10. «Ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν» (10-16/1)

ΘΕΜΑ: «Ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν»
ΕΒΔΟΜΑΔΑ: 10-16 Ἰανουαρίου 2022
ΑΡΘΡΟ: «Ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2256/1.1.22/σελ. 1-2.
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Ἐφεσ. ε΄ 15-16
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ: Αἰκατερίνης Γούναρη, «Ἡ πάλη μέ τό χρόνο», Ἀδελφότης «Η ΑΜΠΕΛΟΣ».
.


Μεταφορτώσεις

Θέμα για τους κυκλάρχες

Άρθρο

Συμπληρωματικό

Θέμα για μέλη

Σύνθημα

 

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Ὁ εὐλογητός Τριαδικός Θεός μᾶς χάρισε ἕναν καινούργιο χρόνο κι ὅλοι εὐχόμαστε νά εἶναι καλύτερος ἀπ᾿ τόν παλιό. Γι᾿ αὐτό στέλνουμε καί λαμ­βά­νουμε εὐχετήριες κάρτες. Γι᾿ αὐτό τηλεφωνοῦμε καί δεχόμαστε τη­λε­φωνήματα μέ εὐχές. Γι᾿ αὐτό ἐπισκεπτόμαστε συγγενεῖς καί φίλους καί τούς εὐχόμαστε «καλή χρονιά» καί «εὐλογημένος ὁ καινούργιος χρόνος». Γι᾿ αὐτό διοργανώνουμε ἑορταστικές ἐκδηλώσεις.

Ὁ χρόνος πού πέρασε εἶχε ὡς χαρακτηριστικό του τίς πολλές ἐκδημίες συνανθρώπων, συγγενῶν καί φίλων μας. Ἐμεῖς εὐχόμαστε «ὑπέρ ἀνα­παύσεως» ὅσων ἐκοιμήθησαν καί δίνουμε δόξα στόν ἅγιο Θεό πού μᾶς χάρισε παράταση ζωῆς, γιά νά ἐπιτύχουμε τόν ὑψηλό προορισμό μας, τήν καλλιέργεια τῆς ψυχῆς μας, τόν ἁγιασμό μας.

Στό πρῶτο θέμα τῆς καινούργιας χρονιᾶς εἶναι ὠφέλιμο νά στοχαστοῦμε πόσο μεγάλο εἶναι αὐτό τό δῶρο πού μᾶς χάρισε ὁ ἅγιος Θεός καί πῶς θά τό ἀξιοποιήσουμε δημιουργικά. Ὀφείλουμε ἔτσι νά κάνουμε τήν αὐτοεξέτασή μας, νά θέσουμε συγκεκριμένους στόχους καί νά πάρουμε γενναῖες ἀποφάσεις, γιά νά γίνουν τά ὄνειρά μας γλυκιά πραγματικότητα. Πρός τήν κατεύθυνση αὐτή πολύ θά μᾶς βοηθήσει ἡ ἀνάλυση τοῦ κύριου ἄρθρου τοῦ Περιοδικοῦ «Ὁ ΣΩΤΗΡ» «Ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν», τεῦχ. 2256/1.1.22/σελ. 1-2, πού θά μελετήσουμε σήμερα.

Α΄ ΜΕΡΟΣ: Ἐξαγιασμός καί ἐξαγνισμός τοῦ χρόνου

1. Θά διαβάσουμε τό πρῶτο Μέρος τοῦ ἄρθρου «Ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν», ἕως ἐκεῖ πού λέει: «Αὐτό λέγεται ἐξαγιασμός καί ἐξαγνισμός τοῦ χρόνου», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2256/1.1.22/σελ.1, καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Ποιές εἰσαγωγικές σκέψεις εἶναι καλό νά κάνουμε στήν ἀνατολή τοῦ καινούργιου χρόνου; (Σκέψεις Μελῶν…). Νά σκεφθοῦμε ὅτι εἶναι δῶρο Θεοῦ πού ζοῦμε καί ἀναπνέουμε· πού μποροῦμε νά ἐργαζόμαστε καί νά δημιουργοῦμε· πού μποροῦμε νά ἐπικοινωνοῦμε μέ τούς συνανθρώπους μας· πού μποροῦμε νά ἀγωνιζόμαστε «τόν καλόν ἀγῶνα τῆς πίστεως» (Α΄ Τιμ. ς΄ 12), γιά νά ἐπιτύχουμε τόν ὑψηλό προορισμό μας πού εἶναι ὁ ἁγιασμός μας· πού μποροῦμε νά προχωροῦμε μπροστά καί νά ἐλπίζουμε· πού μποροῦμε νά ἀνεβαίνουμε «πάντα ψηλά κι ὅλο ψηλά κι ὅλο ψηλότερα κι ὅλο στά ὡραῖα καί στά μεγάλα».

2. Ἐπίσης νά σκεφθοῦμε ὅτι μᾶς ἐξέλεξε ὁ ἅγιος Θεός «πρό καταβολῆς κόσμου» μέ σκοπό νά γίνουμε ἅγιοι: «εἶναι ἡμᾶς ἁγίους καί ἀμώμους κατενώπιον Θεοῦ» (Ἐφεσ. α΄ 4). Μᾶς ἔπλασε γιά τό «καθ᾿ ὁμοίωσιν», γιά τήν αἰωνιότητα, γιά τή δόξα τῆς ἀθανασίας. Τί ἔχουμε νά ποῦμε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…). Ὑπάρχει ἕνα ἐξαίρετο βιβλίο «Ὁ προορισμός τοῦ ἀνθρώπου» τοῦ π. Εὐσεβίου Ματθοπούλου, πού περιγράφει θαυμάσια ὅτι ὁ προορισμός τοῦ ἀνθρώπου εἶναι «νά ὁμοιωθῇ πρός τόν Χριστό», νά ἐπιτύχει «τό καθ᾿ ὁμοίωσιν». Ἀλλά ἡ ὁμοίωσή μας μέ τόν Θεό γιά νά γίνει πραγματικότητα, θέλει χρόνο, κόπο· θέλει θεία Χάρι, προσευχή, μελέτη θεία, δάκρυα μετανοίας· θέλει ἐπαγρύπνηση, ἀγάπη πλούσια στόν Θεό. Γιά νά τά ἐπιτύχουμε ὅλα αὐτά, χρειάζεται νά ἐξαγιάζουμε καί νά ἐξαγνίζουμε τόν χρόνο μας, ὅπως θά δοῦμε στό ἁγιογραφικό Ἀνάγνωσμα καί στό δεύτερο Μέρος τοῦ ἄρθρου.

ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

«Βλέπετε οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε, μή ὡς ἄσοφοι, ἀλλ᾿ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσί» (Ἐφεσ. ε΄ 15-16). Προσέχετε πῶς νά συμπεριφέρεσθε μέ κάθε ἀκρίβεια, ὄχι σάν ἄσοφοι καί ἀσύνετοι, ἀλλά ὡς σοφοί καί συνετοί. Νά ἀξιοποιεῖτε πνευματικά κάθε εὐκαιρία καί νά τήν ἁρπάζετε ἀμέσως· ἔτσι θά φαίνεται ἡ σύνεση καί ἡ σοφία σας. Δέν πρέπει νά χάνετε καμία εὐκαιρία, διότι ἐξαιτίας τοῦ κακοῦ πού ἐπικρατεῖ, οἱ ἡμέρες εἶναι γεμάτες μέ σκάνδαλα καί γι᾿ αὐτό, ἐνῶ οἱ εὐκαιρίες γιά τό καλό εἶναι σπανιότερες, οἱ ἀφορμές γιά τό κακό εἶναι πολύ περισσότερες.

Β΄ ΜΕΡΟΣ: «Ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν»

1. Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό δεύτερο Μέρος τοῦ ἄρθρου, ἕως ἐκεῖ πού λέει: «Ἄς προσέξουμε λοιπόν πολύ», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2256/1.1.22/σελ.2, α΄ στήλη, καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Τί σημαίνει «ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν»; (Σκέψεις Μελῶν…). Σημαίνει νά ἀξιοποιοῦμε πνευματικά κάθε εὐκαιρία καί νά τήν ἁρπάζουμε ἀμέσως. Ἡ λέξη «καιρός» χρησιμοποιεῖται συχνά στά μετεωρολογικά δελτία πού μᾶς ἐνημερώνουν γιά τό «τί καιρό κάνει». Ἀλλά στόν ἁγιογραφικό στίχο πού ἀναλύουμε ἑρμηνεύεται ὡς «ὁ κατάλληλος χρόνος, ἡ πολύτιμη εὐκαιρία». Ἐφόσον μᾶς ἐλεεῖ ὁ ἅγιος Θεός καί μᾶς δίνει παράταση χρόνου νά ζήσουμε, αὐτή ἡ παράταση τῆς ζωῆς πού μᾶς χαρίζει εἶναι ὁ κατάλληλος χρόνος, ἡ πολύτιμη εὐκαιρία, γιά νά τήν ἀξιοποιήσουμε πνευματικά καί νά ἐπιτύχουμε τή σωτηρία μας.

Ἡ μετοχή «ἐξαγοραζόμενοι» μᾶς θυμίζει τήν εἰκόνα τοῦ ἐπιτυχημένου ἐμπόρου, ὁ ὁποῖος, ὅταν ἔχει χρηματικό κεφάλαιο, δέν τό ἀφήνει ἀνεκμε­τάλλευτο, ἀλλά προσπαθεῖ νά τό αὐξήσει καί νά τό πολλαπλασιάσει. Ἔτσι καί ὁ πιστός Χριστιανός ἐπωφελεῖται κάθε πνευματική εὐκαιρία πού παρου­σιάζεται, γιά νά προοδεύσει στήν ἀρετή καί τήν τελειότητα.

Ἡ πρόθεση «ἐκ» πού γίνεται «ἐξ», ἐπειδή ἡ ἑπόμενη λέξη ἀρχίζει ἀπό φωνῆεν, ἐπιτείνει τήν ἔννοια τοῦ ἀγοράζω. Ἑρμηνεύεται «ἀγοράζω μέ σπουδή, μέ γρηγοράδα», δηλαδή δέν ἀφήνω καμιά εὐκαιρία ἀνεκ­μετάλλευτη, ἀξιοποιῶ στό ἔπακρον ὅλες τίς εὐκαιρίες πού παρουσιάζονται.

2. Στό ἄρθρο πού ἀναλύουμε, δίνεται καί μία ἄλλη προέκταση στήν ἔννοια τοῦ «ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν». Καλούμαστε δηλαδή νά ἐκμεταλλευόμαστε τόν χρόνο μας συνεχῶς, χωρίς παύσεις καί χαλαρώσεις. Διότι δέν γνωρίζουμε πότε θά φύγουμε ἀπό τόν κόσμο αὐτό. Ὅπως βλέπουμε καί τώρα μέ τήν πανδημία, δέν φεύγουν μόνο ἡλικιωμένοι, ἀλλά καί μεσήλικες, καί νέοι, καί μικρά παιδιά.

Ἐπίσης δέν γνωρίζουμε ἄν ὅλα τά χρόνια πού θά ζήσουμε, θά ἔχουμε ὑγεία καί διαύγεια στόν νοῦ καί στά αἰσθήματα, ὥστε νά ὑλοποιήσουμε τόν σκοπό τῆς ζωῆς μας πού εἶναι ὁ ἁγιασμός μας.

Ἀκόμη δέν γνωρίζουμε ἄν τίς εὐκαιρίες πού μᾶς στέλνει σήμερα ὁ Θεός θά μᾶς τίς στείλει καί αὔριο. Δέν γνωρίζουμε «τί τέξεται ἡ ἐπιοῦσα» (Παροιμ. γ΄ 28). Ἄν συνεχῶς ἀναβάλλουμε «ἐς αὔριον τά σπουδαῖα», ὅπως ὁ πολέμαρχος τῶν Θηβῶν Ἀρχίας, κινδυνεύουμε νά φύγουμε ἀνέτοιμοι γιά τήν αἰωνιότητα. Μή λησμονοῦμε ὅτι θά δώσουμε λόγο στόν Θεό γιά τό πῶς χρησιμοποιήσαμε κάθε λεπτό τῆς ζωῆς μας.

3. Ἀλλά καί γιά ἕναν ἄλλο λόγο ὀφείλουμε νά ἐκμεταλλευόμαστε τόν χρόνο μας μέ συνεχή ἐγρήγορση. Ποιός εἶναι αὐτός; (Σκέψεις μελῶν…). Διότι «αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσί», μᾶς λέει ὁ στίχος τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος. Εἶναι πονηρές οἱ ἡμέρες, ὄχι διότι ἔτσι τίς ἔκανε ὁ Θεός – ὁ Θεός ὅλα τά ἔκανε καλά λίαν –, ἀλλά ἐξαιτίας τοῦ κακοῦ πού ἐπικρατεῖ στόν κόσμο. Πλήθυναν τά σκάνδαλα, προχώρησε ἡ ἀποστασία. Εἶναι τό­σο ἀρνητικό τό κλίμα τῶν ἡμερῶν, ὥστε οἱ εὐκαιρίες τοῦ ἀγαθοῦ εἶναι σπανιότερες, ἐνῶ τά σκάνδαλα εἶναι πολυπληθέστερα. Ἄν δέν προσέχουμε, εἶναι εὐκολότερο στήν καινούργια χρονιά νά παρασυρθοῦμε καί νά γίνουμε χειρότεροι, παρά καλύτεροι. Πράγματι· ζοῦμε σέ ἡμέρες «ἀποκαλυπτικές», σέ ἡμέρες πού τό κακό δέν κυριαρχεῖ ἁπλῶς, ἀλλά καί διατυμπανίζεται ὡς καλό. Διαφημίζονται ἡ βία, ἡ ἀνηθικότητα καί οἱ κάθε εἴδους ἁμαρτωλές ἐξαρτήσεις. Ἄν δέν προσέχουμε, εἶναι πολύ εὔκολο νά ζημιωθοῦμε πνευματικά.

Γ΄ ΜΕΡΟΣ: Σωστή ἀξιοποίηση τοῦ χρόνου

1. Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό τρίτο Μέρος τοῦ ἄρθρου καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Πῶς ἐξαγοράζουμε σωστά τόν χρόνο μας; Τί μᾶς λέει τό ἄρθρο νά κάνουμε; (Σκέψεις Μελῶν…). Μᾶς λέει ὅτι ἐξαγοράζουμε σωστά τόν χρόνο μας, ὅταν μελετᾶμε καθημερινά τό ἱερό Εὐαγγέλιο καί καθρεφτίζουμε σέ αὐτό τόν ἑαυτό μας, ὡς πρός τό ἄν βαδίζουμε σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ· ὅταν ἀκοῦμε μέ προθυμία τίς συμβουλές τῶν πνευματικῶν καθοδηγῶν μας καί ἀγωνιζόμαστε νά ἀντιγράφουμε τό παράδειγμα τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας· ὅταν καταφεύγουμε καθημερινά στόν Κύριό μας μέ πίστη καί προσευχή· ὅταν ζοῦμε συνειδητή μυστηριακή ζωή, δηλαδή μέ καθαρή Ἐξομολόγηση καί ἀκατάκριτη θεία Κοινωνία· ὅταν ἀξιοποιοῦμε τίς θλίψεις πού ἐπιτρέπει ὁ ἅγιος Θεός γιά τόν ἐξαγιασμό μας, «ἐπί τό συμφέρον, εἰς τό μεταλαβεῖν τῆς ἁγιότητος αὐτοῦ» (Ἑβρ. ιβ΄ 10), γιά νά μᾶς κάνει μετόχους τῆς ἁγιότητος καί μακαριότητός Του.

2. Ἐπίσης ἐξαγοράζουμε σωστά τόν χρόνο μας, ἐάν φροντίζουμε καί γιά τή σωτηρία τῶν συνανθρώπων μας. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…). Ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς παρακινεῖ, ὅσο βρισκόμαστε στήν παρούσα ζωή, νά ἐργαζόμαστε τό ἀγαθό πρός ὅλους τούς ἀνθρώπους, «μάλιστα δέ πρός τούς οἰκείους τῆς πίστεως». «Ἄρα οὖν ὡς καιρόν ἔχομεν, ἐργαζώμεθα τό ἀγαθόν πρός πάντας, μάλιστα δέ πρός τούς οἰκείους τῆς πίστεως» (Γαλ. στ΄ 10). Νά εἴμαστε ἐργάτες τοῦ καλοῦ, ἄγγελοι τῆς χαρᾶς, ἀγγελιαφόροι τῆς εἰρήνης, συνεργοί τοῦ Θεοῦ, γιά νά τρέχει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καί νά δοξάζεται, γιά νά συνδέονται καί ἄλλες ψυχές μέ τόν Σωτήρα Χριστό. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος σαλπίζει ὅτι «ὑπεύθυνος ἕκαστος ἡμῶν τῆς τοῦ πλησίον σωτηρίας ἐστί» (PG 47, 500). Ὁ καθένας ἀπό μᾶς εἶναι ὑπεύθυνος καί γιά τή σωτηρία τοῦ πλησίον μας. Ἑπομένως ὀφείλουμε νά προσφέρουμε μέ ἀνοιχτή καρδιά καί στούς ἄλλους ἔργα καλοσύνης καί ἀνακουφίσεως, ἄν εἶναι δυστυχισμένοι· λόγια παρηγορητικά, ἄν εἶναι πονεμένοι. Ὀφείλουμε νά στρέφουμε τή σκέψη ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου στόν σκοπό τῆς ζωῆς μας, πού εἶναι ἡ ἑτοιμασία μας γιά τόν Παράδεισο. Ὀφείλουμε νά ἀφυπνίζουμε ἀπό τόν λήθαργο τῆς ἄγνοιας ὅσους ἐπέλεξαν ἕναν ξέφρενο τρόπο ζωῆς πού ὁδηγεῖ στόν αἰώνιο θάνατο.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Ὁ ἅγιος Θεός μᾶς χάρισε «νέον ἐνιαυτόν τῆς χρηστότητός του». Νά Τόν εὐχαριστήσουμε διότι ἡ μακροθυμία Του μᾶς ἀφήνει στή ζωή καί μᾶς δίνει πολύτιμες εὐκαιρίες, γιά νά ἐπιτύχουμε τόν ὑψηλό προορισμό μας, τόν ἁγιασμό μας, τήν ἐξομοίωσή μας μέ τόν Θεό. Καί ἄς ἀγωνιζόμαστε νά ἐξαγοράζουμε τή νέα πίστωση χρόνου πού μᾶς δόθηκε, γιά νά φανοῦμε πιστοί δοῦλοι Του καί εὐάρεστοι ἐνώπιόν Του. Ἄς ἑτοιμαζόμαστε, γιά νά μᾶς παραλάβει, ὅταν Ἐκεῖνος κρίνει, στήν ἔνδοξη Βασιλεία Του, ὅπου θά τόν ὑμνοῦμε μέ ὅλους τούς ἀγγέλους καί τούς ἁγίους Του.

ΣΥΝΘΗΜΑ

«Ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι» (Ἐφεσ. ε΄ 16)

Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἀπό τό ἄρθρο «Εἰρηνικός καί ἀνεξίκακος», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2254/1.12.21/σελ. 497-498.