται κἀγώ τῷ κόσμῳ», ἔλεγε ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Γαλ. ς΄ 14).
Νά κατασπαζόμαστε τόν Τίμιο Σταυρό, ὅπως οἱ ἅγιοι Μάρτυρες, οἱ Ὅσιοι, οἱ Ἀσκητές, οἱ Νεομάρτυρες, οἱ ὁποῖοι, μέ τή Χάρι πού ἔπαιρναν ἀπό τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, περιφρονοῦσαν τά σπαθιά, τούς τροχούς, τά τηγάνια καί «λογάριαζαν τά βάσανα διά ξεφαντώματα, τίς φυλακές διά παλάτια, καί τόν σκληρότατον θάνατον διά ζωήν αἰώνιον». Νά μᾶς συνέχει ἡ ἀγάπη τοῦ Ἐσταυρωμένου. Νά προσερχόμαστε στόν θρόνο τῆς Χάριτος (τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ), γιά νά παίρνουμε Χάρι καί ἔλεος (Ἑβρ. δ΄ 16). Νά γινόμαστε κήρυκες τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ στά πέρατα τῆς οἰκουμένης καί νά εἴμαστε ἀκόλουθοι τοῦ Ἐσταυρωμένου, ζώντας ὅπως Ἐκεῖνος θέλει· ζωή ἀφοσιώσεως καί ἀγάπης πρός Αὐτόν πού τόσο πολύ μᾶς ἀγάπησε.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Ἡ χριστιανική ζωή δέν εἶναι γλέντια καί διασκεδάσεις. Εἶναι ὁδός Σταυροῦ καί θυσίας. Εἶναι ἡ στενή πύλη καί τεθλιμμένη ὁδός πού καταλήγει στήν αἰώνια ζωή. «Τί στενή ἡ πύλη καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν» (Ματθ. ζ΄ 14). Εἶναι πορεία ἀδιάκοπης αὐταπαρνήσεως καί συνεχής, ἰσόβια ἄρση τοῦ σταυροῦ. Στή σύντομη ζωή πού ζοῦμε στόν παρόντα κόσμο, ἄς μή ζητοῦμε ἀνάπαυση, «μή ζητῶμεν ἄνεσιν», ἀλλά νά βιώνουμε τόν ἐσταυρωμένο βίο καί νά γινόμαστε μέτοχοι στό Πάθος τοῦ Χριστοῦ, γιά νά εἴμαστε συμμέτοχοι καί στήν Ἀνάστασή Του.
ΣΥΝΘΗΜΑ
«Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν… ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι»!
(Μάρκ. η΄ 34)
Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἀπό τό ἄρθρο «Νεομάρτυρες», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2236/1.2.21/σελ. 56-57.
