11. «Φεύγω, φεύγεις, φεύγει» (15-21/1)

Μᾶς ἀξίωσε ὁ ἅγιος Θεός νά ἀντικρίσουμε τήν ἀνατολή τοῦ καινούργιου χρόνου. Ἀνταλλάξαμε εὐχές νά ζήσουμε χρόνια πολλά καί νά εἶναι καλά καί εὐλογημένα. Ἀλλά ὅσα χρόνια καί νά ζήσουμε, δέν θά εἴμαστε γιά πάντα σ᾿ αὐτή τή ζωή.  Στήν παρούσα ζωή εἴμαστε προσωρινοί. Ἐρχόμαστε καί φεύγουμε σάν πουλιά διαβατάρικα. Τό ὡραιότατο ἄρθρο «Φεύγω, φεύγεις, φεύγει…» πού θά μελετήσουμε σήμερα, θά μᾶς βοηθήσει νά ἐννοήσουμε πόσο προσωρινοί εἴμαστε στήν παρούσα ζωή καί ὅτι ὀφείλουμε νά προετοιμαζόμαστε γιά τό αἰώνιο ταξίδι μας.

1. Λίγα βιογραφικά: Ὁ ἅγιος Καλλίνικος, Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας, εἶναι σύγχρονος Ἅγιος. Γεννήθηκε τό 1919 στό χωριό Σιταράλωνα τῆς Αἰτωλοακαρνανίας. Κατά κόσμον ὀνομαζόταν Δημήτριος Ποῦλος. Ἦταν πανέξυπνος. Σπούδασε θεολογία μέ «ἄριστα». Χειροτονήθηκε Διάκονος καί Πρεσβύτερος τό 1957 καί Ἐπίσκοπος τό 1967. Ὑπηρέτησε στήν Ἱερά Μητρόπολη Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας ἀρχικά ὡς Γραμματέας καί λαϊκός ἱεροκήρυκας καί στή συνέχεια ὡς Πρωτοσύγγελος αὐτῆς μέχρι τό 1967. Ἦταν μεγάλος στήν ἡλικία (51 ἐτῶν), ὅταν χειροτονήθηκε Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας, καί ποίμανε θεοφιλῶς τό ποίμνιό του γιά 16 χρόνια. Εἶχε βραχύ βίο. Ἀνεπαύθη ἐν Κυρίῳ τό 1984 σέ ἡλικία 65 ἐτῶν ἀπό καρκίνο στόν ἐγκέφαλο στό Νοσηλευτικό Ἵδρυμα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος πού λειτουργοῦσε τότε στά Πατήσια τῶν Ἀθηνῶν. Ἀλλά ζήτησε νά ταφεῖ στό κοιμητήριο τῆς Ἔδεσσας, γιά νά εἶναι μαζί μέ τόν λαό πού τόσο ἀγάπησε. Ἦταν ἀσκητικός ἐπίσκοπος. Εἶχε πολλή Χάρι ἐπάνω του. Εἶχε λειτουργικό φρόνημα. Λειτουργοῦσε συχνότατα καί κήρυττε τόν θεῖο λόγο σέ κάθε Ἀκολουθία (θεία Λειτουργία, Ἑσπερινό, Παράκληση, Χαιρετισμούς…). Ἦταν ἀφιλάργυρος. Ὅλο τόν μισθό του τόν ἔδινε ἐλεημοσύνη στούς φτωχούς. Ὅταν χρειάσθηκε νά πάει στήν Ἀγγλία γιά ἐγχείρηση, τά χρήματα γιά νά καλυφθοῦν τά ἔξοδα, τά διέθεσε ἡ ἱερά Σύνοδος. Ἦταν ἀνεπίφθονος. Δέν κρατοῦσε κακία σέ κανέναν. Ὅταν τόν πολέμησε ἕνας φιλοσκοπιανός ἱερέας τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεως, δέν τόν τιμώρησε. Ἔλεγε: Θά λαλήσει ὁ οὐρανός! Οὔτε στόν Μακαριώτατο Μητροπολίτη Ἀθηνῶν κ. Σεραφείμ ἔκανε ἀντιπολίτευση, ὅταν κήρυξαν ἔκπτωπο τόν ἀδελφό του, Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Διδυμοτείχου Κωνσταντίνο. Ἔζησε ὁσιακή ζωή καί εἶχε ὁσιακά τέλη. Ὁ ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης ἔλεγε γι᾿ αὐτόν ὅτι εἶναι ὁ ἁγιότερος Ἐπίσκοπος τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ἁγιοκατάταξή του ἔγινε στίς 23 Ἰουνίου 2020. Ἡ σεπτή μνήμη του ἑορτάζεται στίς 8 Αὐγούστου.

2. Ἔπειτα θά διαβάσουμε τό πρῶτο Μέρος τοῦ ἄρθρου: «Φεύγω, φεύγεις, φεύγει», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2293/1 καί 15/9/2023/σελ. 377-378, ἕως ἐκεῖ πού λέει: «Αὐτή τή συναίσθηση διατηροῦσε, αὐτό τόν συνεῖχε καί αὐτό διαρκῶς ἐπαναλάμβανε μέχρι τά τέλη τῆς ζωῆς του: «Εὔχεσθε νά βρῶ ἔλεος ἐνώπιον τοῦ Κριτοῦ (*)», σελ. 378, α΄ στήλη, καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Ποιά ἦταν ἡ φιλοσοφία τοῦ ἁγίου Καλλινίκου γιά τόν θάνατο; (Σκέψεις Μελῶν…) Ἔλεγε: Τό μόνο βέβαιο εἶναι ὅτι κάποτε θά φύγουμε ἀπό τόν κόσμο αὐτό. Καί συμπλήρωνε χαριτολογώντας: Ἕνα ρῆμα πρέπει ὅλοι νά γνωρίζουμε νά κλίνουμε σωστά· τό ρῆμα «φεύγω» σέ ὅλα τά πρόσωπα: Φεύγω, φεύγεις φεύγει, φεύγουμε, φεύγετε, φεύγουν! Φιλοσοφοῦσε γιά τόν θάνατο ὅτι εἶναι ἕνας «μεγάλος ὕπνος» καί καλλιεργοῦσε τή μνήμη τοῦ θανάτου, ἡ ὁποία ἐνίσχυε τή νήψη καί τήν ἐγρήγορσή του. Ὅταν διεγνώσθη ὅτι ἔχει κακοήθη ὄγκο στόν ἐγκέφαλο, δέν ὀλιγοψύχησε, ἀλλά ἑρμήνευσε τήν ἀσθένειά του ὡς καμπανάκι γιά νά προετοιμασθεῖ γιά τό αἰώνιο ταξίδι του.

3. Σέ ποιές συγκεκριμένες ἐνέργειες προέβη, ὅταν διεγνώσθη ὅτι ἔχει κακοήθη ὄγκο στόν ἐγκέφαλο; (Σκέψεις Μελῶν…)

α) Πρῶτον, προέβη σέ μία ἐκ βαθέων εἰλικρινή ἐξομολόγηση. Σέ ὅλη του τή ζωή ἐξομολογεῖτο τακτικά, ἀλλά πρίν ἀπό τό μεγάλο χειρουργεῖο ἔνιωσε τήν ἀνάγκη νά κάνει μιά βαθύτερη αὐτοεξέταση καί μιά συνολική ἀνασκόπηση τῆς ζωῆς του, γιά νά καθαρισθεῖ ἡ ψυχή του ἀπό κάθε τι πού μπορεῖ νά τήν εἶχε μολύνει. Ἔκανε μία ἐκ βαθέων ἐξομολόγηση, μετά ἀπό τήν ὁποία ἔλεγε μέ ἁπλότητα μικροῦ παιδιοῦ: «Ἔκανα μπάνιο! Πόση χαρά αἰσθάνομαι!»

β) Ζήτησε νά συγχωρηθεῖ μέ ὅσους κατά καιρούς εἶχε πικραθεῖ, δηλώνοντας ὅτι δέν κρατάει κακία σέ κανέναν. Καί στή διαθήκη του ζήτησε γραπτῶς συγγνώμη ἀπό ὅσους τυχόν πίκρανε καί διαβεβαίωνε ὅτι καί ὁ ἴδιος τούς εἶχε συγχωρήσει «ἀπό καρδίας»: «Αἰτοῦμαι συγγνώμην παρά πάντων ὅσους τυχόν ἐπίκρανα καθ᾿ ὅλον τόν βίον μου καί συγχωρῶ καί ἐγώ ἀπό καρδίας πάντας τούς καθ᾿ οἱονδήπιοτε τρόπον λυπήσαντάς με».

γ) Τακτοποίησε ὅλες τίς ἐκκρεμότητες πού ἀφοροῦσαν στά κληρονομικά. Συνέταξε διαθήκη στήν ὁποία δήλωνε ὅτι δέν ἔχει κινητή καί ἀκίνητη περιουσία: «Ἀκίνητον περιουσίαν δέν ἔχω. Χρήματα δέν ἔχω. Ἄν εὑρεθοῦν ὀλίγα χιλιόδραχμα, νά κατατεθοῦν εἰς τό Γενικόν Φιλόπτωχον Ταμεῖον τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως». Δηλώσαμε ἤδη ὅτι ἦταν ἑκουσίως φτωχός! Ὅλο τόν μισθό του τόν μοίραζε ἐλεημοσύνη στούς φτωχούς. Καί τόν τελευταῖο μισθό του, ὅταν ἦταν κλινήρης, ζήτησε νά τόν μοιράσουν ἐλεημοσύνη στούς φτωχούς. Μερικά ἀρχιερατικά ἄμφια καί προσωπικά ἀντικείμενα, τά ὁποῖα κατά καιρούς τοῦ δώρησαν ἄλλοι ἀρχιερεῖς, ἔγραψε στή διαθήκη του σέ ποιούς νά δοθοῦν.

δ) Ἐπίσης στή διαθήκη του ἐκφράζει τήν εὐγνωμοσύνη του στόν εὐλογητό Τριαδικό Θεό καί σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους μέ τούς ὁποίους συνεργάσθηκε. Ἰδίως γιά τό θεοφιλές ποίμνιό του ἐκφράζει τήν εὐγνωμοσύνη του πού ἀνέθεσε ὁ ἅγιος Θεός «εἰς τήν ἐλαχιστότητά του τήν διαποίμανσιν λαοῦ ἐκλεκτοῦ καί εὐσεβοῦς»!

ε) Τέλος, στήν κατακλείδα τῆς διαθήκης του ἀναφέρεται στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ: «Τό ἔλεος τοῦ Κυρίου ἄς μέ συνοδεύῃ κατά τήν ἐκ τοῦ ματαίου τούτου κόσμου ἐκδημίαν μου»!

ς) Ἐπίσης ὁ ἅγιος Καλλίνικος Ἐδέσσης σήκωνε μέ ὑπομονή τόν σταυρό τῆς ἀσθενείας του, μέ τή συναίσθηση ὅτι πορεύεται νά συναντήσει τόν Κύριο, διατηροῦσε τήν καθαρότητα τῆς ψυχῆς του γιά νά δώσει «καλήν ἀπολογίαν» ἐνώπιον τοῦ φοβεροῦ Βήματος καί δέν κατέκρινε κανέναν, γιά νά βρεῖ ἔλεος ἐνώπιον τοῦ Κριτοῦ.

Ὅταν ἄκουσε κάποιο στενό συνεργάτη του πού τόν διακονοῦσε, νά λέει ἀρνητικό σχόλιο γιά κάποιον ἄλλον, τοῦ εἶπε: «Παιδί μου, μήν κατακρίνεις κανέναν καί μή βάζεις κι ἐμένα νά κατακρίνω, γιατί εἶμαι ὑπόδικος αὐτή τήν ὥρα. Περιμένω Κρίση καί δέν πρέπει νά κατακρίνω κανέναν.

Θαυμάζουμε στό σημεῖο αὐτό πόσο ἁγιογραφικός καί πατερικός ἦταν ὁ ἅγιος Καλλίνικος Ἐδέσσης. Δέν ἤθελε νά κατακρίνει κανένα, γιά νά μήν κατακριθεῖ κι αὐτός ἀπό τόν Θεό, σύμφωνα μέ τούς λόγους τοῦ Κυρίου μας: «Μή κρίνετε, ἵνα μή κριθῆτε» (Ματθ. ζ΄ 1). Μήν κατακρίνετε μέ ἀσυμπάθεια, γιά νά μήν κατακριθεῖτε ἀπό τόν Θεό.

Θά διαβάσουμε τό ὑπόλοιπο ἄρθρο καί θά ρωτήσουμε τά Μέλη: Τί μᾶς διδάσκει ὁ ἅγιος Καλλίνικος Ἐδέσσης νά κάνουμε; (Σκέψεις Μελῶν…)

Μᾶς βοηθεῖ νά συνειδητοποιήσουμε ὅτι ὁ βίος μας στήν παρούσα ζωή δέν θά εἶναι παντοτινός. Κάποτε θά φύγουμε γιά τή μόνιμη κατοικία μας. Κι ἐπειδή δέν γνωρίζουμε πότε ἀκριβῶς θά φύγουμε, ὀφείλουμε νά προετοιμαζόμαστε γιά τό αἰώνιο ταξίδι μας. Τί ἀκριβῶς ὀφείλουμε νά κάνουμε; 

α) Πρῶτον, ὅπως ὁ ἅγιος Καλλίνικος Ἐδέσσης πρίν ἀπό τό μεγάλο χειρουργεῖο, ἔτσι κι ἐμεῖς ὀφείλουμε νά κάνουμε μία ἐκ βαθέων εἰλικρινή ἐξομολόγηση, ὥστε, ὅταν ἔλθει καί γιά ἐμᾶς ἡ ὥρα τοῦ θανάτου, νά εἴμαστε ἐξομολογημένοι, μέ καθαρή τήν ψυχή μας. Εἰδικά, ἄν ἔχει προχωρήσει ἡ ἡλικία μας καί ὁ Θεός μέ κάποιαν ἀσθένεια μᾶς προειδοποιεῖ ὅτι ἐγγίζει τό τέλος μας, ἄς φροντίσουμε ὥστε ἡ ἐξομολόγησή μας νά εἶναι πιό βαθιά, πιό εἰλικρινής, πιό συστηματική.

β) Δεύτερον, νά τακτοποιήσουμε ἐγκαίρως τά κληρονομικά. Ἐάν φύγουμε καί τά ἀφήσουμε ἀτακτοποίητα, μπορεῖ νά προκληθοῦν φιλονικίες καί διαμάχες μεταξύ τῶν συγγενῶν μας καί νά ψυχρανθοῦν οἱ μεταξύ τους σχέσεις. Ὅσο ἐξαρτᾶται ἀπό ἐμᾶς, νά μήν ἀφήνουμε τέτοιες ἐκκρεμότητες ἀτακτοποίητες. Ἐάν τίς τακτοποιήσουμε μέ σύνεση καί διάκριση πρίν φύγουμε ἀπό τόν κόσμο αὐτό, οἱ οἰκεῖοι μας θά μᾶς εὐγνωμονοῦν.

γ) Τρίτον, ἐάν ἔχουμε πικραθεῖ μέ συνανθρώπους μας καί οἱ σχέσεις μας διαταράχθηκαν, ἄς φροντίσουμε νά ἐξομαλυνθοῦν, πρίν φύγουμε ἀπό τόν κόσμο αὐτό. Νά ζητήσουμε συγγνώμη ἀπό ὅλους καί νά δώσουμε συγγνώμη σέ ὅλους μέσα ἀπό τήν καρδιά μας. Δέν φεύγουμε μέ κρατούμενα στήν ψυχή μας γιά κανέναν καί μέ τίποτε.

δ) Ἐπίσης νά διατηροῦμε τήν καθαρότητα τῆς ψυχῆς μας καί νά μήν κατακρίνουμε κανένα, γιά νά βροῦμε ἔλεος τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως. Πολύ περισσότερο νά μήν κατακρίνουμε ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, μοναχούς, διότι ἔτσι κολαζόμαστε. Ἐφόσον ζητοῦμε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ γιά νά συγχωρηθοῦν τά δικά μας ἁμαρτήματα, δέν ἐπιτρέπεται νά κατακρίνουμε κανέναν. Τό νά μήν κατακρίνουμε κανέναν, εἶναι τό Α καί Ω γιά νά μποῦμε στόν Παράδεισο.

Ὁ Κύριος μᾶς καλεῖ νά προετοιμαζόμαστε διαρκῶς: «Γίνεσθε ἕτοιμοι, ὅτι ᾖ ὥρᾳ οὐ δοκεῖτε ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται» (Ματθ. κδ΄ 44). Πρέπει νά ἑτοιζάζεσθε διαρκῶς. Διότι ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου, ὁ θεάνθρωπος Κύριος, ἔρχεται γιά τόν καθέναν ἀπό σᾶς μέ τόν θάνατο καί γιά ὅλους μαζί κατά τή Δευτέρα Του παρουσία σέ ὥρα πού δέν περιμένετε.

Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἀπό τό ἄρθρο «Ἱπτάμενο δρεπάνι», «Ο ΣΩΤΗΡ», τεῦχ. 2293/1 καί 15/9/2023/σελ. 379-380.