ΘΕΜΑ: «Εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε»
ΕΒΔΟΜΑΔΑ: 27 Φεβρουαρίου – 5 Μαρτίου 2023
ΑΡΘΡΟ: «Εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2275/15.11.22/σελ. 465-466.
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Ρωμ. ιβ΄ 14
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ: † Ἀρχιμ. Γεωργίου Ἰ. Δημοπούλου, «ΜΕΛΙ ἤ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ;», ἡ γλώσσα μας, ἐκδ. «Ὁ Σωτήρ», Ἀθήνα 201918.
Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Άρθρο
|
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Εἰσήλθαμε στήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, στό «στάδιον τῶν ἀρετῶν» καί ὅλοι εὐχόμαστε «Καλή Σαρακοστή», «Καλό Στάδιο». Στό θέμα τοῦ Κύκλου πού θά κάνουμε σήμερα θά ἀναφερθοῦμε σ᾿ ἕνα πολύ σοβαρό θέμα. Στό θέμα: Νά εὐχόμαστε τά καλύτερα γιά τούς συνανθρώπους μας καί ποτέ νά μήν τούς καταριόμαστε. Τό ἁγιογραφικό Ἀνάγνωσμα καί τό ἄρθρο «Εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2275/15.11.22/σελ. 465-466, θά μᾶς βοηθήσουν στήν ἀνάλυση τοῦ σπουδαίου αὐτοῦ θέματος.
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Θά διαβάσουμε τό κείμενο καί τήν ἑρμηνεία τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀναγνώσματος: «Εὐλογεῖτε τούς διώκοντας ὑμᾶς· εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε» (Ρωμ. ιβ΄ 14). Νά εὔχεσθε γιά ἐκείνους πού σᾶς καταδιώκουν· γιά ὅλους νά εὔχεσθε καί νά λέτε καλά λόγια ζητώντας τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ ἐπάνω τους, καί ποτέ νά μήν τούς καταριέστε.
Α΄ ΜΕΡΟΣ: «Εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε»
1. Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό πρῶτο Μέρος τοῦ ἄρθρου «Εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2275/15.11.22/σελ. 465-466, ἕως ἐκεῖ πού λέει: «ὑπέρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς καί διωκόντων ὑμᾶς» (Ματθ. ε΄ 44), καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Στήν κοινωνία πού ζοῦμε τί κάνουν συνήθως οἱ ἄνθρωποι; Εὐλογοῦν ἤ καταριοῦνται; (Σκέψεις Μελῶν…) Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού δίνουν εὐχές («χρόνια πολλά καί εὐλογημένα», «καλή χρονιά καί εὐλογημένη», «νά ἔχεις τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ», «ὁ Θεός νά σ᾿ ἔχει καλά» κ.λπ.). Ἀλλά ὑπάρχουν καί ἄνθρωποι πού δίνουν κατάρες. Λόγου χάριν, ἄλλοι μᾶς στέλνουν στόν ἔξω ἀπό ᾿δῶ! Ἄλλοι λένε: «Ἀπ᾿ τόν Θεό νά τό βρεῖς»! Ἄλλοι λένε: «Νά μή σέ βρεῖ τό βράδυ»! Ἄλλοι λένε: «Νά σέ φέρουν σηκωτό»! Δηλαδή, ὅταν τούς βρίζουν οἱ ἄλλοι, βρίζουν κι αὐτοί· ὅταν τούς καταριοῦνται οἱ ἄλλοι, καταριοῦνται κι αὐτοί· ὅταν τούς προσβάλλουν οἱ ἄλλοι, ἀνταποδίδουν κι αὐτοί τήν προσβολή. Ἄλλοι συγκρατοῦν τά χείλη τους, ἀλλά ἀπό μέσα τους ἀγανακτοῦν. Κι αὐτή ἡ ἀγανάκτησή τους ὡς μία μορφή κατάρας λογίζεται.
2. Γιατί εἴμαστε τόσο εὔκολοι στό νά καταριόμαστε τούς ἄλλους; (Σκέψεις Μελῶν…) Διότι δέν ἔχουμε ἐνστερνισθεῖ τό γνήσιο πνεῦμα τοῦ Εὐαγγελίου πού μᾶς προτρέπει νά λέμε καλά λόγια γιά ἐκείνους πού μᾶς κακολογοῦν καί νά μήν τούς καταριόμαστε. Νά δίνουμε εὐχές γι᾿ αὐτούς πού μᾶς καταριοῦνται καί ὄχι κατάρες.
3. Πιάνει ἡ κατάρα; (Σκέψεις Μελῶν…) Ἄν ἔχει ἀδικήσει ἐκεῖνος πού τόν καταριοῦνται, πιάνει ἡ κατάρα. Λόγου χάριν, ἕνας πατέρας εἶπε στό παιδί του πού ξενυχτοῦσε καί ἀργοῦσε νά ἐπιστρέψει στό σπίτι: «Νά ἔρθεις μιά καί καλή». Τή νύχτα ἐκείνη, καθώς ἐπέστρεφε ὁ νέος στό σπίτι, τόν χτύπησε ἕνα αὐτοκίνητο καί σκοτώθηκε. Τόν ἔφεραν στό σπίτι νεκρό.
4. Ἐάν δέν ἔχει ἀδικήσει αὐτός πού τόν καταριοῦνται, τότε τί γίνεται; (Σκέψεις Μελῶν…) Τότε ἡ κατάρα γυρνᾶ πίσω σ᾿ αὐτόν πού τήν ἔδωσε. Λόγου χάριν, ἕνας Ἐπίσκοπος χαιρέτησε καλόκαρδα τρεῖς φορές ἕνα ζητιάνο. Ἀλλά ὁ ζητιάνος δέν ἀνταποκρίθηκε καί τίς τρεῖς φορές, διότι ἦταν κουφός καί δέν ἄκουγε τί τοῦ ἔλεγε ὁ Ἐπίσκοπος. Ὁ Ἐπίσκοπος δέν τό ἤξερε ὅτι ἦταν κουφός ὁ ζητιάνος καί ἀγανάκτησε σέ βάρος του. Τοῦ ξέφυγε κι ἕνας λόγος πικρός, ὁ ὁποῖος λογίσθηκε ὡς κατάρα. Κατόπιν ὁ Ἐπίσκοπος πῆγε νά λειτουργήσει, ἀλλά δέν αἰσθανόταν καλά. Κατάλαβε ἀμέσως ὅτι ἀδιαθέτησε, ἐπειδή ἀδίκησε τόν ζητιάνο. Πῆγε καί τοῦ ζήτησε συγγνώμη. Κι ἐμεῖς μέ τή συγγνώμη, τή μετάνοια καί τήν ἱερά Ἐξομολόγηση νά διορθώνουμε παρόμοια λάθη πού κάνουμε.
5. Τιμωρεῖται μόνο αὐτός πού δέχεται τήν κατάρα ἤ καί αὐτός πού τή δίνει; (Σκέψεις Μελῶν…) Καί οἱ δύο τιμωροῦνται. Ὁ πρῶτος γιατί ἀδικεῖ καί ὁ δεύτερος γιατί δείχνει τήν κακία τῆς ψυχῆς του. Μ᾿ αὐτό πού κάνει, εἶναι σάν νά παίρνει τό πιστόλι καί νά σκοτώνει. Ἀλλά μέ ποιό δικαίωμα νά παίρνουμε τό πιστόλι τῆς κατάρας καί νά σκοτώνουμε τόν συνάνθρωπό μας; Ὅ,τι καί νά μᾶς ἔκανε ὁ ἄλλος, δέν ἔχουμε δικαίωμα νά τόν σκοτώσουμε. Γι᾿ αὐτό πρέπει νά λέμε πάντοτε τά καλύτερα λόγια γιά τούς ἄλλους καί ποτέ νά μήν τούς καταριόμαστε.
6. Γιατί ἐπαναμβάνεται δύο φορές στό ἁγιογραφικό Ἀνάγνωσμα τό ρῆμα «εὐλογεῖτε»; (Σκέψεις Μελῶν…) Γιά δυό λόγους: Πρῶτον, γιά νά ἐπιτείνει τήν ἔννοια τῆς εὐλογίας καί δεύτερον, γιά νά μᾶς προτρέψει μόνο εὐλογία νά βγαίνει ἀπό τό στόμα μας καί ποτέ κατάρα!
7. Τί σημαίνει ἡ λέξη «εὐλογῶ»; (Σκέψεις Μελῶν…) Σημαίνει λέω καλά λόγια καί κατ᾿ ἐπέκταση δίνω τήν εὐλογία μου, τήν εὐχή μου στούς ἄλλους.
8. Τί μᾶς διδάσκει ὁ θεῖος Διδάσκαλος γιά τήν εὐλογία καί τήν κατάρα; (Σκέψεις Μελῶν…) Μᾶς διδάσκει στήν ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλία Του νά ἀγαπᾶμε τούς ἐχθρούς μας, νά εὐχόμαστε στόν Θεό τό καλό γι᾿ αὐτούς πού μᾶς καταριοῦνται, νά εὐεργετοῦμε ἐκείνους πού μᾶς μισοῦν καί νά προσευχόμαστε γιά χάρη ἐκείνων πού μᾶς μεταχειρίζονται ὑβριστικά καί περιφρονητικά καί μᾶς καταδιώκουν ἄδικα: «Ἐγώ δέ λέγω ὑμῖν, ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν, εὐλογεῖτε τούς καταρωμένους ὑμᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς καί προσεύχεσθε ὑπέρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς καί διωκόντων ὑμᾶς» (Ματθ. ε΄ 44).
Καί στήν Ἐπιστολή τοῦ ἀδελφοθέου Ἰακώβου ρητῶς ἀναφέρεται ὅτι δέν πρέπει ἀπό τό ἴδιο στόμα νά βγαίνουν καί εὐλογίες καί κατάρες: «οὐ χρή, ἀδελφοί μου, ταῦτα οὕτω γίνεσθαι» (Ἰακ. γ΄ 10). Μόνο εὐλογίες νά βγαίνουν. Μόνο εὐχές νά δίνουμε στούς ἄλλους. Ποτέ κατάρες!
Β΄ ΜΕΡΟΣ: Τό δικό μας καθῆκον
1. Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό ὑπόλοιπο ἄρθρο καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Τό αἰώνιο πρότυπό μας, ὁ Κύριος καί Θεός μας, τί παράδειγμα μᾶς ἔδωσε στό θέμα τῆς εὐλογίας καί τῆς κατάρας; (Σκέψεις Μελῶν…) Ἐνῶ Τόν κακολογοῦσαν οἱ γραμματεῖς καί οἱ Φαρισαῖοι, Τοῦ ἔλεγαν ὅτι εἶναι «Σαμαρείτης», «φάγος», «οἰνοπότης», «τελωνῶν φίλος καί ἁμαρτωλῶν» (Ματθ. ια΄ 19), «πλάνος», «Βεελζεβούλ» καί ὅτι ἔχει δαιμόνιο, ὁ Κύριος ποτέ δέν ἀνταπέδωσε τό κακό πού τοῦ ἔκαναν, ποτέ δέν εἶπε λόγο προσβλητικό ἐναντίον κανενός: «Λοιδορούμενος οὐκ ἀντελοιδόρει, πάσχων οὐκ ἠπείλει» (Α΄ Πέτρ. β΄ 23). Πάντοτε μιλοῦσε μέ τά καλύτερα λόγια γι᾿ αὐτούς πού Τόν κακολογοῦσαν. Κι ὅταν ἡ ἀχαριστία τῶν ἀνθρώπων Τόν ἀνέβασε ἐπάνω στόν Σταυρό, θερμή ἱκεσία ἀπηύθυνε στόν Οὐράνιο Πατέρα Του νά συγχωρήσει τούς σταυρωτές Του: «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γάρ οἴδασι τί ποιοῦσιν» (Λουκ. κγ΄ 34). Ἡ εἰκόνα τοῦ ἄρθρου, πού δείχνει τόν Κύριό μας νά συγχωρεῖ τούς σταυρωτές Του, εἶναι πολύ χαρακτηριστική!
2. Οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι τί παράδειγμα μᾶς ἔδωσαν γιά τήν εὐλογία καί τήν κατάρα; (Σκέψεις Μελῶν…) Μιμούμενοι τό παράδειγμα τοῦ Κυρίου μας, ποτέ δέν ἐκδικήθηκαν αὐτούς πού τούς λοιδοροῦσαν, ἀλλά μιλοῦσαν μέ τά καλύτερα λόγια γι᾿ αὐτούς: «Λοιδορούμενοι εὐλογοῦμεν, διωκόμενοι ἀνεχόμεθα, βλασφημούμενοι παρακαλοῦμεν», γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν Α΄ πρός Κορινθίους ἐπιστολή του (δ΄ 12-13). Τήν ὥρα πού μᾶς βρίζουν ἐκεῖνοι πού ἀπιστοῦν στό Εὐαγγέλιο καί μᾶς περιγελοῦν, ἐμεῖς εὐχόμαστε γιά τό καλό τους. Ἐνῶ μᾶς καταδιώκουν, δείχνουμε ἀνοχή στούς διῶκτες μας. Ἐνῶ μᾶς δυσφημοῦν καί μᾶς συκοφαντοῦν, ἀπαντοῦμε μέ λόγια γλυκά καί παρηγορητικά.
3. Οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας τί παράδειγμα μᾶς δίνουν γιά τήν εὐλογία καί τήν κατάρα; (Σκέψεις Μελῶν…) α) Στό ἄρθρο ἀναφέρεται τό λαμπρό παράδειγμα τοῦ ἁγίου Νεκταρίου, Ἐπισκόπου Πενταπόλεως, ὁ ὁποῖος συκοφαντήθηκε καί διώχθηκε ὅλως ἀναιτίως, ἀλλά ποτέ δέν ἀνταπέδωσε ὕβρη στίς ὕβρεις καί κατάρα στίς κατάρες. Μόνο λόγια γλυκά ἔβγαιναν ἀπό τά χείλη του. Εὐλογοῦσε καί δέν καταριόταν κανέναν.
β) Ἐπίσης ἀναφέρεται τό λαμπρό παράδειγμα τοῦ ὁσίου Ἰακώβου τοῦ ἐν Εὐβοίᾳ, ὁ ὁποῖος πῆγε μιά μέρα νά ποτίσει τό περιβόλι τῆς Μονῆς, ἀλλά ὁ γείτονας προέτρεξε καί ἔβαλε τό νερό στό δικό του περιβόλι. Ὁ ὅσιος Ἰάκωβος τοῦ ἐξήγησε ὅτι ἦταν ἡ σειρά τους καί ὅτι θά ξεραινόταν τό περιβόλι τους, ἄν ἀργοῦσε νά ποτισθεῖ. Ἀλλά ὁ γείτονας θύμωσε καί ἄρχισε νά τόν βρίζει μέ χυδαῖο τρόπο. Ὁ Ὅσιος παρέμεινε ἤρεμος καί ἐπανελάμβανε τή φράση: «Εὐχαριστῶ, μπάρμπα Γιώργη». Καί ἔμεινε παροιμιώδης ἡ φράση: «Εὐχαριστῶ, μπάρμπα Γιώργη»! Μᾶς διδάσκει νά μήν ἀνταποδίδουμε ὕβρεις σ᾿ αὐτούς πού μᾶς ἔβρισαν, ἀλλά νά τούς λέμε «εὐχαριστῶ».
γ) Νά προσθέσουμε καί τό παράδειγμα τοῦ ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Ἐπισκόπου Ἀχρίδος καί Ζίτσης, ὁ ὁποῖος ὑπέφερε τά πάνδεινα στίς φυλακές τοῦ Νταχάου τῆς Γερμανίας καί διώχθηκε ἀπό τό ἀθεϊστικό καθεστώς τῆς Γιουγκοσλαβίας. Ἀλλά πάντοτε εὐλογοῦσε τούς ἐχθρούς του καί προσευχόταν γι᾿ αὐτούς λέγοντας: «Εὐλόγησε τούς ἐχρούς μου, ὦ Κύριε! Ἀκόμη κι ἐγώ τούς εὐλογῶ καί δέν τούς καταριέμαι».
4. Ποιό εἶναι τό δικό μας καθῆκον; (Σκέψεις Μελῶν…) Δικό μας καθῆκον εἶναι νά μιμούμαστε τό παράδειγμα τοῦ Κυρίου μας, τό παράδειγμα τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, τό παράδειγμα τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας καί νά εὐλογοῦμε ἐκείνους πού μᾶς καταδιώκουν· νά εὐχόμαστε καί νά λέμε καλά λόγια ζητώντας τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ ἐπάνω τους, καί ποτέ νά μήν τούς καταριόμαστε. Νά μήν ἀπαντοῦμε στίς ὕβρεις τῶν ἄλλων μέ ἄλλες ὕβρεις, στίς συκοφαντίες τῶν ἄλλων μέ ἄλλες συκοφαντίες, στίς κατάρες τῶν ἄλλων μέ ἄλλες κατάρες, ἀλλά νά ἀγαποῦμε καί νά συγχωροῦμε αὐτούς πού μᾶς ἔφταιξαν. Αὐτό εἶναι τό γνήσιο πνεῦμα τοῦ Εὐαγγελίου. Αὐτό τό σύνθημα νά ἔχουμε ὡς δείκτη πορείας στή ζωή μας: «Εὐλογεῖτε τούς διώκοντας ὑμᾶς· εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε» (Ρωμ. ιβ΄ 14).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ (προσευχή ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς)
Εὐλόγησε τούς ἐχθρούς μου, ὦ Κύριε! Ἀκόμη καί ἐγώ τούς εὐλογῶ καί δέν τούς καταριέμαι. Οἱ ἐχθροί μέ ἔχουν ὁδηγήσει μέσα στήν ἀγκάλη Σου περισσότερο, ἀπό ὅ,τι οἱ φίλοι μου. Οἱ φίλοι μέ ἔχουν προσδέσει στήν γῆ, ἐνῶ οἱ ἐχθροί μέ ἔχουν λύσει ἀπό τήν γῆ καί ἔχουν συντρίψει ὅλες τίς φιλοδοξίες μου στόν κόσμο… Οἱ ἐχθροί μέ δίδαξαν νά μάθω – αὐτό πού δύσκολα μαθαίνει κανείς – ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει ἐχθρούς στόν κόσμο, ἐκτός ἀπό τόν ἑαυτό του!… Εἶναι δύσκολο γιά μένα νά πῶ ποιός μοῦ ἔκανε περισσότερο καλό καί ποιός μοῦ ἔκανε περισσότερο κακό στόν κόσμο: οἱ ἐχθροί ἤ οἱ φίλοι. Γι᾿ αὐτό, εὐλόγησε, ὦ Κύριε, καί τούς φίλους μου καί τούς ἐχθρούς μου…
ΣΥΝΘΗΜΑ
«Εὐλογεῖτε τούς διώκοντας ὑμᾶς· εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε» (Ρωμ. ιβ΄ 14)
Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἀπό τό ἄρθρο «Μετά φόβου καί τρόμου τήν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζεσθε», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2278/1.1.23/σελ. 7-8.
