Οἱ τελευταῖες πατρικὲς νουθεσίες

Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 2 Ἰανουαρίου 2022, Κυριακή πρό τῶν Φώτων (Β΄ Τιμ. δ΄ 5-8)

Τέκνον Τιμόθεε, νῆφε ἐν πᾶσι, κακοπάθησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ, τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον. ἐγὼ γὰρ ἤδη σπένδομαι, καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἐμῆς ἀναλύσεως ἐφέστηκε. τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα· λοιπὸν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, ὃν ἀποδώσει μοι ὁ Κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, ὁ δίκαιος κριτής, οὐ μόνον δὲ ἐμοί, ἀλλὰ καὶ πᾶσι τοῖς ἠγαπηκόσι τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ.

1. Πόθος «ἀναλύσεως»

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος βρίσκεται δέσμιος στὶς φυλακὲς τῆς Ρώμης. Ὕστερα ἀπὸ ἕναν πολυκύμαντο βίο, κατάφορτο ἀπὸ ἔργα προσφορᾶς καὶ θυσίας γιὰ τὴ δόξα τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴ διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου του, πλησιάζει ἡ ὥρα τοῦ μαρτυρικοῦ του τέλους. Γι᾿ αὐτὸ καὶ γράφει στὸν ἐκλεκτὸ μαθητή του Τιμόθεο καὶ τοῦ ἀπευθύνει τὰ τελευταῖα λόγια του, τὶς πιὸ πολύτιμες συμβουλές του, τὶς πατρικὲς νουθεσίες του.

Ἔχε τὸν νοῦ σου, παιδί μου Τιμόθεε, τοῦ λέει. Νὰ εἶσαι προσεκτικὸς σὲ ὅλα. Νὰ εἶσαι ἄγρυπνος σὲ ὅσα σοῦ παρουσιάζει τὸ ποιμαντικό σου ἔργο. Νὰ φροντίζεις δηλαδὴ μὲ ἀνύστακτο ἐνδια­φέρον γιὰ τὶς ψυχὲς τῶν πιστῶν, ποὺ σοῦ ἀνέθεσε ἡ Ἐκκλησία. Νὰ ἀντιμετωπίζεις δὲ μὲ σύνεση τὶς δυσκολίες, μὲ ἐγρήγορση τοὺς πειρασμούς. Κοπίασε, θυσιάσου, κήρυξε τὸ Εὐαγγέλιο στοὺς ἀνθρώπους, γιὰ νὰ ἀνταποκριθεῖς στὴν ὑψηλὴ ἀποστολή σου καὶ νὰ ὁλοκληρώσεις μὲ ἐπιτυχία τὴ διακονία σου.

Σὲ προτρέπω νὰ ἀγρυπνεῖς καὶ νὰ κοπιάζεις, διότι ἐγὼ ἀναχωρῶ. Τὸ τέλος μου πλησιάζει καὶ θὰ εἶναι μαρτυρικό. Ἤδη προσφέρω τὸ αἷμα μου ὡς σπονδὴ καὶ θυσία στὸν Θεό. Ὁ καιρὸς τῆς ἀναχωρήσεώς μου ἀπὸ τὸν κόσμο αὐτὸ εἶναι πολὺ κοντά: «Ὁ καιρὸς τῆς ἐμῆς ἀναλύσεως ἐφέστηκε». Θὰ μετα­βῶ πλέον σὲ ἄλλο κόσμο, ἀτελεύτητης μακαριότητος καὶ ἀναφαίρετης χαρᾶς.

Κάνει ἐντύπωση μὲ πόσο πόθο προσ­μένει τὸν θάνατό του ὁ Ἀπόστολος, παρόλο ποὺ γνωρίζει ὅτι θὰ εἶναι θάνατος μαρτυρικός, δηλαδὴ ὀδυνηρὸς καὶ βασανιστικός. Ὅπως δὲ ἕνας ναύτης, ποὺ ἀποπλέει ἀπὸ ξένο καὶ μακρινὸ λιμάνι γιὰ νὰ ἐπιστρέψει στὴν πατρίδα του, ἔτσι κι ὁ δέσμιος Παῦλος βλέπει ὅτι λύνονται τὰ δεσμὰ ποὺ τὸν κρατοῦν δέσμιο στὴν παρούσα ζωὴ καὶ ἀναχωρεῖ γιὰ τὴν οὐράνια Πατρίδα. Εἶναι μάλιστα κοινὸ βίωμα ὅλων τῶν Ἁγίων ὁ πόθος τῆς «ἀναλύσεως», τῆς ἀναχωρήσεως γιὰ τὴν οὐράνια Βασιλεία, ποὺ ἐμπνέεται κυρίως ἀπὸ τὸν πόθο τῆς ὁλοκληρωτικῆς ἑνώσεώς τους μὲ τὸν Χριστό.
Μὲ αὐτὴ τὴν προοπτικὴ τῶν Ἁγίων ἂς ἀντιμετωπίζουμε κι ἐμεῖς τὴν ἀναχώρησή μας ἀπὸ τὴν παρούσα ζωή, χωρὶς φόβο καὶ ἀπαισιοδοξία, χωρὶς ἀπελπισία καὶ μαρασμό. Διότι ἡ ζωή μας δὲν τερματίζεται μὲ τὸν βιολογικὸ θάνατο, ἀλλὰ συνεχίζεται στὴν αἰωνιότητα κοντὰ στὸν Χριστό.

2. Ὁ καλὸς ἀγώνας

Στὴ συνέχεια τῆς ἐπιστολῆς ὁ θεῖος Ἀπόστολος κάνει ἕναν ἀπολογισμὸ τοῦ ἔργου καὶ τῆς προσφορᾶς του: «Τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι…» Ἔχω ἀγωνισθεῖ, λέει, τὸν καλὸ ἀγώνα γιὰ τὴ διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου. Ἔχω φθάσει στὸ τέλος τοῦ δρόμου τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς ἐκπληρώσεως τῆς ἀποστολῆς μου. Προπαντὸς ἔχω διαφυλάξει ἀνόθευτη τὴν πίστη στὸν ἀληθινὸ Θεό. Γι᾿ αὐτὸ μοῦ ἐπιφυλάσσει οὐράνιο στεφάνι ὁ Κύριος· περιμένω νὰ μοῦ χαρίσει τὴν οὐράνια Βασιλεία του. Τὸ βραβεῖο δὲ αὐτὸ θὰ μοῦ τὸ δώσει ὡς ἀνταμοιβὴ κατὰ τὴν ἔνδοξη ἡμέρα τῆς Κρίσεως, κατὰ τὴ Δευτέρα Παρουσία του ὁ δίκαιος Κριτής, ὁ Χριστός. Καὶ μάλιστα τὸ στεφάνι αὐτὸ δὲν θὰ τὸ δώσει μόνο σὲ μένα, ἀλλὰ καὶ σὲ ὅσους Τὸν ἔχουν ἀγαπήσει καὶ μὲ πόθο περιμένουν τὴν ἔνδοξη ἐμφάνισή του.

Κάνει λοιπὸν λόγο γιὰ ἀγώνα ὁ θεῖος Ἀπόστολος. Πράγματι, ὅλη ἡ ζωή του ἦταν ἕνας αἱματηρὸς ἀγώνας μετ᾿ ἐμ­ποδίων. Τί κόπους ὑπέστη γιὰ τὴ δόξα τοῦ Χριστοῦ! Τί μαρτύρια! Τί στερήσεις γιὰ τὴ διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου! Ἀγωνίσθηκε μὲ αὐταπάρνηση, μὲ αὐτοθυσία, ἡρωικά. Καὶ ἔφθασε στὸ τέρμα νικητής, βέβαιος γιὰ τὶς οὐράνιες ἀπολαβὲς καὶ τὰ ἄφθαρτα βραβεῖα, ποὺ ἔμελλε νὰ τοῦ χαρίσει ὁ δίκαιος Κριτής, ὁ Χριστός.

Ἕνας ἀγώνας ὡστόσο εἶναι καὶ ἡ ζωὴ κάθε Χριστιανοῦ· καὶ ἡ δική μας ζωή. Ἕνας «μαραθώνιος» πολλῶν χιλιομέτρων καὶ μάλιστα σὲ ­μονοπάτι στενό, ἀνηφορικό, γεμάτο στροφές, κά­τω ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἁπλώνεται τὸ χάος τῆς ἀβύσσου. Ἕνας ἀγώνας νὰ ξεπεράσουμε τὰ πάθη μας, τὶς μικρότητές μας, νὰ ὑπερνικήσουμε τὴ διεφθαρμένη φύση μας ποὺ διαρκῶς ρέπει πρὸς τὴ γῆ· νὰ ἀπαρνηθοῦμε τὸν ἑαυτό μας, τὰ κατώτερα θελήματά μας· νὰ ἐλέγχουμε τὰ λόγια μας, τὸν θυμό μας· νὰ σηκώνουμε τὸν σταυρό μας, νὰ συγχωροῦμε αὐτὸν ποὺ μᾶς ἀδίκησε, νὰ εὐεργετοῦμε ἐκεῖνον ποὺ μᾶς ἐκμεταλλεύθηκε· νὰ ἀντιμετωπίζου­με μὲ ὑπομονὴ τὴν ἀσθένειά μας, νὰ κρατοῦμε ζωντανὴ τὴν ἐλπίδα μας, τὴν πίστη μας, τὴ βεβαιότητα ὅτι «ξέρει ὁ Θεός», ἀκόμη κι ὅταν ὅλα ἔρχονται ἀνάποδα στὴ ζωή μας. Μήπως δὲν θέλουν αἱματηρὸ ἀγώνα ὅλα αὐτά;

Ἂς μὴ δειλιάζουμε ὅμως μπροστὰ στὰ ἐμπόδια ποὺ ἀνακύπτουν στὴν πορεία μας, διότι στὸν ἀγώνα αὐτὸ ἔχουμε κι ἐμεῖς σύμμαχο καὶ ὑπερασπιστή μας τὸν ἴδιο τὸν ἀγωνοθέτη Χριστό. Ἰδιαιτέρως τώρα, στὴν ἀρχὴ τοῦ νέου ἔτους, ἂς πάρουμε τὴν ἀπόφαση νὰ ἀγωνισθοῦμε μὲ περισσότερο ζῆλο τὸν καλὸ αὐτὸ ἀγώνα τῆς ἀρετῆς, ὥστε νὰ λάβουμε καὶ τὸ ἄφθαρτο στεφάνι τῆς νίκης ἀπὸ τὸν στεφανοδότη Κύριο.