Μετάνοια ἀληθινή

Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 14 Μαρτίου 2021, τῆς Τυρινῆς (Ρωμ. ιγ΄ 11 – ιδ΄ 4)

Ἀδελφοί, νῦν ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν. Ἡ νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. Ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. Ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις, μὴ κοίταις καὶ ἀσελγείαις, μὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ, ἀλλ᾿ ἐνδύσασθε τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας. Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε, μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν. Ὅς μὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὁ δὲ ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει. Ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ ἐξουθενείτω, καὶ ὁ μὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα μὴ κρινέτω· ὁ Θεὸς γὰρ αὐτὸν προσελάβετο. Σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην; Τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει· σταθήσεται δέ· δυνατὸς γάρ ἐστιν ὁ Θεὸς στῆσαι αὐτόν.

Σήμερα, καθώς εἰσερχόμαστε στήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς ἀνοίγει τίς νοητές πύλες τῆς μετανοίας. Τό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα εἶναι ἕνα ἐγερτήριο σάλπισμα πού μᾶς καλεῖ σέ μία μετάνοια ἔμπρακτη καί ἀληθινή.

1. ΝΑ ΠΕΤΑΞΟΥΜΕ ΤΑ ΒΑΡΗ

Εἶναι πλέον καιρός μετανοίας, μᾶς λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος· καιρός νά σηκωθοῦμε ἀπό τόν ὕπνο τῆς ἀμέλειας. Διότι ἡ ἡμέρα τῆς Δευτέρας Παρουσίας εἶναι πλησιέστερη σέ ἐμᾶς παρά τότε, τόν πρῶτο καιρό πού γνωρίσαμε τήν πίστι. Ἐάν λοιπόν τότε δείξαμε ζῆλο, πολύ περισσότερο πρέπει νά δείξουμε τώρα.

Διότι ἡ ζωή μας αὐτή, πού μοιάζει μέ σκοτεινή νύχτα, προχώρησε καί ἡ ἡμέρα τῆς μελλούσης ζωῆς πλησιάζει. Καί ἐάν ἀκόμη ὁ Κύριος δέν ἔλθῃ σύντομα μέ τήν Δευτέρα Παρουσία του, ἔρχεται ὅμως γιά τόν καθένα μας μέ τόν θάνατό μας, ὁ ὁποῖος ὅλο καί πλησιάζει. «Ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους». Ἄς ἀποθέσουμε λοιπόν σάν ἄλλα ἀκάθαρτα ἐνδύματα τά ἔργα τῆς ἁμαρτίας πού γίνονται στό σκοτάδι. Ὅπως συμπεριφέρεται κανείς τήν ἡμέρα, πού τά βλέμματα πολλῶν τόν παρακολουθοῦν, ἔτσι καί ἐμεῖς ἄς συμπεριφερθοῦμε μέ εὐπρέπεια· ὄχι μέ ἄσεμνα φαγοπότια καί μέθες, οὔτε μέ πράξεις αἰσχρότητος καί ἀσέλγειας, οὔτε μέ φιλονεικίες καί ζηλοτυπίες.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ βῆμα λοιπόν τῆς μετανοίας, στό ὁποῖο μᾶς καλεῖ σήμερα ὁ θεῖος ἀπόστολος, εἶναι νά πετάξουμε ἀπό πάνω μας τά ἔργα τοῦ σκότους, τά ἔργα τῆς ἁμαρτίας. Καί μήν νομίσουμε ὅτι ἡ προτροπή τοῦ ἱεροῦ ἀποστόλου ἀνεφέρεται μόνο σέ ἀνθρώπους πού βρίσκονται μακριά ἀπό τήν Ἐκκλησία. Ἀναφέρεται σέ ὅλους μας. Διότι ἔργα τοῦ σκότους δέν εἶναι μόνον τά βαριά ἁμαρτήματα καί οἱ ἐξωτερικές πράξεις. Εἶναι ἀ-κόμη καί οἱ ἐσωτερικές καταστάσεις τῆς ψυχῆς. Εἶναι καί οἱ ἁμαρτωλές σκέψεις καί διαθέσεις. Εἶναι ἀκόμη καί αὐτή ἡ ἕλξι πρός τήν ἁμαρτία. Πόσες φορές συλλαμβάνουμε κι ἐμεῖς τόν ἑαυτό μας νά σκέπτεται, νά ἐπιθυμῇ ἤ νά ἐνεργῇ ἀντίθετα ἀπό τό θεῖο θέλημα; Ἔ-χουμε λοιπόν ὅλοι μας ἀνάγκη μετανοίας, μετανοίας ἔμπρακτης καί ἀληθινῆς.

Καί μετάνοια ἔμπρακτη θά πῇ νά μισήσουμε τά ἁμαρτήματά μας καί νά τά ρίξουμε στή ἀπέραντη θάλασσα τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ. Νά πετάξουμε ἀπό ἐπάνω μας κάθε βάρος πού μᾶς κρατάει προσηλωμένους στή γῆ καί μᾶς ἐμποδίζει νά ἀνέλθουμε ψηλά στόν οὐρανό. Καί νά προσέλθουμε στό μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως μέ συντριβή καί ἀποφάσεις. Αὐτή εἶναι ἡ πρώτη κίνησι τῆς μετανοίας. Δέν ἀρκῇ ὅμως μόνον αὐτή. Θά πρέπει ὁλοκληρώσουμε τήν μετάνοιά μας καί μέ κάτι ἄλλο ὅπως μᾶς λέει στήν συνέχεια τό ἀποστολικό μας ἀνάγνωσμα:

2. ΝΑ ΝΤΥΘΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΡΕΤΗ

«Ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός» μᾶς λέγει ὁ θεῖος ἀπόστολος. Νά ντυθοῦμε σάν ἄλλα ὅπλα τά φωτεινά ἔργα τῆς ἀρετῆς. Οὐσιαστικά δηλαδή νά φορέσουμε σάν ἔνδυμα τῆς ψυχῆς μας τόν ἴδιο τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, νά ζοῦμε τήν ζωή τοῦ Χριστοῦ, νά μοιάσουμε τέλεια μ’ Αὐτόν, νά ἑνωθοῦμε μαζί Του.

Στή συνέχεια ὁ θεῖος ἀπόστολος δίνει ὁδηγίες στούς Χριστιανούς σχετικά μέ τό μεγάλο πρόβλημα πού εἶχαν ἐκείνη τήν ἐποχή κάποιοι ἀδύνατοι χριστιανοί οἱ ὁποῖοι σκανδαλίζονταν ὅταν ἔβλεπαν τούς ἄλλους πιστούς νά ἀγοράζουν ἀπό τά κρεοπωλεῖα καί νά τρῶνε κρέατα πού προερχόταν ἀπό θυσίες τῶν εἰδώλων· διότι πίστευαν ὅτι τά κρέατα αὐτά ἦταν ἱερά κι ὅτι ὅποιος ἔτρωγε ἀπό αὐτά ἁμάρτανε. Οἱ περισσότεροι ὅμως χριστιανοί τά ἔτρωγαν, ἐπειδή ἤξεραν ὅτι οἱ θεοί τῶν εἰδώλων ἦταν ἀνύπαρκτοι. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος λοιπόν συμβουλεύει τούς πιστούς νά μή κατακρίνουν αὐτούς τούς εὐαίσθητους χριστιανούς, ἀλλά νά τούς δέχονται μέ καλωσύνη. Τό ἴδιο ὅμως συνιστᾶ καί στούς ἀσθενεῖς στήν πίστι, νά μήν σκανδαλίζονται οὔτε νά κατακρίνουν τούς ὑπόλοιπους.

ΤΟ ΘΕΜΑ αὐτό τῆς διακρίσεως καί τῆς νηστείας βέβαια τό θίξαμε καί ἄλλη φορά. Τώρα ἄς σταθοῦμε στό σημεῖο ἐκεῖνο πού συγκεφαλαιώνει τό μεγάλο θέμα τῆς μετανοίας. Τί μᾶς λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος; Ὅτι τό ἔργο τῆς μετανοίας εἶναι διπλό. Δέν εἶναι μόνο ἄρνησι τοῦ κακοῦ, ἀλλά καί ἀποδοχή τοῦ καλοῦ. Δέν ἀρκεῖ μόνον νά πετάξουμε ἀπό πάνω μας τά βάρη τῆς ἁμαρτίας. Γιά νά ὁλοκληρωθῇ ἡ μετάνοιά μας θά πρέπει νά κάνουμε κι ἕνα δεύτερο βῆμα, νά ντυθοῦμε τά ὅπλα τοῦ φωτός. Ποιά εἶναι ὅμως αὐτά τά ὅπλα τοῦ φωτός; Εἶναι οἱ ἀρετές· τά ἀγαθά ἔργα· τά ἔργα τῆς ἀγάπης καί φιλανθρωπίας πρός τόν συνάνθρωπο, ὁ ἀγῶνας γιά τήν κατάκτησι τῶν ἀρετῶν, ἡ βιωματική προσευχή, ἡ τακτική μελέτη τοῦ θείου λόγου, ἡ συνειδητή μυστηριακή ζωή. Ὅλα αὐτά εἶναι ὅπλα φωτεινά ἐναντίον τοῦ σατανᾶ καί τῆς ἁμαρτίας. Μόνον αὐτά πλέον θά πρέπει νά στολίζουν τήν ψυχή μας.

Νά ἀποστραφοῦμε λοιπόν τήν ἁμαρτία καί νά ἀγαπήσουμε μέ ὅλη μας τήν δύναμι τήν ἀρετή. Δηλαδή σέ τελική ἀνάλυσι νά ἀγαπήσουμε τόν Χριστό καί τό θέλημά του. Χωρίς καί τά δύο αὐτά στοιχεῖα πραγματική μετάνοια δέν ὑπάρχει. Διότι ἡ μετάνοια δέν εἶναι μιά στιγμιαία ἀπόφασι ζωῆς, ἄλλα εἶναι δρόμος ζωῆς. Γι’ αὐτό χρειάζεται διαρκής ἀγῶνας μέχρι τελευταίας μας ἀναπνοῆς. Ἄς ἀγωνισθοῦμε λοιπόν στό μεγάλο αὐτό καί καθημερινό ἔργο τῆς μετανοίας. Καί ὁ ἅγιος Θεός θά μᾶς δώσῃ τήν χάρι καί τήν εὐλογία του. Καί θά μᾶς ἀξιώσῃ νά γίνουμε ἄνθρωποι εἰρηνικοί, χαρούμενοι, εὐτυχισμένοι, κληρονόμοι τῆς αἰωνίου βασιλείας Του.