«Τὸ πρωὶ τῆς 1ης Ἰουνίου 2023 ἔλαβε χώρα στὴν Αἴθουσα τοῦ Θρόνου τοῦ Πατριαρχικοῦ Μεγάρου Ἀλεξανδρείας ἡ ἐπίσημη τελετὴ ἔναρξης τῶν ἐργασιῶν τῆς διεθνοῦς Μικτῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου μεταξὺ τῆς Ὀρθοδόξου καὶ τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας» («fosfanariou.gr» 1-6-2023).
Τοὺς 24 Ὀρθόδοξους καὶ 18 Ρωμαιοκαθολικοὺς μετέχοντες τοὺς ὑποδέχθηκε ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας καὶ πάσης Ἀφρικῆς κ.κ. Θεόδωρος Β΄, ὅπως ἀνέφερε, «μὲ ἱερὴ συγκίνηση καὶ ἰδιαίτερη χαρά… στὴν καθέδρα τοῦ Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Θρόνου τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Μάρκου».
Συμπρόεδροι τῆς Μικτῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς εἶναι ἀπὸ μὲν τῆς πλευρᾶς τῶν Ὀρθοδόξων ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πισιδίας κ. Ἰώβ, ἀπὸ δὲ τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν ὁ γνωστὸς καὶ ἀπὸ παλαιότερες συναντήσεις καρδινάλιος κ. Kurt Koch.
Μᾶς ἔκανε πολλὴ ἐντύπωση ἡ εἴδηση αὐτή, δεδομένου ὅτι ἡ διακοπὴ τῆς κοινωνίας Κωνσταντινουπόλεως καὶ Μόσχας καὶ ἡ ἔντονη μεταξύ τους ἀντιπαράθεση ἔδινε τὴν αἴσθηση ὅτι τὸ θέμα τοῦ Διαλόγου εἶχε πρὸς τὸ παρὸν παγώσει.
Ἂν καὶ δὲν ἀναφέρεται ποιῶν Ὀρθόδοξων Ἐκκλησιῶν οἱ ἐκπρόσωποι συμμετέχουν σ᾿ αὐτὸ τὸν Διάλογο, εἶναι πασιφανὲς ὅτι ἀπουσιάζουν οἱ ἐκπρόσωποι τοῦ συνόλου, μᾶλλον τῶν σλαβικῶν Ἐκκλησιῶν καὶ ὄχι μόνο αὐτῶν.
Ἔτσι ἡ κίνηση αὐτὴ δημιουργεῖ μεγάλα ἐρωτήματα γιὰ τὸν ἐπιδιωκόμενο σκοπό, ἐνῶ ἔρχεται σὲ πλήρη ἀντίθεση μὲ αὐτὸ ποὺ ἀνέφερε στὴν προσλαλιά του ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας· ὅτι, δηλαδή, κατὰ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, «τὸ θέμα τῆς ἑνώσεως εἶναι μέγα καὶ ἱερότατο, ὅτι δὲν εἶναι ὑπόθεση προσώπων, ἀλλὰ αὐτῆς ταύτης τῆς Ὀρθοδοξίας, καὶ ὅτι ἐπιβάλλεται ἡ μετὰ δέους καὶ τοῦ προσήκοντος σεβασμοῦ μελέτη αὐτοῦ, ἐν συνεργασίᾳ πάντοτε μετὰ πασῶν τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἀποφευγομένης πάσης βεβιασμένης ἐνεργείας». Κάτι ποὺ ἀναμφιβόλως εἶναι καὶ σωστὸ καὶ ἐπιβεβλημένο.
Πῶς λοιπὸν τώρα ἀποφασίζεται νὰ προχωρήσει ὁ Διάλογος χωρὶς τὴ συνεργασία «πασῶν τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν»; Δὲν ἀποτελεῖ αὐτὸ βεβιασμένη ἐνέργεια;
Σημειώνουμε ἐπιπλέον τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν πραγματοποιήθηκε τὴν 1η Ἰουνίου, ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία ἡ Ὀρθόδοξη Σερβικὴ Ἐκκλησία τιμᾶ τὴ μνήμη τοῦ ὁσίου Ἰουστίνου Πόποβιτς, τῆς τιτάνιας αὐτῆς θεολογικῆς μορφῆς τῶν καιρῶν μας, ὁ ὁποῖος διατύπωσε μὲ τὸν πιὸ ἀπόλυτο τρόπο τὴν πικρὴ ἀλήθεια ὅτι ὁ Παπισμὸς ἀποτελεῖ ἔκπτωση φοβερὴ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Ἂς ὑπενθυμίσουμε τὰ χαρακτηριστικὰ ἐκεῖνα λόγια του: «Εἰς τὴν ἱστορίαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ὑπάρχουν τρεῖς κυρίως πτώσεις· τοῦ Ἀδάμ, τοῦ Ἰούδα καὶ τοῦ πάπα»!
Δὲν εἶναι τυχαία σύμπτωση ἡ ἔναρξη τοῦ Διαλόγου αὐτὴ τὴν ἡμέρα. Εἶναι φωνὴ βροντῆς ἀπὸ τὸ ὑπερπέραν πρὸς τοὺς Ὀρθόδοξους ἐκπροσώπους νὰ διαλεχθοῦν μὲ τοὺς Ρωμαιοκαθολικοὺς συζητητές τους, ὅπως σημείωσε ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης κ. Θεόδωρος, «χωρὶς ἐκπτώσεις στὰ τῆς πίστεως».
Στὴν εἴδηση δὲν γίνεται λόγος γιὰ τὸ περιεχόμενο τοῦ Διαλόγου. Ποιό ἢ ποιά εἶναι τὰ πρὸς συζήτηση θέματα; Στὸ παρελθὸν εἶχε ἐπιχειρηθεῖ παράκαμψη τῶν σοβαρῶν προβλημάτων.
Ἰδιαίτερα μὲ τὴν ἀναθεωρημένη ἀπὸ τὸν ἀείμνηστο Μητροπολίτη Περγάμου Ἰωάννη Ζηζιούλα περίφημη μέν, ἐλλιπὴ ὅμως καὶ ὕποπτη, «Εὐχαριστιακὴ Ἐκκλησιολογία» τοῦ Ρώσου θεολόγου π. Νικολάου Afanassieff, εἶχε ἐπιχειρηθεῖ νὰ παρακαμφθεῖ τὸ ἀκανθῶδες ζήτημα τοῦ παπικοῦ δόγματος περὶ πρωτείου καὶ ἀλαθήτου τοῦ πάπα.
Θὰ ἐπιχειρηθεῖ νέα παράκαμψη; Ἔχει βρεθεῖ λύση στὸ ἀκανθῶδες αὐτὸ ζήτημα; Τὸ φριχτὸ δόγμα τοῦ ἀλαθήτου, κατὰ τὸν ἅγιο Ἰουστίνο Πόποβιτς, «εἶναι ἡ αἵρεσις τῶν αἱρέσεων, μία ἄνευ προηγουμένου ἀνταρσία κατὰ τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ». Εἶναι «ἡ πλέον φρικτὴ ἐξορία τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὴν γῆν· νέα προδοσία τοῦ Χριστοῦ· νέα σταύρωσις τοῦ Κυρίου» (Ἄνθρωπος καὶ Θεάνθρωπος, ἐκδ. «Ἀστήρ», 1970, σελ. 159).
Θέλουμε νὰ ἐλπίζουμε καὶ τὸ εὐχόμαστε ὁ Διάλογος νὰ διεξαχθεῖ, ὅπως τόνισε ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης, «χωρὶς ἐκπτώσεις στὰ τῆς πίστεως»!
