ΘΕΜΑ: Ἡ σύλληψη τοῦ Ἰησοῦ στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ
ΕΒΔΟΜΑΔΑ: 4-10 Ἀπριλίου 2022
ΑΡΘΡΟ:
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Ματθ. κς΄ 47-56
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ: + Ἀρχιμ. Γεωργίου Ἰ. Δημοπούλου, «Τά πάθη τά σεπτά», σελ. 62-105, ἐκδ. «Ο ΣΩΤΗΡ», Ἀθήνα 201512.
Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Αγιογραφικό
|
Θέμα για μέλη
|
Συμπληρωματικό
|
Σύνθημα
|
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Ὁδεύουμε πρός τό τέλος τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Σέ λίγες ἡμέρες θά εἰσέλθουμε στή Μεγάλη Ἑβδομάδα τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου μας. Τό σημερινό θέμα τοῦ Κύκλου μας, τό τελευταῖο πρίν ἀπό τό Πάσχα, θά εἶναι τό σταυρώσιμο. Στά τελευταῖα ἑπτά χρόνια εἴχαμε μελετήσει τούς ἑπτά λόγους τοῦ Κυρίου ἐπί τοῦ Σταυροῦ. Ἐφέτος θά ἀρχίσουμε τή συμμελέτη τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου μας ἀπό τή σύλληψη στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ μέ προοπτική νά φθάσουμε στά ἑπόμενα χρόνια μέχρι τή Σταύρωση καί τήν Ταφή Του.
Α΄ ΜΕΡΟΣ: Ἡ προδοσία τοῦ Ἰούδα
1. Θά διαβάσουμε τούς στίχους Ματθ. κς΄ 47-50 (κείμενο καί ἑρμηνεία) καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Τί μᾶς λέει ἐδῶ; (Σκέψεις Μελῶν…) Λέει ὅτι ἐνῶ μιλοῦσε ὁ Κύριος ἀκόμη στούς μαθητές Του (τούς ἔλεγε: «Πλησίασε ἡ ὥρα καί ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου παραδίδεται σέ χέρια ἁμαρτωλῶν. Σηκωθεῖτε, ἄς πᾶμε νά τούς συναντήσουμε. Νά, πλησίασε αὐτός πού μέ παραδίδει» [Ματθ. κς΄ 45-46]), φάνηκε στόν κῆπο ὁ Ἰούδας, ἕνας ἀπό τούς δώδεκα μαθητές Του. Ἐρχόταν νά γκρεμίσει καί τήν τελευταία γέφυρα, πού τόν ἕνωνε μέ τόν θεῖο Διδάσκαλο. Τόν ἀκολουθοῦσε ἕνα μεγάλο πλῆθος ἀπό ἀνθρώπους ὁπλισμένους μέ μαχαίρια καί μέ ρόπαλα, τούς ὁποίους εἶχαν στείλει οἱ ἀρχιερεῖς καί οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ. Ὁ ἱερός εὐαγγελιστής Ἰωάννης προσθέτει ὅτι κρατοῦσαν ὅλοι αὐτοί καί φανάρια καί λαμπάδες, γιά νά μήν τούς διαφύγει ὁ Ἰησοῦς μέσα στό σκοτάδι. Ἐπίσης προσθέτει ὅτι ἀκολουθοῦσε τόν Ἰούδα καί «σπεῖρα» (λόχος) Ρωμαίων στρατιωτῶν, γιά νά ἐκμηδενίσουν κάθε ἔνοπλη ἀντίσταση, πού νόμιζαν ὅτι θά συναντοῦσαν (Ἰω. ιη΄ 3). Ὁ Ἰούδας πού προπορευόταν, τούς ὅρισε καί συνθηματική χειρονομία λέγοντας: Ἐκεῖνον πού θά φιλήσω, Αὐτός εἶναι. Πιάστε Τον προσέχοντας καλά μή σᾶς φύγει (Ματθ. κς΄ 48).
2. Στή διήγηση τοῦ εὐαγγελιστῆ Ματθαίου ἀκολουθεῖ ἀμέσως κατόπιν ἡ προδοσία τοῦ Ἰούδα καί ἡ σύλληψη τοῦ Ἰησοῦ. Ἀλλά στή διήγηση τοῦ εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη προηγεῖται τῆς προδοσίας καί τῆς συλλήψεως ἕνα πολύ θαυμαστό στιγμιότυπο. Μπορεῖτε νά θυμηθεῖτε ποιό ἦταν αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Διασώζει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὅτι ὁ Κύριος βγῆκε ἀπό τόν κῆπο καί ἀφοῦ προχώρησε ἀτάραχος καί ἀποφασισμένος, εἶπε σ᾿ αὐτούς πού ἔρχονταν νά Τόν συλλάβουν: «τίνα ζητεῖτε;» Ποιόν ζητᾶτε; Ἐκεῖνοι τοῦ ἀποκρίθηκαν: Τόν Ἰησοῦ τόν Ναζωραῖο. Τους λέει ὁ Ἰησοῦς: Ἐγώ εἶμαι ὁ Ἰησοῦς πού ζητᾶτε. Αὐτοί, παρόλο πού ἦταν ὁπλισμένοι καί ὁ Κύριος ἄοπλος, κυριεύθηκαν ἀπό φόβο μπροστά στή θεϊκή δύναμή Του, ὀπισθοχώρησαν καί ἔπεσαν κάτω στή γῆ: «ἀπῆλθον εἰς τά ὀπίσω καί ἔπεσον χαμαί» (Ἰω. ιη΄ 6). Ἐπειδή παρέμεναν ἀναποφάσιστοι καί ἀδρανεῖς, τούς ρώτησε πάλι ὁ Ἰησοῦς: Ποιόν ζητᾶτε; Κι αὐτοί τοῦ εἶπαν: Τόν Ἰησοῦ τόν Ναζωραῖο. Ἀποκρίθηκε ὁ Ἰησοῦς: Σᾶς εἶπα ὅτι Ἐγώ εἶμαι ὁ Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος. Ἐάν λοιπόν ζητᾶτε Ἐμένα, Ἐμένα συλλάβετε, κι ἀφῆστε τους αὐτούς νά φύγουν (Ἰω. ιη΄ 7-8).
3. Τί μᾶς διδάσκει τό στιγμιότυπο αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Μᾶς διδάσκει ὅτι ὁ Κύριος πρῶτον, γνώριζε ὅλα ὅσα ἐπρόκειτο νά συμβοῦν: «Ἰησοῦς οὖν εἰδώς πάντα τά ἐρχόμενα ἐπ᾿ αὐτόν» (Ἰω. ιη΄ 4). Δεύτερον, ἐνῶ ὅλα τά γνώριζε καί ὅτι ἡ ὥρα τῆς συλλήψεώς του ἔφθασε, διατηρεῖ ζηλευτή ἠρεμία καί θαυμαστή ψυχική γαλήνη. Τρίτον, δέν κρύβεται, ἐνῶ μποροῦσε νά τό κάνει, ἀλλά βγαίνει ὁ Ἴδιος νά τούς συναντήσει καί τούς βοηθεῖ νά Τόν συλλάβουν, παρόλο πού οἱ ἐχθροί Του, μόλις Τόν εἶδαν, ὀπισθοχώρησαν καί ἔπεσαν κάτω στή γῆ. Σάν νά τούς χτύπησε κεραυνός! Σάν νά τούς θάμπωσε ἐκτυφλωτικό φῶς! Ποιός μπορεῖ νά τά βάλει μέ τόν Θεό; Τέταρτον, ὁ Κύριος πρίν ἀπό τήν ἑκούσια παράδοσή Του ἀσφαλίζει τούς μαθητές Του λέγοντας στούς ἐχθρούς Του: ζητᾶτε Ἐμένα; Ἐμένα συλλάβετε, κι ἀφῆστε τους αὐτούς νά φύγουν. Πόση ἀγάπη δείχνουν οἱ λόγοι αὐτοί τοῦ Κυρίου μας στούς ἰδικούς Του!
4. Πῶς περιγράφει τήν προδοσία τοῦ Ἰούδα ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος; (Σκέψεις Μελῶν…) Λέει στή διήγησή του ὅτι ὁ Ἰούδας πλησίασε τόν Ἰησοῦ καί Τοῦ εἶπε: «Χαῖρε, ραββί», χαῖρε, Διδάσκαλε. «Καί κατεφίλησεν αὐτόν», τόν φίλησε μέ προσποιητή ἐγκαρδιότητα (Ματθ. κς΄ 49). Κι ὁ Ἰησοῦς τοῦ εἶπε: «ἑταῖρε, ἐφ᾿ ᾧ πάρει». Φίλε, ἄφησε τό φίλημα καί κάνε αὐτό γιά τό ὁποῖο ἦλθες καί βρίσκεσαι τώρα ἐδῶ (Ματθ. κς΄ 50).
5. Ποιά σχόλια ἔχουμε νά κάνουμε γιά τήν προδοσία τοῦ Ἰούδα; (Σκέψεις Μελῶν…). Πάντοτε τόν Χριστό τόν προδίδουν οἱ ἀποστάτες φίλοι Του. Οἱ ἐχθροί Του ἁπλῶς ἐκτελοῦν τό ἔργο τῆς σταυρώσεως. Ἔτσι καί ὁ Ἰούδας. Ξεχωρίζει μέσα ἀπό τό σκοτάδι τόν Κύριο, ἔρχεται πρό Αὐτόν καί Τοῦ λέει: «Χαῖρε, Ραββί, καί κατεφίλησεν αὐτόν» (Ματθ. κς΄ 49). «Χαῖρε»! Ἡ πιό θερμή εὐχή. «Ραββί»! Ἡ πιό τρυφερή προσφώνηση. «Καί κατεφίλησεν αὐτόν»! Ἡ πιό ἐγκάρδια ἐκδήλωση. Ἐναγκαλίζεται ὁ προδότης τόν Διδάσκαλο, μολύνοντας ἔτσι τήν τρυφερότερη ἐκδήλωση τῆς στοργῆς, πού εἶναι τό φίλημα. Δέν εἶναι σπάνιες οἱ περιπτώσεις πού κάτω ἀπό ἁγνές λέξεις κρύβουν οἱ ἄνθρωποι βρώμικους σκοπούς καί πίσω ἀπό τίς ἐγκάρδιες ἐκδηλώσεις ταπεινά πάθη.
Ὁ ἱερός Χρυσόστομος στήν ἑρμηνεία τῶν στίχων τῆς προδοσίας τοῦ Ἰούδα ἀναφωνεῖ: «Βαβαί» (Πώ πώ!) πόσην ἐδέξατο πονηρίαν ἡ τοῦ προδότου ψυχή! Ποίοις γάρ ὀφθαλμοῖς ἑώρα (ἔβλεπε) τότε εἰς τόν διδάσκαλον; ποίῳ στόματι ἐφίλει; Ὤ τῆς μιαρᾶς γνώμης (προαιρέσεως)! τί ἐβουλεύσατο; τί ἐτόλμησε; ποῖον σύμβολον ἔδωκε τῆς προδοσίας;» (83η Ὁμιλία εἰς τό «Κατά Ματθαῖον» Εὐαγγέλιο). Πρόδωσε τόν θεῖο Διδάσκαλο μέ φίλημα προδοτικό. «Μισῶν ἐφίλει, φιλῶν ἐπώλει, τόν ἐξαγοράσαντα ἡμᾶς τῆς κατάρας, τόν Θεόν καί Σωτῆρα τῶν ψυχῶν ἡμῶν» (Ἀπόστιχον ὄρθρου Μεγάλης Πέμπτης). Μεταμελήθηκε γι᾿ αὐτό πού ἔκανε, ἀλλά δέν μετανόησε. Παρέμεινε ἕως ἐσχάτων αὐτό πού ἦταν: «Υἱός τῆς ἀπωλείας». Πῆγε καί κρεμάστηκε σέ μιά συκιά. Τό σχοινί ἀπό τό βάρος κόπηκε καί ὁ Ἰούδας ἔπεσε μπρούμητα στό ἔδαφος. Ἀπό τό πέσιμο ἔσπασε ἡ κοιλιά του καί ξεχύθηκαν τά ἐντόσθιά του. «Καί πρηνής γενόμενος ἐλάκησε μέσος καί ἐξεχύθη πάντα τά σπλάγχνα αὐτοῦ» (Πράξ. α΄ 18). Αὐτό ἦταν τό οἰκτρό τέλος του!
6. Ποιά ἡ συμπεριφορά τοῦ θείου Διδασκάλου; (Σκέψεις Μελῶν…) «Θεοπρεπής», ὑπέροχη! Δέν παραιτήθηκε ἀπό τόν ἀγώνα Του γιά τή σωτηρία τοῦ προδότη, οὔτε τήν ὕστατη στιγμή τῆς προδοσίας. Λέει στόν Ἰούδα: «ἑταῖρε, ἐφ᾿ ᾧ πάρει». Φίλε, κάνε τό ἔργο γιά τό ὁποῖο ἦλθες (Ματθ. κς΄ 50). «Φιλήματι τόν υἱόν τοῦ ἀνθρώπου παραδίδως;» (Λουκ. κβ΄ 48). Στήν πιό ἐπαίσχυντη στιγμή προσφωνεῖ τόν προδότη ὅπως ἀκριβῶς τόν νιώθει: Ὡς φίλο Του! Καί μάλιστα ὡς φίλο Του τόσο συμπαθή, ὅσο βαθύ εἶναι τό κατρακύλισμά του!
Β΄ ΜΕΡΟΣ: Ἡ σύλληψη τοῦ Ἰησοῦ στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ
1. Θά διαβάσουμε τούς στίχους Ματθ. κς΄ 51-56 (κείμενο καί ἑρμηνεία) καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Τί μᾶς λέει; (Σκέψεις Μελῶν…) Λέει ὅτι ἕνας ἀπό ἐκείνους πού ἦταν μαζί μέ τόν Ἰησοῦ, ἔβγαλε τό μαχαίρι του καί ἔκοψε τό δεξί αὐτί τοῦ δούλου τοῦ ἀρχιερέα. Δέν ἀναφέρει τά ὀνόματά τους, διότι ζοῦσαν ἀκόμη, ὅταν ἐγράφετο τό «Κατά Ματθαῖον» Εὐαγγέλιο. Ἀπό τό «Κατά Ἰωάννην» Εὐαγγέλιο, πού γράφηκε ἀργότερα, πληροφορούμαστε ὅτι ὁ μαθητής πού ἔβγαλε τό μαχαίρι ἦταν ὁ ἀπόστολος Πέτρος καί ὁ δοῦλος πού τοῦ ἔκοψε τό δεξί αὐτί ἦταν ὁ Μάλχος.
2. Ὁ Κύριός μας ἐνέκρινε τήν ἐνέργεια τοῦ Πέτρου; (Σκέψεις Μελῶν…) Δέν τήν ἐνέκρινε, ἀλλά τόν ἐπιτίμησε λέγοντας: Βάλε τό μαχαίρι ξανά πίσω στή θήκη του. Διότι ὅλοι ὅσοι πῆραν μαχαίρι γιά νά τό χρησιμοποιήσουν ἐναντίον τοῦ συνανθρώπου τους, μέ μαχαίρι θά πεθάνουν. Ἤ νομίζεις ὅτι δέν μπορῶ νά παρακαλέσω τόν Πατέρα μου καί νά παρατάξει στό πλευρό μου περισσότερες ἀπό δώδεκα λεγεῶνες ἀγγέλων; Ἀλλά ἐάν ζητήσω τή βοήθεια τῶν ἀγγέλων, πῶς θά ἐπαληθευθοῦν οἱ προφητεῖες τῶν Γραφῶν πού λένε ὅτι ὁ Μεσσίας πρέπει νά θανατωθεῖ; Ὁ ἱερός εὐαγγελιστής Ἰωάννης συμπληρώνει ὅτι ὁ Κύριος εἶπε στόν Πέτρο καί τοῦτα τά λόγια: «Τό ποτήριον ὅ δέδωκέ μοι ὁ Πατήρ, οὐ μή πίω αὐτό;» (Ἰω. ιη΄ 11). Καί ὁ ἱερός εὐαγγελιστής Λουκᾶς συμπληρώνει ὅτι ἄγγιξε τό κομμένο αὐτί τοῦ Μάλχου καί τόν θεράπευσε (Λουκ. κβ΄ 51).
3. Τί ἄλλο ἔκανε ὁ Κύριος μετά ἀπό αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…). Ἀπευθύνθηκε σ᾿ αὐτούς πού ἦλθαν νά τόν συλλάβουν καί τούς εἶπε: Σάν νά ἤμουν ληστής βγήκατε μέ μαχαίρια καί μέ ρόπαλα νά μέ πιάσετε. Κάθε μέρα καθόμουν κοντά σας διδάσκοντας μέσα στό ἱερό καί δέν μέ συλλάβατε. Ὅμως ὅλο αὐτό ἔγινε γιά νά ἐκπληρωθοῦν καί νά ἐπαληθευθοῦν ὅσα προφητικῶς ἔγραψαν οἱ προφῆτες. Ὁ ἱερός Ὑμνογράφος προσθέτει καί ἄλλα λόγια στήν εὐγενική παρατήρησή τοῦ Κυρίου μας πρός τούς ἐχθρούς Του γιά τήν πολλή ἀχαριστία τους: «Λαός μου, τί ἐποίησά σοι ἤ τί σοι παρηνώχλησα; Τούς τυφλούς σου ἐφώτισα, τούς λεπρούς σου ἐκαθάρισα, ἄνδρα ὄντα ἐπί κλίνης ἠνωρθωσάμην». Ὁ Κύριος «διῆλθεν εὐεργετῶν καί ἰώμενος πάντας» (Πράξ. ι΄ 38). Ἀλλά αὐτοί ἀντί νά Τοῦ ποῦν «εὐχαριστῶ», Τόν συνέλαβαν, Τόν καταδίκασαν σέ θάνατο καί Τόν σταύρωσαν ἀνάμεσα σέ δύο ληστές.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
’Εμεῖς ἄς μήν ἀφήνουμε τά πάθη νά μᾶς τυφλώνουν, ὅπως οἱ ἐχθροί τοῦ Χριστοῦ, οἱ ὁποῖοι «οὕτως ἔζεον καί ἐμαίνοντο». Ἄς μήν Τόν προδίδουμε, ὅπως ὁ Ἰούδας. Ἄς μήν Τόν ἀρνούμαστε, ὅπως ὁ Πέτρος. Ἀλλά νά εἴμαστε οἱ εὐγνώμονες δοῦλοι Του, οἱ ἀφοσιωμένοι ἀκόλουθοί Του. Νά κατανυγοῦν οἱ ψυχές μας ἀπό τή θεία ἀγάπη τοῦ Ἐσταυρωμένου καί νά πλημμυρίσουν οἱ καρδιές μας ἀπό εὐγνωμοσύνη πρός τόν Εὐεργέτη μας, ὁ Ὁποῖος «τάς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καί περί ἡμῶν ὀδυνᾶται» (Ἡσ. νγ΄ 4).
ΣΥΝΘΗΜΑ
«Ὡς ἐπί ληστήν ἐξήλθετε μετά μαχαιρῶν καί ξύλων συλλαβεῖν με» (Ματθ. κς΄ 55)
* Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἁγιογραφικό: Ἰω. κ΄ 11-18: Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἀναστάντος στήν ἁγία Μαρία τή Μαγδαληνή.
* Ἡ Ἀδελφότης «Ὁ Σωτήρ» σᾶς εὔχεται νά ἑορτάσετε θεάρεστα τίς ἅγιες ἡμέρες τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος καί τή λαμπροφόρο Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
