04. Νά μήν γκρινιάζουμε (6-12/11)

Γιά μιά ἀδυναμία μας, τὴν γκρίνια θά μιλήσουμε σήμερα. Ἡ ἀδυναμία μας αὐτή, ἐάν δέν πολεμηθεῖ, σάν μεταδοτική ἀσθένεια μεταδίδεται ἀπό τόν ἕνα στόν ἄλλον καί ταλαιπωρεῖ κι ἐμᾶς καί τούς συνανθρώπους μας. Θά ἐξετάσουμε τί εἶναι ἡ γκρίνια; Τί εἶναι ἐκεῖνο πού μᾶς κάνει νά γκρινιάζουμε; Καί πῶς θά παύσουμε νά εἴμαστε γκρινιάρηδες;

1. Θά διαβάσουμε τό πρῶτο μέρος τοῦ ἄρθρου «Νά μήν γκρινιάζουμε», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2287/15/5/2023/σελ. 224-225, ἕως ἐκεῖ πού λέει: «Ἀκόμη καί στό διαζύγιο ἔφθασαν μερικοί ἐξαιτίας τῆς γκρίνιας», σελ. 225, α΄ στήλη, καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Τί εἶναι ἡ γκρίνια; (Σκέψεις Μελῶν…) Γκρίνια εἶναι ἡ συνεχής ἔκφραση δυσαρέσκειας γιά ὅσα συμβαίνουν γύρω μας. Τίποτε δέν μᾶς εὐχαριστεῖ. Γιά ὅλους καί γιά ὅλα ἔχουμε παράπονα: Παραπονούμαστε γιατί ἔχει μποτιλιάρισμα στόν δρόμο, γιατί ἔχουν στάση ἐργασίας οἱ συγκοινωνίες, γιατί εἶναι κλειστό τό κέντρο μέ πορεῖες, γιατί βρέχει, γιατί χιονίζει, γιατί κάνει κρύο, γιατί κάνει ζέστη, γιατί κλαίει τό μικρό παιδί καί δέν μᾶς ἀφήνει νά κοιμηθοῦμε, γιατί ἄργησε τό μεγάλο παιδί μας νά ἐπιστρέψει στό σπίτι, γιατί ἦταν ἁλμυρό τό φαγητό, γιατί ἦλθε φουσκωμένος ὁ λογαριασμός τῆς ΔΕΗ, γιατί καθυστεροῦν νά μᾶς ἐξυπηρετήσουν οἱ Δημόσιες Ὑπηρεσίες, γιατί δέν μᾶς τηλεφώνησαν νά μᾶς ποῦν «χρόνια πολλά»…

Γκρινιάρης εἶναι ὁ παραπονιάρης. Ἑτυμολογικά γκρινιάρης εἶναι αὐτός πού τρίζει τά δόντια του· αὐτός πού μουρμουρίζει συνεχῶς. Ὁ γκρινιάρης βλέπει παντοῦ προβλήματα, μεγαλοποιεῖ τίς δυσκολίες, ἐκφράζει μέ ὑψωμένη φωνή τή δυσαρέσκειά του καί ἐξαπολύει πρός κάθε κατεύθυνση τούς μύδρους της. Κάποτε καταλήγει, συνειδητά ἤ ἀσυνείδητα, νά στρέφεται καί ἐναντίον τοῦ Θεοῦ.

Ἡ γκρίνια, ὡς τρόπος συμπεριφορᾶς, κι ἐμᾶς μᾶς ἐκνευρίζει, καί τήν εἰρήνη τῆς ψυχῆς μας τή φυγαδεύει, καί τούς συνανθρώπους μας τούς ἐνοχλεῖ. Διαταράσσει τή γαλήνη πού πρέπει νά ὑπάρχει στίς οἰκογένειες. Ἀκόμη καί στό διαζύγιο φθάνουν μερικοί ἐξαιτίας τῆς γκρίνιας. Ἡ γκρίνια ἀρχίζει ἀπό τά πιό ἁπλά καί προχωρεῖ στά χειρότερα. Μπορεῖ νά γίνει καί γογγυσμός κατά πάντων, ἀκόμη καί κατά τοῦ Θεοῦ.

2. Τί εἶναι ἐκεῖνο πού μᾶς κάνει νά γκρινιάζουμε; Ποιές εἶναι οἱ βαθύτερες αἰτίες τῆς γκρίνιας; (Σκέψεις Μελῶν…)

α) Ἡ ἀχαριστία μας. Ἄν τό καλοσκεφθοῦμε, θά βροῦμε ὅτι πίσω ἀπό τήν γκρίνια βρίσκεται ἡ ἀχαριστία καί ἀγνωμοσύνη πρωτίστως πρός τόν Θεό. Ὁ ἅγιος Θεός μᾶς εὐεργετεῖ ἡμέρα καί νύχτα. Εἶναι Αὐτός πού μᾶς δίνει «ζωήν καί πνοήν καί τά πάντα» (Πράξ. ιζ΄ 25). Κι ἐμεῖς ἀντί νά Τοῦ ποῦμε «εὐχαριστῶ», γκρινιάζουμε καί γογγύζουμε κατά τοῦ Θεοῦ, ὅπως οἱ Ἰσραηλίτες στήν ἔρημο (Ἐξ. ις΄ 3, Ἐξ. ιζ΄ 3, Ἀρ. ια΄ 5-6).

Ὡς ἀχάριστοι πρός τόν Θεό, γινόμαστε ἀχάριστοι καί πρός τούς ἀνθρώπους. Ἀντί νὰ τούς ποῦμε «εὐχαριστῶ» γιά ὅποιες ἐξυπηρετήσεις μᾶς προσφέρουν, δέν λέμε τόν λόγο τόν καλό νά τούς καλοκαρδίσουμε, ἀλλά γκρινιάζουμε καί τούς πικραίνουμε. Λόγου χάριν, δείχνει ἀχαριστία ὁ σύζυγος πρός τήν ἐνάρετη σύζυγό του, ὅταν γκρινιάζει γιά τό τίποτε. Δείχνει ἀχαριστία ἡ σύζυγος πρός τόν συνετό καί καλό σύζυγό της, ὅταν γκρινιάζει γιά μικροπαραλείψεις κλπ.

β) Ὁ ἐγωισμός μας. Ἡ κατ᾿ ἐξοχήν καί ἡ πλέον βαθιά αἰτία τῆς γκρίνιας εἶναι ὁ ἐγωισμός μας. Ὁ γκρινιάρης σκοτισμένος ἀπό τόν ἐγωισμό του, δέν ἐγκρίνει ὅ,τι κάνουν, ὅ,τι ἐπιθυμοῦν, ὅ,τι σχεδιάζουν οἱ ἄλλοι. Θέλει τά πάντα νά ἐλέγχονται ἀπό αὐτόν. Ἀξιώνει νά ὑλοποιοῦνται μόνο ὅσα αὐτός νομίζει σωστά, χωρίς νά ὑπολογίζει τή γνώμη τῶν ἄλλων, πού ἴσως εἶναι μεγαλύτεροι, ἐμπειρότεροι καί συνετότεροί του. Ἐξαιτίας τοῦ ἐγωισμοῦ μας τραυματίζεται ἡ ἀγάπη καί ἡ ἁρμονία στήν οἰκογένεια, τήν ἐργασία καί τή συνεργασία μας μέ ἄλλους ἀνθρώπους. Ἡ γκρίνια δημιουργεῖ διχόνοιες καί φιλονικίες, ἀπροθυμία γιά τήν ἐργασία, ἀδιαφορία γιά τό νοικοκυριό τοῦ σπιτιοῦ. Δέν ἐξομαλύνει τίς καλές σχέσεις μας μέ τούς ἄλλους, ἀλλά δημιουργεῖ μεγαλύτερα χάσματα, τά κάνει ὅλα ἄνω-κάτω, φέρνει τή φτώχεια καί τήν καταστροφή. Πόσες οἰκογένειες διαλύθηκαν, πόσοι σταμάτησαν τήν καλή συνεργασία πού εἶχαν μέ ἄλλους ἀνθρώπους ἐξαιτίας τῆς γκρίνιας τους!

Νά ὑπενθυμίσουμε τόν θεῖο λόγο τῆς Ἁγίας Γραφῆς: «Ὅπου ζῆλος καί ἐριθεία, ἐκεῖ ἀκαταστασία καί πᾶν φαῦλον πρᾶγμα» (Ἰακ. γ΄ 16). Ὅπου ὑπάρχουν ζῆλος φανατικός καί κομματισμός καί μουρμούρα καί γκρίνιες, ἐκεῖ παρατηρεῖται ἀκαταστασία καί κάθε κακό πράγμα. Νά θυμηθοῦμε καί τίς παροιμίες τοῦ λαοῦ: «Ἡ γκρίνια φέρνει φτώχεια». «’Αβάσταχτο κακό τῆς πεθερᾶς ἡ γκρίνια». Ἡ γκρίνια τῆς πεθερᾶς, πού κυριευμένη ἀπό τόν ἐγωισμό της ἔχει τήν ἀξίωση νά κυβερνᾶ αὐτή τό σπίτι τοῦ γιοῦ ἤ τῆς κόρης της καί νά ἐπεμβαίνει μεταξύ τῶν συζύγων, εἶναι ἀβάσταχτο κακό. Διχάζει τή νέα οἰκογένεια καί τήν ἀναστατώνει.

Θά διαβάσουμε τό ὑπόλοιπο ἄρθρο καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Πῶς θά παύσουμε νά εἴμαστε γκρινιάρηδες; (Σκέψεις Μελῶν…)

α) Ἄν μάθουμε νά εἴμαστε εὐγνώμονες. Νά ξεριζώσουμε τήν ἀχαριστία καί νά φυτέψουμε στή θέση της τό ἄνθος τῆς εὐγνωμοσύνης. Νά εἴμαστε εὐγνώμονες πρωτίστως στόν Εὐεργέτη Θεό. Νά θυμόμαστε τίς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ καί νά Τόν εὐχαριστοῦμε γι᾿ αὐτές, ὅπως ὁ Ψαλμωδός: «Εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τόν Κύριον καί μή ἐπιλανθάνου πάσας τάς ἀνταποδόσεις αὐτοῦ» (Ψαλ. ρβ΄ [102] 2). Εὐλόγησε, ψυχή μου, τόν Κύριο καί μήν ξεχνᾶς οὔτε μία ἀπ᾿ ὅλες τίς εὐεργεσίες πού σοῦ χαρίζει. Λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος ὅτι ὁ καλύτερος τρόπος γιά νά κρατᾶμε μιά εὐεργεσία καί νά μήν τή χάσουμε εἶναι νά τή διατηροῦμε στή μνήμη μας καί νά εὐχαριστοῦμε συνεχῶς τόν Θεό γι᾿ αὐτή: «Φυλακή εὐεργεσίας μεγίστη ἡ τῆς εὐεργεσίας μνήμη καί διηνεκής εὐχαριστία» (PG 57, 331).  Ἀντί λοιπόν νά μεμψιμοιροῦμε καί νά γκρινιάζουμε, ἤ, ἀκόμη χειρότερα, ἀντί νά γογγύζουμε κατά τοῦ Θεοῦ, νά μάθουμε νά λέμε «εὐχαριστῶ» στόν Θεό γιά ὅλες τίς εὐεργεσίες πού μᾶς χαρίζει. Νά μάθουμε νά λέμε «δόξα σοι ὁ Θεός» καί γιά τά εὐχάριστα καί γιά τά λυπηρά τῆς ζωῆς, ὅπως ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος πού ἔλεγε: «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν»!

Ἀλλά καί πρός τούς ἀνθρώπους νά μάθουμε νά εἴμαστε εὐγνώμονες. Διότι κι αὐτοί μᾶς ἐξυπηρετοῦν πολλές φορές, ἄλλοτε μᾶς εὐεργετοῦν κι ἄλλοτε μᾶς ἀνέχονται στίς ἰδιοτροπίες καί τίς παραξενιές μας. Ἐμεῖς ἀντί νά τίς ἀναγνωρίζουμε ὅλες αὐτές τίς εὐεργεσίες καί νά τούς λέμε «εὐχαριστῶ», «λόγον καλόν οὐκ ἔχομεν». Ἀπεναντίας, ἡ γκρινιάρικη  γλώσσα μας στάζει φαρμάκι καί δηλητήριο!

β) Ἄν μάθουμε νά ἐμπιστευόμαστε στόν Θεό. Σίγουρα ὅλα ὅσα συμβαίνουν στή ζωή μας δέν εἶναι εὐχάριστα, ἀλλά ἡ γκρίνια ὡς ἀντιμετώπιση τῶν θλιβερῶν τῆς ζωῆς δέν εἶναι σωστή ἀντιμετώπιση. Γνωρίζουμε οἱ πιστοί Χριστιανοί ὅτι ἔχουμε Θεό Πατέρα πού μᾶς φροντίζει καί ἐμπιστευόμαστε σ᾿ Αὐτόν «τήν ζωήν ἡμῶν ἅπασαν καί τήν ἐλπίδα», διότι «αὐτῷ μέλει περί ὑμῶν», ὅπως γράφει ὁ ἀπόστολος Πέτρος στήν πρώτη Καθολική ἐπιστολή του (ε΄ 7). Αὐτός νοιάζεται καί ἐνδιαφέρεται γιά τόν καθέναν ἀπό μᾶς. Ἀντί νά γκρινιάζουμε λοιπόν γιά τό ἕνα καί γιά τό ἄλλο, ἄς ἀναθέτουμε τόν ἑαυτό μας καί τούς ἄλλους στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ κι ἄς παραμένουμε εἰρηνικοί καί στίς πιό θλιβερές καταστάσεις. Πόσο παρηγορητικό πρός τήν κατεύθυνση αὐτή εἶναι τό αἴτημα τῆς θείας Λειτουργίας: «Ἑαυτούς καί ἀλλήλους καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα»! Ἄν, λόγου χάριν, ἔχουμε βάσανα, νά μήν ἀρχίζουμε ἀμέσως τά παράπονα, ἀλλά νά δοξάζουμε τόν Θεό στίς θλίψεις μας. Μία πιστή μητέρα ἔχασε τόν γιό της ἀπό καρκίνο. Μετά ἀπό ἕνα χρόνο ἔχασε καί τήν κόρη της ἀπό καρκίνο. Ἀλλά δέχθηκε καί τίς δύο ἐκδημίες χωρίς γογγυσμούς καί διαλογισμούς, μέ τό «Δόξα σοι ὁ Θεός» στά χείλη της καί τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ στήν καρδιά της. Ἄν εἴμαστε φτωχοί, νά μήν ἀγανακτοῦμε, πού δέν εἴμαστε κι ἐμεῖς πλούσιοι ὅπως οἱ ἄλλοι, ἀλλά νά μιμούμαστε τήν ἑκούσια πτωχεία τοῦ Κυρίου μας καί νά μένουμε εὐχαριστημένοι καί μέ τά λίγα. Ἄν εἴμαστε ἄρρωστοι, νά μή βαρυγγωμοῦμε γιά τήν ἀσθένεια, ἀλλά νά παρακαλοῦμε τόν ἅγιο Θεό νά μᾶς δώσει ὑπομονή νά τήν ἀντιμετωπίζουμε ἀγόγγυστα. Ἄν εἴμαστε ἄσημοι, νά μήν παραπονούμαστε γιά τήν ἀσημότητά μας, ἀλλά νά γινόμαστε ταπεινότεροι καί νά ἀναπαυόμαστε πού ζοῦμε στήν ἀφάνεια. Ἄν σηκώνουμε σταυρό, νά μή λέμε: Γιατί, Θεέ μου, νά σηκώνω τόσο βαρύ σταυρό, ἀλλά νά χαιρόμαστε πού γινόμαστε συμμέτοχοι στό Πάθος τοῦ Κυρίου μας.

Ἡ γκρίνια εἶναι σαράκι πού κατατρώγει τήν εἰρήνη τῆς ψυχῆς μας καί τραυματίζει τίς καλές σχέσεις πού πρέπει νά ἔχουμε μέ τούς συνανθρώπους μας. Ἡ ἀχαριστία πρός τόν Θεό καί πρός τούς ἀνθρώπους καί ὁ ἐγωισμός μας εἶναι οἱ βαθύτερες αἰτίες τῆς γκρίνιας. Νά παύσουμε νά εἴμαστε γκρινιάρηδες, ἀλλά νά μάθουμε νά εἴμαστε εὐγνώμονες στόν Θεό καί στούς συνανθρώπους μας καί νά ἐμπιστευόμαστε στόν Θεό ὅλη τή ζωή καί τήν ἐλπίδα μας. Ὅλα νά τά κάνουμε χωρίς γογγυσμούς καί διαλογισμούς.

Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἀπό τό ἄρθρο «Μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης…», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2289/15/6/2023/σελ. 287-288.