Μεταφορτώσεις
|
Θέμα για τους κυκλάρχες
|
Φθάσαμε, σύν Θεῷ, στήν τελευταία μας γιά ἐφέτος συνάντηση. Πόσα πράγματι μᾶς χάρισε ὁ Κύριος ἀπό τή συμμελέτη τῆς Α΄ πρός Θεσσαλονικεῖς Ἐπιστολῆς τοῦ ἀπ. Παύλου! Πόσα μηνύματα γιά τή ζωή μας πήραμε! Εὐλογητός ὁ Θεός. Καί ἤδη ἔχουμε ἐμπρός μας τόν ἐπίλογο τῆς Ἐπιστολῆς, πού συμπίπτει καί μέ τή λήξη τοῦ Κύκλου μας. Ἄς σκύψουμε καί αὐτή τή φορά μέ εὐλάβεια στήν πηγή τοῦ θείου λόγου, γιά νά πάρουμε νάματα οὐράνια, πού δροσίζουν τήν ψυχή μας.
Μελέτη περικοπῆς: Α΄ Θεσ. ε΄ 23-28.
1. Στόν 23ο στίχο ὁ Ἀπόστολος εὔχεται, ὁ Θεός τῆς εἰρήνης νά «ἁγιάσει ὁλοτελῶς» τούς Θεσσαλονικεῖς καί νά τούς διαφυλάξει καί παρουσιάσει «ἀμέμπτους» κατά τή Δευτέρα Παρουσία Του.
Γιατί ὀνομάζει τόν Θεό «Θεόν εἰρήνης»; «Διότι εἶναι ἡ πηγή καί ἡ αἰτία τῆς εἰρήνης. Ὡς ἐκ τῶν ἀπείρων τελειοτήτων, τάς ὁποίας ὁ Θεός ἔχει, ὡς ἐκ τῆς αὐταρκείας Του καί τοῦ ἀπείρου πλούτου Του, ὡς ἐκ τῆς ἀπολύτου καί ἀπερινοήτου ταυτότητος καί ἀγάπης ἡ ὁποία ἐπικρατεῖ μεταξύ τῶν τριῶν προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὡς ἐκ τῆς ἀπείρου μακαριότητός Του, ὁ Θεός εἰρηνεύει ἐν Ἑαυτῷ εἰρήνην ἄπειρον καί τελείαν, εἰρήνην ἥτις ὑπερβαίνει πάντα νοῦν, πᾶσαν ἀνθρωπίνην κατάληψιν καί κατανόησιν. Ὤν δέ ὁ Θεός ἡ πηγή τῆς εἰρήνης, μεταδίδει καί εἰς ἡμᾶς διά τῆς χάριτος Αὐτοῦ τήν εἰρήνην. Μᾶς ἀπαλλάσσει δηλαδή ἐκ τῆς κακίας καί ἁμαρτίας, ἡ ὁποία εἶναι ἡ κυριωτάτη πηγή τῆς διχονοίας καί ταραχῆς καί πικρίας, ἥτις κυριαρχεῖ πολλάκις ἐν ἡμῖν, μᾶς ἐξαγιάζει καί μᾶς στηρίζει εἰς τήν ἀρετήν, διά τῆς ὁποίας καθιστάμεθα ὅμοιοι Αὐτῷ ὡς μετέχοντες τῆς εἰρήνης Αὐτοῦ» (π. Εὐσέβιος) (βλ. καί Φιλιπ. δ΄ 7).
Τί εὔχεται νά ἔλθει στούς Θεσσαλονικεῖς ἀπό τόν Θεό τῆς εἰρήνης; Ὁ ὁλοτελής ἁγιασμός τους. «Τί δέ θέλει νά εἰπῇ ὁλοτελεῖς; Ἤγουν τελείους καί ὁλοκλήρους καί κατά τό σῶμα καί κατά τήν ψυχήν, καθώς καί παρακάτω τοῦτο λέγει» (Ἅγιος Νικόδημος). Πνεῦμα εἶναι «αἱ ἀνώτεραι τῆς ψυχῆς δυνάμεις», ὁ νοῦς ὁ ἀνθρώπινος, κατά τόν Μ. Ἀθανάσιο. Ψυχή δέ «τό αἰσθητικόν» (ἐπιθυμίες, συναισθήματα), καί σῶμα ἡ «φυσική ἐν ἡμῖν ζωή», κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο Νύσσης (Ὑπόμνημα Π. Ν. Τρεμπέλα).
Ἡ εὐχή αὐτή εἶναι ὅ,τι πιό σπουδαῖο καί μεγάλο μπορεῖ νά ποθήσει ὁ ἄνθρωπος. Γιατί; Διότι, ἐάν ὁ νοῦς, τά αἰσθήματα καί ἡ ὅλη ζωή τοῦ σώματός μας εἶναι ἅγια καί παραμείνουν ἄμεμπτα, χωρίς κανένα ψεγάδι, ἕως τήν ἡμέρα τῆς Παγκόσμιας Κρίσεως, ἀνοίγει πλέον μέ τή Χάρι τοῦ Θεοῦ ἐμπρός μας ἡ πύλη τοῦ Παραδείσου, γιά νά συμμετάσχουμε κι ἐμεῖς αἰὠνια στήν ἀνέκφραστη εὐτυχία του. Τί δέ ἄλλο ποθοῦμε καί νοσταλγοῦμε σ’ αὐτή τή ζωή καί γιά τί ἄλλο ἀγωνιζόμαστε, παρά γιά τήν εὐτυχία αὐτή;
2. Γιατί προσθέτει ὁ Ἀπόστολος στόν 24ο στίχο ὅτι ὁ Θεός εἶναι «πιστός», δηλαδή ἀξιόπιστος, καί θά σᾶς διατηρήσει πράγματι ἄμεμπτους κατά τή Δευτέρα Παρουσία; Γιά νά μήν εἰσέλθει στήν ψυχή τῶν Θεσσαλονικέων καμία ἀμφιβολία γι’ αὐτό. Ποῦ βασίζεται ἡ βεβαιωτική αὐτή φράση του; Στίς λέξεις «πιστός ὁ καλῶν». Τί σημαίνουν; Εἶναι ἀξιόπιστος αὐτός πού σᾶς κάλεσε. Δηλαδή; «Εἰ γάρ εἰς σωτηρίαν ἐκάλεσε, ἀληθής δέ ἐστι, πάντως σώσει βουλόμενος» (ἱερός Χρυσόστομος, ΕΠΕ 22, 574). Ἐφόσον δηλαδή Ἐκεῖνος μᾶς κάλεσε γιά νά μᾶς ὁδηγήσει στή σωτηρία, θά μᾶς σώσει, διότι θέλει τή σωτηρία μας. Εἶναι «πιστός», δηλαδή ἀξιόπιστος. Τί ἐγγυᾶται τήν ἀξιοπιστία Του; Τό ὅτι θέλει νά μᾶς σώσει, ἀλλά καί μπορεῖ νά μᾶς σώσει. Πῶς φαίνεται ὅτι θέλει νά μᾶς σώσει; Ἔστειλε στόν κόσμο τόν μονογενή Του Υἱό, «ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν μή ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωήν αἰώνιον» (Ἰω. γ΄ 14-15) (βλ. καί Α΄ Τιμ. β΄ 4). Πῶς δέ βεβαιώνεται ὅτι μπορεῖ νά μᾶς σώσει; Ἀπό τό τρισμέγιστο θαῦμα τῆς Ἀναστάσεως. Εἶναι ὁ Ἐξουσιαστής τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς (βλ. Ματθ. κη΄ 18, Ἰω. κ΄ 19-23, Πράξ. κ΄ 32, Ἀποκ. α΄18, γ΄ 7).
Νά προσέξουμε ὅμως κάτι. Μπορεῖ Ἐκεῖνος, εἴπαμε, νά μᾶς διατηρήσει ἄμεμπτους καί θέλει καί μπορεῖ νά μᾶς σώσει. Μήπως ὅμως δεσμεύεται ἀπό κάτι πού ἐμποδίζει καί αὐτή τήν παντοδυναμία Του; Μάλιστα, δεσμεύεται ἀπό τήν ἐλεύθερη θέλησή μας. Χρειάζεται καί ἡ δική μας συγκατάθεση καί ἡ ἔμπρακτη ἀπόδειξη αὐτῆς τῆς συγκαταθέσεως μέ τήν ἀνάλογη ζωή μας. Ἐάν δέν κάνουμε κι ἐμεῖς αὐτό πού πρέπει καί μποροῦμε, δέν μᾶς σώζει μέ τή βία. Σέβεται τήν ἐλευθερία μας.
3. Ἄς δοῦμε καί τόν 25ο στίχο. Τί προτρέπει ὁ Ἀπόστολος; Νά προσεύχονται οἱ Θεσσαλονικεῖς γι’ αὐτόν καί τούς συνεργάτες του. Τί φανερώνει τό αἴτημα αὐτό; Πρῶτον, τή μεγάλη ταπεινοφροσύνη του. «Βλέπε, ἀγαπητέ, ταπεινοφροσύνην τοῦ μακαρίου Παύλου! Διατί ὁ τόσον μέγας καί θαυμαστός Ἀπόστολος, ἐζήτει εἰς βοήθειάν του τήν προσευχήν τῶν Θεσσαλονικέων» (Ἅγιος Νικόδημος). Δεύτερον, τή συναίσθηση ὅτι δέν ἐπιτελοῦσε δικό του ἔργο, σάν νά ἦταν ἕνας κοινός ἐπαγγελματίας, ἀλλά φρονοῦσε ὅτι ἦταν λειτουργός τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Κυρίου. Ἐξαρτοῦσε δέ τήν ἐπιτέλεση καί ἐπιτυχία τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ ἔργου ἀπό τή βοήθεια καί Χάρι τοῦ Θεοῦ, τόν Ὁποῖο θά ἱκέτευαν γι’ αὐτό καί οἱ Θεσσαλονικεῖς (βλ. Ρωμ. ιε΄ 15-16). Τρίτον (κατά τόν Θεοδώρητο), διδάσκει μέ τόν τρόπο αὐτό καί τούς Θεσσαλονικεῖς, ὥστε «μετριάζειν»· νά μήν ξεθαρρεύουν καί νομίζουν ὅτι εἶναι ἀπό μόνοι τους ἱκανοί νά ἐργασθοῦν ἕνα παρόμοιο ἔργο ἤ κάθε ἔργο τους, ἀλλά νά ζητοῦν ἀπαραιτήτως βοήθεια. Συχνά δέ στίς Ἐπιστολές του ὁ ἅγιος Ἀπόστολος ἐπαναλάμβανε τό αἴτημά του αὐτό, καί γίνεται ἔτσι παράδειγμα γιά ὅλους μας. Ἔχουμε ἀνάγκη καί ἀπό τίς προσευχές τῶν ἄλλων. Μή νομίζουμε ὅτι ἀρκοῦν γιά ὅλα μόνο οἱ δικές μας προσευχές (βλ. καί Ρωμ. ιε΄ 30, Β΄ Θεσ. γ΄ 1, Ἑβρ. ιγ΄ 18).
4. Στόν ἑπόμενο στίχο (26) προτρέπει ὁ Ἀπόστολος τούς παραλῆπτες τῆς Ἐπιστολῆς νά ἀσπασθοῦν ἐκ μέρους του ὅλους τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς. Ὁ ἀσπασμός ἦταν ἀνέκαθεν ἐκδήλωση ἀγάπης. Γιατί ὀνομάζει τό φίλημα «ἅγιον»; «Ἐπειδή ὑπάρχει καί φίλημα δόλιον, ὑπάρχει καί φίλημα ἐμπαθές καί ἁμαρτωλόν, διά τοῦτο προσθέτει, ὅτι ὁ ἀσπασμός πρέπει νά γίνῃ μέ αἴσθημα ἀγάπης ἀληθοῦς, μέ αἴσθημα ὅλως ἅγιον καί ἁγνόν» (π. Εὐσέβιος). Φίλημα «καθαρόν ἀπό κάθε δόλον καί ἀπό κάθε σαρκικόν ἔρωτα» ( Ἅγιος Νικόδημος). Δέν ὑπάρχουν καί σήμερα ἄνθρωποι πού ἀσπάζονται τόν ἄλλον ἐκδηλώνοντας ἐξωτερικά εἰλικρινή ἀγάπη, ἐνῶ μέσα τους φθονοῦν καί ὑποσκάπτουν τά θεμέλιά του καί εἶναι ἕτοιμοι νά τόν ὠθήσουν στή συμφορά; Τί δέ νά ποῦμε καί γιά τό φίλημα τό «σαρκικόν»; (Π. Ν. Τρεμπέλας). Ὁ Θεός νά μᾶς φυλάξει καί ἀπό τίς δύο αὐτές παραχαράξεις τοῦ ἱεροῦ συμβόλου τῆς ἀδελφικῆς ἀγάπης.
5. Γιατί ἐξορκίζει κατόπιν (στ. 27) ὁ Ἀπόστολος τούς παραλῆπτες τῆς Ἐπιστολῆς, ὥστε νά φροντίσουν νά διαβασθεῖ αὐτή πρός ὅλους τούς πιστούς τῆς Θεσσαλονίκης; Πρῶτον, γιά νά φανεῖ ἡ σοβαρότητα τοῦ θέματος. Ἔπρεπε νά φοβηθοῦν, ἐπειδή δεσμεύθηκαν μέ τόν ὅρκο, οἱ παραλῆπτες τῆς Ἐπιστολῆς καί νά μήν ἀμελήσουν νά τή διαβάσουν. Ἄλλωστε ἦταν ἡ πρώτη Ἐπιστολή τοῦ Ἀποστόλου, καί ἡ ἀνάγνωσή της θά ἔδινε τόν τύπο καί γιά τό τί ἔπρεπε νά κάνουν καί οἱ ἄλλες Ἐκκλησίες, πρός τίς ὁποῖες θά στέλνονταν Ἐπιστολές. Δεύτερον, γιά νά μήν τή διαβάσουν ἁπλά οἱ ὑπεύθυνοι τῆς ἐκεῖ Ἐκκλησίας καί τήν κλείσουν κατόπιν στό ἀρχεῖο, ἀλλά νά καταλάβουν ὅτι ἔπρεπε νά ἀκούσουν ὅλο τό περιεχόμενό της καί ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι πιστοί. Δέν ἦταν ἀρκετό νά ἀναφέρουν ἁπλά μερικά σημεῖα τῆς Ἐπιστολῆς στόν πολύ λαό, καί μάλιστα ὅπως θά τά ἑρμήνευαν οἱ ἴδιοι. Στόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας δέν ὑπάρχουν πρώτης καί δεύτερης κατηγορίας πιστοί. Ὅλοι ἔχουν τά ἴδια δικαιώματα ὡς πρός τή γνώση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ καί τίς ἴδιες δυνατότητες προσβάσεως σέ ὅσα Ἐκεῖνος μέ τήν Ἐκκλησία Του πρόσφερε. Ἐδῶ νά θυμηθοῦμε ὁρισμένους αἱρετικούς τῆς Δύσεως, καί μάλιστα τούς παπικούς, οἱ ὁποῖοι, ὅπως ἀναφέρει ἡ Ἱστορία, ἀπαγόρευαν στόν πολύ λαό τήν ἀπ’ εὐθείας ἀνάγνωση τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἐπειδή φοβοῦνταν δῆθεν τίς παρερμηνεῖες της!
6. Πῶς κλείνει ἡ Ἐπιστολή; (στ. 28). Μέ εὐχή καί εὐλογία ἀποστολική. Τούς εὔχεται ὁ Ἀπόστολος νά ἔχουν μαζί τους τή Χάρι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. «Λέγων δέ χάριν τοῦ Κυρίου ἐννοεῖ τήν ἀπολύτρωσιν, τήν ὁποίαν ὁ θάνατος τοῦ Κυρίου ἐχάρισεν εἰς ἡμᾶς, καθώς καί πᾶσαν δωρεάν καί πᾶν καλόν καί ἀγαθόν χορηγούμενον εἰς ἡμᾶς ὑπό τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ» (π. Εὐσέβιος). Πότε ὅμως ἔρχεται αὐτή ἡ Χάρις σ’ ἐμᾶς καί δέν μένει ἁπλά λόγος κενός ἡ ὡραία αὐτή εὐχή; Ὅταν κάνουμε ὅ,τι ἐξαρτᾶται ἀπό ἐμᾶς καί καταφεύγουμε μέ ταπείνωση στόν «θρόνον τῆς χάριτος». Ἔτσι θά λαμβάνουμε ὁλοένα καί περισσότερη Χάρι, «χάριν ἀντί χάριτος» (βλ. Ἰω. α΄ 16, Ἑβρ. δ΄ 16, Ἰακ. δ΄ 6).
«Ἄμποτε δέ καί ἡμεῖς, ἀδελφοί, νά διαφυλαττώμεθα ὑπό τῆς αὐτῆς χάριτος ἀπό κάθε στράταν καί σκόνταμμα τῆς ἁμαρτίας, ἵνα καί ζήσωμεν πρός δόξαν τοῦ Πατρός, καί τοῦ ΥἹοῦ, καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ᾧ πρέπει πᾶσα δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν» ( Ἅγιος Νικόδημος).
ΣΥΝΘΗΜΑ: «Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μεθ’ ὑμῶν» (Α΄ Θεσ. ε΄ 28).
