16. Τά «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα (21-27/2)

ΘΕΜΑ: Τά «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα
ΕΒΔΟΜΑΔΑ: 21-27 Φεβρουαρίου 2022
ΑΡΘΡΟ: «Πῶς ἀντιμετωπίζονται τά “ἐλαφρά” ἁμαρτήματα; (Β΄), «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2251/15.10,21, σελ. 431-432.
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ: Τά «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα ἀμνηστεύονται; (Α΄)», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2250/1.10/21, σελ. 407-408.


Μεταφορτώσεις

Θέμα για τους κυκλάρχες

Άρθρο

Σύνθημα

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Ἡ δεύτερη ἑβδομάδα τοῦ Τριωδίου, πού ἀρχίζει ἀπό τήν Κυριακή τοῦ Ἀσώτου, μᾶς καλεῖ σέ μετάνοια. Ὅπως ὁ ἄσωτος υἱός τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς ἐπέστρεψε στό πατρικό του καί μόλις ἀνταμώθηκαν μέ τόν πατέρα του εἶπε τόν μεγάλο λόγο τῆς μετανοίας του: «Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τόν οὐρανόν καί ἐνώπιόν σου…», ἔτσι κι ἐμεῖς νά μετανοήσουμε γιά τίς ἁμαρτίες πού κάνουμε, νά προσπέσουμε στόν πανοικτίρμονα Κύριο καί νά ζητήσουμε συγχώρηση. Ἀλλά πολλοί ἄνθρωποι, ἀντί νά μετανοήσουν καί νά ἐξομολογηθοῦν τίς ἁμαρτίες τους, λένε: «Δέν ἔχω ἁμαρτίες, δέν σκότωσα, δέν ἔκλεψα, δέν χώρισα ἀνδρόγυνα, εἶμαι καθαρός». Κι ἄν τούς ρωτήσουν: Καθημερινά δέν διαπράττουμε τόσα ἁμαρτήματα; Θά προσπαθήσουν νά τά δικαιολογήσουν, λέγοντας: «Δέν εἶναι τίποτε αὐτά».

Δυστυχῶς ὅσο πιό πολύ προχωρεῖ ἡ ἀποστασία τῶν ἀνθρώπων ἀπό τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τόσο πιό ἀνεκτική γίνεται ἡ κοινωνία μας, πού δικαιολογεῖ τά πάντα. Ἀκοῦμε πολλούς ἀνθρώπους νά λένε ἀκόμη καί γιά θανά­σιμα ἁμαρτήματα: «Δέν εἶναι τίποτε αὐτό». Πολύ περισσότερο τά λε­γό­μενα «ἐλα­φρά» ἤ «μικρά» ἁμαρτήματα πολλοί δέν τά θεωροῦν κάν ἁμαρτήματα. Τά δικαιολο­γοῦν μέ ἐλαφριά τή συνείδηση. Εἶναι σωστό ὅμως ἔτσι νά ἀντιμετωπίζονται; Τό θέμα τοῦ Κύκλου πού θά κάνουμε σήμερα, θά μᾶς καταποπίσει γιά τό πῶς πρέπει νά ἀντιμετωπίζονται τά λεγόμενα «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα.

Α΄ ΜΕΡΟΣ: Νά μή δικαιολογοῦμε τά «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα

1. Θά διαβάσουμε τό πρῶτο Μέρος τοῦ ἄρθρου «Πῶς ἀντιμετωπίζονται τά “ἐλαφρά” ἁμαρτήματα;» (Β΄), «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2251/15.10/21, σελ. 431-432, ἕως ἐκεῖ πού λέει: «Καί ἄν ὁ δίκαιος «μόλις σώζεται, ὁ ασεβής καί ἁμαρτωλός ποῦ φανεῖται;» (Παροιμ. ια΄ 31), σελ. 432, καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Ὁ τίτλος τοῦ ἄρθρου ἀναφέρεται στά «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα. Ποιά εἶναι αὐτά; (Σκέψεις Μελῶν…). Οἱ ἀργοί λόγοι, τά χαχανητά, οἱ ἀστεϊσμοί, τά ἀπρόσεκτα βλέμματα, τό νά τρῶμε περισσότερο ἀπό τό κανονικό καί νά παραγεμίζουμε τό στομάχι μας, τά ξενύχτια, ἡ τρυφή, τά «κατά συνθήκην ψεύδη».

2. Αὐτά τά ἁμαρτήματα καί ἄλλα παραπλήσια εἶναι ὄντως «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα; (Σκέψεις Μελῶν). Κανένα ἁμάρτημα δέν εἶναι ἐλαφρύ. Ὅλα ἔχουν τό βάρος τους. Ὅλα κάνουν ζημιά. Τά ὀνομάζουμε «ἐλαφρά» ἤ «μικρά», γιά νά τά ξεχωρίσουμε ἀπό τά θανάσιμα. Ὅπως λέμε «Μεγάλη Πρέσπα» καί «Μικρή Πρέσπα». Τή μιά τήν ὀνομάζουμε «Μεγάλη», ἐπειδή σέ ἔκταση εἶναι μεγαλύτερη. Καί τήν ἄλλη τήν ὀνομάζουμε «Μικρή», ἐπειδή σέ ἔκταση εἶναι μικρότερη. Ἀλλά καί ἡ Μικρή Πρέσπα σέ ποσότητα νεροῦ ἔχει ἑκατομμύρια, δισεκατομμύρια καί τρισεκατομμύρια λίτρα νεροῦ.

3. Γράφει στό προοίμιο τοῦ ἄρθρου καί σέ ἄλλο παλαιότερο ἄρθρο πού δημοσιεύθηκε τόν Ὀκτώβριο, ὅτι τά λεγόμενα «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα πολλοί τά ἀμνηστεύουν λέγοντας: Δέν εἶναι τίποτε. Εἶναι σωστή ἡ ἀμνήστευση τῶν «ἐλαφρῶν» ἁμαρτημάτων μας; (Σκέψεις Μελῶν…) Ὄχι, εἶναι ἐσφαλμένη. Διότι ἡ ὁποιαδήποτε ἁμαρτία, μικρή ἤ μεγάλη, εἶναι παράβαση τοῦ θείου Νόμου, μολύνει τήν καθαρότητά μας, ἔχει μέσα της τό σπέρμα τοῦ θανάτου καί προξενεῖ πολύ μεγάλη ζημιά. Μικροσκοπικός εἶναι ὁ κορωνοϊός, ἀλλά, ἄν δέν πολεμηθεῖ, μπορεῖ νά φέρει τόν θάνατο. Καί τά λεγόμενα «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα τήν ἴδια ζημιά μποροῦν νά προξενήσουν.

4. Γράφει στό ἄρθρο ὅτι ἡ σωστή ἀντιμετώπιση τῶν «ἐλαφρῶν» ἁμαρ­τημάτων εἶναι νά παύσουμε νά τά δικαιολογοῦμε. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Δέν ἐνεργοῦν σωστά ὅσοι δικαιολογοῦν τά ἁμαρτήματά τους. Ἐφόσον τά ἀποστρέφεται ὁ Θεός, νά τά ἀποστρεφόμαστε κι ἐμεῖς. Κι ἄν ἀπό συναρπαγή τοῦ νοῦ ἤ ἀπό ἀδυναμία τῆς θελήσεώς μας γλιστρήσουμε καί πέσουμε σέ κάποια ἁμαρτήματα, μικρά ἤ μεγάλα, νά μετανοοῦμε, νά ἐξομολογούμαστε μέ εἰλικρίνεια τά κρίματά μας στόν Πνευματικό, γιά νά μᾶς δώσει Χάρι ὁ Θεός νά μήν ξανακυλίσουμε στά ἴδια.

5. Τί συνιστᾶ ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης νά κάνουμε; (Σκέψεις Μελῶν…) Συνιστᾶ νά φοβόμαστε καί γιά τά «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα, ὅπως φοβόμαστε καί γιά τά θανάσιμα καί νά πληρώνουμε μέ θεληματικό κανόνα κάποια μικρή ταλαιπωρία καί γιά τά «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα, ὅπως πληρώνουμε ἐπιτίμιο γιά τά θανάσιμα ἁμαρτήματα.

6. Πολύ βοηθητικό στήν ἀντιμετώπιση τῶν «ἐλαφρῶν» ἁμαρτημάτων εἶναι καί τό νά ἐργαζόμαστε τό ἀγαθό. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Δέν φθάνει μόνο ἀρνητικά νά ἀποστρεφόμαστε τή δυσώδη ἁμαρτία, ἀλλά καί θετικά νά ἐργαζόμαστε τό ἀγαθό. Δέν φθάνει μόνο νά ξεριζώνουμε τά ἀγκάθια, ἀλλά καί νά φυτεύουμε στή θέση τους λουλούδια. Ὁ ἱερός Ψαλμωδός ψάλλει: «ἔκκλινον ἀπό κακοῦ καί ποίησον ἀγαθόν» (Ψαλ. λγ΄ [33] 15). Καί ὁ προφήτης Ἀμώς κηρύττει: «μεμισήκαμεν τά πονηρά καί ἠγαπήσαμεν τά καλά» (Ἀμώς ε΄ 15).

7. Ἐπίσης πολύ βοηθητικό γιά τή σωστή ἀντιμετώπιση τῶν «ἐλαφρῶν» ἁμαρτημάτων εἶναι τό νά τά σημειώνουμε στήν καθημερινή αὐτοεξέτασή μας. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Ὁ ἱερός Χρυσόστομος μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσοχή στό νά μήν παρατρέχουμε τά θεωρούμενα μικρά ἁμαρτήματα, ἀλλά νά ζητοῦμε καθημερινά εὐθύνες ἀπό τόν ἑαυτό μας καί γιά τά λόγια πού μᾶς ξεφεύγουν καί γιά τά ἀπρόσεκτα βλέμματά μας. Ἐπίσης νά βάζουμε καί καμιά τιμωρία στόν ἑαυτό μας, γιά νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τή μέλλουσα τιμωρία. Στήν καθημερινή αὐτοεξέτασή μας νά σημειώνουμε ὡς ἁμαρτήματα καί τά «ἐλαφρά» ἁμαρτήματα καί νά ἀνακρίνουμε τόν ἑαυτό μας γιά τό πῶς περάσαμε τήν ἡμέρα μας, γιά νά μή μᾶς φεύγουν ἀπαρατήρητες οἱ παρεκτροπές μας. Εἶναι πολύ ὡραῖο τό μήνυμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου ἀπό τήν Α΄ πρός Κορινθίους ἐπιστολή του: «εἰ γάρ ἑαυτούς διεκρίνομεν, οὐκ ἄν ἐκρινόμεθα» (ια΄ 31). Ἐάν ἀνακρίναμε τόν ἑαυτό μας καί τόν ἐξετάζαμε μέ φόβο Θεοῦ, δέν θά καταδικαζόμασταν ἀπό τόν Θεό μέ τέτοιες τιμωρίες.

8. Ἐπιπλέον γράφει στό ἄρθρο νά μή λέμε ὅτι θά σωθοῦμε ἁπλῶς καί μόνο ἐπειδή βαπτισθήκαμε Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Μερικοί λένε: Εἶμαι Ὀρθόδοξος. Ἔχω τήν ὀρθή πίστη. Ἀλλά δέν ζοῦν καλή ζωή. Δέν θά σωθοῦν ἁπλῶς καί μόνο, ἐπειδή εἶναι βαπτισμένοι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Δέν φθάνει μόνο ἡ Ὀρθοδοξία. Χρειάζεται καί ἡ ὀρθοπραξία. Εἶναι ὄντως ἑωσφορικό νά λέμε ὅτι θά σωθοῦμε ἁπλῶς καί μόνο ἐπειδή εἴμαστε Ὀρθόδοξοι.

9. Ἐπίσης εἶναι ἑωσφορικό νά πιστεύουμε ὅτι θά σωθοῦμε χωρίς κόπο. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Ἄν δέν κοπιάσουμε, πῶς θά ἀπολαύσουμε τόν γλυκύτατο Παράδεισο; Στίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων γράφει: «Διά πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Πράξ. ιδ΄ 22). Κι ὁ ἅγιος Νικόδημος γράφει ὅτι μερικοί νομίζουν ὅτι ἡ σωτηρία μας εἶναι «ἕνα ἔργον πολύ εὔκολον, ἕνα ἔργον ὅπου δέν χρειάζεται κανένα κόπον, οὔτε καμμίαν φροντίδα, καί ἕνα ἔργον ὅπου ἀποκτᾶται ἀφ’ ἑαυτοῦ του καί κάθε κόπος εἶναι μάταιος» («Πνευματικά Γυμνάσματα», ἀνάγνωσις Ζ΄, σελ. 434). Αὐτό ὅμως εἶναι παγίδα τοῦ σατανᾶ. «Οὐδείς ἀνῆλθεν εἰς τόν οὐρανόν μετ᾿ ἀνέσεως», γράφει ὁ ὅσιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος («Εὑρεθέντα Ἀσκητικά», Λόγος Δ΄, σελ. 17).

Β΄ ΜΕΡΟΣ: Σωστή ἀντιμετώπιση τῶν «ἐλαφρῶν» ἁμαρτημάτων

1. Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό ὑπόλοιπο ἄρθρο, σελ. 432, καί θά ποῦμε στά Μέλη: Ἐδῶ ἐπισημαίνεται ὅτι πολύ βοηθητικό γιά τή σωστή ἀντιμετώπιση τῶν «ἐλαφρῶν» ἁμαρτημάτων εἶναι τό νά ζοῦμε ζωή καθαρότητος καί ἁγιασμοῦ. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Ἐφόσον ὁ θεόπνευστος λόγος τῆς Γραφῆς μᾶς ζητεῖ νά καθαρεύουμε «ἀπό παντός μο­λυ­σμοῦ σαρκός καί πνεύματος» (Β΄ Κορ. ζ΄ 1), ἐμεῖς μέ ποιό δικαίωμα λέμε: Καί τό διαζύγιο ἐπιτρέπεται, καί ἡ ἀποποινικοποίηση τῆς μοιχείας ἐπιτρέπεται, ὅλα ἐπιτρέπονται. Πῶς θά παρουσιασθοῦμε ἐνώπιον τοῦ φοβεροῦ Βήματος, ἐφόσον εἴμαστε κατάστικτοι ἀπό λεκέδες καί τραύματα; Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης χτυπάει τό καμπανάκι γράφοντας: «Νά ἐντραπῇς», «πῶς ἕως τώ­ρα ἐστάθης ὡσάν ἕνας λεπρός σκεπασμένος ἀπό κεφαλῆς ἕως ποδῶν ἀπό τάς πληγάς αὐτάς τῶν συγγνωστῶν ἁμαρτημάτων»! Ὁ ἅγιος Θεός θέ­λει νά λάμπουμε στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀπό κρυστάλλινη καθαρότητα. Νά εἴ­μαστε ἡ κάθε ψυχή χωριστά καί ὅλοι οἱ πιστοί ὡς Ἐκκλησία ὡραῖοι σάν τή σε­λήνη, λαμπροί σάν τόν ἥλιο. Θέλει νά εἴμαστε σάν βασίλισσα «ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ περιβεβλημένη, πεποικιλμένη» (Ψαλ. μδ΄ [44] 10), ὅπως εἶναι ἡ Παναγία μας, ἄσπιλη, ἀμόλυντη. Θέλει νά εἴμαστε σάν πάγκαλη νύμφη, πού δέν ἔχει «σπίλον ἤ ρυτίδα ἤ τι τῶν τοιούτων», ἀλλά εἶναι «ἁγία καί ἄμωμος» (Ἐφ. ε΄ 27).

2. Πολύ βοηθητικό γιά τή σωστή ἀντιμετώπιση τῶν «ἐλαφρῶν» ἁ­­μαρ­τημάτων εἶναι καί τό νά καλλιεργοῦμε τή συναίσθηση ὅτι «πολλά πταίομεν ἅπαντες». Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε βεβαρυμένοι μέ πολλά ἁμαρτήματα. «Οὐθείς καθαρός ἀπό ρύπου». Κανένας δέν εἶναι καθαρός ἀπό τόν ρύπο τῆς ἁμαρτίας, ἀκόμη κι ἄν εἶναι μιά μέρα ἡ ζωή του ἐπάνω στή γῆ (Ἰώβ ιδ΄ 4-5). Ἀλλά δέν μετανοοῦμε ὅλοι γιά τίς ἁμαρτίες πού κάνουμε. Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ θά εἶναι γεμάτη μέ ἁμαρτωλούς, ἀλλ᾿ ὅμως μετανοημένους, ὅπως ἦταν ὁ ληστής πού μπῆκε πρῶτος στόν Παράδεισο. Αὐτοί πού δέν ζοῦν καλή ζωή καί παραμένουν ἀμετανόητοι, «βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσι» (Α΄ Κορ. ς΄ 10).

3. Ἀκόμη πολύ βοηθητικό γιά τή σωστή ἀντιμετώπιση τῶν «ἐλαφρῶν» ἁμαρτημάτων εἶναι τό νά μήν παίζουμε μέ τήν ἁμαρτία. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Ὅσοι παίζουν μέ τήν ἁμαρτία, πού εἶναι φωτιά, καίγονται. Νά μήν παίζουμε μέ τήν ἁμαρτία, ἀλλά νά νήφουμε καί νά γρηγοροῦμε.

4. Τέλος, πολύ βοηθητικό γιά τή σωστή ἀντιμετώπιση τῶν «ἐλα­φρῶν» ἁμαρτημάτων εἶναι νά ἐλπίζουμε στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Δέν θά σωθοῦμε γιά τά καλά ἔργα πού κάναμε – «οὐ γάρ ἐποιήσαμέν τι ἀγαθόν ἐπί τῆς γῆς» – ἀλλά θά μᾶς σώσει τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. «Τό ἔλεός σου καταδιώξει με πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου», ὅπως ψάλλει ὁ ἱερός Ψαλμωδός (Ψαλ. κβ΄ [22] 6)!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Νά παρακαλοῦμε τόν ἅγιο Θεό νά γίνει ἵλεως γιά τά πολλά ἁμαρτήματα πού καθημερινά διαπράττουμε. Νά ἀποστρεφόμαστε τήν ποικίλη ἁμαρτία καί νά ζοῦμε ζωή καθαρότητος καί ἁγιασμοῦ. Νά μήν παίζουμε μέ τή φωτιά, ἀλλά νά νήφουμε, νά γρηγοροῦμε καί νά προσέχουμε περισσότερο ὥστε νά μήν ἁμαρτάνουμε.

ΣΥΝΘΗΜΑ
«Τίς γάρ καθαρός ἔσται ἀπό ρύπου; ἀλλ᾿ οὐθείς» (Ἰώβ ιδ΄ 4)

Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἀπό τό ἄρθρο «Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2254/1.12.21/σελ. 489-490.