Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 12 Μαΐου 2024, Κυριακή τοῦ Θωμᾶ (Πράξ. ε΄ 12-20)
Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, διὰ τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τῷ λαῷ πολλά· καὶ ἦσαν ὁμοθυμαδὸν ἅπαντες ἐν τῇ στοᾷ Σολομῶντος· τῶν δὲ λοιπῶν οὐδεὶς ἐτόλμα κολλᾶσθαι αὐτοῖς, ἀλλ᾿ ἐμεγάλυνεν αὐτοὺς ὁ λαός· μᾶλλον δὲ προσετίθεντο πιστεύοντες τῷ Κυρίῳ πλήθη ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν, ὥστε κατὰ τὰς πλατείας ἐκφέρειν τοὺς ἀσθενεῖς καὶ τιθέναι ἐπὶ κλινῶν καὶ κραβάττων, ἵνα ἐρχομένου Πέτρου κἂν ἡ σκιὰ ἐπισκιάσῃ τινὶ αὐτῶν. συνήρχετο δὲ καὶ τὸ πλῆθος τῶν πέριξ πόλεων εἰς ῾Ιερουσαλὴμ φέροντες ἀσθενεῖς καὶ ὀχλουμένους ὑπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων, οἵτινες ἐθεραπεύοντο ἅπαντες. Ἀναστὰς δὲ ὁ ἀρχιερεὺς καὶ πάντες οἱ σὺν αὐτῷ, ἡ οὖσα αἵρεσις τῶν Σαδδουκαίων, ἐπλήσθησαν ζήλου καὶ ἐπέβαλον τὰς χεῖρας αὐτῶν ἐπὶ τοὺς ἀποστόλους, καὶ ἔθεντο αὐτοὺς ἐν τηρήσει δημοσίᾳ. ἄγγελος δὲ Κυρίου διὰ τῆς νυκτὸς ἤνοιξε τὰς θύρας τῆς φυλακῆς, ἐξαγαγών τε αὐτοὺς εἶπε· πορεύεσθε, καὶ σταθέντες λαλεῖτε ἐν τῷ ἱερῷ τῷ λαῷ πάντα τὰ ρήματα τῆς ζωῆς ταύτης.
ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΘΑΥΜΑ
«Διὰ τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τῷ λαῷ πολλά»
Στὴ ζωὴ τῆς πρώτης Ἐκκλησίας μᾶς μεταφέρει ἡ ἀποστολικὴ περικοπὴ ποὺ ἀκούσαμε σήμερα στὴ θεία Λειτουργία. Ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μετὰ τὴν Πεντηκοστὴ ἦταν πολὺ ἔντονη. Αὐτὸ ἐνεργοῦσε μέσῳ τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Αὐτὸ τοὺς εἶχε χαρίσει δυνάμεις θαυμαστές. Ποιές ἦταν, ἀλήθεια, οἱ δυνάμεις ποὺ ἔλαβαν τότε οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι καὶ ποιά εἶναι ἡ δύναμη τῆς Ἐκκλησίας σήμερα; Μὲ αὐτὰ θὰ ἀσχοληθοῦμε στὴ συνέχεια.
1. Πρωτοφανὴ γεγονότα
Ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἦταν, ὅπως ἀναφέραμε, πολὺ ζωντανὴ στὴν πρώτη Ἐκκλησία. Εἶχε χορηγήσει στοὺς Ἀποστόλους θαυματουργικὴ ἱκανότητα. Βέβαια δὲν ἦταν ἡ πρώτη φορὰ ποὺ συνέβαιναν θαύματα. Ὅλη ἡ ἱστορία τοῦ Ἰσραὴλ εἶναι γεμάτη ἀπὸ θαυμαστὰ περιστατικά. Ἐπίσης κατὰ τὴν τριετὴ δημόσια δράση του ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς πολλὰ θαύματα εἶχε ἐπιτελέσει. Τὸ ἴδιο συνέβη καὶ μετὰ τὴν Πεντηκοστή: «Σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τῷ λαῷ πολλά»· πλῆθος θαυμάτων ἀπὸ τοὺς Μαθητὲς τοῦ Κυρίου, πρωτοφανὴ γεγονότα ποὺ προκαλοῦσαν τὴν κατάπληξη, τὸ δέος ὅλου τοῦ λαοῦ.
Ἡ φήμη τῶν ἁγίων Ἀποστόλων εἶχε ἁπλωθεῖ εὐρύτερα. Ἔφερναν ἀσθενεῖς ἀπὸ τὶς γύρω περιοχὲς ἐπάνω σὲ φορεῖα, παράλυτους, τυφλούς, κωφούς, κυριευμένους ἀπὸ δαιμόνια, τοὺς ἀπέθεταν ἐνώπιον τῶν Ἀποστόλων καὶ «ἐθεραπεύοντο ἅπαντες», ὅπως ἀκούσαμε. Ἀκόμη καὶ νεκροὶ ἀνασταίνονταν. Καὶ ὄχι μόνο μὲ τὴν προσευχὴ ἢ τὰ λόγια τῶν Ἀποστόλων. Ἀρκοῦσε ἡ σκιὰ τοῦ ἀποστόλου Πέτρου νὰ πέσει σὲ κάποιον ἀσθενή, κι αὐτὸς θεραπευόταν. Ἐπιβεβαιώθηκε ἔτσι ὁ λόγος τοῦ Κυρίου: «ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ κἀκεῖνος ποιήσει, καὶ μείζονα τούτων ποιήσει» (Ἰω. ιδ΄ 12). Ὅποιος πιστεύει σ’ Ἐμένα, τὰ ὑπερφυσικὰ ἔργα ποὺ Ἐγὼ ἐνεργῶ, θὰ τὰ κάνει κι ἐκεῖνος, ἀλλὰ καὶ μεγαλύτερα ἀπὸ αὐτὰ θὰ κάνει.
Τὰ πρωτοφανὴ αὐτὰ γεγονότα εἵλκυαν τοὺς ἀνθρώπους στὴν ἀληθινὴ πίστη. Ἄκουγαν τὸ κήρυγμα τῶν Ἀποστόλων, ἔνιωθαν δέος, μετανοοῦσαν, δέχονταν τὸ ἅγιο Βάπτισμα, ἀκόμη κι αὐτοὶ ποὺ λίγο καιρὸ νωρίτερα εἶχαν κραυγάσει στὸ πραιτώριο τοῦ Πιλάτου «σταύρωσον αὐτόν» (Λουκ. κγ΄ 21), κατὰ τοῦ Κυρίου. Τώρα «μᾶλλον προσετίθεντο πιστεύοντες τῷ Κυρίῳ πλήθη ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν». Μεγάλο πλῆθος ἀνθρώπων, ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν γίνονταν μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Κι ὅλα αὐτὰ μὲ τὴ Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
2. Ἡ δύναμη τῆς Ἐκκλησίας
«Σημεῖα καὶ τέρατα» ὅμως δὲν γίνονταν μόνο τότε. Σὲ ὅλη τὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἔπαψαν νὰ ἐπιτελοῦνται θαύματα συγκλονιστικά, ποὺ ξεπερνοῦν τὴν ἀνθρώπινη λογική. Διότι σὲ κάθε ἐποχὴ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐνεργεῖ μέσα στὴν Ἐκκλησία. Μήπως δὲν βλέπουμε στὶς ἡμέρες μας ἀσθενεῖς νὰ θεραπεύονται, παράλυτους νὰ ἀνορθώνονται, δαιμόνια νὰ φυγαδεύονται, ἱερὲς εἰκόνες νὰ μυροβλύζουν, σκηνώματα Ἁγίων νὰ μένουν ἄφθαρτα;
Ὅταν ἡ Ἐκκλησία ἦταν στὰ σπάργανα, ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἦταν ἔκδηλη μὲ ἐντυπωσιακὸ τρόπο σ᾽ αὐτήν, ὥστε νὰ βεβαιωθεῖ ἡ ἀλήθεια τοῦ κηρύγματος. Στοὺς αἰῶνες ποὺ ἀκολουθοῦν ὡστόσο, τὰ θαύματα κάπως περιορίζονται. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τὸ ἐξηγεῖ αὐτὸ λέγοντας ὅτι ὁ Θεὸς «βουλόμενος δεῖξαι τὴν πίστιν ἡμῶν, ὅτι χωρὶς ἐνεχύρων καὶ σημείων αὐτῷ πιστεύομεν, τοῦτο πεποίηκεν» (ΕΠΕ 36, 316). Ὁ Θεὸς θέλει νὰ ἀποδείξει ὅτι πιστεύουμε σ’ Αὐτὸν χωρὶς ἐγγυήσεις καὶ θαύματα. Ἄλλο τὸ ὅτι στὴν ἐποχὴ τῶν ἁγίων Ἀποστόλων χρειάζονταν ἐντυπωσιακὰ σημεῖα οἱ ἄνθρωποι γιὰ νὰ ὁδηγηθοῦν καὶ νὰ στερεωθοῦν στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ.
Πολὺ μεγαλύτερα ὅμως ἀπὸ τὰ θαύματα αὐτά, μὲ τὰ ὁποῖα ὑπερβαίνονται οἱ φυσικοὶ νόμοι, εἶναι τὰ πνευματικὰ θαύματα, ποὺ ἐπιτελοῦνται μυστικὰ στὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων· ὄχι μόνο τῶν πιστῶν, ἀλλὰ καὶ αὐτῶν ποὺ ἄλλοτε ἦταν ἀρνητὲς τοῦ Χριστοῦ. Μὲ τὴ μετοχὴ στὰ ἱερὰ Μυστήρια θεραπεύονται οἱ πνευματικοὶ ὀφθαλμοί τους, ἀνορθώνεται ἡ κυρτωμένη ψυχή τους καὶ ἀνασταίνονται πνευματικά, αὐτοὶ ποὺ ἄλλοτε ἦταν «νεκροὶ τοῖς παραπτώμασι καὶ ταῖς ἁμαρτίαις» (Ἐφ. β’ 1). Στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας ἐπιτελεῖται ἡ ἀνάπλαση τοῦ ἀνθρώπου.
Ὑπάρχει ἐπιπλέον κάτι ἀκόμη πιὸ θαυμαστό: ὅτι ὅλα αὐτὰ συμβαίνουν στὴν Ἐκκλησία, ἡ ὁποία ἐπὶ αἰῶνες πολεμεῖται, ταπεινώνεται καὶ διώκεται ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς τοῦ Ναζωραίου. Ἡ δύναμή της κάποτε καλύπτεται μὲ ἕνα πέπλο ἐξωτερικῆς ταπεινώσεως. Δὲν ἔχει κοσμικὴ ἐξουσία. Μοιάζει ἴσως ἀνίσχυρη καὶ πτωχή. Ἐκεῖ ὅμως βρίσκεται ἡ μεγάλη δύναμή της: στὴ φαινομενικὴ ἀδυναμία της. Μέσῳ τῆς ἄσημης καὶ ἀδύναμης ἐξωτερικὰ Ἐκκλησίας ἐνεργεῖ ὁ παντοδύναμος Θεός, ὁ Ὁποῖος ἀναγεννᾶ μυστικὰ τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλάζει τὴν κοινωνία.
Ἡ Ἐκκλησία ἦταν, εἶναι καὶ θὰ εἶναι ὁ χῶρος τοῦ θαύματος· τὸ δὲ μεγαλύτερο θαῦμα εἶναι ἡ ἴδια ἡ ὕπαρξή της, ἡ θαυμαστὴ πορεία της μέσα στὴν Ἱστορία. Οἱ φοβερὲς φουρτοῦνες τῶν διωγμῶν καὶ τῶν αἱρέσεων τὴν ἀφήνουν ἀβλαβή, σταθερὴ νὰ συνεχίζει τὴν ἁγία ἀποστολή της, νὰ ὁδηγεῖ τοὺς ἀνθρώπους στὸ ἀσφαλὲς λιμάνι τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
