Σύνθημα έτους

Μεταφορτώσεις

Θέμα για τους κυκλάρχες

 

Ὅπως κάθε χρόνο, ἔτσι καί φέτος τήν πρώτη μας συνάντηση θά τήν ἀφιερώσουμε στή μελέτη τοῦ ἁγιογραφικοῦ Συνθήματος τῆς «Χριστιανικῆς Φοιτητικῆς Δράσεως» γιά τό τρέχον ἱεραποστολικό ἔτος 2021-2022.

Εἶναι κοινή διαπίστωση ὅλων ὅτι οἱ συνθῆκες μέσα στίς ὁποῖες ζεῖ ὁ πλανήτης μας τά τελευταῖα χρόνια, μάλιστα μετά τήν ἐμφάνιση καί ἐξάπλωση τῆς πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ, εἶναι πρωτόγνωρες καί τέτοιες πού νά ἀλλάζουν τελείως τόν τρόπο ζωῆς τῆς ἀνθρώπων σέ ὅλους τούς τομεῖς: κοινωνία, οἰκογένεια, ἐργασία, προσωπική ζωή. Ὁ ὅρος πού δίνει τό στίγμα τῆς νέας παγκόσμιας στροφῆς καί πορείας τοῦ κόσμου εἶναι «The Great Reset» (Ἡ Μεγάλη Ἐπανεκκίνηση). Ἀπό ἐπίσημα χείλη στήν πατρίδα μας ἀκούσθηκε στήν ἀρχή τῆς πανδημίας πώς, ὅταν αὐτή περάσει, τίποτε δέν θά εἶναι ἴδιο μέ πρίν. Καί καθώς ὅλοι ἀνησυχοῦν καί ἀγωνιοῦν γιά τό ποῦ ἀποσκοπεῖ ὅλη αὐτή ἡ κίνηση καί τί ἀλλαγές θά σημάνει στή ζωή τῶν ἀνθρώπων, οἱ Χριστιανοί ἔχουν διαβεβαίωση ἀπό τόν ἀλάνθαστο λόγο τοῦ Θεοῦ τέτοια, πού νά τούς γεμίζει μέ εἰρήνη καί αἴσθημα σιγουριᾶς καί ἀσφάλειας μέσα στόν ποικίλως κυμαινόμενο κόσμο. Ποιά εἶναι αὐτή;

Μελέτη περικοπῆς: Ἑβρ. ιγ΄ 7-9.

(Σημείωση: Τό Σύνθημα εἶναι ὁ στίχος 8. Θά διαβάσουμε ὅμως καί τούς τρεῖς στίχους, γιά νά ἔχουμε τή συνάφεια τοῦ κειμένου).

Ἀπό τήν ἀνάγνωση καί τῶν τριῶν στίχων καταλαβαίνουμε μέ ποιό νόημα τίθεται ὁ στίχος 8, πού μᾶς ἐνδιαφέρει καί ἀποτελεῖ τό φετινό Σύνθημά μας. Ὁ Χριστός δηλαδή, ὁ Ὁποῖος ἐνίσχυε τούς ἡγουμένους μας, τούς προεστούς καί διδασκάλους μας, ὥστε νά κρατοῦν τήν πίστη ἀληθινή καί ἀνόθευτη, χωρίς νά φοβοῦνται ἀπειλές καί βασανιστήρια, Αὐτός τό ἴδιο θά πράξει καί στούς πιστούς κάθε ἐποχῆς, καί σέ μᾶς· διότι δέν εἶναι Θεός πού ἀλλάζει, πότε ἔτσι καί πότε ἀλλιῶς, ἀλλά εἶναι πάντοτε ὁ αὐτός, ὁ ἴδιος, ὁ ἀναλλοίωτος Θεός. Συνεπῶς, κρατῆστε καί σεῖς καλά αὐτή τήν πίστη, χωρίς νά φοβάστε τίποτε, οὔτε νά παρασύρεσθε ἀπό ξένες καί παράξενες διδασκαλίες, νεόκοπες καί νεόφερτες. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι πάντοτε μία καί ἡ αὐτή. Αὐτή ἡ ἀλήθεια πρέπει καί τώρα νά πληροφορεῖ τήν καρδιά τοῦ πιστοῦ, καί ὄχι ἄλλα πράγματα, ἀνθρώπινα διανοήματα καί ἐντολές, οἱ ὁποῖες δέν ὠφελοῦν σέ τίποτε, ἀλλά μᾶλλον ἀποτρέπουν τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν εὐθεία ὁδό καί τόν ἀληθή καί μέγιστο προορισμό του, τήν ὁμοίωσή του μέ τόν Θεό.

Αὐτό εἶναι τό γενικό νόημα τοῦ ἱεροῦ κειμένου. Ἄς ἔλθουμε τώρα νά ἐμβαθύνουμε στόν στίχο 8.

«Ἰησοῦς Χριστός χθές καί σήμερον ὁ αὐτός καί εἰς τούς αἰῶνας».

(Σημείωση: Ὁ Κυκλάρχης, κατά τήν προετοιμασία του γιά τήν παρουσίαση τοῦ θέματος, ἄς διαβάσει ἐπιπλέον καί τά πλουσιότατα σχόλια τοῦ ἀειμνήστου Καθηγητοῦ Παν. Τρεμπέλα στό Ἑβρ. α΄ 10-12, Ὑπόμνημα, σελ. 35).

Δύο εἶναι οἱ κύριες ἔννοιες – πτυχές τῆς δογματικῆς αὐτῆς ἀλή­θειας πού παρουσιάζεται στόν στίχο αὐτό γύρω ἀπό τό πρόσωπο τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ πρώτη στατική καί ἡ δεύτερη δυναμική. Καί οἱ δύο ἔχουν πολύ μεγάλες καί σημαντικές προεκτάσεις στή ζωή τῶν χριστιανῶν μέσα στόν κόσμο. Ἄς τίς δοῦμε ἀναλυτικά:

1. Στατική ἔννοια. Πῶς ἐννοεῖτε τήν ἔννοια αὐτή στή φράση ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἶναι πάντοτε ὁ ἴδιος, καί χθές (στό παρελθόν) καί σήμερα (στό παρόν) καί στούς αἰῶνες (στό αἰώνιο μέλλον); (Ἄς ποῦν τά μέλη τίς ἀπόψεις τους). Τό ὅτι ὁ Θεάνθρωπος Κύριος εἶναι «ὁ αὐτός» πάντοτε, σημαίνει ὅτι εἶναι ἀναλλοίωτος. Ἄναρχος (χωρίς ἀρχή) καί ἀτελεύτητος (χωρίς τέλος), πάντοτε ὁ Ὤν, ὅπως ὁ Ἴδιος δήλωσε τό ὄνομά Του στόν Μωυσῆ. «Ἀεί ὤν ὡσαύτως ὤν», ἀκοῦμε καί στή θεία Λειτουργία· ἡ αὐτή Ὕπαρξη πάντοτε· ἡ μόνη μέ τήν ἀπόλυτη ἔννοια Ὕπαρξη, ἀπό τήν ὁποία πηγάζουν ὅλες οἱ ὑπάρξεις στόν κόσμο. Ἡ Ζωή καί Αὐτοζωή καί πηγή τῆς ζωῆς κάθε ὑπάρξεως. Αὐτό πάλι πρακτικά σημαίνει ὅτι δέν ὑπάρχει πιό ἀντικειμενική πραγματικότητα ἀπό αὐτήν τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο. Ἄν γιά ἐμᾶς εἶναι πραγματικότητα τό ὅτι ὑπάρχουμε τώρα ἐδῶ καί κινούμαστε καί εἴμαστε ἐν ζωῇ, ἄν εἶναι πραγματικότητα τό ὅτι αὐτή τή στιγμή βρισκόμαστε σέ ἕνα συγκεκριμένο περιβάλλοντα χῶρο καί μᾶς περιστοιχίζουν συγκεκριμένα ἀντικείμενα, αὐτά ὅλα εἶναι πιό ἀδύνατη, σχετική πραγματικότητα ἀπό τό ὅτι ἐδῶ εἶναι παρών ὁ Θεός. Μποροῦμε νά καταλάβουμε τί πρακτικές συνέπειες ἔχει αὐτό στή ζωή μας; (Ἄς ἀναφέρει ὁ Κυκλάρχης ὅσες νομίζει: πίστη στήν Πρόνοιά Του, ἔλλειψη ἄγχους, ἀσφάλεια σέ κινδύνους, ἀνάσχεση τῆς ἁμαρτητικῆς φορᾶς τοῦ ἀνθρώπου κ.ο.κ.).

Κυρίως ὅμως ἡ στατική ἔννοια τῆς φράσεως αὐτῆς εἶναι ἡ ἑξῆς: Τά πάντα γύρω μας μεταβάλλονται. Τό μόνο πού μένει ἀκίνητο καί ἀναλλοίωτο εἶναι ὁ Χριστός. Ὅλα περνοῦν καί χάνονται, ἐπειδή εἶναι φθαρτά. Ἐπειδή εἶναι φθαρτά, γι᾿ αὐτό καί εἶναι ἐφήμερα, παροδικά, ὄχι μόνιμα. Ἡ κίνηση στόν κόσμο στηρίζεται στόν νόμο τῆς φθορᾶς: γέννηση, αὔξηση, ἀκμή, παρακμή, γήρανση, θάνατος. Ἕνας ἀέναος κύκλος πού συντηρεῖται ἀπό τή φθορά. (Στό σημεῖο αὐτό εἶναι πολύ πρόσφορα τά σχόλια στό Ὑπομν., Ἑβρ. α΄ 12, σελ.35). Αὐτή ἡ ἀλήθεια πάλι ἔχει ὡς πρακτική συνέπεια στή ζωή τοῦ Χριστιανοῦ τό ὅτι ἡ καρδιά του δέν πρέπει νά κολλάει σέ τίποτε ἀπό τά πράγματα τοῦ κόσμου αὐτοῦ: ἀντικείμενα, περιουσία, πλούτη, δόξες, τιμές, ἡδονές, ἀπολαύσεις. Ὅλα αὐτά εἶναι μάταια καί παρερχόμενα. Ὅλα γι᾿ αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο εἶναι ψεύτικα. (Στό σημεῖο αὐτό μπορεῖ νά γίνει λόγος καί γιά τή φράση πού συχνά ἀκούγεται τελευταῖα: «ἡ ὑγεία εἶναι τό πᾶν». Δέν εἶναι τό πᾶν ἡ ὑγεία, καθότι ἔτσι κι ἀλλιῶς ὁ ἄνθρωπος φθείρεται καί κάποτε θά πεθάνει. Τό πᾶν εἶναι νά μένει κανείς ἑνωμένος μέ τόν Χριστό, πού εἶναι ἡ Ζωή, ἡ πηγή τῆς ζωῆς καί τῆς ἀθανασίας). Τήν ἀλήθεια αὐτή μᾶς τήν πληροφορεῖ σέ πολλά σημεῖα ἡ Ἁγία Γραφή: «Πᾶν τό ἐν τῷ κόσμῳ, ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός καί ἡ ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου… καί ὁ κόσμος παράγεται καί ἡ ἐπιθυμία αὐτοῦ· ὁ δέ ποιῶν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ μένει εἰς τόν αἰῶνα» (Α΄ Ἰω. β΄ 16-17). «Οἱ χρώμενοι τῷ κόσμῳ τούτῳ ὡς μή καταχρώμενοι· παράγει γάρ τό σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου» (Α΄ Κορ. ζ΄ 31). (Ἄς σκεφθοῦμε γιά παράδειγμα: Τί εἶναι ἡ μόδα, ἡ συνεχής ἀλλαγή καί πρόταση νέων μοντέλων ζωῆς, ἐνδυμασίας κ.ο.κ., παρά κατεξοχήν ἀπόδειξη τοῦ ὅτι «παράγει τό σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου», τῆς φθορᾶς τῶν πάντων;). «Ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δέ λόγοι μου οὐ μή παρέλθωσι» (Ματθ. κδ΄ 35). Καί ἐπειδή ἀκριβῶς δέν πρόκειται ποτέ νά «παρέλθουν» οἱ λόγοι τοῦ Κυρίου, γι᾿ αὐτό καί ἐκεῖνος πού τηρεῖ τούς λόγους Του καί ἐφαρμόζει τό θέλημά Του «μένει εἰς τόν αἰῶνα». Τή στιγμή πού «πᾶσα σάρξ ὡς χόρτος, καί πᾶσα δόξα ἀνθρώπου ὡς ἄνθος χόρτου· ἐξηράνθη ὁ χόρτος καί τό ἄνθος αὐτοῦ ἐξέπεσε» (Α΄ Πέτρ. α΄ 24), ὁ ἄνθρωπος πού μένει ἑνωμένος μέ τόν Χριστό, μέ τά ἅγια Μυστήρια καί τίς ἅγιες ἐντολές Του, «μένει εἰς τόν αἰῶνα». Τί ἄλλο περισσότερο μπορεῖ νά ἐπιθυμήσει ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου;

2. Δυναμική ἔννοια. Παρ᾿ ὅλα αὐτά, τήν εὐτυχία πού δημιουργεῖ στήν ψυχή μας ἡ βεβαιότητα αὐτή γιά τήν ὁποία μιλήσαμε προη­γου­μέ­νως, ἴσως κανείς θεωρήσει ὅτι τήν ἀπομειώνει κάπως ἡ σκέψη ὅτι τό αἰώνια ἀναλλοίωτο καί ἄφθαρτο τοῦ Κυρίου (καί τοῦ πιστοῦ πού εἶναι ἑνωμένος μαζί Του) σημαίνει κάτι πού δέν θά ἔχει ἀλλαγή, θά εἶναι στατικό, καί ἄρα κουραστικό καί τελικά βαρετό. Ἐδῶ τώρα ἔρχεται ἡ δυναμική ἔννοια τῆς φράσεως πού ἐξετάζουμε, γιά τήν ὁποία θά μιλήσουμε στή συνέχεια. Πῶς τήν καταλαβαίνετε; (Ἄς ποῦν τά μέλη τίς σκέψεις τους).

Τό γεγονός ὅτι ὁ Κύριος μένει ἀναλλοίωτος καί ἄφθαρτος «εἰς τόν αἰῶνα», καθώς καί ὁ πιστός πού τηρεῖ «τό θέλημα τοῦ Θεοῦ», αὐτό δέν ἰσοδυναμεῖ μέ στάση, ἀκινησία. Τό ἀντίθετο μάλιστα, καθότι ἡ ἀφθαρσία ἀκριβῶς ἐπιτυγχάνεται διά τῆς διαρκῶς ἀνανεούμενης προσδόσεως θείας Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στόν πιστό πού μένει ἑνωμένος μέ τήν Πηγή τῆς Ζωῆς καί τῆς ἀφθαρσίας, τόν Χριστό. Εἶναι σάν τήν ἀέναη ροή τῶν ὑδάτων ἑνός ποταμοῦ, τά ὁποῖα προσδίδουν στά δένδρα πού βρίσκονται φυτεμένα ἐκεῖ διαρκή θαλερότητα. Μ᾿ αὐτή τήν ἔννοια μποροῦμε τώρα νά ἐννοήσουμε ὅτι ἡ διαρκής κατάσταση τῆς ἀφθαρσίας ἐν τῷ Χριστῷ διατηρεῖται μέ συνεχή ἐναλλαγή (ὅπως τα νερά τοῦ ποταμοῦ, πού  συνεχῶς περνοῦν ἀπό τίς ρίζες τῶν δένδρων, καί ἄλλοι, καινούργιοι ὄγκοι ὑδάτων προσπίπτουν ἐπάνω τους συνεχῶς). Ἔτσι λοιπόν τό μόνιμο καί ἀναλλοίωτο τῆς ζωῆς ἐν τῷ Χριστῷ συνδέεται ἄμεσα μέ τό διαρκῶς ἀνανεούμενο. Αὐτό ἀκριβῶς εἶναι πού διαβεβαιώνει ὁ Κύριος στήν Ἀποκάλυψη: «ἰδού καινά ποιῶ πάντα» (Ἀποκ. κα΄ 5). Μέ αὐτό τόν τρόπο συντηρεῖ στήν αἰώνια ὕπαρξη τή δική Του κτίση ὁ Θεός: μέ τή διαρκή ἀνανέωση. Ὅταν λοιπόν λέμε ὅτι ὁ Χριστός εἶναι «χθές καί σήμερον ὁ αὐτός καί εἰς τούς αἰῶνας», ἐννοοῦμε ὅτι ὁ Χριστός εἶναι πάντα νέος, πάντα «καινός», Αὐτός πού ἐπιπλέον «νεοποιεῖ τούς γηγενεῖς» (Κανών Μ. Παρασκευῆς) καί «καινοποιεῖ τά πάντα».

Ἡ νέα τώρα αὐτή ἀλήθεια ἔχει πάλι ὑπέροχες δυναμικές πρακτικές συνέπειες στή ζωή τῶν πιστῶν. Διότι καλεῖται ὁ κάθε πιστός καί μέ τή δική του συνέργεια ἀπό αὐτήν ἐδῶ τή ζωή νά μπεῖ σ᾿ αὐτή τή συχνότητα τῆς ἐν Χριστῷ διαρκοῦς ἀνανεώσεως. Καλεῖται δηλαδή νά μή ζεῖ στατική πνευματική ζωή, ἀρκούμενος σέ μιά στοιχειώδη ἠθική βάση, ἀλλά νά ἀνανεώνεται συνεχῶς «τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοός αὐτοῦ» (Ρωμ. ιβ΄ 2), νά «μεταμορφοῦται ἀπό δόξης εἰς δόξαν» (Β΄ Κορ. γ΄ 18) καί νά καθίσταται συνεχῶς «θείας κοινωνός φύσεως ἀποφυγών τῆς ἐν κόσμῳ ἐν ἐπιθυμίᾳ φθορᾶς» (Β΄ Πέτρ. α΄ 4). (Ὁ Κυκλάρχης ἄς δεῖ τά ἀντίστοιχα σχόλια στά σχετικά Ὑπομνήματα).

Τό τελικό συμπέρασμα εἶναι νά μή δινόμαστε μέ τήν ψυχή μας στά μάταια καί φθαρτά αὐτοῦ τοῦ κόσμου, εἴτε ὑλικά ἀγαθά, εἴτε δόξες καί ἡδονές, γνῶμες ἀνθρώπινες, πολιτικά συστήματα καί ἰδεολογίες, νέες δῆθεν καί ἐκθαμβωτικές προτάσεις καί προσφορές. Ὅλα εἶναι προορισμένα γιά τή φθορά καί τή στάχτη. Τό ὅλο ἐνδιαφέρον καί ἡ συνεχής προσπάθειά μας νά εἶναι πῶς θά ἀποκτήσουμε «νοῦν Χριστοῦ», πῶς θά ἑνωνόμαστε ὅλο καί περισσότερο μαζί Του. Μέ τόν τρόπο αὐτό θά μπαίνουμε ἀπό τώρα στή συχνότητα τῆς ἀφθαρσίας καί τῆς διαρκῶς ἀνανεούμενης αἰωνιότητας, καθιστάμενοι μαζί μέ Ἐκεῖνον καινοί καί ἄφθαρτοι «εἰς τούς αἰῶνας».

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΘΗΜΑ: «Ἰησοῦς Χριστός χθές καί σήμερον ὁ αὐτός καί εἰς τούς αἰῶνας» (Ἑβρ. ιγ΄ 8).