10. «Παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν, υἱός καί ἐδόθη ἡμῖν»

Μεταφορτώσεις

Θέμα για τους κυκλάρχες

 

«Χριστός ἐξ οὐρανῶν· ἀπαντήσατε!»

Φθάσαμε κι ἐφέτος, σύν Θεῷ, στίς παραμονές τῆς μεγάλης δεσποτικῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων. Ἤδη ἀπό τήν ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου ἀντηχοῦν στούς ναούς μας οἱ προεόρτιοι ὕμνοι τῶν Χριστου­γέννων καί ἔχει δημιουργηθεῖ τό κατάλληλο κλίμα γιά τήν ψυχική προετοιμασία μας ἐνόψει τῆς μεγάλης ἑορτῆς. Σ’ αὐτή τήν προετοιμασία θά συμβάλει καί ἡ σημερινή συμμελέτη μας, ἡ ὁποία θά βασισθεῖ σέ μία Προφητεία, πού ἀναγινώσκεται στήν Ἀκολουθία τῶν Ὡρῶν καί στόν Ἑσπερινό τῶν Χριστουγέννων.

Μελέτη περικοπῆς: Ἡσ. θ΄ 6-7.

1. Ὁ προφήτης Ἡσαΐας ἔζησε, ὡς γνωστόν, 800 περίπου ἔτη πρό Χριστοῦ. Φωτίσθηκε δέ ἀπό τό Πανάγιον Πνεῦμα καί προφήτεψε τήν ἔλευσή Του στόν κόσμο, τή δράση Του καί τή θυσία Του χάριν τῶν ἀνθρώπων μέ τόσες λεπτομέρειες, ὥστε ὀνομάσθηκε «πέμπτος Εὐαγγελιστής». Ἀναφέρει τά διάφορα περιστατικά τῆς ζωῆς τοῦ Θεαν­θρώπου, σάν νά ἦταν ὁ ἴδιος παρών.

Τό ἱερό Κείμενο τῆς Προφητείας πού θά μελετήσουμε, ὁμιλεῖ γιά τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τοῦ ἀναμενόμενου Μεσσία καί γιά τίς δωρεές πού θά χαρίσει στόν κόσμο.

Ἄς προσέξουμε κατ’ ἀρχάς τά ρήματα «ἐγεννήθη» καί «ἐδόθη», πού χρησιμοποιεῖ ὁ θεοδίδακτος Προφήτης. Προκαλεῖ ἐντύπωση ὅτι, ἐνῶ εἶναι σέ χρόνο ἀόριστο, ἑρμηνεύονται ἀπό τόν ἀείμνηστο Καθηγητή Π. Ν. Τρεμπέλα σάν νά ἦσαν σέ χρόνο μέλλοντα. Δέν πρόκειται βεβαίως γιά ἑρμηνευτικό λάθος. Ἀλλά περί τίνος πρόκειται; Ὅλοι οἱ Ἑρμηνευτές τῶν Γραφῶν σημειώνουν ὅτι οἱ Προφῆτες συχνά χρησιμοποιοῦν ρήματα σέ χρόνο ἀόριστο, ἀλλά ἀναφέρονται στό μέλλον. Ὁ ἀόριστος αὐτός λέγεται «προφητικός ἀόριστος» καί ὁμιλεῖ γιά κάτι πού σίγουρα θά γίνει, ἐφόσον τό λέει ὁ Θεός. Γιά τόν πιστό, αὐτό πού ὑπόσχεται ὁ Θεός, εἶναι ἤδη γεγονός. Τίποτε δέν εἶναι ἀδύνατον σ’ Ἐκεῖνον. Τί εἶπε κατά τήν ἱερή ὥρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ στήν Παρθένο Μαριάμ ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ; «Οὐκ ἀδυνατήσει παρά τῷ Θεῷ πᾶν ρῆμα» (Λουκ. α΄ 37). Τί λέει καί ἕνας ὕμνος τοῦ Ὄρθρου τῶν Χριστουγέννων; «Ὅπου Θεός βούλεται νικᾶται φύσεως τάξις». Τά πάντα ὑποτάσσονται στό παντοκρατορικό θέλημά Του. Ὅσα ἑπομένως προλέγει γιά τό μέλλον μας, γιά τό ἐπίγειο καί πρόσκαιρο καί γιά τό ἐπουράνιο καί αἰώνιο, δέν χωρεῖ καμία ἀμφιβολία ὅτι θά ἐξελιχθοῦν ὅπως ἀκριβῶς προβλέφθηκαν.

2. Ἄς δοῦμε στή συνέχεια τά χαρακτηριστικά αὐτοῦ τοῦ «παιδίου» καί «υἱοῦ», πού θά γεννηθεῖ καί θά δοθεῖ «ἡμῖν» δηλαδή στούς ἀνθρώπους. Μέ τίς λέξεις «παιδίον» καί «υἱός» δηλώνει ὅτι θά εἶναι καί ἄνθρωπος, ἀλλά θά δοθεῖ ὡς δῶρο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ στήν ἀνθρωπότητα. Δέν θά προέρχε­ται ἀπό τή γῆ. Τί εἶπε ἀργότερα ὁ Θεάνθρωπος Λυτρωτής στόν νυχτερι­νό κρυφό μαθητή Του Φαρισαῖο Νικόδημο; «Οὕτω γάρ ἠγάπησεν ὁ Θεός τόν κόσμον, ὥστε τόν υἱόν αὐτοῦ τόν μονογενῆ ἔδωκεν…» (Ἱω. γ΄ 16).

Πῶς κατανοεῖτε τήν ἑρμηνεία τῆς ἑπομένης φράσεως «οὗ ἡ ἀρχή ἐγενήθη ἐπί τοῦ ὤμου αὐτου»; Ἡ ἐξουσία του καί ἡ ἰσχύς του θά ὑπάρχουν «ἐπί τοῦ ὤμου» του. Ὁ ὦμος ἐθεωρεῖτο τότε ὡς φορέας τῆς ἐξουσίας. Οἱ ἱεροί Πατέρες βλέπουν ἐδῶ πρόρρηση γιά τή δύναμη τοῦ Ἐσταυρωμένου, ὁ Ὁποῖος σήκωσε ἐπάνω στόν ὦμο Του τόν Σταυρό Του, μέ τόν ὁποῖο κατανίκησε τό κράτος τοῦ διαβόλου καί κατακτᾶ πλέον βαθμιαῖα ὅλο τόν κόσμο. Ὁ Μ. Βασίλειος ἀναφέρει σχετικά: «Αὐτοῦ… ἡ ἀρχή ἐστιν ἐπί τοῦ ὤμου αὐτοῦ, τουτέστιν ἡ βασιλεία καί ἡ δύναμις ἐν τῷ σταυρῷ. Ἐπί τοῦ σταυροῦ γάρ ὑψωθείς πάντας εἵλκυσε πρός ἑαυτόν» (ΒΕΠΕΣ 56, 225). Ἄς σημειωθεῖ ὅτι ὁ Προφήτης βλέπει συγχρόνως τόν Μεσσία ὡς «παιδίον» ἀλλά καί ὡς νικητή τοῦ διαβόλου διά τοῦ σταυρικοῦ Του θανάτου.

3. Ἄς προσέξουμε κατόπιν «τό ὄνομα αὐτοῦ», ὅπως γράφει ὁ Πνευμα­τοκίνητος Ἡσαΐας. Θά ὀνομάσουν, λέει, τό «παιδίον» αὐτό μέ τά ἑξῆς ὀνόματα οἱ ἄνθρωποι. Κάνει ἐντύπωση ὅμως ὅτι ἐνῶ λέει «τό ὄνομα αὐτοῦ», ἀναφέρει στή συνέχεια πολλά ὀνόματα. Γιατί ἄραγε; Διότι δέν ὑπάρχει ἕνα ὄνομα ἱκανό καί κατάλληλο γιά νά προσδιορίσει ἐπακριβῶς τό ποιός εἶναι καί τί μᾶς χάρισε «ὁ δι’ ἡμᾶς σαρκωθείς ἐκ Παρθένου». Ὁ Θεός εἶναι πολυώνυμος. Ὅσα ὀνόματα καί ἄν χρησιμοποιήσουμε γιά Ἐκεῖνον, δέν καλύπτουμε πλήρως τή φύση, τήν οὐσία καί τό ἔργο Του. Ποιά ὀνομασία θέτει πρώτη ὁ Προφήτης; «μεγάλης βουλῆς ἄγγελος». Πῶς τήν κατανοεῖτε βάσει καί τῆς ἑρμηνείας; Ὅτι μᾶς ἀνήγγειλε τή μεγάλη καί σωτήρια βουλή, δηλαδή τή θέληση τοῦ Θεοῦ γιά ἐμᾶς. Μέ τήν ἔλευσή Του στόν κόσμο μᾶς ἀποκάλυψε τό ἀγαθό θέλημα τοῦ Θεοῦ γιά τήν αἰώνια σωτηρία μας. Αὐτό ἦταν τό διαρκές ἔργο τῆς ἐπίγειας ζωῆς Του· αὐτό συνεχίζει καί ἡ Ἐκκλησία Του μέ τόν λόγο Του, τόν ὁποῖο ἐξαγγέλλει ἀδιάκοπα πρός βοήθεια καί σωτηρία τοῦ κόσμου.

Τί σημαίνει ἡ ἄλλη ὀνομασία «θαυμαστός σύμβουλος»; Ὅτι τό «παιδίον» καί ὁ «υἱός» πού θά γεννηθεῖ, ὁ Θεάνθρωπος δηλαδή, θά δίνει ἐκπληκτικές καί σωτήριες συμβουλές καί ὑποδείξεις. Γιατί θά εἶναι «θαυμαστός σύμβουλος»; Διότι εἶναι Πάνσοφος καί Παντογνώστης καί γνωρίζει στήν ἐντέλεια τί χρειαζόμαστε οἱ ἄνθρωποι, γιά νά εἴμαστε εὐτυχεῖς. Οἱ θαυμαστές συμβουλές Του παραμένουν αἰώνια ἀναντικατάστατες καί οἱ μόνες πού χαρίζουν τή σωτηρία. Ποῦ ἔχουν θησαυρισθεῖ οἱ συμβουλές Του; Στήν Ἁγία μας Γραφή, ἡ ὁποία εἶναι ἡ μόνη ἀλάθητη πυξίδα γιά τήν πορεία τῆς ζωῆς μας. Ὅσοι Τόν συμβουλεύονται καί συμμορφώνονται πρός τίς ὁδηγίες Του, πορεύονται μέ ἀσφάλεια καί δέν ναυαγοῦν ποτέ.

Ἄς ἔλθουμε καί στήν ὀνομασία «Θεός ἰσχυρός». Τό «παιδίον» τοῦ­το θά ὀνομασθεῖ «Θεός ἰσχυρός». Πῶς; Τά θαυμαστά ἔργα Του θά βεβαιώνουν ὅτι δέν εἶναι μόνον ἄνθρωπος ἀλλά καί Θεός παντοδύναμος. Θυμάστε κάποιο θαῦμα Του πού τό βεβαιώνει αὐτό; Ἡ γαλήνευση τῆς τρικυμισμένης λίμνης Γεννησαρέτ (Βλ. Μάρκ. δ΄ 39).

Τί εἴδους «ἐξουσιαστής» θά εἶναι τό «παιδίον» Αὐτό, ὅπως ἀναφέρει ἡ ἑπομένη ὀνομασία; Θά μοιάζει μέ τούς ἄρχοντες τῆς γῆς, πού ἐξουσιάζουν καταναγκαστικά; Ποῦ θά βασίζεται ἡ ἐξουσία Του καί πῶς θά ἐκδηλώνει τήν ἐξουσία Του αὐτή; Γιά τήν ἐξουσία Του κάνει λόγο ὁ Προφήτης καί στόν ἑπόμενο στίχο: «Μεγάλη ἡ ἀρχή αὐτοῦ». Θά ἐκτείνεται δηλαδή σέ ὅλη τήν οἰκουμένη. Παντοῦ ὅπου θά διαδοθεῖ καί θά γίνει ἀποδεκτό τό Εὐαγγέλιό Του καί θά ἐπεκταθεῖ ἡ Ἐκκλησία Του, οἱ πιστοί θά παραδίδουν σ’ Ἐκεῖνον ἐλεύθερα τήν ὕπαρξή τους. Θά κατευθύνονται ἀπό Ἐκεῖνον καί θά ζοῦν γιά τή δόξα Του, χωρίς νά καταπιέζονται καθόλου. Θά εἶναι ἕτοιμοι καί νά θυσιασθοῦν γι’ Αὐτόν (βλ. καί Μάρκ. ι΄ 42-45. Α΄ Πέτρ. ε΄ 2).

Ἀναφέρει κατόπιν καί ἄλλη ὀνομασία, γιά τήν ὁποία μάλιστα κάνει λόγο τρεῖς φορές στήν περικοπή αὐτή. Ποιά εἶναι αὐτή; «Ἄρχων εἰρήνης», «ἐγώ γάρ ἄξω εἰρήνην…», «καί τῆς εἰρήνης αὐτοῦ οὐκ ἔστιν ὅριον». Ἄς ἐμβαθύνουμε μέ τή βοήθεια καί τῆς ἑρμηνείας καί στήν ὀνομασία αὐτή. Γιά ποιά εἰρήνη ὁμιλεῖ ὁ Προφήτης; Ποιᾶς εἰρήνης ἄρχων, δημιουργός καί χορηγός θά εἶναι τό «παιδίον»; Πρόκειται γιά τή δική Του, τήν ἄνωθεν εἰρήνη. Δηλαδή; Τήν εἰρήνη μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων καί τή συνεπακόλουθη αὐτῆς εἰρήνη τῶν ἀνθρώπων μεταξύ τους. Γι’ αὐτή τήν εἰρήνη ἔψαλλαν οἱ ἄγγελοι στούς λόφους τῆς Βηθλεέμ κατά τή Γέννησή Του τό «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. β΄ 14).

Γιατί ὅμως δέν ὑπάρχει στή γῆ ἡ εἰρήνη αὐτή, ἐνῶ πέρασαν 2.000 ἔτη ἀπό τήν ἔλευση τοῦ Εἰρηνοδότη στόν κόσμο; Δέν εἶναι ὀρθό ὅτι δέν ὑπάρχει. Τήν ἔχουν ὅλοι ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι Τόν πίστεψαν καί Τόν ἔκαναν Κύριο τῆς ζωῆς τους. Αὐτοί εἶναι εἰρηνικοί πάντοτε. Δέν ἔχουν ἐλέγχους συνειδήσεως. Τά ἐμπιστεύονται ὅλα στόν Κύριο καί εἰρηνεύουν. Ὅσοι ὅμως ἀπιστοῦν, οἱ ἀσεβεῖς, «οὐκ οἴδασιν εἰρήνην», ὅπως ἀναφέρει ἀλλοῦ ὁ ἴδιος Προφήτης (Ἡσ. νθ΄ [59] 8). Δέν γνωρίζουν τί σημαίνει εἰρήνη. Νόμισαν ὅτι εἶναι δυνατόν νά εἰρηνεύουν μεταξύ τους, χωρίς νά ἐνδιαφέρονται πρωτίστως καί κυρίως νά εἰρηνεύσουν μέ Ἐκεῖνον διά τῆς Ἐκκλησίας Του. Γι’ αὐτό καί εἶναι ἀδιάκοποι οἱ πόλεμοι. Ἡ εἰρήνη μέ τούς ἀνθρώπους θά ἔλθει ὡς καρπός καί ἀποτέλεσμα τῆς εἰρήνης μέ τόν Εἰρηνοποιό Κύριο. Οἱ ἄνθρωποι ὅμως ζητοῦν καρπούς, χωρίς νά ὑπάρχει ἡ ρίζα καί τό δένδρο πού τούς παράγει. Ἡ εἰρήνη εἶναι ὁ γλυκύς καρπός τῆς σχέσεως τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Χριστό ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι (βλ. καί Γαλατ. ε΄ 22). Χωρίς τόν σύνδεσμο μέ τόν Χριστό μέσῳ τῆς Ἐκκλησίας Του, δέν ὑπάρχει εἰρήνη, οὔτε ψυχική οὔτε ἐξωτερική καί ἐθνική.

Θά εἶναι ἀκόμη τό «παιδίον» «πατήρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος», δηλαδή ὁ νέος Γενάρχης μας. Μέ Αὐτόν θά ἀρχίσει ἡ νέα ἐν Χάριτι καί ἁγιασμῷ ζωή τῶν ἀνθρώπων, πού θά ἐκτείνεται στήν αἰωνιότητα.

Τά ὅσα λέει στό τέλος ὁ Προφήτης γιά τήν ἐγκατάσταση τοῦ «παιδίου» «ἐπί τόν θρόνον Δαυΐδ», ἀπό τόν ὁποῖο θά καταγόταν κατά σάρκα, ἀναφέρονται στή βασιλική Του ἐξουσία καί στή βασιλεία Του στή γῆ (Ἐκκλησία) καί στόν οὐρανό (Παράδεισος). Τί εἴδους εἶναι αὐτή ἡ βασιλεία καί πῶς κυβερνᾶ αὐτός ὁ Βασιλιάς; Θά εἶναι βασιλεία εἰρήνης καί δικαιοσύνης. Θά κυβερνᾶ ὁ Βασιλιάς μέ δικαιοσύνη καί ἀγάπη. Θά ἔχει ὡς θρόνο Του τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων. Τῆς βασιλείας Του δέ αὐτῆς «οὐκ ἔσται τέλος», ὅπως διακηρύσσουμε στό «Πιστεύω». Θά εἶναι ἀήττητος. Οἱ δέ ὑπήκοοί Του θά εἶναι ἀπολύτως εὐτυχεῖς.
Ὅλα δέ αὐτά ἄρχισαν νά πραγματοποιοῦνται μέ τήν ὑπερφυσική Γέννησή Του ἕνεκα τοῦ «ζήλου Κυρίου σαβαώθ», λόγῳ τῆς μεγάλης δηλαδή ἀγάπης Του, ὅπως ἀναφέρει ἡ τελική φράση τῆς περικοπῆς μας. Ἕνεκα αὐτῆς τῆς ἀγάπης, «ὅτε ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου» (Γαλατ. δ΄ 4), «ὁ Πατήρ εὐδόκησεν, ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο, καί ἡ Παρθένος ἔτεκε Θεόν ἐνανθρωπήσαντα…»

ΣΥΝΘΗΜΑ: «Παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν, υἱός καί ἐδόθη ἡμῖν» (Ἡσ. θ΄ 7).