ΘΕΜΑ: Ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Φανούριος ὁ Νεοφανής
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ: Ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Φανούριος ὁ Νεοφανής, Περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2226/ 1 καί 15 Αὐγούστου 2020/σελ. 346-347.
Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Θέμα για τα μέλη
|
Ηχητικό
|
Βίντεο
|
Ὁ ἅγιος μεγαλομάρτυς Φανούριος ὁ Νεοφανής
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Ὁ ἅγιος Φανούριος εἶναι στρατιωτικός Ἅγιος. Ὀνομάζεται «Μεγαλομάρτυς», διότι ὑπέμεινε πολλά μαρτύρια, παραπλήσια μέ τά μαρτύρια τοῦ μεγαλομάρτυρος ἁγίου Γεωργίου. Ἐπίσης ὀνομάζεται «Νεοφανής», διότι μέχρι τόν 15ο αἰώνα ἦταν ἄγνωστος καί φανερώθηκε ἀπό τήν εὕρεση τῆς ἀσήπτου εἰκόνος του στά ἐρείπια ἀρχαίου Ναοῦ τῆς Ρόδου. Ὁ ἅγιος Φανούριος εἶναι δημοφιλής Ἅγιος. Αὐτό ἀποδεικνύεται καί ἀπό τούς πολλούς Ναούς πού ἔχουν κτισθεῖ στή μνήμη του καί ἀπό τίς πολλές φανουρόπιτες πού πηγαίνουν οἱ Χριστιανοί στούς ἱερούς Ναούς, γιά νά παρακαλέσουν τόν Ἅγιο. Ὁ ἅγιος Φανούριος εἶναι ὁ πολιοῦχος Ἅγιος καί προστάτης τῆς Ρόδου. Τιμᾶται πολύ στά Δωδεκάνησα, στήν Κρήτη, στή Χίο, στή Λέσβο καί στήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα καί στήν Κύπρο, καί σ᾿ ὅλο τόν κόσμο, ὅπου ὑπάρχουν Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί.
Α΄ ΒΙΟΣ, ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΦΑΝΟΥΡΙΟΥ
Ὁ ἅγιος ἔνδοξος μεγαλομάρτυς Φανούριος ὑπῆρξε ἀφανής μέχρι τόν 15ο αἰώνα, ὁπότε βρέθηκε μέ θαυμαστό τρόπο ἡ σεπτή ἁγία εἰκόνα του στά ἐρείπια ἀρχαίου Ναοῦ τῆς Ρόδου. Σέ μιά ἐποχή πού τό νησί τῆς Ρόδου ἦταν κάτω ἀπό ξένη κυριαρχία, τήν Ἐνετοκρατία, ὁ πανάγαθος Κύριος χάρισε στούς πιστούς Χριστιανούς πρός ἐνίσχυση καί παρηγορία τόν θησαυρό αὐτῆς τῆς εἰκόνας.
Ὁ ἡγεμόνας τῆς Ρόδου ἀποφάσισε νά ἐπισκευάσει τά βυζαντινά τείχη τῆς πόλεως, γιατί εἶχαν φθαρεῖ ἀπό τήν πάροδο τοῦ χρόνου καί τίς ἐπιδρομές ἐχθρῶν. Κάλεσε ἔτσι πολλούς ἐργάτες γιά τό μεγάλο αὐτό ἔργο τῆς συντηρήσεως τῶν τειχῶν. Στό νότιο μέρος τῆς πόλεως, ἔξω ἀπό τά τείχη, ὑπῆρχαν ἐρειπωμένα καί μισογκρεμισμένα σπίτια. Ἀπό τά χαλάσματα αὐτά οἱ ἐργάτες μετέφεραν πέτρες γιά νά ἐπισκευάσουν τά τείχη.
Ἐκεῖ πού ἔσκαβαν, ἀνακάλυψαν μιά ἐρειπωμένη ἐκκλησία καί κάτω ἀπό τίς πλάκες τοῦ δαπέδου της βρῆκαν πολλές φθαρμένες εἰκόνες. Ἀνάμεσα σ᾿ αὐτές ὑπῆρχε καί μία, ἡ μοναδική πού ἦταν ἄθικτη, πού εἰκόνιζε ἕνα νέο ὄρθιο νά φορεῖ στολή Ρωμαίου στρατιωτικοῦ. Στό δεξί του χέρι κρατοῦσε Σταυρό καί μιά λαμπάδα ἀναμμένη.
Μέ πολλή εὐλάβεια οἱ Χριστιανοί ἐράγάτες παρέλαβαν τή λαμπρή αὐτή σπάνια εἰκόνα καί τήν παρέδωσαν στόν Ἐπίσκοπό τους, ὁ ὁποῖος καί ἀνέγνωσε τήν ἐπιγραφή « Ο ΑΓΙΟΣ ΦΑΝΟΥΡΙΟΣ». Γύρω δέ ἀπό τήν κεντρική μορφή τοῦ ἁγίου Φανουρίου ὑπῆρχαν 12 μικρότερες παραστάσεις μέ σκηνές ἀπό τό μαρτύριό του.
Ὁ εὐλαβέστατος Μητροπολίτης Ρόδου Νεῖλος Μυρσινιώτης ὕστερα ἀπὸ πολλές προσπάθειες ἐξασφάλισε ἄδεια νά ἀναστηλώσει τόν Ναό. Ἀπό τότε ὁ ἅγιος Φανούριος ἔγινε πασίγνωστος στόν χριστιανικό κόσμο γιά τά πάμπολλα θαύματά του καί ἰδιαίτερα γιά τήν ἀνεύρεση ἀπολεσθέντων πραγμάτων ἤ ζώων.
Ὁ ἀκριβής χρόνος πού ἔζησε καί ἔδρασε ὁ Ἅγιος μᾶς εἶναι ἄγνωστος. Ἀπό τό ὄνομά του ΦΑΝΟΥΡΙΟΣ συμπεραίνουμε ὅτι ἦταν ἑλληνικῆς καταγωγῆς. Ἀπό τή στολή πού φορεῖ καί τά εἴδη τῶν βασανιστηρίων του πού εἰκονίζονται στή σεπτή εἰκόνα του συνάγεται ὅτι ἦταν στρατιωτικός καί πιθανῶς σύγχρονος τῶν μεγάλων Μαρτύρων Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου, Ἀρτεμίου, Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος καί Θεοδώρου τοῦ Στρατηλάτου, καθότι καί αὐτοί μέ ἴδιους τρόπους βασανιστηρίων μαρτύρησαν.
Στήν πρώτη σκηνή τοῦ Μαρτυρίου του ὁ Ἅγιος στέκεται ὄρθιος ἀνάμεσα σέ στρατιῶτες καί ἀνακρίνεται ἀπό τόν εἰδωλολάτρη ἡγεμόνα, ἀλλά ὁμολογεῖ μέ θαυμαστή παρρησία τήν πίστη του στόν ἀληθινό Θεό.
Στή δεύτερη σκηνή τοῦ Μαρτυρίου του οἱ δήμιοι στρατιῶτες τόν πετροβολοῦν μέ μανία στό στόμα καί στό κεφάλι, ἐπειδή τόλμησε μέ παρρησία νά ὁμολογήσει τήν πίστη του στόν Θεό.
Στήν τρίτη σκηνή τοῦ Μαρτυρίου του τόν ρίχνουν κάτω στό ἔδαφος, τοῦ τεντώνουν τά χέρια καί τά πόδια καί τόν μαστιγώνουν μέ εἰδικά μαστίγια (βούνευρα).
Στήν τέταρτη σκηνή τοῦ Μαρτυρίου του οἱ δήμιοι τόν παίρνουν ἀπό τή φυλακή, τοῦ ἀφαιροῦν τή στρατιωτική στολή καί τοῦ γδέρνουν τό δέρμα μέ «χειράγρες» σιδερένιες. Ὁ Ἅγιος ἔχει στραμμένο τό βλέμμα στόν Κύριο καί ἀτάραχος ἐκζητεῖ τή θεία Χάρι καί προστασία.
Στήν πέμπτη σκηνή τοῦ Μαρτυρίου του οἱ δήμιοι τόν παρουσιάζουν πάλι μπροστά στόν ἡγεμόνα γιά ἀνάκριση. Ὁ Ἅγιος δέν δελεάζεται ἀπό τά ταξίματα καί τά γλυκόλογα τοῦ ἡγεμόνα καί δέν λυγίζει ἀπό τίς ἀπειλές καί τίς φοβέρες του, ἀλλά δηλώνει μέ παρρησία ὅτι θά παραμείνει «πιστός ἄχρι θανάτου».
Στήν ἕκτη σκηνή τοῦ Μαρτυρίου του ὁ Ἅγιος προσεύχεται στή φρικτή φυλακή μέ τά χέρια ὑψωμένα, γιά νά ἀντλήσει «δύναμιν ἐξ ὕψους».
Στήν ἕβδομη σκηνή τοῦ Μαρτυρίου του οἱ δήμιοι τόν καῖνε μέ ἀναμμένες λαμπάδες, τόν βασανίζουν χαιρέκακα καί τόν ἐξουθενώνουν.
Στήν ὄγδοη σκηνή τοῦ Μαρτυρίου του τόν ξαπλώνουν κάτω στό ἔδαφος, τοποθετοῦν τεράστια πέτρα πάνω στό καταπληγωμένο καί ματωμένο σῶμα του καί ἐξαπολύουν ἄγρια θηρία, γιά νά τόν κατασπαράξουν. Ἀλλά τά θηρία στέκονται ἥμερα γύρω του σάν ἀληθινοί φίλοι του καί γλείφουν τίς πληγές του.
Στήν ἔνατη σκηνή οἱ βασανιστές ὁδηγοῦν τόν Μάρτυρα μπροστά σέ ἕναν εἰδωλολατρικό βωμό καί τοποθετοῦν στό δεξί του χέρι ἀναμμένα κάρβουνα, γιά νά θυσιάσει στούς ψεύτικους θεούς. Ἀλλά ὁ Ἅγιος προτιμᾶ νά καίγεται ἡ παλάμη του παρά νά ὑποκύψει στήν προσκύνηση τῶν ψευδοθεῶν. Ταυτόχρονα ἕνας δαίμονας στόν ἀέρα φαίνεται νά φεύγει ἡττημένος καί ντροπιασμένος, θρηνώντας πού ἀπέτυχε νά παρασύρει κοντά του τόν φίλο τοῦ Χριστοῦ Φανούριο.
Στή δέκατη σκηνή τόν δένουν σέ μαγκάνι καί τοῦ κόβουν τὶς σάρκες μέ αἰχμηρά ἀντικείμενα.
Στήν ἑνδέκατη σκηνή ρίχνουν τόν Μάρτυρα σέ πυρακτωμένο καμίνι κι αὐτός μέ ὑψωμένα τά χέρια εὐχαριστεῖ τόν Θεό ἕτοιμος νά παραδώσει τήν ἀγωνιστική ψυχή του στόν Κύριο.
Στή δωδέκατη σκηνή τοῦ Μαρτυρίου του ὁ Μάρτυρας μέ πρόσωπο γαλήνιο καί μέ τά χέρια ὑψωμένα στόν οὐρανό εὐχαριστεῖ τόν Κύριο, γιατί τόν ἀξίωσε νά νικήσει μέ τή δύναμή Του, ἐνῶ ἕνα περιστέρι κατέρχεται καί τόν στεφανώνει μέ στεφάνι δόξας καί τιμῆς· σημεῖο δηλωτικό τῆς εὔνοιας τοῦ Θεοῦ.
Θαύματα τοῦ ἁγίου Φανουρίου. Ἀπό τότε πού βρέθηκε ἡ σεπτή εἰκόνα τοῦ ἁγίου Φανουρίου στή Ρόδο πάμπολλα θαύματα τοῦ Ἁγίου ἔχουν καταγραφεῖ. Τό Συναξάρι ἐξιστορεῖ τό πρῶτο θαῦμα του: Στά χρόνια πού διαφέντευαν στήν Κρήτη οἱ Ἐνετοί, δέν ἐπέτρεπαν τήν παρουσία Ὀρθοδόξου Ἀρχιερέως. Γι᾿ αὐτό ἀναγκάστηκαν τέσσερεις ἄνδρες πού ἤθελαν νά χειροτονηθοῦν, νά ταξιδέψουν ἀπό τήν Κρήτη στήν Κορώνη τῆς Πελοποννήσου, ὅπου ἔγινε ἡ χειροτονία τους. Κατά τήν ἐπιστροφή τους αἰχμαλωτίστηκαν ἀπό Ἀγαρηνούς, οἱ ὁποῖοι τόν ἕνα ἀπό τούς τέσσερις κληρικούς τόν φόνευσαν καί τούς ἄλλους τρεῖς τούς μετέφεραν στά Παλάτια ( στή Μίλητο).
Ὁ πνευματικός πατέρας τους, ὁ π. Ἰωνᾶς, πληροφορήθηκε τό γεγονός, καί ταξίδεψε στή Ρόδο, γιά νά συναντηθεῖ μέ τόν ἄρχοντα Γεώργιο Πετρανή, ὁ ὁποῖος εἶχε ἐμπορικές σχέσεις μέ τούς Τούρκους τῶν Παλατίων, γιά νά διαπραγματευθεῖ τήν ἀπελευθέρωσή τους. Κατά τήν ἐκκλησιαστική συνήθεια, ἐπισκέφθηκε καί τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ρόδου Νεῖλο, ὁ ὁποῖος τοῦ πρότεινε νά ἐπικαλεσθεῖ τόν ἅγιο Φανούριο, γιά νά τοῦ φανερώσει τούς χαμένους ἱερεῖς. Πράγματι· τόν ἐπικαλέστηκαν καί σέ λίγες ἡμέρες οἱ τρεῖς αἰχμάλωτοι ἱερεῖς μέ θαυμαστό τρόπο ἀφέθηκαν ἐλεύθεροι. Ἔκτοτε ἀπό εὐγνωμοσύνη πρός τόν ἅγιο Φανούριο μετέφεραν στήν Κρήτη ἀντίγραφο τῆς εἰκόνας του καί τελοῦσαν πανηγυρικά τή μνήμη του.
Ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου Φανουρίου ἑορτάζεται στίς 27 Αὐγούστου.
Β΄Διδάγματα ἀπό τόν βίο, τό μαρτύριο καί τά θαύματα τοῦ ἁγίου Φανουρίου
- Ὁ ἅγιος Φανούριος ἐννέα περίπου αἰῶνες ἦταν ἄγνωστος στούς Χριστιανούς, ἀλλά τόν φανέρωσε ὁ πανάγαθος Κύριος γιά ἐνίσχυση καί παρηγορία τῶν πιστῶν. Καί ὁ ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Νεοφανής τῆς Νέας Μάκρης ἕξι περίπου αἰῶνες ἦταν ἄγνωστος ὡς ἅγιος καί ἔγινε γνωστός γιά ἐνίσχυση καί παρηγορία τῶν πιστῶν μετά τήν ἀνεύρεση τῶν ἁγίων λειψάνων του καί τήν ἐπίσημη ἁγιοκατάταξή του. Καί οἱ ἅγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος καί Εἰρήνη πεντέμισι αἰῶνες ἦταν ἄγνωστοι στούς Χριστιανούς καί ἔγιναν γνωστοί μετά τήν ἀνεύρεση τῶν ἁγίων λειψάνων τους καί τήν ἐπίσημη ἁγιοκατάταξή τους. Ὑπογραμμίζουμε πόσο πολύ ἐνισχύονται καί παρηγοροῦνται οἱ πιστοί στούς δύσκολους χρόνους πού ζοῦμε ἀπό τίς ἁγιοκατατάξεις νεοφανῶν Ἁγίων.
- Πάρα πολλοί πιστοί ἀπό εὐλάβεια πρός τόν ἅγιο Φανούριο τόν ἐπικαλοῦνται, γιά νά τούς φανερώσει χαμένους ἀνθρώπους, χαμένα ζῶα, ἀπολεσθέντα ἀντικείμενα, νά τούς φανερώσει τόν δρόμο πού πρέπει νά ἀκολουθήσουν ὅταν χάσουν τόν προσανατολισμό τους καί δέν ξέρουν ποῦ βρίσκονται, νά φανερώσει τήν ἀλήθεια ὅταν ἀδικοῦνται, νά φανερώσει τήν ὀρθή διάγνωση τῆς ἀσθένειάς τους, ὅταν οἱ γιατροί δυσκολεύονται καί δέν μποροῦν νά καταλήξουν σέ κάποιο βέβαιο συμπέρασμα, καί σ᾿ ἄλλες πολλές περιπτώσεις, καί διηγοῦνται θαυμαστές λύσεις πού τούς φανερώνει ὁ ἅγιος Φανούριος γιά τήν ἐπίλυση τοῦ προβλήματος πού ἀντιμετωπίζουν.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Εἴθε μέ τίς εὐχὲς τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος Φανουρίου τοῦ Νεοφανοῦς νά ἀναδειχθοῦμε ἀντάξιοι μιμητές τῆς θείας ἀγάπης πού πυρπολοῦσε τὴν ψυχή του καί νά φανερώνουμε τόν Χριστό στόν σύγχρονο κόσμο ὡς τόν μοναδικό Σωτήρα καί Λυτρωτή.
ΣΥΝΘΗΜΑ
«Ἅγιε Φανούριε, πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν»
Ἀπολυτίκια: Ἦχος δ΄ (Ταχύ προκατάλαβε). Οὐράνιον ἐφύμνιον, ἐν γῇ τελεῖται λαμπρῶς, ἐπίγειον πανήγυριν νῦν ἑορτάζει φαιδρῶς, ἀγγέλων πολίτευμα· ἄνωθεν ὑμνωδίαις εὐφημοῦσι τούς ἄθλους, κάτωθεν Ἐκκλησία, τήν οὐράνιον δόξαν· ἥν εὕρες πόνοις καί ἄθλοις τοῖς σοῖς, Φανούριε ἔνδοξε.
Ἦχος δ΄ (Ταχύ προκατάλαβε). Ὡς ἄστρον ἀνέτειλας τῇ Ἐκκλησίᾳ Χριστοῦ, καί πάντας κατηύγασας, φανερωθείς θαυμαστῶς, Φανούριε ἔνδοξε· ὅθεν τοῖς εὐφημοῦσι, τήν σήν ἄθλησιν Μάρτυς, νέμεις τῶν σῶν θαυμάτων, τήν σωτήριον χάριν, πρεσβεύων τῷ Κυρίῳ, ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Ἦχος α΄ (Τῆς ἐρήμου πολίτης). Τῶν Ροδίων τό κλέος καί Μαρτύρων τό καύχημα, τῶν θαυμάτων θείαις ἀκτῖσι, τούς πιστούς καταυγάζοντα, Φανούριον τιμήσωμεν πιστοί, ὡς μέγαν τοῦ Σωτῆρος ἀθλητήν· πᾶσαν χάριν γάρ παρέχει τοῖς πρός αὐτόν, ἀπό ψυχῆς κραυγάζουσι· δόξα τῷ σέ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σέ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διά σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.
Κοντάκιον: Ἦχος γ΄ (Ἡ Παρθένος σήμερον). Ἱερεῖς διέσωσας αἰσχμαλωσίας ἀθέου, καί δεσμά συνέθλασας δυνάμει θείᾳ θεόφρον· ἤσχυνας, τυράννων θράση γενναοφρόνως· εὔφρανας, Ἀγγέλων τάξεις Μεγαλομάρτυς· διά τοῦτό σε τιμῶμεν, θεῖε ὁπλῖτα, Φανούριε ἔνδοξε.
Μεγαλυνάρια: Χαίροις, ὦ Φανούριε ἀθλητά, ὁ πᾶσι παρέχων τά αἰτήματα συμπαθῶς· χαίροις εὐσεβούντων, ὁ μέγας ἀντιλήπτωρ, καί πάσης Ἐκκλησίας, θεῖον ἀγλάϊσμα.
ΥΓ. Τό θέμα αὐτό κατά προτίμηση νά γίνει τόν Αὔγουστο τοῦ 2021.
