Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Ὅλα ὅσα μελετήσαμε ἕως τώρα στίς συναντήσεις μας ἀπό τήν «ἐπί τοῦ ὄρους ὁμιλία» ἦταν, ὅπως ἀσφαλῶς ἐνθυμεῖσθε, θέματα πρακτικῆς πνευματικῆς ζωῆς: περί ταπεινώσεως, περί εἰρήνης, περί ἀγάπης καί πρός τούς ἐχθρούς, περί κατακρίσεως, περί ἀποφυγῆς τῆς μέριμνας, περί νηστείας, περί συγχωρητικότητος κλπ. Πρίν ὅμως κλείσει τήν ὁμιλία Του ὁ Κύριος, ἀναφέρει καί ἕνα θέμα θεωρητικό, τό ὁποῖο σχετίζεται πάρα πολύ μέ τήν καθημερινή πράξη. Προτρέπει τούς ἀκροατές καί ἀναγνῶστες Του νά προσέχουν πολύ ἀπό τούς ψευδοπροφῆτες, γιά νά μήν ἀλλοιωθεῖ καί νοθευθεῖ ἡ πίστη τους. Σέ αὐτή τήν ἔννοια θά ἐμβαθύνουμε στήν παρούσα συμμελέτη μας.
Μελέτη περικοπῆς: Ματθ. ζ΄ 15-20.
1. Ποιοί εἶναι οἱ ψευδοπροφῆτες; Εἶναι οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι «τῶν ὁποίων ἡ διδασκαλία εἶναι διάφορος ἀπό τήν τῶν ἀληθῶν προφητῶν» (Ὑπόμν. Ν. Τρεμπέλα). Ὑπῆρχαν ψευδοπροφῆτες καί κατά τήν ἐποχή τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ ὁποῖοι παρουσιάζονταν ὡς δῆθεν ἐκπρόσωποι τοῦ Θεοῦ, ἀλλά δίδασκαν νοθευμένες διδασκαλίες ἀποβλέποντας στό νά παρασύρουν μέ τό μέρος τους τά πλήθη γιά προσωπική τους προβολή καί δόξα. Δέν μιλοῦσαν αὐστηρά, οὔτε ἔλεγχαν τή ζωή τῶν ἁμαρτωλῶν, ἀλλά κολάκευαν τούς ἀνθρώπους καί διέδιδαν ψεύτικες θεωρίες, ὥστε νά ἐφησυχάζουν οἱ ἀκροατές τους μέ τήν κατάστασή τους καί νά νά μήν προβληματίζονται καί κινοῦνται σέ μετάνοια.
Οἱ ἀληθινοί Προφῆτες, πού ἦταν πράγματι ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοῦ καί ἤθελαν τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, δέν δίσταζαν νά ἐλέγχουν τά πλήθη γιά τίς παραβάσεις καί τίς ἁμαρτίες τους, μέ ἀπώτερο σκοπό τή μετάνοιά τους.
Συχνά δέ οἱ Προφῆτες τοῦ Θεοῦ στρέφονταν κατά τῶν ψευδοπροφητῶν, γιά νά διαφωτίζονται οἱ ἄνθρωποι. «Οὐαί οἱ λέγοντες τό πονηρόν καλόν καί τό καλόν πονηρόν, οἱ τιθέντες τό σκότος φῶς καί τό φῶς σκότος», φώναζε ὁ προφήτης Ἡσαΐας (Ἡσ. ε΄ 20). Καί ὁ προφήτης Ἰεζεκιήλ πρόσθετε: «Οὐαί τοῖς προφητεύουσιν ἀπό καρδίας αὐτῶν (=σέ αὐτούς πού προφητεύουν παρακινούμενοι ἀπό τίς διαθέσεις τῆς καρδιᾶς τους) καί τό καθόλου μή βλέπουσιν (=ἐνῶ δέν τούς ἔχει δοθεῖ ὅραμα καί ἀποκάλυψη ἀπό τόν Θεό) ὡς ἀλώπεκες ἐν ταῖς ἐρήμοις, οἱ προφῆταί σου Ἰσραήλ (=οἱ Προφῆτες σου αὐτοί, λαέ τοῦ Ἰσραήλ, μοιάζουν μέ τίς πονηρές ἀλεποῦδες, πού περιφέρονται σέ ἔρημους τόπους)» (Ἰεζ. ιγ΄ 3-4).
Γιά ψευδοπροφῆτες καί ψευδαποστόλους μίλησαν καί ἔγραψαν κατόπιν καί οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι (βλ. Πραξ. κ΄ 29, Β΄ Κορ. ια΄ 13-15, Α΄ Τιμ. δ΄ 1-3, Β΄ Πετρ. 1-3).
Ποιοί χαρακτηρίζονται σήμερα ὡς ψευδοπροφῆτες;
Οἱ πολυποίκιλοι αἱρετικοί, πού κυκλοφοροῦν ἐλεύθερα καί στήν πατρίδα μας καί διαδίδουν γραπτῶς καί προφορικῶς τίς ψευδοδιδασκαλίες τους: Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ, Πεντηκοστιανοί, Εὐαγγελικοί, Παπικοί, Μορμόνοι, Σαηεντολόγοι κλπ. Ὅσοι ἐπίσης διδάσκουν συγχρονισμένο δῆθεν Εὐαγγέλιο καί ἀποφεύγουν νά μιλήσουν γιά ἁμαρτία, γιά μετάνοια καί κόλαση, γιά νά προσελκύσουν, ὅπως νομίζουν, τά πλήθη μέ τά εὐχάριστα κηρύγματά τους.
2. Γιατί παραγγέλλει ὁ Κύριος νά προσέχουμε ἀπό τούς ψευδοπροφῆτες;
Κυρίως διότι δέν διακρίνονται εὔκολα καί ὑπάρχει πιθανότητα νά ἀπατηθεῖ κάποιος. Τό τονίζει ἄλλωστε ὅτι ἔρχονται καί παρουσιάζονται μέ ἀπατηλό τρόπο, διαφορετικοί ἀπό ὅ,τι εἶναι. Τί λέει λοιπόν ἐδῶ γι’ αὐτό ὁ Κύριος; «ἔρχονται πρός ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων ἔσωθεν δέ εἰσι λύκοι ἅρπαγες». Εἶναι προβατόσχημοι λύκοι. Φαίνεται βαρύς ὁ χαρακτηρισμός; Καί ὅμως εἶναι ἐπιτυχέστατος. Εἶναι ἄλλωστε λόγος τοῦ πάνσοφου καί πανάγαθου Κυρίου. «Ὁ λύκος εἶναι θηρίον ἁρπακτικόν, ἀχόρταστον καί αἱμοβόρον. Ὁ αἱρετικός ἔχει ὁμοίας διαθέσεις εἰς τό χρῆμα ἤ εἰς τήν δόξαν… Ὁ λύκος ζητεῖ νά θανατώνῃ τά ἡμερώτερα ζῶα, τά πρόβατα. Ὁ αἱρετικός ζητεῖ νά ἀπολέσῃ τούς ἐκλεκτοτέρους καρπούς τῆς ἀνθρωπότητος, τούς πιστούς Χριστιανούς» (π. Σεραφείμ).
Ἀφοῦ, ὅπως λέει ὁ ἀπ. Παῦλος, καί ὁ διάβολος παίρνει κάποτε τή μορφή φωτεινοῦ ἀγγέλου γιά νά ἐξαπατήσει τούς πιστούς, δέν πρέπει νά παραξενευόμαστε, ἄν βλέπουμε τά θύματα καί ὄργανά του νά παρουσιάζονται ὡς ἄνθρωποι ἀγαθοί, πράοι καί μειλίχιοι (Β΄ Κορ. ια΄ 13-15). Ἔχουν «προσωπεῖον (=μάσκα) ἀρετῆς», ὅπως λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος (ΕΠΕ 10, 96).
Γιατί ἀκόμη χρειάζεται προσοχή ἀπό τούς ψευδοπροφῆτες; Διότι κινδυνεύει ἀπό αὐτούς ἡ αἰώνια σωτηρία μας. Κάθε «παρέκκλισις ἀπό τήν ὀρθήν πίστιν» παρουσιάζεται ἀπό τόν ἀπ. Παῦλο «ὡς νόσος, ὡς ἀσθένεια σοβαρά, πού ἀπειλεῖ νά θανατώσῃ τήν ἠθικήν ζωήν» (π. Σεραφείμ) (βλ. καί Α΄ Τιμ. στ΄ 3-4). Πίστη καί ζωή συνδέονται πολύ ἄμεσα. Δόγμα καί ἦθος εἶναι οἱ δύο ὄψεις τοῦ ἰδίου νομίσματος. Ἡ φθορά τῆς πίστεως ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τή διαφθορά τῆς ζωῆς καί τέλος τόν αἰώνιο χωρισμό ἀπό τόν Θεό. Γι’ αὐτό καί ἐπιβάλλεται προσοχή ἄγρυπνη. Δέν δικαιολογεῖται ἀδιαφορία.
Ὑπάρχει αὐτή ἡ προσοχή ὡς πρός τίς αἱρέσεις στήν ἐποχή μας; Δυστυχῶς ὄχι. Γιατί; Λόγῳ τῆς συχνῆς ἐπικοινωνίας μέ τά ἄλλα ἔθνη καί θρησκεύματα μέ τά ταξίδια, τήν τηλεόραση καί τό διαδίκτυο· λόγῳ ἐπίσης τῆς κινήσεως τῆς «παγκοσμιοποιήσεως» ἀμβλύνεται σταδιακά τό θρησκευτικό αἰσθητήριο καί περνᾶ ἡ ἰδέα ὅτι ὅλοι εἴμαστε ἴδιοι. Ψέμα καί ἀλήθεια συγχέονται στόν νοῦ πολλῶν.
3. Πῶς θά διακρίνουμε τούς αἱρετικούς;
Τί μᾶς ὑποδεικνύει ὁ Κύριος; «ἀπό τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς». Ἡ ζωή τήν ὁποία ὑπέδειξε καί πρότεινε ὁ Κύριος γιά ὅλους μας εἶναι, ὅπως εἴδαμε στήν προηγούμενη συμμελέτη μας, σάν τή «στενήν πύλην καί τήν τεθλιμμένην ὁδόν». Ἕνας πού ὑποκρίνεται τόν εὐσεβή, χωρίς νά εἶναι πράγματι, καί παρουσιάζεται σάν δάσκαλος τῶν ἀληθειῶν τῆς Πίστεως, ἀργά ἤ γρήγορα θά ἀποκαλυφθεῖ ἀπό τή ζωή του, διότι δέν εἶναι δυνατόν νά πιέζει διαρκῶς τόν ἑαυτό του καί νά τόν ταλαιπωρεῖ. Δέν ἔχει ἄλλωστε καί Χάρι Θεοῦ γιά νά τό κάνει αὐτό. Θά ἀφήσει τόν ἑαυτό του κάποτε χαλαρό καί θά φανεῖ ποιός πράγματι εἶναι.
Γιατί ὁ λόγος τοῦ Κυρίου: θά γνωρίσετε τούς ψευδοπροφῆτες «ἀπό τῶν καρπῶν αὐτῶν», εἶναι σέ πληθυντικό ἀριθμό; Μέ αὐτό εἶναι σάν νά τούς λέει: Τούς ψευδοδιδασκάλους «δέν θά τούς μάθετε ἀπό τά λόγια των τά γοητευτικά καί ἀπατηλά, οὔτε ἀπό ἕναν μόνον καρπόν καί ἀπό τήν πρώτην ἐντύπωσιν. Ἀλλά θά τούς μάθετε “ἀπό τῶν καρπῶν αὐτῶν”, ἀπό μεγάλον ἀριθμόν… ἔργων των. Ὅσον καί ἄν ὑποκρίνωνται, θά ἔλθῃ ὥρα πού θά φανερωθοῦν ἀπό τά ἔργα των. Θά ἔλθῃ ὥρα πού θά συγκρουσθοῦν τά πνευματικά πρός τά ὑλικά συμφέροντά των. Καί τότε τά ὑλικά θά ἐπικρατήσουν. Ἤ θά ἔλθῃ ὥρα πού θά ἀποκαλυφθοῦν, ὅτι… σκοπός των εἶναι ἡ δόξα τοῦ ἑαυτοῦ των» (π. Σεραφείμ).
4. Μήπως τά ὅσα λέει ὁ Κύριος γιά τό ἀγαθό ἤ σαπρό δένδρο μέ τούς ἀντίστοιχους καρπούς τους ἔχουν γενικότερη ἐφαρμογή;
Ἀσφαλῶς. «Συνάγει ἐκ τῆς μερικῆς περιπτώσεως γενικόν συμπέρασμα» (Ὑπόμν. Π. Ν. Τρεμπέλα). Τί χτυπάει ἐδῶ ὁ Κύριος; Κυρίως τήν ὑποκρισία, ἡ ὁποία εἶναι θυσία τοῦ εἶναι στό εἴδωλο τοῦ φαίνεσθαι. Τό νά παρουσιάζεσαι διαφορετικός ἀπό ὅ,τι εἶσαι καί νά προσποιεῖσαι τόν εὐλαβή καί εὐσεβή, ἐνῶ μέσα σου εἶσαι ἀσεβής καί ἡ ἰδιωτική σου ζωή δέν συμφωνεῖ μέ ὅσα πιστεύεις.
Ποιό λοιπόν εἶναι τό χρέος μας; Νά διατηροῦμε ὑγιές, καλό, τό δένδρο τῆς ψυχῆς μας, γιά νά εἶναι καλοί καί οἱ καρποί του. Νά γεμίζει ἡ ψυχή μας μέ ἀληθινή εὐλάβεια, μέ τό μύρο τῆς ἁγιότητος, γιά νά εἶναι καί ἡ ζωή μας στό περιβάλλον μας πράγματι «εὐωδία Χριστοῦ» (Β΄ Κορ. β΄15).
Καί μή λησμονοῦμε τήν προτροπή τοῦ Κυρίου, ἡ ὁποία ἰσχύει αἰωνίως, διότι ἀνέκαθεν ὑπῆρχαν, ὑπάρχουν καί θά ὑπάρχουν ὑποκριτές καί ψευδοδιδάσκαλοι.
ΣΥΝΘΗΜΑ: «Προσέχετε ἀπό τῶν ψευδοπροφητῶν» (Ματθ. ζ΄ 15).
