25. Χρέος μας ἱερό ὁ ἀγώνας γιά τή βοήθεια καί σωτηρία τῶν συνανθρώπων μας

Μεταφορτώσεις

Θέμα για τους κυκλάρχες

 

Φθάσαμε, μέ τή βοήθεια τοῦ πολυεύσπλαχνου Κυρίου, στήν τελευταία συνάντησή μας καί στό τέλος τῆς συμμελέτης τῆς Ἐπιστολῆς τοῦ ἁγίου Ἰακώβου. Μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός μέ αὐτήν πολλά μηνύματα καί προτροπές γιά τή ζωή μας. Νά δοξάζουμε γι’ αὐτό τόν Δωρεοδότη καί νά ζητοῦμε, διά τῶν πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου Ἰακώβου, τήν ἐξαγιαστική Χάρι Του, ὥστε νά τά ἐφαρμόζουμε γιά τή σωτηρία μας. Ἄς δοῦμε τώρα καί τήν τελευταία φράση τοῦ Ἀδελφοθέου.

Μελέτη περικοπῆς: Ἰακ. ε΄ 19-20.

1. Μήπως σᾶς ὑπενθυμίζει ἡ φράση αὐτή τό τέλος τοῦ κατά Ματθαῖον ἱεροῦ Εὐαγγελίου; Πῶς τελειώνει ἐκεῖνο; «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη… διδάσκοντες τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν…» (κη΄ 19-20). Καί ὁ Κύριος καί ὁ «ἀδελφός» Του στίς τελευταῖες τους φράσεις κάνουν λόγο γιά τό ἴδιο θέμα. Ποιό εἶναι αὐτό; Ἡ βοήθεια τῶν ἄλλων γιά τήν ψυχική τους σωτηρία. Καί ὁ μέν Κύριος ὁμιλεῖ γιά τή βοήθεια πρός τούς ἀφωτίστους καί πλανεμένους, ὁ δέ Ἀδελφόθεος γιά τή βοήθεια τῶν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι παρασύρθηκαν ἀπό τήν ἀπάτη τῆς ἁμαρτίας καί ζοῦν στήν πλάνη καί τή διαφθορά. Καί οἱ δύο φράσεις προβάλλουν καί τονίζουν τό ἱερό χρέος τῆς ἱεραποστολῆς.

Ἄς δοῦμε τώρα καλύτερα τή φράση τοῦ Ἁγίου, γιά νά μήν ἐπεκτεινόμαστε περισσότερο. Τί σημαίνει ἡ λέξη «πλανηθῇ»; Ὅτι ἐξαπατήθηκε ἀπό τόν ἀπατεώνα σατανᾶ καί ἔχασε τήν ὀρθή πορεία πίστεως καί ζωῆς. Ξέφυγε ἀπό τόν δρόμο τῆς ἀρετῆς· δέν ζεῖ ὅπως διδάσκει ἡ ἁγία Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ διά τοῦ Εὐαγγελίου Του. Περιλαμβάνονται ἐδῶ καί οἱ αἱρετικοί; Ἀσφαλῶς. Καί αὐτοί ἔχουν «πλανηθῆ ἀπό τῆς ἀληθείας».

Τί εἶναι ἐκεῖνο τό ὁποῖο θά μᾶς παρακινήσει νά κάνουμε πράξη τήν παραγγελία τοῦ Ἀδελφοθέου; Ἡ ἀγάπη. Δέν εἶναι δυνατόν νά ἔχει κανείς ἀγάπη καί νά μένει ἀπαθής καί ἀδιάφορος μπροστά στήν κατάπτωση τοῦ συνανθρώπου του καί στήν ὑποδούλωσή του στό διάβολο, πράγμα πού τόν ὁδηγεῖ στήν Κόλαση. Ἡ ἀγάπη, ἡ ἀληθινή καί γνήσια ἀγάπη, σκέπτεται καί τούς ἄλλους. Εἶναι δέ πολυμήχανη καί δέν ἡσυχάζει, ἕως ὅτου βρεῖ τρόπους γιά νά βοηθήσει τόν ἄνθρωπο «ὁποῦ ἐπιάσθη ἀπό τά δίκτυα τῆς πλάνης καί δυσσεβείας, καί ἐκρημνίσθη εἰς τό πέταυρον τῆς ἁμαρτίας, τόσον μέ τάς γλυκείας νουθεσίας καί συμβουλάς ὅσον καί μέ τάς μετρίας ἐπιπλήξεις» (Ἅγιος Νικόδημος).

Ὁ ἅγιος Νικόδημος μᾶς ὑποδεικνύει ἐδῶ καί τόν τρόπο βοήθειας. Ποιός εἶναι αὐτός; «Γλυκεῖαι νουθεσίαι καί συμβουλαί» καί «μέτριαι ἐπιπλήξεις». Ὅταν μᾶς κινεῖ ἡ εἰλικρινής ἀγάπη, ἡ γλώσσα βρίσκει τίς κατάλληλες γιά τήν κάθε περίπτωση λέξεις. Διαισθάνεται δέ ὁ ἄλλος τά εἰλικρινή κίνητρά μας γιά βοήθειά του καί ἐκτιμᾶ τήν προσπάθειά μας γι’ αὐτόν.

Ἐπιτυγχάνουμε πάντοτε; Αὐτό τό γνωρίζει ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος ἐξάλλου ἐνδιαφέρεται πολύ περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλον γιά τή σωτηρία τοῦ συγκεκριμένου προσώπου ἀλλά καί κάθε ἀνθρώπου. Μᾶς κάνει δέ τιμή, μέ τό νά μᾶς χρησιμοποιεῖ ὡς ὄργανά Του γιά τή σωτηρία τῶν πλασμάτων Του. Ἀλλά καί ἄν πρός στιγμήν δέν δεχθεῖ τή βοήθειά μας ὁ ἄλλος καί ἐκδηλώσει ἀδιαφορία ἤ ἀκόμη καί ἀντίδραση, δέν χάνεται ὁ λόγος μας. Θά ἔλθει ἡ ὥρα πού θά τόν θυμηθεῖ μέ τή Χάρι τοῦ Θεοῦ. Θά βρεθεῖ ἴσως σέ κάποια δυσκολία, θλίψη, ἀσθένεια κ.λπ. Θά ἔχει μαλακώσει ἡ ψυχή του καί τότε θά θυμηθεῖ καί τόν λόγο τῆς ἀγάπης μας καί τοῦ ἐνδιαφέροντός μας γιά τή σωτηρία τῆς ψυχῆς του. Ὑπάρχουν ἀρκετά παραδείγματα ἀπό τήν καθημερινή ζωή πού τό βεβαιώνουν αὐτό.

Πόση δέ χαρά πράγματι, πόση εὐφροσύνη δοκιμάζουμε, ὅταν γίνουμε ἀφορμή νά πάρει τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς, νά μετανοή­σει, νά ἐξομολογηθεῖ καί νά ἀποφασίσει νά ζεῖ θεάρεστα ἕνα πρώην θύμα τῆς πανουργίας τοῦ σατανᾶ! Ἡ ἀγαλλίαση καί ἡ χαρμονή αὐτή τῆς ψυχῆς εἶναι ἀνέκφραστη, ἀπερίγραπτη. Εἶναι δῶρο τοῦ οὐράνιου Πατέρα στόν καθέναν πού βοηθεῖ κάποιο πλανεμένο καί ταλαιπωρημένο λόγῳ τῆς ἁμαρτίας πλάσμα Του νά ἐπανεύρει τόν δρόμο Του, γιά νά βρεῖ τήν ἀνάπαυση καί τήν εἰρήνη Του. Εἶναι ἡ ἀμοιβή μέ τήν ὁποία πληρώνει κατά κάποιον τρόπο ὁ Θεός καί ἐδῶ στή γῆ ὅσους ἐργάζονται ἱεραποστολικά καί συνεργοῦν στό ἔργο τῆς μετάνοιας καί σωτηρίας τῶν συνανθρώπων τους.

2. Ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὅμως ὁμιλεῖ καί γιά ἕναν ἄλλο καρπό, πού προέρχεται ἀπό αὐτή τήν ἱερή προσπάθεια. Ποιός εἶναι αὐτός ὁ γλυκύτατος καρπός; Τόν ἀναφέρει στόν 20ό στίχο. Μέ αὐτή μάλιστα τή βεβαιωτική φράση κλείνει ἡ ὅλη Ἐπιστολή του. Ποιά ἡ εὐλογημένη αὐτή καί θεόπνευστη φράση; «Σώσει ψυχήν ἐκ θανάτου καί καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν».

Τί ἐννοεῖ ὅταν λέει ὅτι θά σωθεῖ ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ ἀπό τόν θάνατο; Πρῶτον, τήν κρισιμότητα τῆς καταστάσεώς του. Δηλαδή; Ἐάν δέν ἐπέστρεφε, θά θανατωνόταν· θά ὁδηγεῖτο στόν θάνατο. Μέ τή μετάνοιά του ὅμως σώζεται ἀπό τόν θάνατο. Ποιό  θάνατο; Δέν πεθαίνει καί ὁ πιστός καί ἐνάρετος; Ὁπωσδήποτε ναί. Ἐδῶ ὅμως ὁμιλεῖ γιά ἄλλο θάνατο. Γιά τόν θάνατο τόν ὁποῖο  ζεῖ (τρόπος τοῦ λέγειν) ὁ ἁμαρτωλός, πρίν πεθάνει φυσικά· περί «τοῦ πνευματικοῦ θανάτου, τοῦ ἐκ τῆς ἁμαρτίας προκαλουμένου, καί τοῦ ἐπακολουθήσοντος τούτῳ αἰωνίου θανάτου» (Π. Ν. Τρεμπέλας). Ἡ ἁμαρτία εἶναι θάνατος. «Τά ὀψώνια (= ὁ μισθός, ἡ ἀμοιβή τῆς ἁμαρτίας), γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, εἶναι «θάνατος» (Ρωμ. ς΄ 23). Ζεῖ τόν θάνατο ὁ ἁμαρτωλός. Ἐφόσον εἶναι χωρισμένος ἀπό τόν Θεό καί δέν σχετίζεται μέ Ἐκεῖνον, τήν πηγή τῆς ζωῆς καί τῆς ἀθανασίας, «ὄνομα ἔχει ὅτι ζῇ καί νεκρός ἐστι», γιά νά θυμηθοῦμε τήν «Ἀποκάλυψη» (γ΄ 1). Φαίνεται ὅτι ζεῖ, κινεῖται, τρέχει, ἐργάζεται, παίζει, γελᾶ, χορεύει, διασκεδάζει. Στήν οὐσία ὅμως εἶναι νεκρός. Ἔχει νεκρωθεῖ ἡ ψυχή του. Ἔχει γίνει ἕνα μέ τήν ἄψυχη ὕλη. Ἔχει καταντήσει σάν τά ἄλογα ζῶα, πού δέν ἔχουν ψυχή, ἀλλά μόνο βιολογική, φυσική ζωή. Δέν συγκινεῖται μέ ἀνώτερα συναισθήματα. Δέν σκιρτᾶ ἡ καρδιά του γιά τόν οὐρανό, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ πραγματική καί μόνιμη πατρίδα μας. Δέν ἀνταποκρίνεται στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ Πατρός, ἡ ὁποία ἐκδηλώθηκε μέ τή θυσία τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ Του. Δέν ἔχει διάθεση νά τραφεῖ μέ τόν ἅγιο λόγο Του καί μέ τό Πανάγιο Σῶμα καί τό Τίμιο Αἷμα Του. Δέν εἰσπνέει τό ζωογόνο πνευματικό ὀξυγόνο τῆς προσευχῆς. Εἶναι θάνατος ὅλα αὐτά. Ἔχει νεκρωθεῖ ἡ ἀθάνατη ψυχή του καί δέν παρουσιάζει σημεῖα ζωῆς. Ἔτσι ὁδηγεῖται καί στόν θάνατο τῆς Κολάσεως, τόν αἰώνιο δηλαδή χωρισμό ἀπό τόν Θεό.

Ὁ Μέγας Βασίλειος ἔλεγε ὅτι ἡ ἁμαρτία εἶναι «θάνατος τῆς ἀθανάτου (ψυχῆς), πένθους ἀξία καί ὀδυρμῶν ἀσιγήτων» (PG 31, 260). Ὁ δέ ἱερός Χρυσόστομος πρόσθετε ὅτι ἡ ἁμαρτία εἶναι «μήτηρ τῆς κολάσεως» (ΕΠΕ 25, 584). Ἡ μετάνοια ἑπομένως εἶναι ἀνάσταση καί ζωή καί ἀποφυγή τοῦ αἰώνιου θανάτου τῆς Κολάσεως.

Τί ἐννοεῖ ὁ Ἅγιος, ὅταν λέει «καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν»; Τίνος οἱ ἁμαρτίες θά καλυφθοῦν; Οἱ περισσότεροι ἑρμηνευτές λένε ὅτι «πρόκειται περί τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ ἐπιστραφέντος… Ὑπάρχει ὅμως καί ἡ ἑρμηνεία, καθ’ ἥν τό πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν ἀναφέρεται εἰς τάς ἁμαρτίας τοῦ ἐπιστρέφοντος» (Π. Ν. Τρεμπέλας). Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἀκολουθεῖ τή δεύτερη ἐκδοχή, διότι κλείνει ὡς ἑξῆς τό ὑπέροχο Ὑπόμνημά του στήν Ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Ἰακώβου: «Διά τοῦτο καί ἡμεῖς, ἀδελφοί, οἱ ἀναγινώσκοντες καί ἀκούοντες τήν Ἐπιστολήν ταύτην, ἄς σπουδάσωμεν, πρῶτον μέν νά ζῶμεν καλήν ζωήν καί ἐνάρετον, φυλάττοντες τάς ἐντολάς τοῦ Κυρίου, ἔπειτα δέ ἄς ἐπιμελούμεθα καί διά τήν διόρθωσιν τῶν ἀδελφῶν μας, συμβουλεύοντες αὐτούς μέ ταπείνωσιν καί ἀδελφικήν ἀγάπην, ὅταν τούς βλέπωμεν νά ἁμαρτάνουσι, καί ἐπιστρέφοντες αὐτούς ἵνα, διά μέσου τῆς διορθώσεως ἐκείνων, λάβωμεν καί ἡμεῖς τήν συγγνώμην τῶν ἐδικῶν μας ἁμαρτιῶν παρά τοῦ Κυρίου». Σέ τελική ἀνάλυση βεβαίως, τό θέμα ἀνήκει στή δικαιοδοσία τοῦ δίκαιου Κυρίου, ὁ Ὁποῖος βεβαίωσε ὅτι θά ἀμείψει ἀκόμη καί ἕνα «ποτήριον ψυχροῦ» ὕδατος, πού θά προσφέρει κάποιος πρός βοήθεια ὅσων ἐργάζονται ἱεραποστολικά γιά τή σωτηρία τῶν ἄλλων (βλ. καί Ματθ. ι΄ 42).

ΣΥΝΘΗΜΑ: Χρέος μας ἱερό ὁ ἀγώνας γιά τή βοήθεια καί σωτηρία τῶν συνανθρώπων μας.