19. Ἀγάπη πρός τόν πλησίον (11-17/3)

Τήν πρώτη ἑβδομάδα τοῦ Τριωδίου ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἔδωσε τό μήνυμα νά ταπεινοφρονοῦμε. Τή δεύτερη ἑβδομάδα τοῦ Τριωδίου μᾶς ἔδωσε τό μήνυμα νά μετανοοῦμε καί νά ἐξομολογούμαστε μέ εἰλικρίνεια τά κρίματά μας στόν Πνευματικό. Τήν τρίτη ἑβδομάδα τοῦ Τριωδίου μᾶς δίνει τό μήνυμα νά δείχνουμε ἀγάπη πρός στόν πλησίον, σάν νά τό κάνουμε στόν ἴδιο τόν Θεό. Κι ἐμεῖς τό θέμα τῆς ἀγάπης πρός τόν πλησίον θά κάνουμε σήμερα στόν Κύκλο μας. Τό ὑλικό γιά τήν ἀνάπτυξη τοῦ θέματος θά τό ἀντλήσουμε ἀπό τό ἁγιογραφικό Ἀνάγνωσμα: Ματθ. κε΄ 34-45, πού εἶναι ἕνα τμῆμα ἀπό τό Εὐαγγέλιο τῆς Κρίσεως πού ἀκούσαμε τήν Κυριακή στή θεία Λειτουργία, καί ἀπό τό ἄρθρο «Τό τεῖχος», ἀπό τή σειρά τῶν ἄρθρων «Πρόσωπο πρός πρόσωπο (Ζ΄)», «Ὁ Σωτήρ», τεῦχ. 2303/15.2.23/σελ. 79-80.

Θά διαβάσουμε τό κείμενο καί τήν ἑρμηνεία τοῦ ἁγιογραφικοῦ Ἀνα­γνώσματος: Ματθ. κε΄ 34-45, καί θά ποῦμε στά Μέλη: Τό τμῆμα τοῦ Εὐαγγελίου τῆς Κρίσεως πού διαβάσαμε σήμερα μᾶς λέει πότε βλέπουμε τόν Θεό πρόσωπο πρός πρόσωπο καί πότε δέν Τόν βλέπουμε.

1. Πότε μᾶς λέει ὅτι Τόν βλέπουμε; (Σκέψεις Μελῶν…) Ὅταν δείχνουμε ἔμπρακτη ἀγάπη στούς ἐμπερίστατους συνανθρώπους μας. Μᾶς κάνει ἐντύπωση ὅτι, ὅταν οἱ δίκαιοι ἄκουσαν τόν Κύριο νά τούς λέει: «Ἐπείνασα, καί ἐδώκατέ μοι φαγεῖν· ἐδίψησα, καί ἐποτίσατέ με· ξένος ἤμην, καί συνηγάγετέ με· γυμνός καί περιεβάλετέ με· ἠσθένησα καί ἐπεσκέψασθέ με· ἐν φυλακῇ ἤμην καί ἤλθετε πρός με» (Ματθ. κε΄ 35-36), ἀπόρησαν καί Τόν ρώτησαν: Κύριε, πότε Σέ εἴδαμε πεινασμένο καί Σέ θρέψαμε, ἤ διψασμένο καί Σοῦ δώσαμε νερό νά πιεῖς; Πότε Σέ εἴδαμε ξένο καί Σέ περιμαζέψαμε, ἤ γυμνό καί Σέ ντύσαμε; Πότε Σέ εἴδαμε ἄρρωστο ἤ φυλακισμένο καί ἤλθαμε νά Σέ ἐπισκεφθοῦμε; Κι ὁ Κύριος τούς ἀποκρίθηκε: Ἀληθινά σᾶς λέω, κάθε φορά πού δείχνατε ἀγάπη σέ ἕναν ἀπό τούς «ἐλαχίστους» ἀδελφούς μου, πού φαίνονταν ἄσημοι καί πολύ κατώτεροι, ἦταν σάν νά τό κάνατε σ᾿ Ἐμένα.

Μποροῦμε νά ἀναφέρουμε κάποιο παράδειγμα πού νά τό ἀποδεικνύει αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Ἐξαίρετο εἶναι τό παράδειγμα τοῦ μπαρμπα-Πανώφ. Ὁ μπαρμπα-Πανώφ ἦταν ἕνας χαριτωμένος γέρος τσαγκάρης, πού ζοῦσε μόνος του, διότι ἡ σύζυγός του πέθανε καί τά παιδιά του μεγάλωσαν καί ἔκαναν δικές τους οἰκογένειες. Παραμονή Χριστουγέννων διάβασε ἀπό τό κατά Λουκᾶν ἱερό Εὐαγγέλιο ὅτι ὁ Χριστός γεννήθηκε σέ μιά σπηλιά, γιατί δέν ὑπῆρχε στό πανδοχεῖο δωμάτιο καί εἶπε: «Θεέ μου, ἄν ἔρχονταν ἐδῶ σέ μένα ὁ δίκαιος Ἰωσήφ καί ἡ Παναγία, θά τούς φιλοξενοῦσα στό δικό μου σπίτι καί θά τούς φρόντιζα». Διάβασε καί ἀπό τό κατά Ματθαῖον ἱερό Εὐαγγέλιο τήν προσκύνηση τῶν Μάγων καί εἶπε: «Θεέ μου, πόσο θά ἤθελα νά προσφέρω κι ἐγώ δῶρο στόν Χριστό ἕνα ζευγάρι καινούργια παπούτσια!» Διαβάζοντας ἀποκοιμήθηκε καί ἄκουσε τόν Χριστό νά τοῦ λέει: «Θέλεις νά ἔρθω στό μαγαζάκι σου νά μοῦ προσφέρεις κάποιο δῶρο; Αὔριο ἀπό τήν αὐγή ὥς τό σούρουπο νά κοιτάζεις ἔξω στόν δρόμο καί θά Μέ δεῖς νά ἔρχομαι». Τήν ἄλλη ἡμέρα, ἀνήμερα Χριστούγεννα, ὁ μπαρμα-Πανώφ πῆγε ἀπό τή νύχτα στήν ἐκκλησία, λειτουργήθηκε, κοινώνησε καί ἐπέστρεψε στό μαζαζάκι του, γιά νά περιμένει τόν Χριστό νά τόν ἐπισκεφθεῖ. Πρῶτος πέρασε ἀπό τόν δρόμο ὁ φτωχός ὁδοκαθαριστής. Ὁ μπαρμπα-Πανώφ τόν λυπήθηκε, τόν κάλεσε στό κατάστημα καί τοῦ πρόσφερε ἕνα ζεστό ρόφημα. Ἀργότερα πέρασε ἀπό τόν δρόμο μιά φτωχιά γυναίκα πού κρατοῦσε στήν ἀγκαλιά της τό παιδάκι της ξυπόλητο, χωρίς παπούτσια. Τή λυπήθηκε, τή φώναξε στό κατάστημα καί τῆς ἔδωσε ἕνα ζευγάρι καινούργια παπούτσια γιά τό παιδάκι της.  Καί ἄλλοι πέρασαν ἀπό τόν δρόμο. Ὅλους τούς χαιρετοῦσε καλόκαρδα. Στούς ζητιάνους ἔδινε καί κάποιο νόμισμα. Πέρασαν ἀρκετοί ὅλη τήν ἡμέρα. Ὅμως ὁ Χριστός δέν φαινόταν πουθενά. Ὅταν σουρούπωσε, δύο δάκρυα κύλησαν ἀπό τά μάτια του καί εἶπε: «Χριστέ μου, Σέ περίμενα νά ἔλθεις, ἀλλά δέν ἦλθες». Καί ὁ Χριστός τοῦ ἀπάντησε: Ἦλθα σάν ὁδοκαθαριστής καί μοῦ πρόσφερες ζεστό ρόφημα! Ἦλθα σάν φτωχή γυναίκα καί μοῦ πρόσφερες καινούργια παπούτσια γιά τό παιδάκι μου. Ἦλθα σάν ζητιάνος καί μοῦ πρόσφερες νόμισμα. Τότε ὁ μπαρμπα-Πανώφ χαμογέλασε καί μονολόγησε: Ἦταν ἐδῶ λοιπόν ὁ Κύριος ὅλη τήν ἡμέρα! Τόν εἶδα καί Τόν ὑπηρέτησα κι ἐγώ στά πρόσωπα τῶν ἐμπερίστατων συνανθρώπων μου!

2. Πότε μᾶς λέει τό ἄρθρο ὅτι δέν βλέπουμε τόν Θεό; (Σκέψεις Μελῶν…) Ὅταν δέν προσφέρουμε ψωμί στόν πεινασμένο, νερό στόν διψασμένο, φιλοξενία στόν ξένο, ἐνδύματα στόν γυμνό, ἐπίσκεψη ἀγάπης στόν ἀσθενή καί στόν φυλακισμένο. Κι ἄν δικαιολογηθοῦμε, λέγοντας: Κύριε, πότε Σέ εἴδαμε σέ τέτοια κατάσταση καί δέν Σέ ὑπηρετήσαμε; θά λάβουμε τήν ἀπάντηση: Ἐφόσον «οὐκ ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἐλαχί­στων, οὐδέ ἐμοί ἐποιήσατε» (Ματθ. κε΄ 45).

1. Ἔπειτα θά διαβάσουμε ὁλόκληρο τό ἄρθρο «Πρόσωπο πρός πρόσωπο (Ζ΄) Τό τεῖχος», «Ὁ Σωτήρ», τεῦχ. 2303/15.2.23/σελ. 79-80, καί θά ποῦμε στά Μέλη: Ἡ σειρά τῶν ἄρθρων «Πρόσωπο πρός πρόσωπο» – θά εἶναι συνολικά ἐννέα στόν ἀριθμό – μᾶς δείχνει τούς τρόπους μέ τούς ὁποίους μποροῦμε νά δοῦμε πρόσωπο πρός πρόσωπο τόν Θεό καί νά συνομιλήσουμε μαζί Του. Τό συγκεκριμένο ἄρθρο μᾶς λέει ὅτι ὁ δρόμος γιά νά φθάσουμε νά δοῦμε πρόσωπο πρός πρόσωπο τόν Θεό περνάει μέσα ἀπό τήν ἀγάπη μας πρός τόν πλησίον. Πρωτίστως μᾶς κάνει ἐντύπωση ὁ «ἄγραφος» λόγος τοῦ Χριστοῦ μας: «Εἶδες τόν ἀδελφόν σου, εἶδες τόν Θεόν σου», πού τόν παραθέτει ὁ σπουδαῖος θεολόγος τῶν πρωτοχριστιανικῶν χρόνων Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρέας. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτόν; (Σκέψεις Μελῶν…) Μᾶς λέει ὅτι ὁ δρόμος τῆς ἀγάπης μας πρός τόν Χριστό περνάει μέσα ἀπό τόν ἀδελφό. «Εἶδες τόν ἀδελφόν σου; Εἶδες Κύριον τόν Θεόν σου», ἔλεγε καί ὁ ἀββᾶς Ἀπολλώ. Πράγματι· ἡ ἀγάπη πού δείχνουμε στόν ἀδελφό, λογίζεται ὡς ἀγάπη στόν ἴδιο τόν Θεό. Ὁ θεῖος Διδάσκαλος μᾶς διδάσκει νά βλέπουμε στά πρόσωπα τῶν ἐλαχίστων ἀδελφῶν Του τόν Ἴδιο τόν Θεό καί νά τούς ὑπηρετοῦμε σάν νά τό κάνουμε στόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό!

Τί ἐξυπηρετήσεις ζητεῖ νά Τοῦ προσφέρουμε; Ἄλλοτε μᾶς καλεῖ νά ἀφήσουμε πατέρα καί μητέρα καί νά Τόν ἀκολουθήσουμε μέ ζωή ἀφιε­ρώσεως. Ἄλλοτε μᾶς ζητεῖ νά διαθέσουμε τό σπίτι μας, γιά νά γίνει ἄμβωνας τοῦ θείου λόγου! Ἄλλοτε μᾶς ζητεῖ νά Τόν διακονήσουμε σέ μιά χριστιανική κατασκήνωση, ὑπηρετώντας ἀδελφούς τοῦ Χριστοῦ! Ἄλλοτε μᾶς ζητεῖ ὡς ἐθελοντές ταχυδρομικοί διανομεῖς νά μοιράζουμε στούς ἀναγνῶστες τό χριστιανικό περιοδικό. Ἄλλοτε μᾶς ζητεῖ νά βοηθοῦμε στά συσσίτια τῆς ἀγάπης. Ὁ ἅγιος Ἄνθιμος ὁ ἐν Χίῳ, πού γιορτάζουμε στίς 15 Φεβρουαρίου τή σεπτή μνήμη του, ἀφιέρωσε τή ζωή του στό νά περιποιεῖται λεπρούς. Ἡ ἁγία Φιλοθέη, ἡ Κυρά τῶν Ἀθηνῶν, πού γιορτάζουμε στίς 19 Φεβρουαρίου τή σεπτή μνήμη της, προστάτευε μικρούς καί μεγάλους, ἰδίως νέες κορασίδες στά δύσκολα χρόνια τῆς πικρῆς σκλαβιᾶς. Ὁ ἅγιος Στέφανος ὁ Γηροκόμος, πού γιορτάζουμε στίς 26 Φεβρουαρίου τή σεπτή μνήμη του, γηροκομοῦσε γέροντες. Χαρά τους ὅσοι καί σήμερα δείχνουν ἔμπρακτη ἀγάπη στόν φτωχό τόν ἀδελφό πού πάσχει καί πονεῖ. Αὐτή εἶναι ἀληθινή χαρά! Εἶναι ἀγάπη στόν ἴδιο τόν Θεό!

2. Ἐπίσης μᾶς λέει τό ἄρθρο, ἄν θέλουμε νά προσευχηθοῦμε πρα­γμα­τικά, ὥστε νά συναντήσουμε τόν Θεό, νά μή λυπήσουμε καμιά ψυχή, οὔτε νά κρατοῦμε κακία σέ κανέναν, ἀλλά νά τούς ἀγαπᾶμε ὅλους μέσα ἀπό τήν καρδιά μας καί νά τούς συγχωροῦμε, ὅ,τι κι ἄν μᾶς ἔκαναν. Τότε θά βλέπουμε πρόσωπο πρός πρόσωπο τόν Θεό. Τί ἔχετε νά πεῖτε πάνω σ᾿ αὐτό; (Σκέψεις Μελῶν…) Τό παράθεμα τοῦ ὁσίου Νείλου τοῦ ἀσκητῆ μᾶς τό λέει ξεκάθαρα, ὅτι δέν μποροῦμε νά δοῦμε πρόσωπο πρός πρόσωπο τόν Θεό, ἐάν ἔχουμε λυπήσει κάποιαν ψυχή, οὔτε ἐάν διατηροῦμε ἔχθρα στήν καρδιά μας. Ἡ μνησικακία γίνεται τεῖχος ἀδιαπέραστο καί μᾶς ἐμποδίζει νά συναντηθοῦμε μέ τόν Θεό. Πράγματι· δέν μποροῦμε νά φθάσουμε στόν Θεό, παρακάπτοντας τόν πλησίον. Ὅσοι διατηροῦν ἔχθρα στήν καρδιά τους, ὅσες προσπάθειες κι ἄν καταβάλλουν νά φθάσουν στόν Θεό, μάταια κοπιάζουν. Μοιάζουν μέ ἐκείνους πού ἀντλοῦν νερό ἀπό τό πηγάδι καί τό ἀδειάζουν κατόπιν σέ τρύπιο πιθάρι.

Ὁ ὅσιος Ζήνων προσθέτει: «Ἐκεῖνος πού θέλει νά εἰσακούσει γρήγορα ὁ Θεός τήν προσευχή του, ὅταν σηκωθεῖ καί ἐκτείνει τά χέρια του πρός τόν Θεό, πρέπει πρίν ἀπό ὅλα νά εὐχηθεῖ γιά τούς ἐχθρούς του. Ἄν τό κάνει αὐτό, ὅ,τι κι ἄν παρακαλέσει τόν Θεό, τόν εἰσακούει».

Κι ὁ ὅσιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης παραθέτει τά ἑξῆς ἀξιοπρόσεκτα: «Τίποτα τό κακό νά μή σκεπτόμαστε γιά τούς ἄλλους. Κι ἕνα βλέμμα κι ἕνας στεναγμός ἐπιδρᾶ στούς συνανθρώπους μας. Καί ἡ ἐλάχιστη ἀγανάκτηση κάνει κακό. Νά ἔχουμε μέσα στήν ψυχή μας ἀγαθότητα κι ἀγάπη· αὐτά νά μεταδίδουμε. Νά προσέχουμε νά μήν ἀγανακτοῦμε γιά τούς ἀνθρώπους πού μᾶς βλάπτουν· μόνο νά προσευχόμαστε γι᾿ αὐτούς μέ ἀγάπη». (Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, «Βίος καί Λόγοι», σελ. 447).

Ἄν θέλουμε νά δοῦμε τόν Θεό «πρόσωπο πρός πρόσωπο», νά ἀγα­πᾶμε ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἀκόμη καί τούς ἐχθρούς μας. «Εὐλόγησε, Κύριε, τούς ἐχθρούς μου! Οἱ ἐχθροί μέ ἔχουν ὁδηγήσει μέσα στήν ἀγκάλη Σου περισσότερο, ἀπό ὅ,τι οἱ φίλοι μου… Στ’ ἀλήθεια, οἱ ἐχθροί μέ ἔχουν ἀποσυνδέσει ἀπό τόν κόσμο καί ἅπλωσαν τά χέρια μου στό κράσπεδο τοῦ ἱματίου Σου… Οἱ ἐχθροί μέ δίδαξαν νά μάθω – αὐτό πού δύσκολα μαθαίνει κανείς – ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει ἐχθρούς στόν κόσμο, ἐκτός ἀπό τόν ἑαυτό του!… Γι’ αὐτό, εὐλόγησε, ὦ Κύριε, καί τούς φίλους μου καί τούς ἐχθρούς μου…» (Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς)

Τό ἑπόμενο θέμα μας θά εἶναι ἀπό τό κύριο ἄρθρο «Χωρίς ἀκτές καί χωρίς πυθμένα», «Ὁ Σωτήρ», τεῦχ. 2303/15.2.23/σελ. 77-78.