ΘΕΜΑ: Ἡ χαρά εἶναι ἐντολή
ΕΒΔΟΜΑΔΑ: 23-29 Ἰανουαρίου 2023
ΑΡΘΡΟ: «Ἡ χαρά εἶναι ἐντολή», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2272/1.10.22/σελ. 389-390.
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Φιλιπ. δ΄ 4
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ: † Ἀναστασίου Π. Μιχαλακοπούλου, «Ποῦ εἶναι ἡ χαρά;…», ἐκδ. «Ο ΣΩΤΗΡ» (ἐξαντλήθηκε).
Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Άρθρο
|
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Τό θέμα τοῦ Κύκλου πού θά κάνουμε σήμερα θά εἶναι περί χαρᾶς. Ὁ πόθος τῆς χαρᾶς εἶναι πανανθρώπινος πόθος. «Εἶν᾿ ὁ πόθος ὁ βαθύς κάθε ἀνθρώπινης ψυχῆς» (Γ. Βερίτης). Ἀλλά παρόλο πού θά τό ἤθελαν, δέν εἶναι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι χαρούμενοι στήν ἐποχή μας, διότι ζοῦν μακριά ἀπό τόν Θεό καί ἡ ζωή τῆς ἁμαρτίας, ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε, φέρνει στενοχώρια καί θλίψη: «Θλῖψις καί στενοχωρία ἐπί πᾶσαν ψυχήν ἀνθρώπου τοῦ κατεργαζομένου τό κακόν» (Ρωμ. β΄ 9). Θλίψη καί στενοχώρια θά πέσει πάνω σέ κάθε ἄνθρωπο πού ἐπιμένει νά ἐργάζεται τό κακό. Ὅταν ταξιδεύουμε καί εἴμαστε πολλοί ἄνθρωποι μαζί μέσα σέ λεωφορεῖα ἤ σέ συρμούς σταθερῆς τροχιᾶς, οἱ περισσότεροι δέν δίνουμε εἰκόνα χαρούμενων ἀνθρώπων. Ἄλλοι εἶναι σκυθρωποί κι ἄλλοι λυπημένοι, σάν νά τούς ἦλθε μεγάλη συμφορά, σάν νά βούλιαξαν τά καράβια τους. Ἀλλά οἱ Χριστιανοί δέν δικαιούμαστε νά εἴμαστε σκυθρωποί καί λυπημένοι. Ὀφείλουμε νά εἴμαστε πάντοτε χαρούμενοι, ὅπως θά δοῦμε στό ἁγιογραφικό Ἀνάγνωσμα καί στή μελέτη τοῦ ἄρθρου «Ἡ χαρά εἶναι ἐντολή», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2272/1.10.22/σελ. 389-390, πού θά ἀναπτύξουμε σήμερα.
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Θά διαβάσουμε τό κείμενο καί τήν ἑρμηνεία τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος: Φιλιπ. δ΄ 1: Κείμενο: «Χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε· πάλιν ἐρῶ, χαίρετε». Ἑρμηνευτική ἀπόδοση: Νά χαίρεστε πάντοτε μέ τή χαρά πού προέρχεται ἀπό τήν ἕνωση καί τήν κοινωνία μας μέ τόν Κύριο. Πάλι θά πῶ, νά χαίρεστε.
Ἑρμηνευτικά σχόλια: 1. Δύο φορές στόν ἴδιο στίχο μᾶς καλεῖ ὁ θεῖος Ἀπόστολος νά χαιρόμαστε. Νά ζοῦμε σέ κατάσταση ψυχικῆς εὐχαριστήσεως, τέρψεως, ἀγαλλιάσεως καί εὐφροσύνης. 2. Μᾶς καλεῖ νά χαιρόμαστε πάντοτε. Καί στίς εὐχάριστες καί στίς δυσάρεστες στιγμές τῆς ζωῆς μας· καί ὅταν εἴμαστε σωματικά ὑγιεῖς καί ὅταν δοκιμαζόμαστε μέ ἀνίατη ἀσθένεια· καί ὅταν ἔχουμε ἄφθονα ὑλικά ἀγαθά, καί ὅταν τά στερούμαστε. 3. Μᾶς καλεῖ νά χαιρόμαστε «ἐν Κυρίῳ». Δηλαδή, νά χαιρόμαστε ὄχι μέ κοσμική χαρά, πού δέν εἶναι ἀληθινή χαρά, ἀλλά νά χαιρόμαστε μέ τή χαρά πού χαρίζει ὁ Χριστός, μέ τή χαρά πού προέρχεται ἀπό τήν ἕνωση καί τήν κοινωνία μας μέ τόν Κύριο. Ἐδῶ φαίνεται πολύ καθαρά ὅτι ἡ χριστιανική χαρά εἶναι πνευματική χαρά. Ὅσοι ζοῦν «ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ», ὅσοι ἔχουν Χάρι Θεοῦ, αὐτοί εἶναι χαρούμενοι ἄνθρωποι, διότι ἡ χαρά εἶναι καρπός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (Γαλ. ε΄ 22). 4. Ὁ ἅγιος Πορφύριος λέει: «Ὁ Χριστός εἶναι ἡ χαρά, τό φῶς τό ἀληθινό, ἡ εὐτυχία… Ἀπό κεῖ πηγάζει ἡ χαρά». «Ἡ οὐσία εἶναι νά εἴμαστε μαζί μέ τόν Χριστό… Θά εἶναι τότε ἡ χαρά μας ἀναφαίρετη. Αὐτό θέλει πιό πολύ ὁ Χριστός, νά μᾶς γεμίζει ἀπό χαρά, διότι εἶναι ἡ πηγή τῆς χαρᾶς. Αὐτή ἡ χαρά εἶναι δῶρο τοῦ Χριστοῦ». 5. Τό ρῆμα «χαίρετε» εἶναι ἐγκλίσεως Προστακτικῆς. Μᾶς προστάζει ὁ Ἀπόστολος, μᾶς δίνει ἐντολή πάντοτε νά χαιρόμαστε. 6. Γιατί ὀφείλουμε πάντοτε νά χαιρόμαστε; Διότι μέ τόν τρόπο αὐτό φανερώνουμε ὅτι πιστεύουμε στόν Κύριο καί Χορηγό τῆς χαρᾶς καί ἐκπροσωποῦμε ἐπάξια τή θρησκεία μας, πού εἶναι ἡ θρησκεία τῆς χαρᾶς. Γιατί εἶναι ἡ θρησκεία τῆς χαρᾶς; Διότι ὁ Ἰησοῦς Χριστός (μέ τήν σάρκωση, Σταύρωση καί Ἀνάστασή Του) μᾶς λύτρωσε ἀπό τήν ἁμαρτία, ἡ ὁποία γεμίζει μέ λύπη τήν ψυχή μας, μᾶς χαρίζει τήν ἄνωθεν παρηγορία στίς ὧρες τῶν θλίψεων καί μᾶς κάνει ἱκανούς νά προγευόμαστε τή χαρά πού μᾶς ἀναμένει στούς οὐρανούς.
Α΄ ΜΕΡΟΣ: Ἡ χαρά εἶναι ἐντολή
1. Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό πρῶτο Μέρος τοῦ ἄρθρου «Ἡ χαρά εἶναι ἐντολή», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2272/1.10.22/σελ. 389-390, ἕως ἐκεῖ πού λέει: «Γιά τόν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ εἶναι ὑποχρεωτική!», σελ. 389, β΄ στήλη, καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Γιατί μερικές φορές ἡ ψυχή μας σκοτεινιάζει, μαῦρα σύννεφα τή σκεπάζουν, λογισμοί ἀπελπισίας τήν ταλαιπωροῦν καί τή ρίχνουν σέ ἀπογοήτευση καί θλίψη; (Σκέψεις Μελῶν…) Ἄλλοτε σκοτεινιάζει, γιατί δέν ἦλθαν τά πράγματα ὅπως τά περιμέναμε. Λόγου χάριν, ὅλα ἔδειχναν ὅτι θά ἔχουμε πολύ καλή σοδειά, ἀλλά πρίν ἀπό τή συγκομιδή, ἔπεσε χαλάζι καί μᾶς χάλασε τή σοδειά πού περιμέναμε νά λάβουμε. Ἄλλοτε σκοτεινιάζει ἡ ψυχή μας, γιατί ἀποτύχαμε σέ κάποιες προσπάθειές μας. Λόγου χάριν, ἑτοιμαζόταν τό παιδί ἤ τό ἐγγόνι μας νά δώσει ἐξετάσεις γιά τό Πανεπιστήμιο κι ἐμεῖς ἀπό κοντά τό βοηθούσαμε ὅσο μπορούσαμε, ἀλλά παρόλο πού ἔγιναν τόσες προσπάθειες, ὅταν βγῆκαν τά ἀποτελέσματα, δέν ἦταν τό παιδί μας στόν κατάλογο τῶν ἐπιτυχόντων. Ἄλλοτε βυθιζόμαστε σέ ἀπογοήτευση καί θλίψη, γιατί μᾶς ἀδίκησαν. Ἄλλοτε βυθιζόμαστε σέ θλίψη, γιατί μᾶς ἐπισκέφθηκε ἀσθένεια. Τίς περισσότερες φορές, ὅπως ἤδη ἐλέχθη, βασανίζεται ἡ ψυχή μας, ἐπειδή ἁμαρτήσαμε. Ἀλλά καί γιά πολλές ἄλλες αἰτίες πέφτουμε σέ δυσθυμία καί χάνουμε τή χαρά μας.
2. Ὅμως δέν δικαιούμαστε νά μή χαιρόμαστε. Διότι ἡ χαρά γιά τόν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ εἶναι ὑποχρεωτική. Ἀπό ποῦ φαίνεται αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Ἐκτός ἀπό τόν στίχο πού ἀναπτύξαμε στό ἁγιογραφικό Ἀνάγνωσμα (Φιλιπ. δ΄ 4), καί στήν Α΄ πρός Θεσσαλονικεῖς ἐπιστολή μᾶς προτρέπει ὁ ἀπόστολος Παῦλος πάντοτε νά χαιρόμαστε: «Πάντοτε χαίρετε» (ε΄ 16). Ἐπίσης καί στή Β΄ πρός Κορινθίους ἐπιστολή του μᾶς προτρέπει νά χαιρόμαστε: «Ἀδελφοί, χαίρετε, καταρτίζεσθε, παρακαλεῖσθε…» (ιγ΄ 11). Ἀλλά καί ὁ ἀπόστολος Πέτρος μᾶς προτρέπει νά εἴμαστε πλημμυρισμένοι μέ χαρά «ἀνεκλάλητη καί δεδοξασμένη» (Α΄ Πέτρ. α΄ 8). Καί ὁ Κύριος θέλει νά εἶναι πεπληρωμένη ἡ καρδιά μας μέ τή δική Του χαρά: «Ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα ἡ χαρά ἡ ἐμή ἐν ὑμῖν μείνῃ καί ἡ χαρά ὑμῶν πληρωθῇ» (Ἰω. ιε΄ 11). Βλέπουμε σέ ὅλους τούς στίχους πού παραθέσαμε, ἀλλά καί σέ ἄλλους πού θά μπορούσαμε νά προσθέσουμε, ὅτι ἡ χαρά δέν εἶναι μιά πολυτέλεια στή ζωή μας, πού μποροῦμε νά κάνουμε καί χωρίς αὐτήν, ἀλλά εἶναι ἀναγκαία σέ κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας. Χωρίς τή χαρά δέν μποροῦμε νά ζήσουμε. Ὁ Κύριος ἐνηνθρώπησε, σταυρώθηκε, ἀναστήθηκε, γιά νά μᾶς δώσει τή δυνατότητα νά εἴμαστε διαρκῶς χαρούμενοι. Καί ὅλοι χαρούμενοι καί πάντοτε χαρούμενοι! «Ἰδού γάρ ἦλθε διά τοῦ σταυροῦ χαρά ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ»!
Β΄ ΜΕΡΟΣ: Ἐξασφαλίζει τή χαρά ὁ ἀγώνας γιά τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ
1. Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό δεύτερο Μέρος τοῦ ἄρθρου, ἀπό ἐκεῖ πού λέει: «Τήν ἐξασφαλίζει ὁ ἀγώνας γιά τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ», σελ. 389, β΄ στήλη, ἕως ἐκεῖ πού λέει: «θά ἔχουν ὅπως ἐκεῖνοι διαρκή τή χαρά στήν ψυχή τους», σελ. 390, α΄ στήλη, καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Τί ἐξασφαλίζει τή διαρκή χαρά στήν ψυχή μας; (Σκέψεις Μελῶν…) Διαρκή χαρά στήν ψυχή μας ἐξασφαλίζει ὁ ἀγώνας γιά τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Τό μυστικό τῆς τέλειας χαρᾶς βρίσκεται στήν ἐφαρμογή τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἅγιοι ἄγγελοι εἶναι διαρκῶς χαρούμενοι, διότι ζοῦν πάντοτε μέ ὑποταγή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Κι ἐμεῖς νά μιμούμαστε τούς ἁγίους ἀγγέλους. Νά μήν παραβαίνουμε ποτέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, νά μή βρισκόμαστε ποτέ στήν παρακοή, ἀλλά νά ὑποτασσόμαστε πλήρως στό ἅγιο θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐκεῖνοι, καί θά ἔχουμε διαρκή χαρά στήν ψυχή μας, εὐφροσύνη καί ἀγαλλίαση στήν καρδιά μας.
Γ΄ ΜΕΡΟΣ: Ἐξασφαλίζει τή χαρά ἡ στροφή τῆς σκέψεώς μας στίς δωρεές τοῦ Θεοῦ, στή χαρά τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ
Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό τελευταῖο τμῆμα τοῦ ἄρθρου καί θά ποῦμε στά Μέλη: Μερικές φορές ἀφαιροῦν τή χαρά μας ἀπαισιόδοξοι λογισμοί. Σέ αὐτή τήν περίπτωση τί μᾶς συμβουλεύει ὁ Μέγας Βασίλειος νά κάνουμε; Μᾶς συμβουλεύει νά μήν κολλάει ἡ σκέψη μας στά δύσκολα καί θλιβερά τῆς ζωῆς, ἀλλά στίς δωρεές τοῦ Θεοῦ, στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι Βασιλεία χαρᾶς, εἰρήνης καί ἀγάπης, καί θά ἀλλάζει ἀμέσως ἡ ψυχική μας διάθεση. Ἐμεῖς ἐκεῖνο πού παθαίνουμε συχνά εἶναι ὅτι κολλάει ἡ σκέψη μας στά λυπηρά τῆς ζωῆς. Ὅλο τά λυπηρά στροβιλίζουν στή σκέψη μας καί τήν κάνουν νά παραλύει. Ὁ Μέγας Βασίλειος, ἔμπειρος καθοδηγός τῆς πνευματικῆς ζωῆς, μᾶς συμβουλεύει σ᾿ αὐτές τίς δύσκολες στιγμές νά κάνουμε κάτι ἄλλο: «Χρή τήν ψυχήν μή συνεχῶς καταβλέπειν τό λυπηρόν, ἀλλά πρός τήν θεωρίαν τῶν ὄντως ἀγαθῶν περιάγειν αὐτῆς τό ὄμμα». Νά μήν εἶναι προσκολλημένη ἡ ψυχή μας διαρκῶς στά ἀνιαρά τῆς παρούσας ζωῆς, ἀλλά νά στρέφει τό βλέμμα πρός τή θέα τῶν πραγματικῶν ἀγαθῶν καί θά νιώθει χαρά καί ἀγαλλίαση καί μέσα στίς θλίψεις. Λόγου χάριν, οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι χαίρονταν, ὅταν καταδιώκονταν καί ἀτιμάζονταν ἀπό τούς ἄρχοντες τῶν Ἰουδαίων γιά τόν Ἰησοῦ Χριστό: «Ἐπορεύοντο χαίροντες ἀπό προσώπου τοῦ συνεδρίου, ὅτι ὑπέρ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ κατηξιώθησαν ἀτιμασθῆναι» (Πράξ. ε΄ 41). Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γιά τήν πιό ἐφιαλτική βραδιά τῆς ἐξορίας του, πού τόν κυνηγοῦσαν νά τόν σκοτώσουν μέσα στήν ἀσέληνη νύχτα οἱ Ἴσαυροι, καί ψηνόταν στόν πυρετό, καί ἔπεσε ἀπό τό μουλάρι στό κακοτράχαλο μονοπάτι, ἔγραψε ἀργότερα στή διακόνισσα Ὀλυμπιάδα: Ὅταν θυμᾶμαι αὐτή τήν περιπέτεια, «πέτομαι ὑπό τῆς ἠδονῆς», πετᾶ ἀπό χαρά ἡ ψυχή μου. Καί σ᾿ ἄλλη περίσταση ἔγραψε: Ἐάν οἱ μάστιγες καί τά δεσμά φέρνουν τόσο μεγάλη χαρά, τί ἄλλο μπορεῖ νά προκαλέσει λύπη στήν ψυχή μας; (ΕΠΕ 22, 30). Καί ὁ ἱερός Ψαλμωδός καταθέτει ὅτι, ὅσο πιό μεγάλη εἶναι ἡ θλίψη πού μᾶς βρίσκει, τόσο μεγαλύτερη εἶναι ἡ παράκληση τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία εὐφραίνει τήν ψυχή μας μέ χαρά καί ἀγαλλίαση (Ψαλ. ϟ γ΄ [93] 19).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Τό συμπέρασμα στό ὁποῖο καταλήγουμε εἶναι ὅτι χάνουμε τήν ἀληθινή χαρά, πού προέρχεται ἀπό τήν ἕνωση καί τήν κοινωνία μας μέ τόν Κύριο, πάντοτε ἀπό δική μας ὑπαιτιότητα. Διότι κάνουμε λάθη πολλά ἐξαιτίας τῶν ὁποίων φυγαδεύεται ἡ χαρά μας. Ἀλλά δέν δικαιούμαστε οἱ πιστοί Χριστιανοί νά εἴμαστε σκυθρωποί καί λυπημένοι. Ὀφείλουμε νά χαιρόμαστε πάντοτε. Καί πῶς θά έξασφαλίζουμε τή χαρά; Μέ τήν ἐφαρμογή τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, μέ τήν ὑπακοή στό ἅγιο θέλημά Του, μέ τή στροφή στόν Θεό, μέ τήν ἐνθύμηση τῶν δωρεῶν Του, μέ τή νοσταλγία τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
ΣΥΝΘΗΜΑ
«Χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε· πάλιν ἐρῶ χαίρετε» (Φιλιπ. δ΄ 4).
Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἀπό τό ἄρθρο «Ἡ μεγάλη δοκιμασία», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2272/1.10.22, σελ. 394-395.
