Ἡ Σουηδία, μιὰ χώρα ποὺ ὑπῆρξε πρωτοπόρα στὴ χρήση ψηφιακῆς τεχνολογίας στὰ σχολεῖα της, «ἀνακρούει πρύμναν» καὶ γυρνᾶ στὸν παραδοσιακὸ τρόπο παροχῆς γνώσεων στοὺς μαθητές, μέσα ἀπὸ τὸ ἔντυπο βιβλίο. Ἡ σχετικὴ εἴδηση εἶναι ἀποκαλυπτική:
«Στὸν πατροπαράδοτο τρόπο ἐκμάθησης στὰ σχολεῖα κάνει στροφὴ ἡ Σουηδία, μετὰ τὸν “προβληματικὸ” δρόμο τῆς ὑπερ-ψηφιοποίησης ποὺ εἶχε ἀκολουθήσει τὰ τελευταῖα χρόνια. (…) Τὰ βιβλία ἐπανακτοῦν τὸν χαμένο τους ρόλο καὶ ἐπιστρέφουν στὶς σχολικὲς αἴθουσες. Σύμφωνα μὲ τὸν “Guardian”, ἡ ἔμφαση θὰ δίνεται πλέον στὰ τυπωμένα βιβλία, τὴν ἥσυχη ἀνάγνωση καὶ τὴν ἐξάσκηση στὸ γράψιμο μὲ τὸ χέρι, καὶ θὰ ἀφιερώνεται λιγότερος χρόνος στὰ “tablets”, τὴν ἔρευνα στὸ διαδίκτυο καὶ τὶς δεξιότητες πληκτρολόγησης».
Ὁ λόγος τῆς ἐπιστροφῆς στὰ βιβλία εἶναι ὅτι παρατηρήθηκε τὰ τελευταῖα χρόνια πτώση τῆς ἀναγνωστικῆς ἱκανότητας τῶν μαθητῶν τοῦ δημοτικοῦ, πράγμα ποὺ ἀποδόθηκε καὶ στὴν ὑπερβολικὴ χρήση τῆς ὀθόνης. Ἐξάλλου τὸ ἐρευνητικὸ Ἰνστιτοῦτο «Καρολίνσκα» τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς ἀνέφερε ὅτι «ὑπάρχουν σαφεῖς ἐπιστημονικὲς ἀποδείξεις ὅτι τὰ ψηφιακὰ ἐργαλεῖα μᾶλλον βλάπτουν παρὰ ἐνισχύουν τὴ μάθηση. (…) Ἡ ἑστίαση θὰ πρέπει νὰ ἐπιστρέψει στὴν ἀπόκτηση γνώσεων μέσῳ ἔντυπων ἐγχειριδίων καὶ τῆς ἐμπειρογνωμοσύνης τῶν ἐκπαιδευτικῶν, ἀντὶ νὰ ἀποκτᾶ κανεὶς γνώσεις κυρίως ἀπὸ ἐλεύθερα διαθέσιμες ψηφιακὲς πηγὲς ποὺ δὲν ἔχουν ἐλεγχθεῖ γιὰ τὴν ἀκρίβειά τους».
Παρομοίως καὶ ἡ «UNESCO» «ἀπηύθυνε “ἐπείγουσα ἔκκληση γιὰ τὴν κατάλληλη χρήση τῆς τεχνολογίας στὴν ἐκπαίδευση”. (…) Ἡ τεχνολογία στὴν ἐκπαίδευση θὰ πρέπει νὰ ἐφαρμόζεται μὲ φειδὼ καὶ ὄχι νὰ ἀντικαθιστᾶ τὴ διδασκαλία ποὺ παρέχεται ὑπὸ τὴν καθοδήγηση τοῦ δασκάλου», ὑπογράμμισε ὁ Ὀργανισμός.
Ὅλα αὐτὰ ἔκαναν τὴ σουηδικὴ κυβέρνηση νὰ ἀποφασίσει «ἐπενδύσεις ὕψους 57,5 ἑκατομμυρίων εὐρὼ γιὰ τὴν ἀγορὰ βιβλίων στὰ σχολεῖα φέτος. Ἐπιπλέον, 42 ἑκατομμύρια εὐρὼ θὰ δαπανηθοῦν ἐτησίως τὸ 2024 καὶ τὸ 2025, γιὰ νὰ ἐπιταχυνθεῖ ἡ ἐπιστροφὴ στὰ σχολικὰ βιβλία», ἐνῶ, «σύμφωνα μὲ πληροφορίες ἀπὸ τὸ ὑπουργεῖο, ἡ κυβέρνηση θὰ τερματίσει ἐντελῶς τὴν ψηφιακὴ μάθηση γιὰ παιδιὰ κάτω τῶν ἕξι ἐτῶν» («iefimerida.gr» 12-9-2023).
Εἶναι ἀναμφισβήτητα πολὺ σημαντικὰ τὰ πορίσματα αὐτὰ τῶν σχετικῶν ἐπιστημονικῶν ἐρευνῶν, τὰ ὁποῖα ὁδήγησαν τὴν κυβέρνηση τῆς Σουηδίας στὶς συγκεκριμένες ἀποφάσεις. Πρέπει νὰ ληφθοῦν σοβαρὰ ὑπ᾿ ὄψιν ἀπὸ ὅλες τὶς κυβερνήσεις. Ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ὅλους τοὺς γονεῖς ποὺ ἔχουν παιδιὰ σὲ μικρὴ ἡλικία. Νὰ ὠθοῦν τὰ παιδιά τους – ὅσο κι ἂν εἶναι δύσκολο αὐτό – σὲ λελογισμένη χρήση τῆς ὀθόνης καὶ νὰ τὰ συνηθίζουν, πρῶτα μὲ τὸ δικό τους παράδειγμα, στὴ χρησιμοποίηση τοῦ ἔντυπου βιβλίου, τὸ ὁποῖο καλλιεργεῖ τὴν κριτικὴ σκέψη, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν ὀθόνη ποὺ δημιουργεῖ, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, παθητικοὺς δέκτες. Ἔχει πολὺ μεγάλη σημασία αὐτὸ γιὰ τὴν καλλιέργεια ἠθικῆς εὐθύνης καὶ τελικὰ πνευματικῆς ἐλευθερίας στὴ νέα γενιά.
