Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 28 Μαΐου 2023, Τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμ. Συνόδου (Ἰωάν. ιζ΄ 1-13)
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐπάρας ὁ Ἰησοῦς τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τὸν οὐρανόν, εἶπε· πάτερ, ἐλήλυθεν ἡ ὥρα· δόξασόν σου τὸν υἱόν, ἵνα καὶ ὁ υἱός σου δοξάσῃ σε, καθὼς ἔδωκας αὐτῷ ἐξουσίαν πάσης σαρκός, ἵνα πᾶν ὃ δέδωκας αὐτῷ δώσῃ αὐτοῖς ζωὴν αἰώνιον. αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσί σε τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν. ἐγώ σε ἐδόξασα ἐπὶ τῆς γῆς, τὸ ἔργον ἐτελείωσα ὃ δέδωκάς μοι ἵνα ποιήσω· καὶ νῦν δόξασόν με σύ, πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ δόξῃ ᾗ εἶχον πρὸ τοῦ τὸν κόσμον εἶναι παρὰ σοί. Ἐφανέρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις οὓς δέδωκάς μοι ἐκ τοῦ κόσμου. σοὶ ἦσαν καὶ ἐμοὶ αὐτοὺς δέδωκας, καὶ τὸν λόγον σου τετηρήκασι. νῦν ἔγνωκαν ὅτι πάντα ὅσα δέδωκάς μοι παρὰ σοῦ ἐστιν· ὅτι τὰ ρήματα ἃ δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, καὶ αὐτοὶ ἔλαβον, καὶ ἔγνωσαν ἀληθῶς ὅτι παρὰ σοῦ ἐξῆλθον, καὶ ἐπίστευσαν ὅτι σύ με ἀπέστειλας. Ἐγὼ περὶ αὐτῶν ἐρωτῶ· οὐ περὶ τοῦ κόσμου ἐρωτῶ, ἀλλὰ περὶ ὧν δέδωκάς μοι, ὅτι σοί εἰσι, καὶ τὰ ἐμὰ πάντα σά ἐστι καὶ τὰ σὰ ἐμά, καὶ δεδόξασμαι ἐν αὐτοῖς. καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἐν τῷ κόσμῳ, καὶ οὗτοι ἐν τῷ κόσμῳ εἰσί, καὶ ἐγὼ πρὸς σὲ ἔρχομαι. πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου ᾧ δέδωκάς μοι, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς. ὅτε ἤμην μετ᾿ αὐτῶν ἐν τῷ κόσμῳ, ἐγὼ ἐτήρουν αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου· οὓς δέδωκάς μοι ἐφύλαξα, καὶ οὐδεὶς ἐξ αὐτῶν ἀπώλετο εἰ μὴ ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας, ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ. νῦν δὲ πρὸς σὲ ἔρχομαι, καὶ ταῦτα λαλῶ ἐν τῷ κόσμῳ ἵνα ἔχωσι τὴν χαρὰν τὴν ἐμὴν πεπληρωμένην ἐν αὐτοῖς.
ΑΡΡΑΓΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ
«Ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς»
Τὴν Κυριακὴ πρὶν ἀπὸ τὴν ἑορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία τιμᾶ τοὺς 318 θεοφόρους Πατέρες, ποὺ συγκρότησαν τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο τὸ 325 μ.Χ. στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας. Τὴ λαμπρότατη αὐτὴ ἡμέρα ἡ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ἀναγινώσκεται πρὸς τιμὴν τῶν ἁγίων Πατέρων καὶ εἶναι τμῆμα τῆς ἀρχιερατικῆς προσευχῆς τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Παρὰ τὴν ὀδύνη καὶ τὴν ἀγωνία ποὺ ἔνιωθε ὁ Κύριός μας γιὰ τὸ ἐπικείμενο ἄχραντο Πάθος του, μεριμνᾶ ἰδιαιτέρως γιὰ τὴν ἑνότητα τῶν μαθητῶν του καὶ τῆς Ἐκκλησίας του καὶ προσεύχεται γιὰ νὰ τὴ διατηρήσουν.
Ἂς ἑστιάσουμε σήμερα τὴν προσοχή μας στὴν ἑνότητα, στὴν ὁποία ἀναφέρεται ὁ Χριστός μας, γιὰ νὰ δοῦμε ὅτι ἡ ἑνότητα αὐτὴ θεμελιώνεται στὴν ὀρθὴ πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ ἐκφράζεται μὲ τή μεταξύ μας ἀγάπη.
1. Θεμέλιο ἡ ὀρθὴ πίστη
Ὁ Κύριός μας προσευχήθηκε στὸν Θεὸ Πατέρα του γιὰ τὴ διατήρηση τῆς ἑνότητας στοὺς πιστούς του, ἡ ὁποία θεμελιώνεται στὴν ὀρθὴ πίστη στὸν Τριαδικὸ Θεό. Στὴν πίστη ποὺ μᾶς παρέδωσε ὁ Κύριος διὰ τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καὶ ἡ ὁποία αἰῶνες τώρα διασφαλίζεται ἀνόθευτη στὴν Ἐκκλησία μας. Αὐτὴ μᾶς ἑνώνει. «Εἷς Κύριος, μία πίστις, ἓν βάπτισμα· εἷς Θεὸς καὶ Πατὴρ πάντων» (Ἐφ. δ΄ 5), γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Δηλαδή, ἕνας καὶ μόνος Κύριος ὑπάρχει. Μία πίστη ἔχουν ὅλοι οἱ Χριστιανοί. Ἕνα βάπτισμα ἔλαβαν. Ἕνας καὶ μόνος εἶναι ὁ Θεὸς καὶ Πατέρας τους.
Οἱ πιστοὶ ἑνωνόμαστε στὴν μία, ὀρθὴ πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ πίστη αὐτὴ πηγάζει ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τὴν Ἱερὰ Παράδοση. Αὐτὲς εἶναι οἱ δύο πηγὲς ποὺ μᾶς ἀποκαλύπτουν τὴν ἀλήθεια γιὰ τὸν Θεό. Δηλαδή, τὰ ἱερὰ κείμενα ποὺ μὲ τὸν φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κατέγραψαν οἱ Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι στὴν Καινὴ Διαθήκη. Ἐπιπλέον δὲ ὅλα ὅσα παρέλαβαν ἀπὸ τοὺς ἁγίους Ἀποστόλους οἱ θεοφόροι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ τὰ παρέδωσαν κατόπιν σ᾿ ἐμᾶς. Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, λοιπόν, εἶναι «στῦλος καὶ ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας» (Α΄ Τιμ. γ΄ 15), ὅπως τονίζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, κάθε δὲ παρέκκλιση ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη της συνιστᾶ αἵρεση, σχίσμα καὶ τραυματίζει τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας.
Γι᾿ αὐτὸ ἰδιαιτέρως τιμοῦμε σήμερα τοὺς θεοφόρους Πατέρες τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, οἱ ὁποῖοι καταπολέμησαν τὴν αἵρεση τοῦ Ἀρειανισμοῦ καὶ μᾶς παρέδωσαν ἀλώβητη τὴν ὀρθὴ πίστη, ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι Θεός, ὁμοούσιος μὲ τὸν Πατέρα. Τὴν ἀλήθεια αὐτὴ μὲ ἀκρίβεια διατύπωσαν στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως, τὸ «Πιστεύω». Ἡ πίστη δὲ αὐτὴ μᾶς ἑνώνει καὶ μὲ ἀσφάλεια μᾶς ὁδηγεῖ στὴν αἰώνια σωτηρία.
2. Ἡ μεταξύ μας ἀγάπη
Ἡ ἑνότητα ἡ ὁποία, ὅπως προείπαμε, θεμελιώνεται στὴν ὀρθὴ πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας, ἐκφράζεται καὶ ἀποτυπώνεται στὴν καθημερινὴ ζωὴ τῶν πιστῶν. Ἔκφρασή της εἶναι ἡ ἀγάπη. Ὁ Κύριός μας, στὴν ἀρχιερατική του δέηση, προσευχήθηκε στὸν Θεὸ Πατέρα νὰ διατηρηθοῦν ἑνωμένοι οἱ μαθητές του καὶ τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας του, ὅπως εἶναι ἑνωμένα τὰ θεῖα Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὰ Ὁποῖα ἔχουν τὴν ἴδια οὐσία καὶ φύση, σὲ μιὰ ἑνότητα τέλειας ἀγάπης, ἀκατάληπτης βέβαια γιὰ τὸν ἀνθρώπινο νοῦ.
Ἀντίστοιχα καὶ κατ᾿ ἀναλογία οἱ πιστοὶ τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας καλούμαστε νὰ διατηροῦμε αὐτὴ τὴν ἑνότητα τῆς ἀγάπης μεταξύ μας, «ἀνεχόμενοι ἀλλήλων ἐν ἀγάπῃ, σπουδάζοντες τηρεῖν τὴν ἑνότητα τοῦ Πνεύματος ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης» (Ἐφ. δ΄ 3), ὅπως μᾶς προτρέπει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Νὰ καταβάλλουμε δηλαδὴ κάθε προσπάθεια προκειμένου νὰ διατηροῦμε τὴ μεταξύ μας ἑνότητα, μὲ τὴν ὁποία μᾶς ἕνωσε τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ἔχοντας ὡς σύνδεσμο τὴν εἰρήνη, ἡ ὁποία μᾶς δένει ὅλους τοὺς πιστοὺς σὲ ἕνα Σῶμα. Νὰ ζοῦμε καὶ νὰ συνεργαζόμαστε ἁρμονικά, χωρὶς ἔριδες, διχόνοιες καὶ ἀντεγκλήσεις. Νὰ ξεπερνοῦμε τὶς μικρότητες καὶ τοὺς ἐγωισμούς, ποὺ διασποῦν τὴν ἑνότητά μας. Νὰ ἔχουμε διάθεση αὐτοθυσίας καὶ ἀμοιβαίας ὑποχωρητικότητας πρὸς τοὺς ἀδελφούς μας, στὸ περιβάλλον μας, στὴν οἰκογένειά μας, στὸν ἐργασιακό μας χῶρο. Νὰ ἀνεχόμαστε δηλαδὴ μὲ ἀγάπη ὁ ἕνας τὶς ἀδυναμίες τοῦ ἄλλου.
Αὐτὴ ἡ ἑνότητα τῆς ἀγάπης μεταξύ μας θὰ ἐπιβεβαιώνει ὅτι ἀνήκουμε στὴ Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ· ὅτι εἴμαστε γνήσιοι μαθητὲς Ἐκείνου. «Ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις» (Ἰω. ιγ΄ 35), εἶπε ὁ Κύριος. Ἀπὸ αὐτὸ θὰ ἐπιβεβαιώνεται ὅτι εἶσθε δικοί μου μαθητές, ἀπὸ τὸ ἂν ἔχετε ἀγάπη μεταξύ σας. Ἂν ἔχουμε ἀγάπη, τότε θὰ εἴμαστε ἑνωμένοι. Τότε ἡ ἑνότητα, γιὰ τὴν ὁποία προσευχήθηκε ἐναγωνίως ὁ Κύριος καὶ γιὰ τὴν προάσπιση τῆς ὁποίας ἀγωνίσθηκαν οἱ θεοφόροι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, δὲν θὰ εἶναι μόνο ἑνότητα πίστεως, ἀλλὰ καὶ ἑνότητα ζωῆς.
