Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 14 Μαρτίου 2021, τῆς Τυρινῆς (Ματθ. ς΄ 14-21)
Eἶπεν ὁ Κύριος· ἐὰν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν. Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ. Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι· θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν· ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν.
Φθάσαμε ἤδη στὸ κατώφλι τῆς ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς· τοῦ πνευματικοῦ σταδίου τῶν ἀγώνων κάθε πιστοῦ· τῆς ἱερῆς αὐτῆς περιόδου, στὴν ὁποία καλούμαστε νὰ προετοιμάσουμε τὶς ψυχές μας γιὰ νὰ ὑποδεχθοῦν τὸ ἄχραντο Πάθος καὶ τὴ λαμπροφόρο Ἀνάσταση τοῦ Νυμφίου Χριστοῦ καὶ νὰ ἑνωθοῦμε μαζί Του. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, μὲ τὴν Εὐαγγελικὴ περικοπὴ ποὺ ἀναγινώσκει σήμερα ἀπὸ τὴν «ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλία» τοῦ Κυρίου, ἑστιάζει τὴν προσοχή μας σὲ δύο σημεῖα ποὺ πρέπει ἰδιαιτέρως νὰ προσέξουμε κατὰ τὴν περίοδο αὐτή.
1. Μὲ ἐφόδιο τὴ συγχώρηση
«Ἐὰν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος», ἀκούσαμε τὸν Κύριο νὰ λέει στὴν ἀρχὴ τοῦ Ἀναγνώσματος. Δηλαδή, ἂν συγχωρήσετε τὰ ἁμαρτήματα ποὺ σᾶς ἔκαναν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὁ Πατέρας σας ὁ Οὐράνιος θὰ συγχωρήσει τὰ δικά σας ἁμαρτήματα. Ἐὰν ἀντίθετα δὲν συγχωρήσετε τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἁμάρτησαν ἀπέναντί σας, οὔτε ὁ Πατέρας σας θὰ συγχωρήσει τὶς δικές σας ἁμαρτίες πρὸς Αὐτόν.
Τὰ τόσο ἁπλὰ καὶ σαφὴ λόγια τοῦ Κυρίου μας δὲν ἀφήνουν περιθώρια ἀμφιβολίας. Θέλουμε νὰ συγχωρήσει ὁ Χριστὸς τὶς ἁμαρτίες μας, τὶς πτώσεις μας, τὰ σφάλματά μας; Θέλουμε νὰ λάβουμε ἄφεση; Τότε θὰ πρέπει νὰ συγχωρήσουμε μὲ τὴν καρδιά μας τοὺς συνανθρώπους μας, τοὺς οἰκείους μας, τοὺς συνεργάτες μας, τοὺς γνωστούς μας. Νὰ ξεχάσουμε τὶς τυχὸν ἀδικίες ποὺ μᾶς ἔκαναν, τὶς συκοφαντίες ποὺ εἶπαν εἰς βάρος μας. Νὰ σβήσουμε ἀπὸ μέσα μας κάθε χαιρεκακία, κάθε μνησικακία ποὺ μᾶς πληγώνει. Νὰ λησμονήσουμε τὰ λάθη τους, τὶς παρεκτροπές τους, τὶς ἀδυναμίες τους, τὶς παραξενιές τους.
Ἴσως ἀκούγεται δύσκολο σὲ κάποιον τὸ νὰ συγχωρήσει τὸν συνάνθρωπό του. Εἶναι ὅμως τόσο μεγαλειῶδες, ποὺ καθιστᾶ
τὸν ἄνθρωπο ὅμοιο μὲ τὸν Θεό, γνήσιο μαθητὴ τοῦ ἀναμάρτητου καὶ ἀνεξίκακου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐκείνου ποὺ ἀπάντησε στὶς λοιδορίες τῶν Ἰουδαίων, στὰ ραπίσματα, στοὺς ἐμπτυσμοὺς καὶ στὸ ὀδυνηρὸ σταυρικὸ μαρτύριο μὲ συγχωρητικότητα, παρακαλώντας τὸν Θεὸ Πατέρα του νὰ συγχωρήσει τοὺς σταυρωτές του.
Σημαντικότατο ἐφόδιο γιὰ τὴν πορεία μας στὴν περίοδο αὐτὴ εἶναι ἡ συγχώρηση. Καὶ ὁ πρῶτος στὴ σειρὰ τῶν κατανυκτικῶν Ἑσπερινῶν, ποὺ τελεῖται σήμερα στοὺς ἱεροὺς Ναούς, ὀνομάζεται Ἑσπερινὸς τῆς Συγχωρήσεως· διότι δίνει τὴ δυνατότητα στοὺς πιστοὺς νὰ συγχωρεθοῦμε μεταξύ μας καὶ μᾶς ὑπενθυμίζει τὸ νὰ μὴν ἔχει ἡ καρδιά μας κρατούμενα γιὰ τοὺς ἀδελφούς μας, διότι κινδυνεύουμε νὰ μείνουμε ἀσυγχώρητοι ἀπὸ τὸν Θεό. Κινδυνεύουμε νὰ χάσουμε τὴν ψυχή μας!
2. Μὲ ὅπλο τὴ νηστεία
Τὰ λόγια τοῦ Κυρίου στὴ συνέχεια τῆς περικοπῆς στρέφουν τὴν προσοχή μας καὶ σ᾿ ἕνα ἀκόμη σημαντικὸ ἀγώνισμα τῆς ἁγίας αὐτῆς περιόδου: τὴ νηστεία. «Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί». Ὅταν νηστεύετε, μὴ γίνεσθε σκυθρωποὶ καὶ περίλυποι σὰν τοὺς ὑποκριτὲς Φαρισαίους, οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ προβληθοῦν στοὺς ἄλλους, ἀλλοιώνουν τὰ πρόσωπά τους καὶ παίρνουν τὴν ὄψη καὶ τὴν ἔκφραση ἀνθρώπου καταβεβλημένου ἀπὸ τὶς στερήσεις. Αὐτοὶ πῆραν τὸν «μισθό» τους ἀπὸ τοὺς ἐπαίνους τῶν ἀνθρώπων.
Ἐσεῖς ἀντίθετα, προτρέπει ὁ Κύριος, νὰ μὴ δείχνετε μὲ ἀλαζονεία ὅτι νηστεύετε. Ἂς φαίνεται αὐτὸ μόνο στὸν Οὐράνιο Πατέρα σας, ποὺ γνωρίζει ἀκόμη καὶ τὶς πιὸ κρυφὲς πράξεις σας, καὶ Ἐκεῖνος θὰ ἀποδώσει φανερὰ τὴν ἀμοιβή σας.
Ἡ περικοπὴ κλείνει μὲ μιὰ ἀκόμη προτροπὴ τοῦ Κυρίου. Μᾶς συνιστᾶ νὰ μὴ συλλέγουμε ἐπίγειους θησαυρούς, οἱ ὁποῖοι εὔκολα χάνονται, ἀλλὰ νὰ ἀποταμιεύουμε στὴν τράπεζα τοῦ οὐρανοῦ, ὅπου οἱ θησαυροί μας θὰ μένουν ἀσύλητοι καὶ αἰώνιοι. Διότι ἐκεῖ ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός μας, ἐκεῖ εἶναι προσκολλημένη καὶ ἡ καρδιά μας.
Ἂς δώσουμε ἰδιαίτερη προσοχὴ στὴ νηστεία, στὸν ἀρχαῖο αὐτὸ θεσμὸ τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ὁποῖος στὶς μέρες μας δυστυχῶς περιφρονεῖται ἀπὸ πολλούς. Ἡ νηστεία εἶναι ἡ πρώτη ἐντολὴ ποὺ ἔδωσε ὁ Θεὸς στοὺς Πρωτοπλάστους. Ἡ κατάλυσή της τοὺς ἐξόρισε ἀπὸ τὸν Παράδεισο καὶ μαζί τους ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος· γεγονὸς ποὺ ἰδιαιτέρως μᾶς θυμίζουν τὰ Τροπάρια τῆς σημερινῆς Κυριακῆς.
Ἡ τήρησή της, ἀντίθετα, γυμνάζει τὴν ψυχὴ τοῦ πιστοῦ. Τὴν ἐλευθερώνει ἀπὸ τὰ πάθη, τὴ σώζει ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Γίνεται θύρα ποὺ τὸν εἰσάγει καὶ πάλι στὸν Παράδεισο, ἀπὸ ὅπου ἐξέπεσε.
Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία μας ὅρισε νὰ συνοδεύεται ὅλη αὐτὴ ἡ εὐλογημένη πορεία μας πρὸς τὸ Πάσχα μὲ νηστεία, γιὰ νὰ μᾶς ὁδηγήσει δι᾿ αὐτῆς στὸν Χριστό, στὸν Παράδεισο. Ἂς ἀκολουθήσουμε κι ἐμεῖς μὲ προθυμία τὴν ὁδὸ τῆς νηστείας κι ἂς στερηθοῦμε τὶς ὑλικὲς τροφές, προκειμένου νὰ γευθοῦμε τὴν ἄρρητη γλυκύτητα τοῦ Κυρίου καὶ νὰ ἑνωθοῦμε μαζί Του.
