Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Λίγοι στίχοι ἀπομένουν ἕως τό τέλος τοῦ ἑβδόμου κεφαλαίου τοῦ κατά Ματθαῖον ἱεροῦ Εὐαγγελίου. Μέσα στούς στίχους αὐτούς περιέχεται ὁ ἐπίλογος τῆς περίφημης «ἐπί τοῦ ὄρους ὁμιλίας» τοῦ Κυρίου μας. ῾Ο ἐπίλογος, ὅπως θά δοῦμε, σύν Θεῷ, εἶναι ἐντυπωσιακός, ἀνάλογος μέ τό ὕψος τῶν νοημάτων τῆς ὅλης ὁμιλίας. Στήν παρούσα συμμελέτη θά ἐμβαθύνουμε σέ δύο στίχους τοῦ ἐπιλόγου, οἱ ὁποῖοι σχετίζονται ἀμεσότατα μέ τό περιεχόμενο τῆς ὁμιλίας καί ἰδιαιτέρως μέ τήν ἐφαρμογή τῶν διδασκαλιῶν καί προσταγμάτων τοῦ Κυρίου.
Μελέτη περικοπῆς: Ματθ. ζ´ 13-14.
1. ῾Ο 13ος στίχος ἀρχίζει μέ προτροπή – παρακίνηση τοῦ Κυρίου πρός τούς ἀκροατές καί ἀναγνῶστες Του νά εἰσέλθουν διά τῆς στενῆς πύλης. Γιατί ἄραγε κάνει αὐτή τήν προτροπή ἐδῶ ὁ Κύριος; Διότι γνωρίζει, ὡς Παντογνώστης, ὅτι γιά τόν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος διεφθάρη λόγῳ τῆς παραβάσεως τῶν Πρωτοπλάστων, πολλά ἀπό ὅσα εἶπε στήν ὁμιλία Του παρουσιάζονται δύσκολα, πιθανῶς καί ἀκατόρθωτα. Σάν νά λέει: Μή στέκεσθε καί ἀποθαρρύνεσθε μπρός στίς δυσκολίες τῆς ἐφαρμογῆς τῶν ὅσων ἀκούσατε ἤ ἀνεγνώσατε. Προχωρῆστε στήν τήρησή τους καί θά διαπιστώσετε τή γλυκύτητά τους.
᾿Αλλά καί διότι γνωρίζει ὅτι μόνο δι᾿ αὐτῆς τῆς πύλης θά φθάσουμε στήν εὐτυχία τῆς Βασιλείας Του, τήν ὁποία μᾶς ἔχει ἑτοιμάσει μέ τήν ἄπειρη ἀγάπη Του. Δέν ὑπάρχει ἄλλος δρόμος.
2. ῾Η ἐφαρμογή ἤ ἡ μή ἐφαρμογή τῶν λόγων τοῦ Κυρίου παρομοιάζονται μέ στενή πύλη καί μέ εὐρύχωρη ὁδό. «῾Η στενή πύλη εἶναι τό σύμβολον τοῦ δυσχεροῦς τῆς εἰσόδου εἰς τήν πνευματικήν κοινωνίαν τοῦ Σωτῆρος διά τούς σαρκικούς ἀνθρώπους… ῾Η πλατεῖα πύλη καί ἡ εὐρύχωρος ὁδός (εἶναι) ἔμβλημα τῆς εὐκόλου ζωῆς τῶν τοῦ κόσμου, ἥτις δέν ἀπαιτεῖ προσπάθειάν τινα» (῾Υπόμν. Π. Ν. Τρεμπέλα).
῎Ας ἑστιάσουμε τήν προσοχή καί τή συζήτησή μας σέ ὅσα λέει ὁ Κύριος γιά στενή πύλη καί τεθλιμμένη ὁδό. ᾿Εξυπακούεται δέ ὅτι μιλώντας γιά τήν τεθλιμμένη ὁδό ἀντιλαμβανόμαστε καί τά σχετικά μέ τήν ἀντίθετη, τήν εὐρύχωρη ὁδό. ῎Ας δοῦμε κατ᾿ ἀρχήν, γιατί χαρακτηρίζεται ὡς «στενή πύλη» καί «τεθλιμμένη ὁδός» ἡ πνευματική ζωή; Καί ἡ πύλη δηλαδή μᾶς δυσκολεύει καί ἡ ὁδός. Γιατί; (῎Ας ποῦν τά μέλη τίς σκέψεις τους). «Διότι δυσκολίαν μεγάλην αἰσθάνονται οἱ ἄνθρωποι πού ἀποφασίζουν νά ἐγκαταλείψουν βίον κοσμικόν, συνηθείας μακράς, φιλίας καί συμφέροντα, διά νά εἰσέλθουν εἰς τήν ᾿Εκκλησίαν καί ἀρχίσουν ζωήν χριστιανικήν. ᾿Αλλά δέν ἀρκεῖ μόνον νά λάβῃ κανείς τήν ἀπόφασιν νά δεχθῇ τό Βάπτισμα ἤ νά προσέλθῃ εἰς ἐξομολόγησιν· οὐδέ φθάνομεν εἰς τούς οὐρανούς εὐθύς μόλις περάσωμεν τήν στενήν θύραν. Χρειάζεται νά βαδίσωμεν καί τήν ὁδόν πού ἀρχίζει ἀπό τήν θύραν ταύτην… Τήν ὁδόν δέ ταύτην ὁ Κύριος παρουσιάζει ‘‘τεθλιμμένην’’, δηλ. δύσβατον, γεμάτην δυσκολίας καί ἐμπόδια. Διότι ὁ βαδίζων τήν ὁδόν ταύτην καλεῖται νά ζῇ μέ αὐταπάρνησιν… νά ἀντιπαλαίσῃ ἐναντίον πολυειδῶν ἀντιδράσεων καί περιφρονήσεων… νά ὑπομείνῃ ποικίλας δοκιμασίας καί θλίψεις» (π. Σεραφείμ).
Πρέπει νά παλέψουμε μέ τόν ἑαυτό μας, ὁ ὁποῖος ἐπιζητεῖ τήν ἄνεση καί ρέπει πρός τά πονηρά. Χρειάζεται ἀκόμη νά ἀντιμετωπίσουμε τά θέλγητρα ἀλλά καί τίς ἀπειλές τοῦ κόσμου. Εἶναι ὡστόσο ἀνάγκη νά ἀποκρούσουμε καί τίς ἐπιθέσεις τοῦ Πονηροῦ καί νά ἀπαρνηθοῦμε τίς δελεαστικές ἡδονικές εἰσηγήσεις του. ῞Ολα αὐτά δέν εἶναι εὔκολη ὑπόθεση. Καί αὐτά εἶναι πού συνιστοῦν τή δυσκολία τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. ῾Η χριστιανική ζωή δέν εἶναι δρόμος στρωμένος μέ ροδοπέταλα. ᾿Ενθυμεῖσθε κάποιο σχετικό χωρίο τῆς ῾Αγίας Γραφῆς; «Διά πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Πραξ. ιδ´ 22).
3. Τί μᾶς λέει σχετικά τό παράδειγμα τῆς ζωῆς τοῦ ᾿Αρχηγοῦ τῆς Πίστεώς μας καί τῶν ῾Αγίων τῆς ᾿Εκκλησίας μας; ῎Εζησε ἄνετη ζωή ὁ Κύριος; Δέν συναντοῦσε δυσκολίες εὐθύς ἐξαρχῆς στήν ἐπίγεια ζωή Του μέχρι καί τήν ᾿Ανάληψή Του; Καί ἐάν «ὁ ἀρχηγός τῆς σωτηρίας» μας, ὅπως γράφει ὁ ἀπ. Παῦλος, «ἔπρεπε … διά παθημάτων τελειῶσαι», νά ἀναδειχθεῖ τέλειος Σωτήρ διά μέσου παθημάτων καί σκληροῦ θανάτου (῾Εβρ. β´ 10), πῶς θέλουμε ἐμεῖς νά σωθοῦμε, νά κάνουμε κτῆμα μας τή σωτηρία, τήν ὁποία ᾿Εκεῖνος μᾶς χάρισε καί μᾶς χαρίζει, χωρίς κόπο καί ἀγώνα καί πόνο; Τίποτε ἐξάλλου τό σπουδαῖο δέν κατακτᾶται χωρίς κόπους καί θυσίες. Καί οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας ἀκόμη ἔλεγαν ὅτι «τά ἀγαθά κόποις (=μέ κόπους) κτῶνται (=ἀποκτῶνται)». ῾Υπάρχει δέ μεγαλύτερο ἀγαθό ἀπό τήν αἰώνια σωτηρία μας; ᾿Ενθυμεῖσθε πῶς ὀνομάζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅσους δέν θέλουν νά κοπιάσουν καί νά πιέσουν τόν ἑαυτό τους, προκειμένου νά σηκώνουν τόν καθημερινό σταυρό τῆς τηρήσεως τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ καί νά βαδίζουν τόν ἀνηφορικό καί δύσβατο δρόμο, πού ὁδηγεῖ στήν εὐτυχία τῶν οὐρανῶν; Τό εἴδαμε, ὅταν μελετήσαμε τήν πρός Φιλιππησίους ᾿Επιστολή. Τούς ὀνομάζει «ἐχθρούς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ» (Φιλιπ. γ´ 18).
Τόν δρόμο τῆς θυσίας καί τῶν θλίψεων δέν ἀκολούθησαν καί οἱ ῞Αγιοί μας; Ποιός ῞Αγιος δέν δυσκολεύθηκε, δέν πόνεσε, δέν κοπίασε, δέν συνάντησε ἀντιδράσεις, δέν ἀντιμετώπισε συκοφαντίες καί διωγμούς, δέν δοκίμασε θλίψεις καί ταλαιπωρίες; Τούς δόξασε βεβαίως τελικά ὁ Θεός, τούς τιμοῦμε δέ καί τούς δοξάζουμε κι ἐμεῖς στίς γιορτές τους. Μή λησμονοῦμε ὅμως ὅτι ἡ δόξα τους εἶναι ὁ στέφανος τῶν ἀγώνων καί τῶν κόπων τους. Καί ἐάν θέλουμε νά βρεθοῦμε κι ἐμεῖς ἐκεῖ ὅπου βρίσκονται ἐκεῖνοι, πρέπει ἀπαραιτήτως νά περάσουμε, ὅπως καί ἐκεῖνοι, ἀπό τή στενή πύλη καί τήν τεθλιμμένη ὁδό.
4. Εἶναι ἄραγε τελικά ὁ δύσβατος δρόμος τῆς χριστιανικῆς ζωῆς καταθλιπτικός καί ἄβατος;
῾Η πείρα τῶν ῾Αγίων ἀλλά καί ὅλων τῶν ἀγωνιστῶν τῆς Πίστεως μᾶς τό ἀποδεικνύει ὅτι κοντά σ᾿ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι βαδίζουν τόν δύσβατο δρόμο τῆς ἀρετῆς, βρίσκεται ἀοράτως παρών ὁ Κύριος, ὁ ῾Οποῖος βεβαίωσε ὅτι θά εἶναι μαζί μέ τούς πιστούς Του «ἕως συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. κη´ 20). Αὐτή δέ ἡ μυστική παρουσία Του κάνει ἐλαφρύτερο τόν σταυρό τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Χαρίζει τόνωση, παρηγοριά, ἐλπίδα καί αἰσιοδοξία γιά τήν κατάκτηση τοῦ «βραβείου τῆς ἄνω κλήσεως» (Φιλιπ. γ´ 14). ῾Η βεβαίωση τοῦ Κυρίου ὅτι ἡ στενή πύλη καί ἡ τεθλιμμένη ὁδός ὁδηγοῦν στήν εὐτυχισμένη αἰώνια ζωή τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν εἶναι παναληθής καί ἀδιάψευστη. Τό ἐγγυᾶται ὁ ῎Ιδιος πού ἔχυσε τό Αἷμα Του, γιά νά ἀνοιχθεῖ ἡ πύλη, πού ὁδηγεῖ σ᾿ αὐτή τή Βασιλεία.
5. Νά προσέξουμε καί αὐτό πού λέει στό τέλος ὁ Κύριος γιά τή στενή πύλη καί τήν τεθλιμμένη ὁδό. Γιατί λέει ὅτι εἶναι «ὀλίγοι οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν»; Διότι «ἡ εἴσοδος διά τῆς θύρας τῆς ζωῆς προϋποτίθησι ζήτησιν καί ἔρευναν πρός εὕρεσιν αὐτῆς» (῾Υπόμν. Π. Ν. Τρεμπέλα). «῾Η δέ ζήτησις εἶναι ἔργον κοπιαστικόν, ἀπαιτεῖ ἐπιμέλειαν καί ὑπομονήν, ἀπαιτεῖ ἀπό τόν ἄνθρωπον νά ἀπορρίψῃ τήν ὀκνηρίαν καί τήν ραθυμίαν μέ τήν ὁποίαν συνήθως προσβλέπει (=ἀντιμετωπίζει) τήν πνευματικήν ζωήν» (π. Σεραφείμ). Πολλοί ὅμως ἄνθρωποι φαίνεται νά ἀρέσκονται στά εὔκολα καί δείχνουν ὅτι δέν ἔχουν ἐκτιμήσει ὅσο πρέπει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, οὔτε πιστεύουν θερμά στήν ὕπαρξη τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν καί τῶν ἀνεκτίμητων ἀγαθῶν της. ῎Εχει στρέψει τά ἐνδιαφέροντά τους ὁ Σατανᾶς στά γήινα καί τίς ἀπολαύσεις τοῦ πρόσκαιρου παρόντος χωρίς τήν προοπτική τοῦ οὐράνιου μέλλοντος.
Λοιπόν, λίγοι θά εἶναι αὐτοί πού θά φθάσουν στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ; Αὐτό τό γνωρίζει μόνο ὁ Θεός. Εἶναι δέ βεβαιωμένο ἀπό τήν ῾Ιστορία ὅτι καί ἀρκετοί ἀπό τούς πολλούς πού ἀκολουθοῦν τήν εὐρύχωρη ὁδό τῆς ἁμαρτίας, μετανοοῦν μέ τρόπο θαυμαστό καί ἀκολουθοῦν τελικά τήν τεθλιμμένη ὁδό. ᾿Ενθυμεῖσθε τί ἀπάντησε ὁ Κύριος σέ κάποιον πού τόν ρώτησε: «Κύριε, εἰ ὀλίγοι οἱ σωζόμενοι; ὁ δέ εἶπε πρός αὐτούς· ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διά τῆς στενῆς πύλης» (Λουκ. ιγ΄ 23-24). «᾿Αγωνίζεσθε». Σέ χρόνο ἐνεστώτα, πού σημαίνει διάρκεια καί σταθερότητα. Αὐτό ζητεῖ ἀπό τόν καθένα μας· καί ᾿Εκεῖνος, ὁ ῾Οποῖος «πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι» (Α΄ Τιμ. β΄ 4), γνωρίζει καί μπορεῖ νά βραβεύσει τόν ἀγώνα καί νά στεφανώσει τόν νικητή τοῦ «καλοῦ ἀγῶνος» (᾿Αποκ. γ´ 21).
῾Η δέ εὐτυχία πού ἀναμένει τόν νικητή τοῦ «καλοῦ ἀγῶνος» στόν οὐρανό εἶναι ἀνέκφραστη, ἀπερίγραπτη. Νά σκεφτόμαστε ὅτι εἶναι μέν «τεθλιμμένη ἡ ὁδός», ἔλεγε ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «ἀλλ᾿ οὐχ ἡ πόλις» (ΕΠΕ 10, 94). ῾Η ἐπίγεια καί ὁπωσδήποτε βραχυχρόνια ἐνάρετη ζωή μας θά ἔχει δυσκολίες. Στόν οὐρανό ὅμως ὅλα θά εἶναι εὐχάριστα. ᾿Εκεῖ θά ὑπάρχει μόνο χαρά καί εὐτυχία αἰώνια (βλ. καί Α´ Κορ. β´ 9, Β´ Κορ. δ´ 17-18).
ΣΥΝΘΗΜΑ: «Εἰσέλθετε διά τῆς στενῆς πύλης» ( Ματθ. ζ´ 13 ).
