ΘΕΜΑ: Ὁ ὅσιος Σάββας ὁ νέος, ὁ ἐν Καλύμνῳ
ΕΒΔΟΜΑΔΑ: 28 Μαρτίου-3 Ἀπριλίου 2022
ΑΡΘΡΟ:
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ: Περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ» τεῦχ. 2262/1.4.22/σελ. 161-162.
Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Άρθρο
|
Θέμα για μέλη
|
Συμπληρωματικό
|
Σύνθημα
|
Εικόνα Αγίου
|
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Ὁ ὅσιος Σάββας ὁ νέος, ὁ ἐν Καλύμνῳ, εἶναι νεοφανής Ἅγιος. Ἐκοιμήθη στήν Κάλυμνο τό 1948 καί ἡ ἐπίσημη ἁγιοκατάταξή του στό Ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας ἔγινε ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τό 1992. Ὅταν ἔγινε ἡ ἀνακομιδή τῶν ἱερῶν λειψάνων του, τό σκήνωμά του βρέθηκε ἄφθαρτο καί εὐωδιάζον. Οἱ κάτοικοι τῆς Καλύμνου εὐλαβοῦνται πάρα πολύ «τόν μέγαν θησαυρόν τῆς νήσου Καλύμνου». Τόν ἐπικαλοῦνται μέ πίστη στίς προσευχές τους καί ὁ Ἅγιος ἐπιτελεῖ πάρα πολλά θαύματα. Σέ λίγες ἡμέρες (στίς 7 Ἀπριλίου) θά γιορτάσουμε τή σεπτή μνήμη του. Ἐπίσης στό 2262 /1.4.22/σελ. 161-162 τεῦχος τοῦ Περιοδικοῦ «Ο ΣΩΤΗΡ» δημοσιεύεται ἁγιολογικό ἄρθρο γιά τόν ὅσιο Σάββα τόν νέο, τόν ἐν Καλύμνῳ. Κι ἐμεῖς τό σημερινό ἁγιολογικό θέμα τοῦ Κύκλου μας θά τό ἀφιερώσουμε στόν πολιοῦχο Ἅγιο τῆς Καλύμνου.
Βίος τοῦ ὁσίου Σάββα τοῦ νέου, τοῦ ἐν Καλύμνῳ (1862-1948)
Ὁ ὅσιος Σάββας ὁ νέος, ὁ ἐν Καλύμνῳ (κατά κόσμον Βασίλειος), γεννήθηκε τό 1862 στήν Ἡρακλείτσα τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης ἀπό ἁπλοϊκούς καί φτωχούς γονεῖς, τόν Κωνσταντῖνο καί τή Σμαραγδή.
Ὅταν ἦταν μικρός, τοῦ ἄρεσε πολύ νά μελετᾶ βίους Ἁγίων. Τό φωτεινό παράδειγμα τῶν Ἁγίων καί τά μαρτύριά τους δονοῦσαν τήν παιδική καρδιά του καί ἄναψαν μέσα του τόν πόθο τῆς ἀφιερώσεως. Οἱ γονεῖς του ὅμως δέν ἤθελαν νά γίνει μοναχός. Ὁ Βασίλειος ὅμως ὑπακούοντας στή βουλή τοῦ Κυρίου ἔφυγε γιά τό Ἅγιον Ὄρος, ὅπου ἀσκήτεψε ἀρκετά χρόνια ὡς δόκιμος μοναχός στή Σκήτη τῆς Ἁγίας Ἄννης.
Ἔπειτα ἀναχώρησε γιά τούς Ἁγίους Τόπους καί ἐκάρη μοναχός στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Γεωργίου Χοζεβίτου μέ τό ὄνομα Σάββας. Τό 1902 χειροτονήθηκε διάκονος καί τόν ἑπόμενο χρόνο πρεσβύτερος. Διετέλεσε ἐφημέριος τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Σχολῆς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ Ἱεροσολύμων.
Κατόπιν, μέ εὐλογία τοῦ ἡγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Γεωργίου Χοζεβίτου, ἀποσύρθηκε γιά λίγα χρόνια σέ σπήλαιο γιά αὐστηρότερη ἄσκηση. Ἐκεῖ μέσα στήν ἀπόλυτη ἡσυχία ζοῦσε ἀπερίσπαστα τήν ἔνθεη πολιτεία τῶν ἀσκητῶν μέ νηστεία, ἀγρυπνία, προσευχή καί μελέτη τοῦ θείου λόγου. Ἔτρωγε κάθε μέρα λίγο σιτάρι βραστό καί ἔπινε νερό ἀπό τόν χείμαρρο.
Τό 1916 λόγῳ τῶν ληστρικῶν ἐπιθέσεων τῶν Μουσουλμάνων ἀναγκάσθηκε νά ἀφήσει τό προσφιλές ἐρημητήριό του καί νά ἔλθει ὁριστικά στήν Ἑλλάδα. Μόνασε γιά τρία περίπου χρόνια στό Σπήλαιο τῆς Ἀποκαλύψεως, στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου τῆς Πάτμου. Τό 1919 τόν κάλεσε ὁ Ἐπίσκοπος Πενταπόλεως Νεκτάριος (ὁ μετέπειτα Ἅγιος) νά πάει στήν Αἴγινα, γιά νά τόν βοηθεῖ ὡς ἐφημέριος γιά τίς λειτουργικές ἀνάγκες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ Ὅσιος δέχθηκε τήν πρόταση τοῦ ἁγίου Νεκταρίου ὡς θέλημα Θεοῦ καί πῆγε στήν Αἴγινα.
Τά χρόνια τῆς παραμονῆς του στό Ἡσυχαστήριο τῆς Αἴγινας ἦταν χρόνια βαθύτερου πνευματικοῦ καταρτισμοῦ. Τόν πρῶτο χρόνο εἶχε διαρκῶς δίπλα του τό ζωντανό παράδειγμα τοῦ ἁγίου Νεκταρίου πού τόν ἐνέπνεε μέ τήν αὐστηρή του ἄσκηση, τήν ἀπαράμιλλη ταπεινοφροσύνη του, τήν ἄφθαστη ἀνεξικακία του πρός τούς συκοφάντες, τήν ἁπλότητα καί ἀθωότητα τῆς ἀναστροφῆς του, τή διάκριση στή διαποίμανση τῶν μοναζουσῶν καί τή θυσιαστική ἀγάπη πρός ὅλους. Οἱ συμβουλές τοῦ ἁγίου Νεκταρίου ὑπῆρξαν γιά τόν ὅσιο Σάββα πολύτιμος θησαυρός γιά τή μετέπειτα ζωή του.
Μετά τήν ἐκδημία τοῦ ἁγίου Νεκταρίου ὁ ὅσιος Σάββας παρέμεινε στήν Ἱερά Μονή μέχρι τό 1926, καθοδηγώντας τίς μοναχές καί διδάσκοντάς τες τήν τέχνη τῆς Ψαλτικῆς καί τῆς Ἁγιογραφίας πού ἤξερε πολύ καλά. Καί ὁ ἴδιος ἁγιογράφησε ἀρκετές εἰκόνες πού κοσμοῦν τέμπλα ἱερῶν Ναῶν τῆς Αἴγινας. Ἁγιογράφησε καί τήν πρώτη εἰκόνα τοῦ ἁγίου Νεκταρίου καί τήν τοποθέτησε στό προσκυνητάρι τοῦ Ναοῦ τῆς Μονῆς. Καί ὅταν ἡ ἡγουμένη τῆς Μονῆς ἐξέφρασε τίς ἐπιφυλάξεις της γιά τήν ἐνέργειά του αὐτή, ὁ Ὅσιος τῆς ἀπάντησε αὐστηρά: «Μήν περιεργάζεσαι τίς βουλές τοῦ Θεοῦ».
Ἐπειδή ὁ Ὅσιος ποθοῦσε περισσότερη ἡσυχία καί ἀπερίσπαστο βίο, ἔφυγε κατόπιν ἀπό τήν Αἴγινα καί ἦλθε στήν Κάλυμνο, ὅπου ἔζησε ἀσκητικά τά 22 τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς του σέ μία μικρή καλύβη λίγο πιό ψηλά ἀπό τήν Ἱερά Μονή τῶν Ἁγίων Πάντων. Ἡ διατροφή του ἦταν λιτότατη. Πολλές φορές περιοριζόταν σέ ἕνα φλυτζάνι τσάι ἀπό δενδρολίβανο μέ ἕνα παξιμάδι. Τελοῦσε μέ ἀκρίβεια ὅλες τίς Ἀκολουθίες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίων Πάντων καί καθοδηγοῦσε μέ ἐπιμέλεια τίς μοναχές. Ἐπίσης καθοδηγοῦσε καί τόν πιστό λαό τῆς Καλύμνου πού ἀνέβαιναν καί τόν ἔβρισκαν στό Μοναστήρι. Ἐκεῖ, ἐξομολογοῦσε ἀτελείωτες ὧρες καί νουθετοῦσε μέ δάκρυα τούς ἐξομολογούμενους νά μισοῦν τήν ἁμαρτία καί νά ἀγαποῦν τήν ἀρετή. Ἦταν ἐπιεικής καί στοργικός πρός ὅλους. Τά μόνα πού δέν ἀνεχόταν ἦταν ἡ κατάκριση καί ἡ βλασφημία. Μεριμνοῦσε ἀκατάπαυστα γιά τά ὀρφανά, τίς χῆρες, τούς φτωχούς καί τούς ἀναγκεμένους. Σέ κάθε δυσκολία τους ἦταν ὁ πολύτιμος συμπαραστάτης. Δέν ἔλεγε: «Μέ διακόψατε ἀπό τήν προσευχή», ἀλλά ἔσπευδε ἀδιαμαρτύρητα νά βοηθήσει, νά στηρίξει καί νά παρηγορήσει τούς πάντες.
Ἀρχή του εἶχε νά μήν ὑπάρχουν ποτέ χρήματα στό κελλί του. Ὅλα ὅσα τοῦ ἔδιναν τήν ἡμέρα, μέχρι τό βράδυ τά σκορποῦσε στούς φτωχούς. Ἦταν ἀπόλυτα ἀφιλοχρήματος καί ἀταλάντευτα πιστός στήν Πρόνοια τοῦ πανάγαθου Θεοῦ Πατέρα. Ὁ ὕπνος του ἦταν ἐλάχιστος. Κοιμόταν περίπου δύο ὧρες σέ καρέκλα χωρίς ψάθα. Τήν ἡμέρα διακονοῦσε θυσιαστικά τούς ἀνθρώπους μέ ἔμπρακτη ποικιλόμορφη ἀγάπη. Καί τή νύχτα προσευχόταν μέ ὑψωμένα χέρια γι᾿ αὐτούς.
Τήν περίοδο τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αὔξησε τήν προσευχή του. Συνήθιζε νά εὐλογεῖ ψηλά στόν ἀέρα μέ τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ τά διερχόμενα ἀεροπλάνα καί νά εὔχεται ὑπέρ τῆς νίκης τῆς Ἑλλάδος καί ὑπέρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου. Μέ τή δύναμη τῆς θερμῆς του προσευχῆς ὁ Κύριος ἐπιτελοῦσε ἀναρίθμητα θαύματα. Πολλές φορές ἀναδυόταν μία ἄρρητη εὐωδία ἀπό τόν τόπο τῆς προσευχῆς του.
Τρεῖς ἡμέρες πρίν ἀπό τόν θάνατό του προαισθάνθηκε τήν ἔξοδό του ἀπό τή ζωή αὐτή. Ζήτησε νά μείνει μόνος του σέ ἀπόλυτη σιωπή, περισυλλογή, κατάνυξη καί δοξολογία. Λίγο πρίν ἀφήσει τήν τελευταία του πνοή, κάλεσε δίπλα του τίς μοναχές καί τούς ἔδωσε τήν εὐχή του καί τίς τελευταῖες ὑποθῆκες του. Τούς εἶπε νά ἔχουν ἀπόλυτη ἀγάπη στόν Κύριο καί τέλεια ὑπακοή στίς ἐντολές του. Μετά κτύπησε τά χέρια του δυνατά καί εἶπε ἕξι φορές τή λέξη: «Ὁ Κύριος!» Ἦταν «ἡ ἐπιβεβαίωση τῆς ἐν Χριστῷ πορείας του».
Ἔτσι ἄφησε τήν τελευταία του πνοή ὁ Ἅγιος. Τήν ὥρα ἐκείνη μία μοναχή τῆς Μονῆς του εἶδε τήν ψυχή τοῦ ἁγίου Γέροντός τους νά ἀνέρχεται μέσα σέ ὁλοφώτεινο χρυσό σύννεφο, ἐνῶ ἀκούγονταν ἀγγελικές ὑμνωδίες. Ἦταν 7 Ἀπριλίου τοῦ ἔτους 1948.
Ἔπειτα ἀπό ἐννέα χρόνια, στίς 7 Ἀπριλίου 1957, ἄνοιξαν τόν τάφο του γιά τήν ἀνακομιδή τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου του καί εἶδαν μέ ἔκπληξη ὅτι τό ἱερό σκήνωμά του παρέμενε ἄφθαρτο καί ἀνέδιδε θεία εὐωδία. Οἱ καμπάνες ὅλων τῶν ἱερῶν Ναῶν τῆς Καλύμνου ἄρχισαν νά χτυποῦν χαρμόσυνα, γιά νά διατρανώσουν πανηγυρικά τήν εὐαρέσκεια τοῦ Θεοῦ στήν ἁγιότητα τοῦ ὁσίου τους πατρός Σάββα.
Θαύματα τοῦ ὁσίου Σάββα τοῦ νέου τοῦ ἐν Καλύμνῳ
Ἐλέχθη στόν βίο τοῦ ὁσίου Σάββα ὅτι μέ τή δύναμη τῆς προσευχῆς του ἐπιτελοῦνταν θαύματα ἀπό τότε πού ζοῦσε καί διακονοῦσε στήν Κάλυμνο. Πολύ περισσότερο μετά τήν ὁσιακή τελευτή του ἀτελείωτα θαύματα ἐπιτελοῦνται σέ ντόπιους καί ξένους. Σέ βιβλία πού ἔχουν ἐκδοθεῖ ἀπό τήν Ἱερά Μονή Ἁγίων Πάντων Καλύμνου ἔχουν καταγραφεῖ πάρα πολλά θαύματα θεραπείας καρκίνου καί ἄλλων ἀσθενειῶν, θαύματα τεκνοποιήσεως, θαύματα δηλητηριάσεως… (βλ. «Ὁ ἅγιος Σάββας ὁ νέος, ὁ ἐν Καλύμνῳ», ἔκδ. Ἱ. Μ. Ἁγίων Πάντων Καλύμνου). Μέ ὅλα αὐτά τά θαύματα τοῦ ὁσίου Σάββα καί ὁ Θεός δοξάζεται καί ἡ ἁγία Του Ἐκκλησία λαμπρύνεται.
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ
1. Νά δώσουμε δόξα στόν ἅγιο Θεό πού ἀναδεικνύει καί στίς ἡμέρες μας τόσο μεγάλους Ἁγίους, ὅπως ὁ ὅσιος Σάββας τῆς Καλύμνου, τοῦ ὁποίου τό σκήνωμα παραμένει ἄφθαρτο καί εὐωδιάζον καί ἐπιτελεῖ ὁ Ἅγιος πολλά θαύματα σέ ὅσους τόν ἐπικαλοῦνται μέ πίστη.
2. Νά θαυμάσουμε τό πόσο προσεκτική ζωή ζοῦσε ὁ ὅσιος Σάββας ἀπό τά παιδικά του χρόνια μέχρι τήν τελευταία του πνοή· τούς ἀσκητικούς ἀγῶνες καί τά παλαίσματά του, καί πιό πολύ τήν ταπείνωση, τή νήψη καί τήν ἐγρήγορσή του. Μιμητής τῶν Ἁγίων ἔζησε ζωή καθαρότητος καί ἁγιασμοῦ καί εὐηρέστησε ἐνώπιον τοῦ Κυρίου μας.
3. Νά ὑπογραμμίσουμε ἐπίσης ὅτι ὑπηρετοῦσε θυσιαστικά τούς συνανθρώπους του καί τούς στήριζε μέ τήν ἱερά Ἐξομολόγηση, μέ τή θεία Κοινωνία, μέ τήν προσευχή καί μέ τήν ἐλεημοσύνη. Δέν κρατοῦσε τίποτε γιά τόν ἑαυτό του. Ὅλα τά διέθετε γιά τούς φτωχούς καί τούς ἀνήμπορους.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Εἴθε μέ τίς εὐχές τοῦ ὁσίου καί θεοφόρου πατρός ἡμῶν Σάββα τοῦ νέου, τοῦ ἐν Καλύμνῳ ,νά βαδίσουμε κι ἐμεῖς μέ συνέπεια τήν ὁδό τοῦ ἁγιασμοῦ, τήν ὁδό τῆς θυσιαστικῆς ἀγάπης, καί μέ ἁπλότητα, ταπεινότητα καί καθαρότητα βίου νά παραδώσουμε τήν ἀγωνιστική ψυχή μας στόν Κύριο, ὅταν μᾶς καλέσει κοντά Του, γιά νά Τόν ὑμνοῦμε μέ τούς ἁγίους Του ἀγγέλους αἰώνια στή Βασιλεία Του.
ΣΥΝΘΗΜΑ
«Ὅσιε Σάββα, τῆς Καλύμνου τό κλέος, σῶσον ἡμᾶς»
Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἁγιογραφικό, τό σταυρώσιμο: Ματθ. κς΄ 47-56.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α΄. Τόν Συνάναρχον Λόγον.
Τῆς Καλύμνου τό κλέος καί θεῖον ἔφορον καί τῶν πάλαι Ὁσίων τόν ἰσοστάσιον, εὐφημήσωμεν πιστοί Σάββαν τόν Ὅσιον· ὅτι δεδόξασται λαμπρῶς, ὡς θεράπων τοῦ Χριστοῦ, θαυμάτων τῇ ἐνεργείᾳ, καί διανέμει τοῖς πᾶσι, παρά Θεοῦ χάριν καί ἔλεος.
Κοντάκιον. Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἑορτάζει σήμερον, τῶν Καλυμνίων ἡ νῆσος, τήν ἁγίαν μνήμην σου, ἀγαλλομένῃ καρδίᾳ· ἔσχε γάρ, ὡς θεοδώρητον ὄντως πλοῦτον, σκῆνός σου, τό θεοδόξαστον, Πάτερ Σάββα, ᾧ προστρέχουσα ἐν πίστει, ρῶσιν λαμβάνει, ψυχῆς καί σώματος.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις τῆς Καλύμνου ὁ ἀρωγός, καί Δωδεκανήσου, λαμπαδοῦχος νεοφανής· χαίρεις ὁ παρέχων τοῖς πάσχουσι τήν ρῶσιν, ὦ Σάββα θεοφόρε, Ὁσίων σύσκηνε.
